3)e £ekióe0oti/fca/rit
ADENAUER STELT ZICH KANDIDAAT
VOOR HET PRESIDENTSCHAP
Verrassing zowel in binnen- als buitenland
VERANDERING VAN
POLITIEK DE OORZAAK?
Wie volgt hem als kanselier op?
De Skate weer thuis
Prof. de Quay kan een balans
-zonder socialisten ?- opmaken
Tibet voorbereid op lange strijd
Buien
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
BUREAUX: PAPFNGRACHT 32
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p. kwart.
WOENSDAG 8 APRIL 1959
50ste JAARGANG
No. 14681
Franco p.p. f 8.
Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Adenauer van
de brug at
verrast door toe te stemmen in
een kandidatuur voor het president
schap van West-Duitsland. Op 1 juli
a.s. treedt de huidige president „pa
pa" Heuss af en reeds geruime tij dl
liet men in Westduitse politieke krin
gen zijn gedachten gaan over de
vraag van de opvolging. Het presi
dentschap is weliswaai een ere-baan-
tje, maar veel macht verleent het
niet. In tegenstelling met Amerika en
Frankrijk, waar de president de rege-
ringspolitiek leidt. Daarom vraagt
men zich af, wat de „Alte"
0 kan hebben bewogen om
zich op die manier te laten
..wegpromoveren".
Enige tijd geleden werd bericht, dat
de Westduitse minister van economi
sche zaken, prof. Erhard, een kandi
datuur zou willen aanvaarden, waar
op onmiddellijk een storm opstak van
stemmen, die riepen, dat West-Duits
land zijn bekwame econoom met mis
sen kon. Erhara heelt dan ook toe
gezegd, dat hij in de actieve politiek
zou olijven. Heizeltue oacht men ook
altijd van Adenauer, hij wilde op de
brug blijven en niet in de luxe salon
benedendeks gaan zitten.
Indien men zich afvraagt, wat
Adenauer bewogen heelt om het
stuur uit handen te geven, dan ko
men twee oorzaken naar voren. Ten
eerste de leeftijd van de 82-jarige
Het Indonesische blad „Mer-
deka" schrijft, dat de regering over
weegt verscheidene employé's van
de Nederlandse missie in Djakarta
tot „persona non grata" te verkla
ren in verband met de vrijlating
van de heer Schmidt.
De Westduitse Bondskanselier, dr. Konrad Adenauer, heeft zich bereid
verklaard als kandidaat van zijn christen-democratische partij voor het
presidentschap op te treden.
Dit is dinsdagmiddag bekendgemaakt door de voorzitter van de Bondsdag,
dr. Eugen Gerstenmaier.
Hij zei, dat de kandidaatstelling volkomen onverwachts was gekomen.
De partijleiding had dan ook nog niet gesproken over de opvolging van
dr. Adenauer als Bondskanselier.
Het voorstel om dr. Adenauer kandidaat te stellen was gedaan in de
commissie van 55 vooraanstaande leden der christen-democratische partij.
Deze suggestie was al eerder gedaan, maar dr. Adenauer had haar steeds
met klem van de hand gewezen. Tot grote verrassing van de leden der
commissie toonde de Bondskanselier zich ditmaal niet zo afkerig van het
denkbeeld als sommigen hadden gedacht.
Duitse staatsman; hij heeft 10 jaar i september 1949 door prof. Theodor
lang als bondskanselier de moeilijke Heuss wordt vervuld, is grotendeels
na-oorlogse politiek van West-Duits- p(>n representatieve. De voornaamste
land geleid en wel met een zo groot politieke macht berust bij de Bonds-
succes, dat het overwonnen land thans kanselier
weer een mogendheid is geworden,/ Op 1 juli a.s. zal te West-Berlijn de
waarmede men rekening houdt. Spe- federale conventie, bestaande uit le-
ciaal zijn soepele houding tegenover den van de Bondsdag en vertegen-
Frankrijk heeft geleid tot de ophef- woordigers van de parlementen der
fing van een erfvijandschap, welke afzonderlijke staten, bijeenkomen om
tientallen van jaren de verhoudingen de opvolger van prof. Heuss te kie-
in Europa heeft vergiftigd. Hij heeft zen.
De functie van president, die sinds t Ollenhauer meende, dat het voor
het ogenblik erg moeilijk is om te zeg
gen, welke gevolgen Adenauers be
sluit voor de Duitse politiek zal heb
ben.
Duitsland aan Europa teruggegeven
en hij heeft er thans meer dan recht
op, zich in een verguld „otium oum
dignitate" terug te trekken.
Anderen zien in Adenauers heen
gaan uit de actieve politiek een aan
wijzing, dat er een koerswijziging op
komst is. „Der Alte" zou ingezien
hebben, dat hij zijn starre standpunt
tegenover de Russen niet zou kunnen
Dr. Heinrich Krone, voorzitter van
de christendemocratische fractie in
de Bondsdag, verklaarde dat het be
sluit om „redenen van staatspolitiek"
EEN OPZIENBAREND BESLUIT
Het besluit van Adenauer om kan
didaat te staan voor het politiek vrij
wel machteloze ambt van Bondspresi
dent heeft in diplomatieke kringen in
Parijs veel opzien gebaard. Diploma
ten zien er een overwinning in voor
de voorstanders van een soepel stand
punt ten aanzien van de komende on
derhandelingen met de Sowjet-unie.
In politieke kringen in Rome merk-
- ivniiigcij ui xvuiiis: meiü-
was genomen. „Wij Mjnons er volko-j te men op, dat Adenauer de laatste
men van bewust wa' dit voorstel be
tekent, maar wij zijn van oordeel dat
deze man, die gedurende tien jaar de
politiek van dit land heeft bepaald,
volhouden. Er zit in deze overweging1 nu president moet worden", aldus de
natuurlijk heel wat. dat men geloof11 fractievoorzitter. Hij voegde hieraan
omdat men het wil geloven, maar
tastbare bewijzen voor een op handen
zijnde koersverandering zijn er tot
dusver nog niet.
Dat er wijzigingen zullen optreden
in de politiek van Bonn ligt voor de
hand, want het bestuur van Aden
auer was in hoge mate persoonlijk.
Hij kon zich veroorloven wat geen
enkele andere staatsman zich kon
veroorloven; zijn persoonlijk gezag
was zeer groot.
Voor Europa is het te betreuren,
toe, dat het staatshoofd zekere be
voegdheden heeft tot het voordragen
en benoemen van de kanselier. Op
deze W';ze zou dr. Adenauer de gele
genheid hebben, op de keuze van zijn
opvolger invloed ui+ te oefenen ten
einde de continuïteit van de West-
Duitse politiek te handhaven.
Radiorede van Adenauer.
Bondskanselier Adenauer zal zich
woensdagavond via de radio tot het
dat juist in een zeer critieke tijd een Duitse volk richten. Een „gerings
zo bekwaam man als Adenauer net functionaris deelde dinsdagavond me-
roer van staat uit handen geeft. De ^e, ^at ^jj over Westduitse buiten-
Russen kunnen zich in de handen jan^e politiek zal spreken. In welin-
wreven; na Dute gaat Adenauer Uchte verwacht men, dat
heen, twee geduchte tegenstanders
verlaten het veld. Veel zal afhangen
van de man, die Adenauer als bonds
kanselier zal opvolgen.
Een daverende thuiskomst te Gro-
ton is gisteren ten deel gevallen aan
de bemanning van de Skate, de
tweede Amerikaanse onderzeeboot
die gedreven door kernenergie een
lange tocht onder het ijs' van de
Poolzee heeft gemaakt Nadat de
Nautilus, de eerste onderzeeboot met
een kernreactor, vorig jaar voor het
eerst de mogelijkheid bewees onder
het poolijs te varen, heeft de Skate
reeds twee reizen in de Noordelijke
IJszee gemaakt.
Op zijn tweede reis legde het
schip 3090 mijl af; het vertrok uit
Amerika op 4 maart en brak op deze
reis tienmaal door het ijs om boven
water te komen, waarvan één keer
recies „in de Noordpool". Het ijs
bleek daar slechts enkele centime
ters dik te rijn.
Dit boven water komen was geen
noodzaak: de Skate had gemakke
lijk de hele reis onder water en on
der het ijs, kunnen maken Om
waarnemingen te doen en om te be
wijzen dat een onderzeeboot op de
poolroute eventueel boven water
kan komen om raketten af te vuren,
duwde de Skate zijn rug tienmaal
door het poolijs.
RUSSEN UITGEWEZEN
UIT ARGENTINIË
De Argentijnse regering heeft vijf
communistische diplomaten uitgewe
zen. Vier Russen en één Roemeen.
De Russen zijn ambassaderaad Belof,
eerste secretaris Dikonof, culturele
secretaris Monokof en handelsem
ployé Iwasjof. De Roemeen is Alexis
Marin, cultureel secretaris.
De uitwijzing houdt verband met
de recente arbeidsonrust. Belof zou
politieke activiteit hebben bedreven
en zich hebben ingelaten met Ar-
gentinië's binnenlandse aangelegen
heden. De anderen worden beschul
digd van onruststokerij.
Er zijn aanwijzingen dat nog meer
communistische diplomaten zullen
worden uitgewezen.
hij deze gelegenheid zal benutten om
uiteen te zetten waaroxn hij de be
noeming tot presidentskandidaat heeft
aanvaard.
Liberale steun.
Erich Hende, de fractievoorzitter
van de liberale partij in de Bonds
dag, verklaarde dinsdagavond in
Trier, dat zijn partij zeer waarschijn
lijk bij de presidentsverkiezingen
haar steun aan Adenauer zal geven.
De verkiezing van Adenauer tot pre
sident zou dan verzekerd zijn. Mende
merkte op, dat zijn partij reeds op 4
februari de benoeming van Adenauer
tot kandidaat had voorgesteld.
De leider van de sociaal-democra
tische partij, Erich Ollenhauer, die
op het ogenblik in Kopenhagen is,
toonde zich zeer verrast door het
nieuws.
van de drie grote katholieke staats
mannen en vooraanstaande architec
ten der Europese integratie was, die
nog een belangrijke politieke rol
speelde. In Italië overleed vijf jaar
geleden Alcide de Gasperi. De Franse
Europeaan Robert Schuman is van
het Franse nationale politieke toneel
verdwenen. Hij is nu voorzitter van
het Europese parlement.
In Londen vraagt men zich af of
sommige van Adenauers aanhangers
mogelijk vreesden, dat hij de kansen
op succes bij onderhandelingen met
de Sowjet-Unie in de weg zou staan
en dat zij daarom besloten hadden
hem „weg te promoveren". Volgens
AFP meende men in Londense di
plomatieke kringen, dat dr. Ludwig
Ernhard, de Bondsminister van eco
nomische zaken, Adenauer zal opvol
gen.
Erhard is de „vader van het „Duit
se economische wonder". Hij is bijna
even populair als Adenauer. In Bonn
meent men, dat de voorzitter van de
Bondsdag, dr. Eugen Gerstenmaier
mogelijk ook kans op het kanselier
schap maakt.
De Bondskanselier moet door de
Bondsdag worden gekozen. De kandi
daat wordt door de Bondspresident
voorgedragen.
In officiële kringen in Parijs merk
te men dinsdag op, dat Adenauer nog
Bondskanselier zal zijn als de vol
gende maand de conferentie in Genè-
ve begint.
„Wanhoopssprong"?
De Oostduitse radio-omroep ver
klaarde, da1 Adenauer de kandidatuur
na een maand van touwtrekken had
aanvaard, „Dit is een bewijs van de
wanhopige toestand, waarin de poli-
a j Staande voor het paleis van de Dalai Lama leest een Chinese communis-
„f Jri 1 u°ui Adenauer tische leider een proclamatie van Peking voor aan de Tibetanen. De foto
verantwoordelijk is, rioh bevindt'
Het officiële So wj et-persbureau
„Tass" verklaarde dinsdag, dat het
besluit van Adenauer het gevolg is
van meningsverschillen, die de laat
ste dagen zijn gerezen door de aan
houdende weigering van de Bonds
kanselier om zijn eisen ten aanzien
van de huidige buitenlandse politiek
te wijzigen.
Antwoorden
zijn binnen
Prof. de Quay heeft gisteravond
de antwoorden van de vijf fractie
leiders binnengekregen. Zij hebben
op omstreden punten van het toe
komstig regeringsbeleid hun per
soonlijke visie gegeven. Maandag
avond was de kabinetsformateur al
in het bezit van het antwoord van
mr. Burger, gistermorgen vroeg
kwam prof. Oud persoonlijk zijn
missieve afgeven, dr. Bruins Slot
kwam om twaalf uur en vier uur
liet prof. Romme zijn brief aan het
Eerste Kamergebouw afgeven, dr.
Tilanus' antwoord werd ongeveer
negen uur bij de formateur bezorgd.
Het is uit de vele geruchten wel
duidelijk geworden, dat de PvdA-
fractie er niet meer op rekent in het
verder overleg betrokken te worden.
Het betekent, dat de visie van mr.
Burger wel zeer sterk moet afwij
ken van die van rijn vier collega
fractieleiders. Daar van prof. Oud
bekend is, dat hij wél accoord kan
gaan met de mening van prof. de
Quay over verschillende belangrijke
beleidsvraagstukken, wordt alge
meen verwacht dat de formateur
aanstuurt op een kabinet waarin
KVP, VVD, ARP en CHU zitting
hebben. Voor een kabinet op brede
basis, zo vertelt men in Den Haag,
bestaat geen enkele kans meer. De
formateur kan nu een tussentijdse
balans opmaken. Het is waarschijn
lijk, dat hij eerst een interim-rap
port uitbrengt aan H.M. de Konin
gin voor hij verdere stappen gaat on
dernemen.
Naar eventuele candidaten voor
het ministerschap wordt intussen
achter de schermen ijverig gezocht.
Men vraagt zich af of de formateur
uit zal gaan van de verhouding in
de Kamer. Of zal hij om het extra
parlementair karakter van dit kabi
net sterker te doen uitkomen andere
verhoudingen in acht nemen en mis
schien méér letten op bekwaamhe
den dan op politieke kleur.
Het blijft gonzen van de geruch
ten en vermoedens in Den Haag.
is eerst nu vrijgegeven voor publikatie.
Blijft Dalai Lama
in India?
Volgens berichten, die in Kalim-
pong zijn ontvangen, zijn de gevech
ten tussen communistisch Chinese
troepen en Tibetaanse opstandelingen
in de afgelopen dagen tijdelijk tot
stilstand gekomen. Beide kanten be
reiden zich voor op een langdurige
strijd.
Volgens deze berichten hebben de
Chinezen enkele gebieden ten zuiden
van Lhasa bezet. In dit gebied wor
den nog kleine gevechten geleverd.
Volgens de jongste berichten heb
ben de Chinezen Lhasa, bijna het
gehele Tibetaanse gebied ten noor
den van Tsangpo en geheel West-
Tibet in handen, waaronder Gyantse
Sjigatse en Phari Dzong.
Ook hebben zij controleposten
langs de Nepalese grens, langs de
grens van Sikkim en op punten langs
de noord west grens van India.
De opstandelingen beheersen het
gehele oostelijke gebied ten zuiden
van de Tsangpo.
Zij zouden daar 51 vestingen heb
ben en het gehele bestuur in handen
hebben. Verder beheersen zij delen
van de vruchbare en bosachtige pro
vincie Tsong Po ten noorden van de
Tsangpo.
Brief van Nehroe.
De gewezen Indische consul-gene
raal in Lhasa, Menon, is dinsdag in
Shillong, in de Indische staat Assam,
aangekomen. Hy is onderweg naar de
Daila Lama, die hij, naar verluidt,
een persoonlijke brief van premier
Nehroe moet overhandigen.
Volgens politieke kringen in
Nieuw Dehli wil Nehroe met de Da
lai Lama spreken over een eventuele
terugkeer van laatstgenoemde naar
Tibet.
Men verwacht echter dat de vol
gelingen van de Dalai Lama en de
aanhangers van de Tibetaanse vorm
van Boeddhisme in India en aangren
zende landen krachtige druk op de
geestelijke en wereldlijke leider van
Tibet zullen uitoefenen om niet naar
zijn land terug te keren, doch, als
een zinnebeeld van het traditionele
Tibetaanse verzet tegen Chinese
overheersing, in India te blijven.
Naar verluidt heeft de Dalai Lama,
op zijn vlucht uit Tibet zijn persoon
lijke zegel meegenomen. Dit zegel is
vereist voor de goedkeuring van alle
belangrijke Tibetaanse staatsstukken.
Dit ntunmer bestaat uit 10 pagina's
Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ENKELE BUIEN
Enkele buien afgewisseld door
opklaringen. Weinig verandering-
im temperatuur. Matige tot
krachtige, af en toe harde wind
tussen west en noordwest.
9 April zon op 05.59; onder 19.26;
maan op 06.37; onder 20.58.
Hoogwaterstanden
9 April v.m. 4.24; n.m. 4.40.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
Bij een brand in een garen-
fabriek te Kottern-Neudorf nabij
Kempten in West-Duitsland, zyn 2
brandweerlieden om het leven ge- ïvrcTFRnAM
komen. De schade wordt geschat op AMSTERDAM
een miljoen mark.
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
De Bilt, woensdag 10 uur. Het
KNMI deelt mede: j
Ook voor morgen worden opkla-ZURICH
ringen en enkele buien verwacht. Dit j GENEVE
onbestendige weer houdt verbandLOCARNO
met telkens nieuwe aanvoer van po- i WENEN geen opgave
laire onstabiele lucht aan de achter- INNSBRUCK geen opgave
kant van depressies, die van het zee-ROME zwaar bew.
sneeuw 2C.
regen 3
regen 3
half bew. 4
geh. bew. 3
regenbui 7
regenbui 8
regen 8
regen 5
motregen 8
zwaar bew. 12
mist 4
onbewolkt 10
zwaar bew. 4
geh. bew. 6
half bew. 5
licht bew. 7
licht bew. 5 t
onbewolkt 5
MALLORCA geen opgave
ALGIERS zwaar bew.
Kort voor zijn vertrek naar Engeland, waar hij maandag terugkeerde, heeft de vermaarde Britse oud-premier
sir Winston Churchill, in zijn villa „La Pausa" te Roquebrun aan de Franse Rivièra geluncht met de
Franse oud-president René Coty. De foto toont deze twee vooraanstaande „gepensioneerden" tijdens een ge
zellig zitje op het terra*. j
gebied bij IJsland in de richting van AJACCIO
l de Noordzee koersen. De polaire MADRID geen opgave
lucht, die vanmorgen het land bin-
nenstroomde achter een nieuwe de
pressie op de Noordzee, werd voor
afgegaan door een zóne met regen en
harde wind. Om deze depressie cir
culeren enkele randstoringen, waar
door de buiïgheid aanhoudt. In het
temperatuurverloop komt niet veel
andering.
zwaar bew. 12
Korreltje
Verslapping van plichtsbesef is de
moeder van vele andere kwalen.
