S)e £aid6e0oti/tct/iit
Geen juichkreet van de K.V.P.
bij de verkiezingen
Kath. Volkspartij behoudt 49 zetels
GEHEEL NEDERLAND
De nieuwe Kamer in beeld
IN GOEDE
STEMMING
BINNEN 5 UUR
BEKEND
RELLETJES
OP DE DAM
EXTRA EDITIE
Liberalen behaalden nieuwe overwinningen;
de P. v. d. A. enigszins hersteld
DE MENING VAN DE
K.V.P.-V00RZITTER
N"
Mr Van Rijckevorsel
gekozen
DONDERDAG 12 MAART 1959
Directeur: CM v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN.
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red 20015, 25594;
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPFNGRACHT 32
Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnementspr. 0.59 p. w., 2.55 p. mnd., 7.50 p. kwart. Franco p.p. f 8.
Advert.: 17 ct p mjn. Telefoontjes f 1.50
Zetels
Kamer 1956
Staten 1958
Kamer 1959
Partijen
1956
1959
stemmen
stemmen
stemmen
P.v.d.A.
50
47
1.872.209
32,69
1.654.396
28,65
1821677
30,37
K.V.P.
49
49
1.815.310
31,69
1.899.020
32,88
1895222
31,59
V.V.D.
13
19
502.530
8,77
658.388
11,40
732952
12.22
A.R.P.
15
14
567.535
9,91
544.248
9,42
562996
9.39
C.H.U.
13
12
482.918
8,43
520.171
9,01
486204
8.10
S.G.P.
3
3
129.517
2,26
129.089
2,24
129621
2.16
Bruggroep
34917
0.58
C.P.N.
7
3
272.054
4,75
239.164
4,14
144371
2,41
Boeren
2.930
0,05
39352
0,65
G.P.V.
1
37.206
0,65
43.493
0,75
40033
0,67
P.SJ>.
2
35.051
0,61
110174
1,84
P.C.N.U.
1340
0.Q2
Totaal
150
150
5.727.742
100
5.774.724 100
5998859
100—
ONVERVULDE
HOOP
|>e verkiezingen hebben de Ka-
tholieke Volkspartij de eer
gelaten, weer de grootste partij in
den lande te zijn, maar zij heeft er
een veer bij gelaten! Niet alleen bij
vorig jaar vergeleken, maar ook bij
de toch al niet gunstige Kamer-ver
kiezingen van 1956 is zij procentueel
achteruit gegaan.
In ho Jzaak is dit blijkbaar te
wijten aan dé zuigkracht van de
V.V.D., die ongetwijfeld, evenals
verleden jaar, weer als de zegevie
rende partij uit het strijdperk trad.
Maar er moeten ook weer katho
lieke stemmen naar de P. v. d. A.
zijn afgedwaald. De P. v. d. A., die,
wat haar zetelbezetting in de Twee
de Kamer betreft van 50 naar 47 dui
kelde, behoeft na de nederlaag van
verleden jaar toch niet ontevreden
te zijn. Zij herstelde zich terdege,
en heeft niet veel hinder ondervon
den van de Pacifisten, die kennelijk
de grote moot van haar stemmenaan-
tal op de Communisten veroverden.
Dit is eigenlijk het enige verheu
gende verschijnsel bij deze verkie
zingen, want de voortgaande lang
zame neergang van de beide grote
prot.-christ. partijen is alleen maar
te betreuren.
De drie grote rechtse partijen tel
len bij elkaar precies de helft van
het aantal Kamerzetels, zodat een
rechts kabinet nauwelijks te vor
men zal zijn.
Maar ook de P. v. d. A. kan uit
deze verkiezingen bezwaarlijk afle
zen, dat zij het heft weer in han
den heeft gekregen. Zij keert ver
zwakt in de nieuwe Kamer terug,
terwijl de K.V.P. althans haar zetel
tal behield.
Van de deelneemsters aan de „bre
de basis" heeft géén van de opva
renden reden tot juichen en dat kan
bij de noodzakelijke inschikkelijk
heid welke politieke samenwerking
vereist juist weer de reden zijn,
dat er toch weer een brede-basis in
de vorige politieke verhouding ont
staat.
Want de V.V.D. wil onder geen
beding met de socialisten in één ka
binet zitten en het ziet er niet naar
uit, dat de rechtse partijen die,
wat de protestantse partijen betreft,
met hun voorkeur voor een rechts
kabinet geen bijval hebben gevonden
met de V.V.D. in één boot willen
stappen.
Wij zijn echter benieuwd, of de
P. v. d. A. na deze verkiezingen nóg
zo'n hoge toon aan zal slaan als
daarvoor. Want bevrijd als zij is
van haar angstdroom van een grote
aanhang voor de Pacifisten, zou zij
een rustiger koers kunnen gaan va
ren.
Ronduit gezegd: wij hadden voor
de K.V.P. een prachtige overwin
ning verhoopt, maar nu deze hoop
niet vervuld is, bewaren we in ieder
geval ons geloof, dat zij als grootste
partij het regeringsbeleid in goede
banen zal leiden, in ieder geval be
houdt zij onze liefde.
Nog nooit zijn de verkiezingsre
sultaten zo snel bekend geweest' als
die van de twaalfde maart. De ver-
kiezingsdienst van het ANP had
rekening gehouden met een werktijd
van zes tot zeven uur na het sluiten
van de stemlokalen. De gemeenten
en de daar aangewezen correspon
denten zijn echter zo snel geweest,
dat om 23.29 de laatste uitslagen uit
Delft en Maastricht telegrafisch bin
nen liepen. Daardoor werd het mo
gelijk om binnen een kwartier na
dien de per lijst uitgebrachte aantal
len stemmen naar dagbladen, radio
en. televisie te zenden en enige minu
ten later reeds de zetelverdeling.
Precies om middernacht verscheen
deze zetelverdeling op het televisie
scherm van de NTS.
Het resultaat van de ANP-telIin-
gen 1959 was ongeveer een uur vroe
ger, dan ooit bij vorige verkiezingen
mogelijk bleek. Van de zijde der
dagbladen en de NTS stroomden
telefonisch gelukwensen met dit ook
in Europa ongekend snelle resultaat j
binnen. Binnen vijf uur waren de
wensen van zes miljoen kiezers
wereldkundig.
De eerste resultaten kwamen reeds
negen minuten na het sluiten van de
stemlokalen binnen. Katwoude (528
stemgerechtigden) sloeg ditmaal de
kampioen Ittersen (284 stemgerech
tigden) met enkele seconden.
De tweehonderd medewerksters
en medewerkers van de ANP-ver-
kiezingsdiénst hieven een daverend
gejuich aan, toen het vorige, reeds
opzienbarende record van de cijfer-
fabriek opnieuw met stukken ge
slagen was.
De voorzitter van de Katholieke
Volkspartij, mr. F. W. van Doorn,
heeft vanavond onmiddellijk nadat
de verkiezingsuitslag bekend was
desgevraagd aan het A.N.P. het vol
gende meegedeeld:
Uit de situatie blijkt dat de K.V.P.
zich heeft gehandhaafd. Dit is, gelet
op de oppositiestrijd van de V.V.D.,
een goede prestatie. Het neemt ech
ter niet weg dat ik persoonlijk had
verwacht dat de K.V.P. 50 zetels zou
krijgen en dat de V.V.D. het tot 17
zou brengen. De algemene situatie
is er niet eenvoudiger op geworden.
De Partij van de Arbeid heeft welis
waar drie zetels verloren, maar zal
toch ih vele opzichten de steun van
de Pacifistische Socialistische Partij
krijgen, die twee zetels heeft ver
kregen. Als een gustige omstandig
heid zie ik dat de extreme rode
groepering is teruggelopen, hetgeen
betekent dat de linkse krachten in
het parlement aanmerkelijk zwak
ker zijn geworden Ik verheug me
niet op de winst van de liberalen. Zij
hebben en dat is hun goed recht
voordeel gehad van hun oppositie
in de laatste jaren. De liberalen
hebben een goede campagne gevoerd
als men het partij politiek electoraal
bekijkt.
Toch zal deze grote winst voor de
WD moeilijke consequenties met
zich meebrengen, want het is duide
lijk geworden dat het volk zich gaat
afvragen of men positieve daden kan
verwachten van liberale zijde.
Op de pagina's 6 en 4 geven wij in dit extra nummer de bij de gisteren,
gehouden verkiezing voor de Tweede Kamer gekozen leden voor zover
althans beslissingen werden verkregen.
Allereerst zij hierbij opgemerkt dat bij de publicatie hiervan nog geen
rekening kon worden gehouden met de mogelijke veranderingen in de lijst
der gekozenen door voorkeurstemmen. Zeer waarschijnlijk b.v. is het, dat
mr K. Th. M. van Rijckevorsel voor de K.V.P. met voorkeurstemmen is
gekozen, waarom wij zijn beeld op de fotopagina geven.
De K.V.P. behaalde het grootst aantal zetels, nl. 49. Buiten de foto van
mr Van Rijckevorsel geven wij er evenwel nog 50, omdat dragers van de
vier laatste foto's in deze serie nog moeten loten voor drie plaatsen in de
Kamer.
De loting zal nog sterker spreken bij de V.V.D., waar om vier plaatsen
geloot moet worden tussen een groot aantal candidaten.
Overigens spreken de foto's voor zichzelf, zodait we geen verder com
mentaar behoeven te geven.
Wat betreft de situatie van de
P. v d. A. in het zuiden van het land
gaf mr. Van Doorn te kennen dat hij
voorzover hij de uitslagen kon be
oordelen de P. v. d. A. er in het ka
tholieke zuiden niet in geslaagd is
het opnieuw te brengen tot een be
gin van wat men de doorbraak zou
kunnen noemen.
Bijzonder druk en rumoerig was
het gisteravond in de omgeving van
het nationaal monument op de Dam
in de hoofdstad. De bordessen rond
de pyloon stond volgepakt met pu
bliek. Tegen tien uur begonnen hon
derden opgeschoten jongelui de po
litie te „jennen". Er werd gejoeld
en gefloten als de bereden agenten
hun paarden langs de trottoirs lie
ten trappelen en als agenten op mo
toren tevergeefs poogden enige or
de in de deinende mensenmassa te
brengen. Een paar keer werden char
ges met de gummistok uitgevoerd
maar dit sorteerde weinig effect. De
relletjes duurden voort.
Om kwart over tien kwam het tót
een uitbarsting. Links achter het
monument klom een onbekend gè-
bleven man op een aantal fietsen
en begon de menigte toe te schreeu
wen. Prompt ontstond er tussen een
groot aantal opgeschoten jongens
een vechtpartij, die enorme opwin
ding veroorzaakte.
Als een onstuitbare golf deinde
plotseling het tienduizendkoppige
publiek van het Damplein over de
tramrails naar het monument waar
op in de verhitte hoek paniek ont
stond, aangezien de aanwezigen daar
ernstig in de verdrukking dreigden te
komen.
Op dit ogenblik greep de politie
met groot machtsvertoon in. Terwijl
af en toe de straatverlichting uit en
aan werd gedraaid (waarom?) be
gonnen agenten in motoren met zij
span en te paard de gehele omge
ving van het monument hardhandig
schoon te vegen met charges. Mas
sa's jongelui zag men in dichte ge
lederen wegstromen. Enkele dik
wijls juist onschuldige vorbijgangers
werden tegen de grond gelopen of
door de motoren aangereden, maar
binnen 5 minuten stond het monu
ment weer eenzaam en verlaten op
zijn bordes. Het bleef er echter ru
moerig.
Ministers in het gedrang.
Tegen half twaalf kwam opeens
opnieuw beweging in de massa, die
een groepje, zich naar een verkie
zingsbijeenkomst Krasnapolsky be
gevende personen omringde. Rustig
en waardig temidden der deinende
en soms dreigende menigte schreed
de rijzige minister Luns met aan zijn
zijde de minder opvallende minister
Cals op de ingang van het hotel af.
Iemand wipte minister Luns zijn
zwarte Eden-hat van het hoofd. De
bewindsman nam hem toen maar in
de hand. Vlak voor de ingang draaide
hij zich om en zocht zijn gade, die hij
in het gedrang was kwijtgeraakt.
Enkele ogenblikken later kwam zij
ook behouden bij de ingang aan on
der escorte van enige „beschermers".
Steltlopen: tegen vrije tijd en stijve spieren
Het staat vast, dat mr. Van Rijc
kevorsel met voorkeurstemmen ge
kozen is op de KVP-lijst.
In Leiden werden 1554 van de
ruim 11.000 stemmen op hem uitge
bracht. In andere gemeenten is dit
aandeel nog veel groter.
Een firma In Kassei bracht stelten in de handel, ditmaal vervaardigd van stalen pijpen. De voetsteunen
kunnen op verschillende hoogtes worden aangebracht. Beweerd wordt, dat er bij steltlopen meer spieren
geoefend worden dan bij Hoela-Hoep. Foto: presentatie van het steltlopen in een winkelstraat te Kassei,
PROF. ROMME:
„GROOTSTE PARTIJ".
In „Krasnapolsky" te Amsterdam
verklaarde prof. Romme, dat hij
aan de lijstaanvoerder van de V.V.D.
een gelukstelegram had gestuurd,
zoals hij dat in 1952 had gedaan aan
de P. v. d. A., toen deze partij met
grote stemmenwinst uit de verkie
zingsstrijd te voorschijn kwam. Het
verheugde spreker dat de katholie
ken van een politieke stabiliteit
hebben blijk gegeven. Hij zag dit als
een gelukkige omstandigheid, niet
alleen voor de KVP maar voor het
gehele land. „Het zijn van de groot
ste partij brengt nut met zich mee,
dat het voeren van een krachtige po
litiek bevordert", aldus prof. Romme.
„Wij zullen nu in de nieuwe perio
de, die voor ons ligt ons uiterste best
doen om van onze positie rechtma
tig gebruik te maken in het belang
van ons land."
Dit nummer bestaat uit 6 pagina'.
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig tot vrijdagavond. Opge
maakt donderdagavond 23.15 u.
WEINIG WIND
Op de meeste plaatsen droog
weer met enkele opklaringen en
in de ochtend hier en daar mist.
Zwakke wind, dezelfde tempe
raturen als gisteren of iets ho
gere.
