„Belang van verduistering gaat ver
uit boven persoon van verdachte"
Mr. Luns niet al te optimistisch
Overwegwachter deed
bomen te vroeg open
"AKKERTJES"
Karei Doorman' pikte
schipbreukelingen op
Een misdadiger
als alle anderen
Grimas van
het type-duiveltje
WOENSDAG 28 JANUARI 1959
DE LEIDSE COURANT
fAVjliN A O
Else Mauhs geeft - over het graf - haar ring door
Dinsdagmiddag heeft notaris mr. J. J. E. Stuijt te Amsterdam het testament geopend van de kortgeleden
overleden Nederlandse actrice Else Mauhs en daaruit het gedeelte bekend gemaakt dat betrekking heeft op de
overdracht aan een haar waardig opvolgster, van de „Theo Mann-Bouwmeester-ring", welke mevrouw Mauhs
destijds als blijk van bijzondere waardering voor haar verdiensten als actrice, heeft ontvangen uit handen van
mevrouw Theo Mann-Bouwmeester. Uit dit testament bleek, dat mevrouw Mauhs mej. G. Brugmans, film
critica uit Amsterdam, en Cor van der Lugt Melsert heeft toevertrouwd de toneelspeelster aan te wijzen, aan wie
deze gouden ring kan worden doorgegeven. Deze foto geeft een beeld van de sobere plechtigheid, v.l.n.r.:
mevrouw Inga Mauhs, dochter van de over leden actrice, mr. Stuijt en mej. Brugmans.
Over Singapore
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, mr J. M. A. H.
Luns, heeft gisteravond bij zijn te
rugkeer op Schiphol van zijn bespre
kingen in Londen verklaard „niet al
te optimistisch" te zijn over een wij
ziging van het Britse besluit, de
K.L.M.-vluchten op Singapore van
twee tot één te beperken.
De minister, die op Schiphol werd
verwelkomd door de president-direc-
Schorsing op siaande voei
De overwegwachter van de be
waakte spoorwegovergang in de Van
Vredenburchweg te Rijswijk, de 49-
jarige J. H. V., is door de directie van
Nederlandse Spoorwegen geschorst in
zijn functie omdat hij gistermiddag
omstreeks half één de afsluitbomen
van de overweg opendraaide terwijl
de uit de richting Delft komende
T.E.E.-trein „He de France" nog moest
passeren.
Door aanhoudend en doordringend
toeteren wist de bestuurder van de
T.E.E.-trein het de overweg opstro-
mende verkeer te waarschuwen,
waardoor ongelukken zijn voorko
men.
De overwegwachter had de bomen
gesloten voor het doorlaten van een
losse elektrische locomotief uit de
richting Den Haag. Terwijl de bomen
omlaag waren ontving hij het sein
voor de expresse-trein uit de richting
Delft. Tegelijkertijd voerde hij ook
een telefoongesprek en na afloop van
dit gesprei; verkeerde hij in de me
ning, dat de trein al was gepasseerd.
Hij draaide de,bomen open en het
verkeer, komende uit de richting
Westland dat op deze overweg
voorrang heeft ten opzichte van het
tegenliggende verkeer, zette zich in
beweging. Hierbij waren een perso
nenauto en, wegens het middaguur,
veel fietsende schoolkinderen, allen
konden op het horen van het claxon
signaal van de T.E.E.-trein nog tijdig
tot stilstand komen, terwijl de over
wegwachter, geschrokken, snel de
bomen weer liet zakken.
Zonder iets of iemand te raken
stoof de trein voorbij. De wagenvoer
der meldde het voorval aan de sta
tionschef te 's-Graven'hage. De politie
van Rijswijk heeft tegen de overweg
wachter procesverbaal opgemaakt
wegens het in gevaar brengen van
het verkeer op de spoorwegovergang.
lOOsfe geboortedag
Wilhelm II in Doorn
Ter gelegenheid van de honderd
ste geboortedag van ex-keizer Wil
helm II is gistermorgen op Huize
Doorn een aantal oude getrouwen
van de keizerlijke familie getuigenis
van aanhankelijkheid komen afleg
gen door het leggen van bloemstuk
ken in het mausoleum, waarin de
laatste Duitse keizer is bijgezet. Daar
bij was in de eerste plaats een bloem
stuk van de kleinzoon van de keizer
en diens officiële opvolger, prins
Louis Ferdinand van Pruisen.
Verder van verschillende Duitse
vorstenhuizen, van vertegenwoordi
gers van oude garderegimenten en
van vertegenwoordigers van ver
scheidene ridderorden.
Van enkele Nederlandse families,
waarmee de keizer tijdens zijn ver
blijf in Nederland relaties heeft on
derhouden waren ook bloemstukken
aanwezig.
De gasten werden namens het stich
tingsbestuur van huize Doorn ont
vangen door J. H. E. baron Van Na-
gell, intendant van huize Doorn. Hier
na werden zij namens de familie Von
Hohenzollern ontvangen door de heer
E. von Kupsch.
teur van de KLM, de heer I. A. Aler,
zei er anderzijds van overtuigd te
zijn, dat de door de Britse minister
van buitenlandse zaken, Selwyn
Lloyd, voorgestelde heroverweging
van het besluit door de Britse rege
ring zeker geen schijnmanoeuvre is.
„Ik ben dus niet zonder hoop, dat er
toch nog een regeling wordt gevon
den, die voor de Nederlandse lucht-
vaartbelangen niet onbevredigend is".
De kwestie zal thans weer in het
Britse kabinet worden besproken.
Bepaald tevreden toonde mr Luns
zich over het overleg over de kwes
tie Nieuw-Guinea en de wapenleve
ranties door Engeland aan Indonesië.
„Gebleken is, dat de Britse regering
volledig onderschrijft, dat de levering
van wapens een speciale en verhoog
de verantwoordelijkheid met zich
meebrengt voor wat Indonesië ermee
zou gaan doen". Ter sprake is daarbij
ook gekomen de bepaling der waarde
van de Indonesische verzekeringen
terzake.
Minister Luns zeide tenslotte nog,
dat over de Berlijnse kwestie „uit
voerig en uitermate diepgaand" is
gesproken. Hij wilde op de in dit ge
sprek ontwikkelde ideeën niet ver
der ingaan.
Angsiig avontuur
van twee kleuters
Dolle rit lussen
auto en aanhanger
In Soest hebben gistermiddag
twee jongetjes van zes jaar een ang
stig avontuur beleefd, dat wonder
boven wonder zonder al te ernstige
ongelukken is afgelopen.
De twee knaapjes waren op de
verbindingsstang geklommen tussen
een personenauto en een daarachter
hangend aanhangwagentje. De auto
begon te rijden en na een wanhoops-
rit van enkele honderden meters viel
een van hen, Gerard K. van de stang.
Hij werd door de aanhanger over
reden maar kreeg slechts lichte ver
wondingen.
Peter J., zijn vriendje, klemde zich
nog krampachtiger vast. Hij werd
door de chauffeur, die zich van zijn
bumper-passagier niet bewust was,
meegevoerd over de rijksweg Amers
foortAmsterdam, totdat nabij het
paleis Soestdijk de politie de man
verzocht te stoppen.
Ondanks het verbod van de auto
mobilist, een fabrikant uit Soest,
hadden de jongens bij de auto ge
speeld. Ze zaten juist op de stang,
toen de eigenaar van de auto uit zijn
kwam, in de wagen stapte en weg
reed, voordat de jongens de kans
hadden gekregen om weg te sprin
gen. De moeder van Gerard K. had
alles zien gebeuren. Zij belde de po
litie en terwijl die de telefoon aan
nam, zag zij door het raam de auto
voorbijrijden. Hij smeet de telefoon
neer en sprong in een patrouillewa
gen om de achtervolging in te zet
ten. Inmiddels viel Gerard in een
bocht van de stang. Hij kreeg schaaf
wonden aan armen en benen.
Tweehonderd meter voor het pa
leis had de politiewagen de fabrikant
pas ingehaald en kwam er een eind
aan de angstige rit.
Gisternacht is de 29-jarige Ne
derlandse zeeman H. M. uit Apel
doorn in Rouaan door drie messte
ken zodanig gewond, dat hij later in
het ziekenhuis overleed. M., die on
gehuwd is, was eerste stuurman op
het kustvaartuig „Maria Theresia"
van de rederij Gruno te Amsterdam.
Een Brits viermotorig trans
portvliegtuig is dinsdagochtend bij
het opstijgen van het vliegveld van
Brindisi in Italië verongelukt, waar
bij twee van de zes bemanningsleden
om het leven zijn gekomen. De an
dere vier werden gewond.
In België worden thans, 14 jaar
na de bevrijding, nog ongeveer 128
personen gevangen gehouden als po
litieke delinquenten. Ieder geval zal
afzonderlijk onderzocht worden door
de raad van advies voor het gevan
geniswezen.
BRRR... brrr... brrr,,»
Even 'n boodschap om de hoek
even in de tocht tussen twee deu
ren iedereen kan kouvatten,
maar lang verkouden blijven is
daarom nog niet nodig! Neem
een "Akkertje". "Akkertjes" los
sen sneller op in de maag, geen
korreltje van het geneeskrachtige
micro-poeder gaat verloren. Weg
koorts, weg rillingen, wèg griep
en verkoudheid. "Akkertjes" -dit
is pas snelle hulp
flitsen uw klachten weg!
(Advertentie)
Het vliegdekschip Hr Ms „Karei
Doorman" heeft gistermiddag twee
magere, maar gezonde schipbreuke
lingen, afkomstig van een Ameri
kaans jacht, de „At Air", uit de At
lantische oceaan gered. Oefenende
Avengers ontdekten de twee man
nen, die in een zgn. dinghy, een op
geblazen rubberboot, ronddreven on
een positie van 59 mijl ten zuid
westen van Bermuda.
Op de melding van de Avengers
vlogen helikopters uit, en drie mi
nuten later waren de mannen reeds
uit zee opgepikt.
De geredden zijn de 27-jarige ad
vocaat George Harrington uit New
York en de 24-jarige jachtbouwer
Marcon Crowwel uit New Jersey. Zij
waren op 9 januari met hun jacht
van New York naar San Juan in
Porto Rico vertrokken.
Na Vier dagen in stormweer te
hebben gevaren, werd hun schip
licht beschadigd en een tweede
storm, dichter bij Bermuda, werd het
jacht noodlottig en het zonk.
De mannen moesten zich op het
vlot redden. Acht dagen later zijn ze
nu gered. Al die tijd hebben ze op
niets anders dan vruchtensap en be
schuit geleefd.
Ze zijn naar May Port gebracht.
Het GOEDE HEERTJE" voor zijn rechters
President acht de belangstelling
eenzijdig overdreven
Het procs tegen „het Goede Heertje" is begonnen. Vanochtend om half
tien is de 51-jarige C. R. van H., de Amsterdamse boekhouder-kassier die
in ruim 10 jaar tijds een bedrag van circa 2.073.218 van de n. v. Berger en
Co verduisterde en vermoedelijk geheel opmaakte, voor de rechtbank te
Amsterdam geleid. Twee dagen lang zal de president, mr. J. Coninck
Liefsting, hem en een aantal getuigen over deze gigantische verduistering
ondervragen en op de derde en laatste dag volgt dan het requisitoir van
mr. W. P. Bakhoven, hoofd van het arrondissementsparket en het pleidooi
van mr. Jeljer de Jong, verdachte's raadsman.
De belangstelling voor dit proces is enorm.
De grote strafzaal van de recht
bank in het Amsterdamse Paleis van
Justitie was vanochtend tot de laatste
plaats bezet door belangstellende
leden van de rechterlijke macht, van
de balie, van de politie, de pers en
enkele speciale genodigden.
De publieke tribune kon niet meer
dan een 60-tal mensen bevatten. De
overige belangstellenden waren ver
geefs gekomen.
Verdachte kreeg een zeer bijzon
dere plaats aangewezen: een eigen
stoel aan een eigen, gToen, tafeltje
vlak voor de grote, groene tafel van
de rechtbank.
In de verdachtenbank zaten voor
deze gelegenheid twaalf journalisten.
Andere verslaggevers en tekenaars
zaten op de normale persplaatsen
langs de zijwanden van de zaal.
Fotografen werden niet toegelaten.
De verdediger wordt bijgestaan
door een secretaresse, die de hele
zaak stenografisch opneemt.
De verwachting.
Ook en vooral in juridische krin
gen heeft men zich afgevraagd, welke
straf de verdachte zal krijgen. Hem
wordt verduistering ;n dienstbétrek-
king ten laste gelegd, waarvoor de
maximum straf 4 jaar bedraagt, en
voorts valsheid in geschrifte, waar
voor de wet een maximum van 5 jaar
stelt. Wanneer een verdachte in een
dagvaarding van meerdere strafbare
feiten wordt beschuldigd, dan geldt
als regel, dat hem als hoogste totale
straf het maximum van een der ten
laste gelegde feiten plus nog een
derde daarvan kan worden opgelegd:
in dit geval dus 5 jaar plus een derde
van 5 jaar is 20 maanden. Het „Goe
de Heertje" wacht dus hoogstens
6 jaar en 8 maanden.
De eerste drie getuigen zijn leden
van de rijksaccountantsdienst, die be
last zijn geweest met het uitzoeken
van alle door verdachte gepleegde
vervalsingen en verduisteringen, als
mede een inspecteur van de Amster
damse recherche. Morgen zullen de
overige 5 getuigen worden gehoord.
Onder hen zijn de twee accountants
uit Breda die 10 jaar lang de boeken
van de benadeelde n. v. hebben ge
controleerd maar de fraude nimmer
ontdekten.
Maatregelen van orde.
Men wachtte met het binnenbren
gen van de verdachte tot iedereen
gezeten was en de leden van de
rechtbank hun plaatsen achter de
groene tafel hadden ingenomen. Ge
kleed in een smetteloos grijs pak
werd hij de zaal binnengeleid: een
lange slanke man met golvend haar,
dat op de kruin begint te kalen en
grijzend aan de slapen. Ietwat ver
legen liep hij naar voren; de wacht
meester plaatste hem naast zijn ver
dediger.
De president begon de zitting met
het voorlezen van enkele maatrege
len van orde.
Omdat bij vorige grote strafzaken
gebleken was, dat het heen en weer
lopen van journalisten of ander pu
bliek storend werkte, zo zei hij, mag
nu met eventuele uitzondering van
advocaten niemand de zaal verlaten
of zelfs maar opstaan vóór de zitting
geschorst wordt. Maar ook de advo
caten werden verzocht, de zitting niet
bij te wonen als zij na een half uurtje
weg zouden moeten gaan voor ander
werk.
Roerloos tussen zijn raadsman en
de wachtmeester zittend luisterde de
verdachte met licht opgetrokken
wenkbrauwen naar mr. W. P. Bak
hoven, die na een kete inleiding
de hele, 21 pagina's tellende, dag
vaarding voorlas.
Als alle feiten uit het dossier ge
noemd zouden zijn, zou de dagvaar
ding zeker 100 pagina's tellen. In die
inleiding zei hij, dat, wanneer in
Nederland een eenvoudig, boekhou
der kans ziet ruim 2 miljoen gulden
te verduisteren, het belang daarvan
ver uitgaat boven de persoon van
verdachte.
Allereerst liet de president een
woord van lof horen voor de politie.
„Doordat het verduisterde bedrag
zo hoog is", vervolgde de president
met een stem, waarin de verontwaar
diging onmiskenbaar was, „is deze
zaak spectaculair geworden, maar zij
moet niet scheef getrokken worden".
Door de bril van de president.
„Deze verdachte heeft in het ver
leden in diverse kringen en lang niet
altijd de beste populariteit verkre
gen, maar in wezen is hij niet anders
dan 't type, dat wij hier in de rechts
zaal eigenlijk iedere week te zien
krijgen, een man, voor wie wij crimi
nologisch heel weinig belangstelling
kunnen hebben".
De psychiater dr. Tammenoms
Bakker zegt over hem, dat hij een
habituele oplichter is: spraakzaam,
zonder schaamtegevoel, in tegendeel
hij heeft nog binnenpretjes over het
gebeurde. De psychiater achthem
volkomen toerekenbaar.
„Toen ik deze zaak doorlas, moest
ik telkens aan de watersnoodramp
denken", vervolgde de president.
„Toen zei ook iedereen: hoe is dat
mogelijk geweest? Later hoorden we
van de deskundigen, dat het een
samenloop van allerlei factoren is
geweest. Zo'n situatie kan maar eens
in de zoveel eeuwen ontstaan. Zo zie
ik deze zaak ook. Het is begonnen
met een heel simpel verduisteringe-
tje van 750, dat niet ontdekt is.
Dat was 't gaatje in de dijk, waar
door 't water begon te siepelen."
De president noemde als het grote
aspect van deze zaak: „door onbe
kwaamheid en domheid is een situa
tie om de verdachte heen ontstaan,
waarbij eenvoudig elke controle ont
breekt en niemand ziet wat zo voor
de hand ligt: dat er geld verdwijnt.
De omstandigheden hebben deze man
bij zijn misdadige handelingen zeer
meegezeten. Dat zal vooral morgen
ter sprake komen".
(61)
[0irfH7#T#wffl] WrwttMrtonitm
f m?Ht it
mmhxhtmmtilmm
Inspecteur v. d.' Voort bevestigde,
dat in al die 11 jaren waarin het geld
verduisterd is, de verdachte weke
lijks chèques, in totaal 607, had laten
tekenen door 2 directeuren maar ver
reweg de meeste door de 3 procura
tiehouders. Hij liet die chéques bij de
kasvereniging of de kas-associatie in
nen, deponeerde het geïnde bedrag
in de kas van Berger en co, maar la
ter nam hij dat geld daar weer uit.
Op de dag-afschriften van de kas-as
sociatie radeerde hij het woordje „dis
positie" en boekte het bedrag op an
dere posten. 1955 was het topjaar. De
thans terecht staande boekhouder
kassier verduisterde dat jaar in to
taal 425.670. Het was n.l. ook een
topjaar voor de firma Berger.
Verhoor van verdachte.
De zitting had een uur geduurd en
het verhoor van de verdachte begon.
Hij beaamde in 1947 uit nood met de
verduistering te zijn begonnen. De
president releveerde de voorgeschie
denis: verdachte was reeds vóór en
ook in de oorlog lid van de NSB,
maar niet bijzonder actief. Hij werd
na de bevrijding dan ook niet geïn
terneerd, maar de officier-fiscaal
legde hem alleen een geldboete van
750 op. Hij was niet getrouwd. Ge
ruime tijd was hij zonder werk ge
weest. Daarom nam hij dit geld uit
de kas en betaalde er de boete mee.
„Mijn Indruk van uw boeken is,
dat ze een buitengewoon slordige in
druk maken", aldus de president.
„Heeft ooit een van de directeuren
of procuratiehouders er een blik in
geslagen?"
In de dagvaarding, waarin
meer getallen van zes en vijf
cijfers dan van vier, drie en
minder cijfers voorkomen, was
naar de officier mededeelde,
een typefout gemaakt, die neer
kwam op een bedrag van ƒ8.
Met toestemming van de recht
bank en de verdachte werd een
correctie aangebracht, en het
betrokken bedrag van vele
tienduizenden guldens met ƒ8.-
verminderd.
„Nooit, edelachtbare".
Ter sprake kwam het kasgiroboek
van de n.v. Berger en co. De muta
ties van het kasgeld moesten daarin
o.a. geboekt worden op de tussenre-
kening. De tegenposten in het gewo
ne kasboek ontbreken steeds.
In al die jaren maakte verdachte er
een systeem van 't woord „disp" (dis
positie) op de dagafschriften van de
kas-associatie weg te raderen. Dit is
nooit opgevallen aan de controlerend
accountant uit Breda, 's Ochtends
nam directeur J. Salm de dagafschrif
ten uit de enveloppe, parafeerde ze
en gaf ze aan de kassier door. Daarna
begon deze er in te knoeien.
Alle verduisteringen op één na be
treffen bedragen, die per chèque zijn
opgenomen en niet in 't kasboek zijn
verantwoord, aldus getuigt de adj.-
accountant van de rijksaccountants
dienst.
„Bij een enigszins behoorlijke con
trole had er natuurlijk de aandacht
op moeten vallen, dat er in de dagaf
schriften zo gelenoeid was, nietwaar?"
vroeg de president. „Dat ligt aan
mijn instructies", antwoordde de ge
tuige.
„Had hij niet moeten rapporteren,
dat hij zoveel wijzigingen niet in het
kasboek had aangetroffen?"
„Er kwamen per week 6 dagaf
schriften en in één daarvan was ge
knoeid. Op 300 waren dat er dus te
gen de 60".
„Hoe vindt u dat die boeken zijn
bijgehouden. Ik vind 't dilettanterig".
„Slordig is het wel, maar dat komt
meer voor. Daarom kan 't toch wel
goed zijn. Dat wegvlakken in plaats
van doorstrepen is wel raar".
„Ik heb wel eens geraffineerder
vervalsingen gezien", meende de
president. „Verdachte, hebt u zo veel
werk aan die knoeierijen gehad, dat
u daarom zo achter was met de boek
houding?"
„Ik moest wel achterblijven, opdat
bij controle niet meteen kon worden
nagegaan hoe de zaken ervoor ston
den".
De rest van de ochtendzitting be
steedde de rechtbank aan het door
lopen van allerlei incidentele ver
valsingen. Daarbij gingen de verval
ste stukken van hand tot hand over
de groene tafel.
Leidse Universiteit
Geslaagd voor het candidaats-exa-
men I Wis- en Natuurkunde de he
ren W. F. E. Michel te Den Haag en
P. J. C. Nagtegaal te Leiden; voor
het doet. examen Wiskunde de heer
L. Horowitz te Leiden; voor het doc
toraal examen Natuurkunde mevr.
O. G. NielsHakkenberg te Haarlem
en de heren W. A. J. Verstegen en R.
de Bruyn Ouboter, beiden te Leiden;
voor het doet. ex. Geologie de heer G.
A. Cramer te Leiden.
