KLIEKJES
Termieten dringen Europa binnen
ZATERDAG 27 DECEMBER 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA IP
Bisschopsmoord in de kerstweek
Een middeleeuws miniatuur, waar
op is voorgesteld de marteldood van
Thomas Beeket, aartsbisschop van
Canterbury. In het octaaf van Kerst
mis, op 29 december 1170 is nog
steeds in de gehele Kerk zijn feest
dag drongen vrienden van koning
Hendrik II de kathedraal binnen,
waar de aartsbisschop in gebed lag
neergeknield en sloegen hem dood.
Koning Hendrik had de wens geuit:
„Is er dan niemand die mij van die
priester kan verlossen!" Na de moord
was koning Hendrik II genoodzaakt
om zijn kroon te behouden in
zijn hemd door de straten van Can-
terbury te lopen in openbare boete.
Een kruipende verwoesting een
onzichtbare ondermijning zijn de le
gers van 'de termeten. Deze op mie
ren gelijkende witte insecten oefenen
over grote gebieden in de tropen en
subtropen een waar schrikbewind uit
op alles wat hout is. Meestal te laat
wordt het gevaar van deze kleine in
secten bemerkt omdat zij, lichtschuw
zijnde, steeds een dun laagje hout bo
ven zich laten bestaan van de bal
ken en planken die zij letterlijk ge
heel uithollen, de gevolgen kunnen
dan ook, vooral bij de houtconstruc
ties van gebouwen, fataal zijn.
In W.-Europa kennen wij deze dier
tjes voornamelijk in de afbeeldingen
van de bekende termietenheuvels,
de soms zes meter hoog worden „ge
bouwd". Niet alle termietensoorten
bouwen echter van dergelijke „wol
kenkrabbers" zodat het soms moeilijk
is hun aanwezigheid te ontdekken.
In de zuidelijke landen van Euro
pa kent men de aanwezigheid van
termieten reeds lang daar deze in
secten bij voorkeur in warme stre
ken verblijven. Ook in enkele haven
steden in Europa werden ze wel als
gevaarlijk gesignaleerd als zij met
een of ander schip meekomend een
positie in de stad wisten te verwer
ven.
De „tropische" termieten zijn ech
ter langzaam maar zeker in opmars
tegen een deel van Europa gekomen.
En vermoedelijk zal het afhangen
van hun weerstand tegen het koude
re klimaat van het noorden tot hoe
ver zij terrein zullen winnen. Op on
ze kaart geven wij een duidelijk
beeld van de opmars van de termie
ten in ons werelddeel.
In Frankrijk kwamen zij een goe
de vijftig jaar geleden voornamelijk
alleen in het zuiden van het land
voor. Enkele jaren geleden moest
men in Parijs echter plotseling hui
zen afbreken of herstellen die in het
Quartier Latin en op de Boulevard
St. Michel door de termieten waren
aangetast. De termieten waren in Pa
rijs en zijn thans ook in de omgeving
gesignaleerd. Met het vrachtvervoer
uit het zuiden hebben zij de sprong
naar het noorden gemaakt en het
kennelijk best overleefd.
In Italië waren de termieten in het
zuiden reeds lang kind aan huis en
kwamen, incidenteel, ook in hoger
gelegen streken wel voor. In 1950
werd Rome echter door een waar ter
mietenoffensief geplaagd waardoor
er o.a. in het Vaticaan zware eiken
balken werden aangestast. Termieten
zijn kleine dieren en nadat het erg-
WITTE
A- ECHT!
Kiespijn... maar ook andere
plagende pijnen stilt u het
snelst met WITTE KRUIS.
(Advertentie)
ste gevaar was bezworen ging Italië
over tot de orde van de dag. In 1954
waren de insecten echter reeds om
hoog gekomen tot het gebied van Flo
rence en dreigden zij ernstige schade
aan te richten in het beroemde Pa
lazzo Pitti en de Certosa del Galuzzi.
Men kon een ramp bezweren en
waakzaam zijn en blijven tegen hun
verdere aanvallen. Dat de termieten
intussen hun opmars niet gestaakt
hebben, en zich klaarblijkelijk aan
het voor hen veranderde klimaat
makkelijk konden aanpassen, blijkt
uit het feit dat zijprecies als de gro
te Hannibal, over de Alpen zijn ge
trokken. Thans hebben zij vaste voet
gekregen in Oostenrijk en honderden
nesten zijn in dit land reeds geregis
treerd.
In de plaats Hallein is hun vernie
tigend werk en de dreiging zo groot
dat er reeds plannen zijn geopperd
om alle aangetaste gebouwen af te
breken, het houtwerk te verbranden
en het land goed om te ploegen.
Prof. Kurir van de hogeschool voor
bodemcultuur in Wenen wil zelfs de
diepere bodemlagen door laten spoe
len met gassen. Een duur grapje,
maar als men weet dat de termieten
in Amerika jaarlijks voor 300 miljoen
gulden schade aanrichten dan schij
nen de dure bestrijdingsplannen vol
komen verantwoord.
TERMIETEN NADEREN...
De Kerstweek is dé tijd voor kliek
jes. Maar voordat we de nieuwe scho
tel opdienen, willen we u nog ver
tellen, dat de ingrediënten waren,
die we de vorige week verwerkt heb
ben:
1) De Nederlandse bergers kwa
men maar net op tijd, donderdag 18
december;
2) Trein reed door kraan van
de baan, maandag, 15 december:
3) De gleichschritt zit er nog goed
in, donderdag, 18 december;
4) Russen toonden zich kameraden
aan de zuidpool, woensdag, 17 dec.;
5) In de schatkamers van de Our-
the, maandag, 15 december;
6) De Duitse munt slaat dure her
inneringen, woensdag, 17 december;
7) De N.R.V. bereidt zich voor op
de wintersport, maandag, 15 dec.;
8) De jongste verloochent zijn Brit
se aard het minst, vrijdag, 12 dec.;
9) Hoe zullen wij het verder doen?
zaterdag, 13 december;
10) Nationalistisch China kweekt
van KIEKJES
zeemonsters; maandag, 15 dec. en
11) Imperialisten verdwenen uit
Khartoem, woensdag, 17 december.
De winnaar van de prijs van vijf
gulden is deze week de heer Jos
Frentrop, Titus Brandsmalaan 31 te
Leiden. Hij zal zijn buit zo spoedig
mogelijk „binnen" hebben.
SCHOTEL VAN DEZE WEEK:
De kerstklokken hebben geluid.
Het was feest. Bijna alle mensen ble
ken (toch) weer van goeden wille
(7). Blijde gezichten (6), dankbaar
heid (11) en sympathie (2) trof men
in deze dagen overal. De kinderen
(9) leken dikwijls wel kerstengeltjes
(10) en zelfs de gewapende macht
dacht niet op de eerste plaats aan de
oorlog (5). Natuurlijk ging er nog
wel eens wat mis (3) en raakten er
ook goedwillenden wel van het rech
te pad (8) maar men moet, met bei
de benen (1) op de grond, toegeven,
dat een betere wereld bij onszelf be
gint en aan het dak van dat bouw
werk (4) zijn we voorlopig nog niet
toe.
WAT U DOEN MOET.
Kunt u deze fotofragmenten thuis
brengen?
Moeilijk is dat niet, want u kunt
er de krant bij-nemen als u die ten
minste bewaard heeft. De omschrij
ving, van de foto waaruit u een kliek
je meent te herkennen daarvoor
leent zich een eventuele fotokop bij
uitnemendheid moet u wel verge
zeld doen gaan van een datum, waar
op de betreffende foto in de krant
heeft gestaan. Als u uw oplossing
onder het motto „Fotokliekje" voor
donderdag a.a. inzendt aan de redac
tie van De Leidse Courant, naakt u
een goede kans, een prijs te winnen.
pn
«Mi
1 Kleurenblindheid 'n mannenkwaal
Iemand, die kleurenblind is,
krijgt een geheel andere indruk
van het licht, dat op het netvlies
valt, dan een mens met normale
Hl kleurgevoeligheid.
Het veelvuldigst komt de rood-
groen blindheid voor. Mensen die
dat hebben zien geen rood en geen
groen, zij zien de beide kleuren
als een rood-geel-groenachtig grijs.
H! Zeldzamer is; de geel-blauw
blindheid, zéér zeldzaam de totale
kleurenblindheid, waarbij geen en-
kele kleur wordt onderscheiden.
Van iedere honderd mannen heb-
ben er ongeveer tien last met het
||i rood-groen onderscheid. Niet dat
die op dit punt allen volledig kleu-
renblind zijn, zoals gezegd zij heb-
ben moeite met het rood en het
|H groen zien: ze zijn kleurenzwak.
Mannen, die rood-groen kleuren-
zwak zijn, zullen niet tegen hun
vrouw zeggen: „Wat heb je 'n aar-
is; dige grijze jurk aan", wanneer het
IH betreffende kledingstuk fel rood
is, maar op een wandeling moeten
ze wel het hele landschap afzoeken
als hun metgezel hen op die mooie
HH klaprozen wijst,
Onveilige signalen.
Kleurenblindheid levert in be-
paalde beroepen gevaar op. We
e!ee noemen chauffeurs, machinisten en
stuurlieden, die het rood van on-
H! veilige signalen goed moeten kun-
nen waarnemen. Voor deze beroe
ps pen is een strenge keuring nood-
éeë zakelijk!
H§ Kleurenblindheid berust op een
afwijking van het oog en wel van
het netvlies. Er is dan iets niet in
|H orde met de kegeltjes, die in dat
netvlies liggen. En nu moeten we
!H eens even nader ingaan op de
bouw van het oog. Mogen wij dit
Ui orgaan eens even voor u verge
ld lijken met een fototoestel, dat len-
zen bevat en een diafragma, een
donkere kamer en een lichtgevoe-
lige plaat? Dat lenzenstelsel wordt
o.m. gevormd door het doorschu
if nende hoornvlies, dat sterker ge-
!H kromd is dan de witte harde oog-
rok, die er op aansluit en door de
eigenlijke lens.
s§{ Tussen hoornvlies en lens ligt
het doorboorde gekleurde regen-
boogvlies of iris. Door spierwer-
king kan dat zich samentrekken,
waardoor de donkere opening, de
ÏH! pupil, kleiner wordt. Dit vlies doet
^i dienst als diafragma, het laat meer
of minder licht door naar de daar-
achter gelegen lens.
Driekleurendruk.
De rest van de oogbol wordt op-
gevuld door het glasachtig lichaam,
|p aan de binnenzijde is de oogbol
bekleed met het netvlies. In de
|H plaats van de film, die het beeld
eb= opneemt, heeft het oog het net-
vlies.
|H Dit netvlies kan men opvatten
als een onderdeel van het oog,
maar men kan het evengoed zien
als een uitloper van de hersenen
=A en de gezichtszenuw. Wanneer men
dit netvlies onder het microscoop
bestudeert, ziet men
nuwcellen, die de lichtindrukken
van het beeld opnemen.
Niet al die zenuwcellen zijn het
zelfde, het onderscheiden van de
kleuren is gebonden aan kegelvor
mige cellen, de z.g. kegeltjes. Het
opnemen van de kleuren geschiedt
op een wijze, die in de verte doet
denken aan driekleurendruk.
Er zijn kegels, die gevoelig zijn
voor rood en groen, andere voor
oranje en blauw, een derde groep
voor geel en violet. Dit zijn telkens
de komplementaire kleuren, die
twee aan twee gemengd wit licht
geven.
De verschillende lichtstralen be
vatten meer of minder van de ge
noemde kleuren en uit de waarne
ming van de door het gehele net
vlies verspreid liggen kegeltjes van
verschillende kleurgevoeligheid ko
men wij tot het zien van kleuren.
dr. H. W. SCALONGNE
(Nadruk verboden)
UIT DE KEUKEN
GEKLAPT
MENU VAN DE WEEK
Oudejaarsavond! Bij een gezel
lige familie reünie hoort een ge
zellig gerecht! Oliebollen, appel
beignets, huzarensla? Allemaal
heerlijk maar al zo vaak op tafel
gegracht! Zullen we het daarom
ditmaal eens in een heel andere
richting zoeken en met iets op de
proppen komen wat familieleden
en gasten misschien nog nooit heb
ben gegeten? Een heerlijk sma
kend gerecht en een oergezellig
gerecht bovendien omdat allen het
uit één potje eten! 't Is n.l. de
„fondue", een Zwitsers gerecht,
wat in Zwitserland natuurlijk met
Zwitserse kaas (meestal Emmmen-
thaler, vaak in combinatie met an
dere soorten) bereid wordt maar
hier in ons land met een belegen
Goudse kaas (liefst boerenkaas,
daar deze pikanter van smaak is!)
ook heel goede resultaten geeft.
Er gaat wijn in de fondue en
daarom vreest men wel eens dat
men kinderen aan 't fonduefeest
niet mee kan laten doen, maar
proeven hebben uitgewezen, dat na
5 minuten pruttelen de alcohol
practisch geheel verdampt is en
slechts 't fijne aroma heeft achter
gelaten. Kirsch zou in dat geval
niet toegevoegd moeten worden,
maar wat denkt u in zo'n geval van
2 potjes op uw réchaud, één voor
de kinderen en de andere voor de
volwassenen, aan tafel dan plechtig
afgemaakt met een scheut Kirsch.
Geeft u als drank een lekker
warm kopje thee en halverwege de
fondue-maaltijd b.v. een glaasje
Kirsch! De fondue zal u dan zeker
niet zwaar bekomen en u zult nog
dagen lang met plezier terugzien
op dit grappige besluit van het
oudejaar!
Het recept (met gebruiksaanwij
zing!) vindt u onder het week-
ZONDAG: toast met sterrekers;
Uitgaansmantel jj
Dit is „ecole buissonniére". een
uitgaansmantel voor de komende f=
winter uit de nieuwe collectie van
het huis Dior in Parijs, ontworpen
door Yves St. Laurent. We herken- |f
nen er de nieuwe „ligne de la
courbe", de booglijn, in. De man-
tel, welke is gemaakt van zachte m
beige duvetyne, doet op de rug |f
sterk aan een cape denken, een
impressie, welke nog wordt ver-
sterkt door de armgaten, de voor- jf|
kant is eenvoudig en recht ge-
houden. De afneembare sjaalkraag
is van beverbont.
lamscoteletten, bloemkool, aard
appelen, appeltaart.
MAANDAG: kaasbeignets; schor
seneren, gebakken aardappelen;
appel.
DINSDAG: leverragout, rijst, ap
pelmoes, beschuitpudding.
WOENSDAG: stamppot boerenkool
met rookworst; grapefruit of
sinaasappel.
DONDERDAG: kop bouillon, scho
tel brusselslof met ham en kaas
saus, aardappelen, haagse bluf.
VRIJDAG: viskoekjes, gemengde
sla, aardappelsoufflé, rijst met
bessensap.
ZATERDAG: risotto, muesli.
Recept Fondue: 4 kopjes droge
witte wijn, 650 gr. kaas, 20 gr.
maizena, 2 pitjes knoflook, iets pe
per, zout en noot, 30 gr. Kirsch-
wasser.
Een pan inwrijven met knoflook
de wijn erin gieten, op het vuur
zetten en wachten tot de wijn gaat
bruisen. Dan de zeer kleine gehak
te of geraspte kaas toevoegen. On
der voortdurend roeren met een
garde het mengsel weer aan de
kook laten komen en blijven klop
pen totdat de kaas is opgelost en
het een gladde massa is geworden.
Peper en noot toevoegen. De fon
due met de aangemaakte maizena
bindên en nog even door laten ko
ken. Hij is nu gebonden, moet soe
pel smeuig zijn en bij het omhoog
tillen van de garde in draden trek
ken. De pan van het vuur nemen
en al roerende de Kirsch toevoe
gen. Het gerecht kan nu opgediend
worden.
Een spirituscomfoor wordt op
tafel gezet. De fondue wordt in de
fonduepan hierop warm gehouden,
een stukje stokbrood aan een vork
geprikt en door fondue gehaald.
Wie zijn brood in de fondue laat
vallen is een rondje schuldig.
Recept: yoghurtpuddlng
Va 1- yoghurt, 50 gr. rozijnen, ge-
confijte vruchtjes. 2 dl. water, 50
75 gr. basterdsuiker, 8 blaadjes ge
latine, slagroom, sap van 1 citroen.
De gelatine weken in ruim water.
De rozijnen "net 2 dl. water en 3
lepels suiker gedurende 10 minu
ten opwellen en van het vuur af de
geweekte goed uitgeknepen gelati
ne er in oplossen. Wat af laten koe
len en vermengen met de yoghurt
(opgeklopt met 2 lepels basterdsui
ker) de gesneden vruchtjes en het
citroensap. Wanneer de massa enigs
zins drillig gaat worden nog één
keer doorroeren om uitzakken van
de vulling te voorkomen en dan
overdoen in de met boter ingevette
vorm. Goed stijf laten worden en
keren. Garneren met stiif geslagen
room en geconfijte vruchtjes.
U weet ook niei alles m
Glimmende plekken in wollen
stof. Heeft u met een te warm
strijkijzer gestreken, dan wil de
wollen stof nog wel eens gaan glan
zen. De bewuste plek strak gespan
nen over een melkkoker of pannet
je houden waarin uw kokend wa
ter .ïebt gedaan. De damp door de
stof laten dringen en tegelijk met
een lapje van dezelfde stof krachtig
wrijven.
Yan 1 tot 31 maart lengen de da
gen 2 uur en 6 minuten. In april
lengen de dagen 1 uur en 56 minu
ten.
Moeten uw pluche stoelen ge
klopt worden leg dan op de te klop
pen delen een paar natte doepen en
u hebt geen last van stof opwaaien
Moet u een biefstuk bakken, voeg
dan een beetje zout bij het vet en
u hegt geen last van „spatten".
Gebruik geen aluminium pam om
eiwit te kloppen.
Een haarkam kan men het best
direct na gebruik schoonmaken. Is
de kam echter al te vuil. dan een
sopje waarin wat ammoniak, ne
men.
Nieuw tandenborstels dienen voor
het gebruik g-weekt te worden in
water waarin zout is opgelost. Ge
regeld desinfecteren is noodzakelijk
Limonadevlekken moet men di
rect bestrooien met zout, daarna
betten met lauw water. In moeilijk
was bare weefsels moet men zijn
toevlucht nemen tot acohol of eau
de cologne.
