3)e CeidóeSowfca/tit
Chroesjtsjef zet zijn Berlijn-plan door
Latilit
koorts
Navo-parlement over Berlijn
Koop hem
nu
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur L. C. J ROOZEN
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594;
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p. kwart.
VRIJDAG 21 NOVEMBER 1958
50ste JAARGANG
No. 14567
Franco p.p. 8.
Berlijnse
in Bonn
Advert.: 17 et p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Ambassadeur Smirnof bij Adenauer
Om de erkenning der Oostduitse regering
De Sowjet-ambassadeur in West-Duitsland, Smirnof, heeft kanselier
Adenauer gisteren op de hoogte gesteld van de Russische plannen om aan
de huidige bezetting van Berlijn een einde te maken.
Wat hij gezegd heeft is niet bekend gemaakt, maar algemeen wordt aan
genomen, dat de Russen op den duur alleen nog maar als scheidsrechter
zullen optreden in geval van een conflict aangaande de verbindingen tussen
het Westen en Berlijn, nadat zij hun deel van de controlebevoegdheden
geleidelijk aan de Oostduitsers zullen hebben overgedragen.
Doel van de Russische plannen is kennelijk het Westen tot erkenning van
het Oostduitse regime te dwingen: De Westerse drie en West-Duitsland
zouden straks met Oost-Duitsland moeten onderhandelen over de verbin
dingen met Berlijn.
Westelijke stadsdeel zijn gelegerd.
Vooral de verbinding door de lucht,
waarvan de vluchtelingen uit Oosc-
Duitsland gebruik naken om naar
de Bondsrepubliek te komen, loopt
ernstig gevaar.
De Westduitse minister van Bui
tenlandse Zaken, von Brentano, is
vandaag naar West-Berlijn gevlogen
om met burgemeester Brandt en an
dere leden der Westberlijnse regering
overleg te plegen.
TEGENMAATREGELEN
Welke tegenmaatregelen er even
tueel van Westduitse :ijde zullen
worden genomen, is nog niet te over
zien. De Bondsrepubliek kan bijvoor
beeld de handel met Oost-duitsland
staken, maar tot een afbreken der
diplomatieke betrekkingen tussen
Bonn en Moskou zal het in elk geval
niet komen, io wordt van Westduitse
zijde verklaard.
Men is er zich van bewust dat het
Westen grote moeilijkbeden kan krij
gen bij de verzorging van de West-
Berlijners en de militairen die in het
ONDERWIJS
VERNIEUWING
II
Het is allerminst zo, dat minister
Cals in zijn ministeriële loop
baan weinig of niets aan wetgeven
de arbeid zou hebben gedaan, zoals
wel eens is beweerd. Verschillende
kleinere en grotere wetswijzigingen
heeft hij in het staatsblad gebracht.
Men denke slechts aan het kleuter
onderwijs, dat op een geheel nieuwe
basis werd gezet.
„En nu heeft minister Cals het
aangedurfd, zo schreef het socialis
tische blad „Het Vrije Volk", om in
een betrekkelijk beknopt wetsont
werp het voortgezet onderwijs, dat
is het onderwijs tussen de basis
school en de universiteit, als een
samenhangend geheel te regelen.
Dit is een daad van visie en durf,
waarvoor minister Cals lof toekomt
en dan zal hij zelf een deel van die
lof doorgeven aan zijn voorganger
Rutten".
„Cals durft" schreef het blad dan
ook als kop boven het bewuste ar
tikel.
Het staat vast dat oud-minister
Rutten met zijn Nota betreffende
onderwijsvoorzieningen de eerste
staat tot dit ontwerp heeft gegeven.
Dat er ondanks de van zovele zij
den gevraagde en ontvangen advie
zen geen bezwaren aan dit ontwerp
zouden kleven, zal wel niemand be
weren. Deze bezwaren zal de be
trokken Kamercommissie nu moeten
nagaan.
Het is intussen aangenamer eerst
de winst te tellen, die dit wets
ontwerp op onderwijsgebied belooft.
"Vooreerst stuurt het wetsontwerp
van minister Cals aan op volledige
financiële gelijkstelling van bijzon
der en openbaar voortgezet onder
wijs. Toch schijnt men aan protes
tantse zijde hier een weinig huiverig
tegenover te staan. Men vreest daar
namelijk van het nieuwe wetsont
werp een verdoezeling van de eigen
positie van het bijzonder onderwijs
en men vraagt zich dan af of het
door+rekken van de lijn der finan
ciële gelijkstelling, wat financieel niet
zo heel veel verandering brengt, om
dat er al een ruime subsidieregeling
was, wel voldoende opweegt tegen
het afzwakken van het karakter van
het bijzonder onderwijs, dat men van
deze financiële gelijkstelling vreest.
Maar de rechten van het bijzon
der onderwijs blijven gehandhaafd en
deze komen neer op vrijheid van op
richting van bijzondere scholen en
vrijheid van richting van die scho
len. Dat steunt op bepalingen van de
Grondwet en men behoeft zich dus
alleen maar af te vragen of het ont
werp van minister Cals in voldoende
mate daarmee rekening heeft gehou
den. En deze vraag menen wij beves
tigend te moeten beantwoorden.
Een ander winstpunt is dat de on
derwij swetgeving heel wat overzich
telijker wordt. In de kleine honderd
jaar van het bestaan van de mid
delbaar onderwijswet is deze zó dik
wijls op onderdelen gewijzigd, dat er
vande oorspronkelijke wet nog maar
weinig over is. Een belangrijk winst
punt achten wij daarom de moge
lijkheid, dat het proces van de on
derwijsvernieuwing bij het v.h.m.o.,
dat maar niet op gang kan komen,
wat toch zo dringend noodzakelijk
is, door deze wetgeving zal worden
versneld.
Een voordeel is ook, dat in dit ont
werp het aantal onderwijsmogelijk
heden wordt uitgebreid, zodat méér
kinderen dan voorheen de kans zul
len krijgen die opleiding te volgen,
die het best bij hun aanleg past.
Voorts worden dan nog de taken
van overheid en ouders afgebakend,
maar veel belangrijker is het, dat er
in dit ontwerp een brugklasse
wordt voorgesteld.
Met deze brugklasse behoeft de
schoolkeuze op het twaalfde jaar niet
direct definitief te zijn. In dit plan
worden alle eerste klassen vanaf
mavo (het tegenwoordige ulo) tot
aan het gymnasium gelijk, zodat tij
dens of na het eerste jaar de leer
ling zonder bezwaar van school kan
veranderen, indien blijkt dat men
een verkeerde keuze heeft gedaan.
Er is dan namelijk geen jaar verlo
ren.
Er zullen wel wat moeilijkheden
aan deze overgang kleven. Men
denke er slechts aan, dat door het nu
reeds urgente tekort aan leraren
verschillende consequenties van het
wetsontwerp moeilijk direct kunnen
worden aanvaard. Er zullen dus over
gangsmaatregelen nodig zijn. Maar
dit is nu de taak van de Tweede Ka
mer, die nu haar oordeel over dit
wetsontwerp zal moeten uitspreken.
Het is te hopen, datzij het snel doet
om minister Cals in de gelegenheid
te" stellen dit ontwerp nog vóór af
loop van zijn,ministeriële termijn in
1960 in het Staatsblad te zien.
Ofeen kabinetscrisis zou deze
illusie moeten komen vertsoren. Het
is al meer gebeurd, namelijk in 1913,
toen minister Heemskerk zijn vier
ontwerpen van wet had ingediend.
Het is spijtig het te moeten zeg
gen, maar die kans zit er nu óók in.
Maar dat is een gans ander chapi
ter en daarop komen wij nog wel
terug.
Amerika heeft plannen klaar.
De V. S. hebben plannen gereed
om het hoofd te bieden aan situaties,
welke als gevolg van de Russische
politiek ten aanzien,van Berlijn kun
nen ontstaan. Dit werd van gezag
hebbende zijde te Washington mee
gedeeld. Deze plannen worden echter
Streng geheim gehouden. Metde
direct betrokken landen is er wel
over gesproken, zo werd er van ge
noemde zijde aan toegevoegd.
Grenscontrole.
Voor de eerste maal heeft donder
dagavond een leidende figuur
Oostduitse communistische partij ge
zegd, dat de Russen ook van plan
zijn de grenscontrole van de weste
lijke mogendheden aan de Oostduitse
autoriteiten over te dragen. Als de
Westelijken naar West-Berlijn wil
len, zullen ze te maken krijgen met
het „nationale volksleger", aldus
heeft het kandidaat-lid van het cen
trale comité van de partij Sinder-
mann in het „Huis van de vriend
schap" tussen Duitsland en de Sow-
jet-Unie in Oost-Berlijn
Reactie ter beurze.
De onzekerheid over de Sow jet-
Russische stappen om een einde te
maken aan de Viermogendheden-
status van Berlijn veroorzaakte gis
teren omvangrijke aandelenverkopen
op de effectenbeurs te Frankfort. Be
leggers aarzelden aankopen te doen
en kochten tegen koersen, die over
het algemeen 10 procent lager waren
dan de slotnoteringen van dinsdag.
De markt was gisteren gesloten.
Monaco bracht hulde aan een gelukkig gezin
Monaco heeft woensdag zijn nationale feestdag gevie rd. Het hoogtepunt was ook dit jaar weer de verschijning
van de prinselijke familie op het balcon van het paleis. De feestende menigte groette hun prins en zijn familie
met groot enthousiasme.
DE GAULLE NAAR
BAD KREUZNACH.
De besprekingen tusen de Gaulle
en Adenauer, vastgesteld op woens
dag a.s. zullen in Bad Kreuznach, dat
HET SPOOK
BEELD BERLIJN
BONN, DE HOOFDSTAD van West-
Duitsland, gonst op het ogenblik
van diplomatieke bedrijvigheid. Het
plan-Berlijn is weer naar voren ge
komen. Na de verontrustende rede
voering van Chroesjtsjef was de sen
satie alweer tamelijk geluwd; de ver
klaringen van de Oostduitser Grote-
wohl hadden olie op de golven ge
daan en men begon al te denken,
dat het maar een proefballonnetje
van Moskou was geweest.
Maar gisteren kwam de Rus-
0 sische ambassadeur te Bonn,
Smirnof, een bezoek brengen
bij Adenauer om hem te vertellen,
wat het Kremlin alzo van plan was
te doen inzake Berlijn. Wat hij ver
teld heeft, is niet bekend geworden,
maar Adenauer is ogenblikkelijk
aan het confereren geslagen en van
daag is de minister van buitenlandse
zaken von Brentano al naar West-
Berlijn gevlogen om contact op te
nemen met de West-Berlijnse autori
teiten.
Het is nog te vroeg om conclusies
te trekken, maar in Bonn neemt
men de toestand nogal ernstig op.
Vermoedelijk is het de Russen- er
voorlopig slechts om te doen, de
Westersen te dwingen het Oostduitse
regiem te erkennen. Wanneer zij
hun controlebevoegdheden aan de
Oostduitsers overdragen, krijgt de
Westerse wereld rechtstreeks te ma
ken met de niet-erkende Oostduitse
regering en zal het wel uiterst be
zwaarlijk worden haar te blijven ne
geren. Nu zal men vragen, wat er
op tegen is, om de Oostduitsers de
facto te erkennen, ook al blijft men
de overtuiging houden, dat ze slechts
marionetten zijn? Men zou daarop
kunnen antwoorden met een weder
vraag: „Waarom zijn de Russen er
zo op gebrand om de Oostduitse re
gering erkend te zien?" Met die er
kenning is de kous nog lang niet af,
want daar zitten consequenties aan
vast, waarvan de voornaamste is, dat
het Westen zich dan praktisch neer
legt bij een verdeling van Duitsland
in twee helften. De Westerse mogend
heden hebben steeds verklaard, dat
zij de hereniging van Duitsland blij
ven beschouwen als het kardinale
punt van hun Europese politiek, zo
dat het te voorzien is, dat zij niet
goedsmoeds zullen berusten in een
fait accompli, waarvoor Moskou hen
stelt.
Het is maar de vraag, tot hoever
men van weerskanten zal willen gaan.
Zal er weer een koude oorlog uitbre
ken of zal het conflict tenslotte weer
verzanden in eindeloze debatten in
Veiligheidsraad en Uno-Assemblée?
Geen duimbreed wijken men om totdee°n akkoo
Bij het donderdagmiddag in de
conferentie der Navo-parlementsleden
te Parijs gevoerde debat over de po
litieke problemen heeft de Ameri
kaanse senator Kefaufer met betrek
king tot Berlijn verklaard, dat de
Navo-instanties er niet aan denken
zich iedere dag opnieuw aan te pas
sen aan hetgeen hij noemde „de fluc
tuaties van een intimidatieveldtocht
der Russen". We laten ons thans
leiden door principes, zo zei hij, en
geraken
betreffende de hereniging van Duits
land. In de resolutie wordt verder
opgemerkt, dat de veiligheid en het
welzijn van Berlijn, alsmede de
handhaving van de Franse, Engelse
en Amerikaanse positie in die stad,
bij de huidige internationale toestand
essentiële elementen vormen voor de
vrede en de veiligheid van de vrije
wereld. Tevens wordt er aan herin
nerd, dat de Fransen-, Engelsen en
Amerikanen hebben verklaard, hun
strijdkrachten in het gebied van Ber-
één daarvan schrijft voor, dat wij lijn te zullen handhaven, zolang dit
geen duimbreed grond prijsgeven in i noodzakelijk is.
de gebieden waar wij weten, dat De vic,.-voorzitter van de Duitse
onze zaak rechtvaardig en eerlyk is. Bondsd dr j verklaarde
De Sowjet-Unie en haar stromannen Lan de Berly dat de bevolking
in Oost Duitsland zouden er goed aan van Duitsiand met grote voldoening
hiervan rekenschap te
doen, zich
geven.
De conferentie der Navo-parle
mentsleden heeft donderdagmiddag
een resolutie betreffende Berlijn
goedgekeurd, waarin wordt ver
klaard, dat het voornemen der Sow-
j et-Unie, afstand te doen van haar
internationale verantwoordely'kheden
met betrekking tot deze stad, een
flagrante eenzijdige opzegging zou
betekenen van een internationale
overeenkomst, die door de Navoniet
geaccepteerd zou worden. Een der
gelijke eenzijdige opzegging van de
Vier-landenovereenkomst betreffen
de Berlijn, aldus de resolutie, zou
een doorzichtige poging van de- Sow-
j jet-Unie zijn een dictator aan Berlijn
i op te dringen, waaraan miljoenen
i mensen juist wensen te ontsnappen.
I Een dergelijke opzegging kan ook
geen afbreuk doen aan de ver-
I plichtingen, die de vier mogendhe-
heeft kennisgenomen van de ferme
houding van de grote mogendheden
met betrekking tot deze stad. Sedert
de blokkade, zo zei hij, symboliseert
Berlijn de volkeren in vreiheid te
blijven leven.
ten zuidwesten van Wiesbaden ligt,
gevoerd worden, zo is door het bu
reau van De Gaulle medegedeeld.
Adenauer en De Gaulle zullen van
gedachten wisselen over de impasse
in de onderhandelingen over de
vrijhandelszone en andere belang
rijke vraagstukken, zoals de kwestie-
Berlijn.
Hebt U een nieuwe winterjas
nodig? Dan kunnen wij U maar
één raad geven: ga morgen eens
kijken bij Coster! Daar hangt Uw
winterjas van prachtige velours,
geheel gevoerd, in de aller
modernste Italiaanse coupe.
En maak U over de prijs geen
zorgen, want dit is een aan
bieding zoals wij nog nimmer
hebben gedaan. Wij durven U
niet te zeggen wat deze jas nor
maal kost. U zoudthet eenvoudig
niet geloven.
Alle soorten
„UBICA"-MATR ASSEN
uit voorraad leverbaar, bij:
N.V. TEXTIELHANDEL
ADR. VAN OOY Jr.
BREESTRAAT 39 LEIDEN
(Advertentie)
schuimrubber- matras
m sf/ pa
(Advertentie)
Democratie maakt geen onderscheid...
In de „Duitse democratische republiek" zijn verkiezingen gehouden voor
de 400 leden tellende volkskamer. Uiteraard kwam meer dan 99 van het
kiezerskorps stemmen; een van hen was president Wilhelm Pieck, die na
het stemmen een bos bloemen kreeg aangeboden.
Morgen, en alléén morgen, krijgt
U deze herenwinterjas
voor 5
Zolang de voorraad strekt.
U koopt zonder risico,
wantalsde jas niet naar genoegen
is, nemen wij hem tegen contant
geld terug om één van die andere
duizenden Costerklanten te laten
profiteren.
Telefonische of schriftelijke
orders worden niet aangenomen.
Lelden:
laarlemmerstr. 25, Tel. 25317
ROTTERDAM:
Korte Hoogstraat 11, tel. 116965
Meent hk.Goudieitngel, tel. 115377
Katendr. Lagedljk hk. Dorpsweg, tel. 74130
W. Kruiskade 35. tel. 1255 11
(Advertentie;
Zelfde weertype
Het zwaartepunt van het continen
tale hogedrukgebied is nu bij de
Zwarte Zee aangekomen met een
luchtdrukwaarde van 1050 mb. Rond
om het hogedrukgebied bevindt zich
een groot aantal depressies. De mees
te volgen een baan, die op ongeveer
1000 km. ten westen van Ierland ligt
en vervolgens in noordoostelijke
richting via IJsland naar de Noorde
lijke IJszee reikt. In de Middellandse
Zee ontwikkelt zich een nieuwe de
pressie. Geen van deze kunnen het
weer in onze omgeving beïnvloeden.
In het algemene weerbeeld zijn dan
ook maar weinig veranderingen te
verwachten.
(Advertentie)
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
WEINIG VERANDERING
Overwegend droog weer met
enkele verspreide opklaringen
en hier en daar mist. Meest
zwakke wind uit oostelijke rich
tingen. Ongeveer dezelfde tem
peraturen.
22 Nov. zon op 08.10; onder 16.41;
maan op 15.04; onder 03.52.
Hoogwaterstanden
22 Nov. v.m. 0.30; n.m. 12.55.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
ALGIERS
geheel bew.
2 C.
1 tl
—2
motregen
4
geheel bew.
9
motregen
7
mist
2
geheel bew.
4
zwaar bew.
4
geheel bew.
3
mist
—1
geheel bew.
3
zwaar bew.
12
motregen
3
geheel bew.
6
motregen
4
motregen
3
geheel bew.
2
half bew.
0
geheel bew.
5
onbewolkt
—5
regen
15
geheel bew.
17
onbewolkt
2
regen
13
motregen
12
Korreltje
Een optimist droomt van een geluk
kige toekomst; de pessimist heeft al
leen maar nachtmerries!
