S)e £cid6e6oivtaiir
CHROESJTSJEFS REDE LEEK
SENSATIONELER DAN Zll WAS
O
J Tf
Was er een samenzwering
in Buenos Aires?
Olie van Grolev/ohl
op Berlijnse golven
Russische troepen zijn
nog lang niei weg
„Wellicht" moest „natuurlijk" zijn
Inbrekers doorzochten
gemeentehuis van
Voorhout
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1958
50ste JAARGANG
No. 14560
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur L. C. J ROOZEN
Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594;
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p. kwart.
Franco p.p. 8.
Advert.: 17 ct p. nun. Telefoontjes f 1.50
Grotewohl zorgde voor de opluchting
Premier Grotewohl van Oost-Duitsland heeft woensdag op een persconfe
rentie te Oost-Berlijn verklaard, dat de jongste uitlatingen van premier
Chroesjtsjef over de status van Berlijn geen „sensationele gedachten recht
vaardigen. Hij noemde Chroesjtsjefs verklaring van zeer groot belang, daar
het z.i. een nieuwe stap op de weg naar de vrede betekende. Berlijn was
niet het hoofdonderwerp van de rede geweest. Waar het om ging was de
noodzaak van een vergelijk tussen de Duitsers onderling.
Grotewohl gaf te kennen, dat er geen gedachtenwisseling met de Russen
was geweest, voordat Chroesjtsjef zijn rede hield. Uit de tekst, zoals hij die
in de kranten had gezien, trok hij de conclusie dat de Sowjet-Unie bereid
is haar strijdkrachten uit Oost-Duitsland terug te trekken. „Wellicht zal er
aan een dergelijke actie de voorwaarde worden verbonden, dat het we<>
ten het voorbeeld volgt", zo voegde de Oostduitse premier hieraan toe.
Later „verbeterde" het Oostduitse persbureau A.D.N. deze woorden van
Grotewohl door te verklaren, dat Grotewohl niet „wellicht", maar „na
tuurlijk" gezegd had, zodat het wel uitgesloten is, dat de Russen uit Oost-
Duitsland zullen trekken, voordat de Westelijke mogendheden zich bereid
verklaren hetzelfde uit West-Duitsland te doen.
BEREID TOT ONDERHANDELEN.
Voorts zeide Grotewohl, dat hem
uit Chroesjtsjefs woorden gebleken
was, dat de Sowjet-Unie bereid is
met de Oostduitsers te onderhande
len over een „nieuwe regeling betref
fende de statute van de Sowjettroepen
op Duitse bodem". Dit zou wellicht
een aanmoediging voor de Westelijke
mogendheden zijn om het voorbeeld
te volgen. Er waren echter nog geen
dergelijke besprekingen met de Rus
sen aan de gang.
Wanneer de Russen hun controle
bevoegdheden in Berlijn aan Oost-
Duitsland zouden overdragen, kon
Grotewohl niet zeggen. Volgens hem
moesten de westelijke mogendheden
inzien, dat hun aanwezigheid in
West-Berlijn niet in het belang van
het Duitse volk is. De Oostduitse re
gering zag Berlijn als één stad. Als
West-Berlijn economische moeilijk
heden had, was Oost-Duitsland be
reid te helpen.
De Oostduitse premier herhaalde,
dat zijn regering van oordeel is, dat
Duitsland herenigd moet worden
door middel van een vredesverdrag
tussen de vier grote mogendheden en
de twee Duitse staten, gevolgd door
de vorming van een confederatie van
Oost- en West-Duitsland. Tn het vre
desverdrag zouden zekere voorwaar
den aan West-Duitsland moeten wor
den gesteld, zoals de ontbinding van
monopolies en de demilitarisatie van
de Bondsrepubliek. Hierna zou geheel
Duitsland moeten worden opgenomen
in een Europese zóne zonder kern
wapens.
OPWINGING IN BONN.
De Westduitse regering heeft woens
dag verklaard, dat de Sowjet-voor-
stellen betreffende Berlijn op ge
vaarlijke wijze de internationale
spanning zouden doen vermeerde
ren. De regeringsperschef, Felix
Eckardt, las op een persconferentie
een verklaring voor, waarin wordt
gezegd, dat de Sowjet-Unie alle ver
antwoordelijkheid voor een derge
lijke ontwikkeling zou moeten dra
gen.
De Westduitse regering ziet zich
gedwongen, duidelijk te maken, dat
een dergelijke stap de Duits-Russi
sche betrekkingen moet beïnvloeden,
aldus de verklaring van de Bondsre
gering. Zij is van oordeel, dat
Chroesjtsjefs verklaring er op wijst,
dat de Sowjet-regering een eenzij
dige opzegging van internationale
akkoorden overweegt. Dit zou de
waarde van de Russische onderschrij
ving van verdragen ernstig in twij
fel doen trekken.
Westelijke waarnemers te West-
Berlijn constateerden echter met te
vredenheid, dat Grotewohl geen
nieuwe bedreigingen tegen de aan
wezigheid van de westelijke mogend
heden in Berlijn heeft geuit. De op
winding over de verklaring vair
Chroesjtsjef verdween snel toen de'
Oostduitse premier had gezegd, dat
de kwestie-Berlijn niet het enige of
het belangrijkste vraagstuk is. Wes
telijke waarnemers beschouwden
deze uitlating als een aanwijzing dat
er niet onmiddellijk van communis
tische zijde zal worden opgetreden.
AMERIKA DACHT WEER AAN
LUCHTBRUG.
Uit gezaghebbende Amerikaanse
kringen in Washinton wordt verno
men, dat de Verenigde Staten in ge
val van nood in snel tempo een
luchtbrug van 600 viermotorige mi
litaire vliegtuigen kunnen organise
ren voor de bevoorrading van West
Berlijn. Men zou, indien nodig, ook
nog kunnen putten uit een reserve
van 300 viermotorige burgervliegtui
gen.
Voorts zal de Amerikaanse burger
luchtvaart binnenkort de beschik
king hebben over meer dan 400
viermotorige straalvliegtuigen, die zo
nodig eveneens gevorderd kunnen
worden.
De burgemeester van West-Berlijn
heeft woensdag verklaard, dat de
RUMOER
OM BERLIJN
CHROESTSJEF GRIJPT naar Ber
lijn, riep men in West-Duitsland
naar aanleiding van de befaamde uit
spraak van de Russische partijbaas,
dat het wel goed zou zijn, als de in-
tergeallieerde controle over Berlijn
nu maar eens beëindigd werd.
Nu is deze greep naar Berlijn mis
schien wel het einddoel van de actie,
welke Chroesjtsjef heeft ingezet, maar
voorlopig is het nog niet zover.
Het komt hierop neer, dat men
0 in Moskou meent, dat van de
hele overeenkomst van Pots
dam. feitelijk niets meer over is. Oor
spronkelijk hadden de geallieerden af
gesproken, dat Duitsland na de oorlog
onder de militaire controle van de
Amerikanen, de Engelsen, de Fransen
en de Russen, ieder ii hun eigen zone,
zou komen te staan en dat de hoofd
stad Berlijn onder het gezamenlijk
regiem van de vier zou komen. Men
zou slechts gezamenlijk vrede met
Duitsland sluiten. Daar is niets van
terecht gekomen, er is nog altijd geen
gezamenlijk verdrag met Duitsland
Wel is er afzonderli'k vrede gesloten
tusesn het Westen en West-Duitsland
en tussen Rusland en Oost-Duitsland.
Alleen in Berlijn bestaat nog altijd
de intergeallieerde controle, hoewel
slechts in naam, want de z.g. Kom-
mandantura komt sinds jaren niet
meer bijeen.
Chroesjtsjef wil nu dat laatste rest
je ook maar afschaffen en hij doet
dat op echt Russische wijze, nl. eigen
machtig en zonder overleg. De man,
die tot nog toe de Russische militaire
vertegenwoordiger in Berlijn was, is
teruggetrokken en wordt niet meer
vervangen. Bovendien liet men van
Oostduitse zijde doorschemeren, dat
de Russische troepen zouden aftrek
ken.
WAT IS NU DE BETEKENIS van
dit alles?
Het is op het ogemblik nog te vroeg
om de consequenties te overzien; de
uitlatingen van de rode heren,
Chroesjtsjef in Moskou en Grotewohl
in Oost-Berlijn, zijn daar bovendien
te vaag vor. Voor 'n alarmstemming
zoals (begrijpelijk) in West-Duits
land ontstond, is voorlopig nog geen
reden.
Men vreesde in de eerste opwelling,
dat Chroesjtsjef eenzijdig en eigen
machtig de overeenkomst Van Pots
dam zou willen opzeggen. Juridisch
mag dat wel niet, maar daarover
pleegt men zich in Moskou geen zor
gen te maken. Vervolgens zouden de
„lussen de hun nog resterende be
voegdheden in Berlijn aan de Oost
duitse regering overdragen. Daarmede
zou dan volgens de Russische visie
de viermogendheden status van Ber
lijn zijn opgeheven en zouden de
Amerikanen, Engelsen en Franss en
ook geen recht meer hebben om in
West-Berlijn te blijven. Berlijn ligt
als een enclave binnen het grondge
bied van de Oostduitse regering zo
dat de conclusie voor de hand lag,
dat de Oostduitse regering dan ook
weldra aanspraak zou maken
West-Berlijn,
Het spreekt vanzelf, dat de Weste
lijke mogendheden daar geen genoe
gen mee zouden nemen en daarom
doemden reeds gedachten aan een
hernieuwde koude oorlog en aan
luchtbruggen e.d. op.
DE UITEENZETTING, welke Gro
tewohl op een persconferentie
heeft gegeven heeft echter aa
toond, dat de soep niet zo heet gege
ten wordt als hij wordt opgediend.
Hij zei, dat men geen sensationele
dingen moest zoeken achter de rede
van Chroesjtsjef; waar het over ging
was de noodzaak ri een vergelijk
tussen de Duitsers onderling en een
vredesverdrag voor geheel Duitsland,
aldus Grotewohl. De Oostduitse pre
mier uitte geen dreigementen, det de
westelijke troepen Berlijn moeten
verlaten.
Zelfs met het vertrek van de Rus
sische troepen zal het wel loslopen,
want er werd de voorwaarde aan ver
bonden („natuurlijk" volgens een
rechtzetting van het Oostduitse pers
bureau) dat de Russen pas zouden af
trekken als de westelijken ook hun
troepen zouden willen terugtrekken.
Zo blijft van de geruchtmakende
affaire dus weinig anders over dan
dat de Russen binnenkort eens wil
len praten over een herziening van
het viermogendheden statuut van
Berlijn en over de mogelijkheid van
een vredesverdrag met Duitsland. In
afwachting daarvan prolberen zij al
vast een zo gunstig mogelijke onder
handelingspositie in te nemen, door
de Oostduitse regering weer eens naar
voren te schuiven, die door het Wes
ten nog altijd niet erkend is.
Prinses Marijke is een goede verkoopster
f
De leden van het Nederlandse Padvindsters Gilde zullen in de komende weken trachten het geld, dat nodig
is voor het Blauwe Vogel-werk van het N.P.G., ten bate van lichamelijk gehandicapte leden, zelf te verdienen.
Er zal nl. een werkblad, ontworpen door mej. Hij Botte ma, worden verkocht, waarop allerlei voorbeelden voor
het maken van kerstversieringen staan afgedrukt. Foto: Prinses Marijke begon de actie door in Baarn onder
haar klassegenootjes werkbladen voor de Blauwe-Vogel- steunactie van het N.P.G. te verkopen.
huidige voorraden in de stad voldoen
de zijn voor zes maanden zelfs als
het huidige verbruik van de bevol
king niet beperkt wordt.
Frondizi moest
op vakantie
Naar uit Buenos Aires gemeld
wordt, zou president Arturo Fron
dizi van Argentinië woensdagavond
een paleisrevolutie verijdeld hebben
door zich van de steun der strijd
krachten te verzekeren tegen een sa
menzwering onder leiding van vice-
president Alejandro Gomez.
In regeringskringen verklaarde
men, dat Gomez een bezoek had ge
bracht aan de minister van binnen
landse zaken, Vitolo. Hij had namens
„invloedrijke personen" geëist, dat
president Frondizi „een lange va
kantie" zou nemen. Vitolo waar
schuwde onmiddellijk de president,
die zich zonder verwijl naar een ver
gadering van militaire leiders spoed-
wier steun hij wist te verwer
ven.
Het leger steunt de president ook
bij de staat van beleg, die dinsdag
is afgekondigd in verband met de
staking in de olie-industrie. De re
gering meent, dat Peronisten
communisten voor deze staking, die
het land miljoenen kost, verantwoor
delijk zijn.
Vice-president Gomez heeft woens
dagavond op een persconferentie de
berichten over een samenzwering te
gengesproken.
Minister Vitolo verklaarde echter,
dat Gomez weet, dat er een samen
zwering tegen de regering bestaat,
maar dat hij weigert de namen van
de samenzweerders te onthullen.
President Frondizi heeft een com
missie van onderzoek ingesteld.
De senaat waarvan vice-president
Gomez voorzitter is, kwam zonder
Gomez achter gesloten deuren bij
een om de toestand te bespreken.
Het leger heeft machinegeweren
rondom het regeringsgebouw opge
steld en de wacht betrokken op stra
tegische plaatsen in de stad.
STAKING UITGESTELD
Hedenmorgen werd gemeld, dat de
Argentijnse vakbond van arbeiders
in de olie-industrie in de nacht van
woensdag op donderdag heeft beslo
ten, het begin van hun algemene
staking 96 uur uit te stellen. In
deze tijd zullen nieuwe onderhande
lingen met de regering worden ge
voerd.
President Frondizi heeft woensdag
met zijn militaire adviseurs de mo
gelijkheid besproken om de arbeiders
in de olie-industrie tot werken te
verplichten.
De huidige toestand komt de rege
ring wel zeer ongelegen. Zij wilde
nj. plannen voor het economisch
herstel van het land ten uitvoer leg
gen, zoals het tekenen van een con
tract met een groep Amerikaanse
oliemaatschappijen. Dit zal nu pas
gebeuren na het einde van de staat
van beleg.
President Kubitschek van Brazilië
(Advertentie*
heeft het bezoek, dat hij aan Argen
tinië zou brengen, in verband met de
gebeurtenissen in Buenos- Aires uit
gesteld.
Wapens
voor
Tunesië
President Bourguiba van Tunesië
heeft donderdag meegedeeld, dat Tu
nesië zich gedwongen heeft gezien
zich voor de aankoop van dringend
poodzakelijke wapens te wenden tot
Tsjecho-Slowakije, Zuid-Slavië
Finland.
Onze politiek jegens het Westen is
iets veranderd", aldus de president in
zijn wekelijkse radiotoespraak.
„Het Westen moet begrip hebben
voor onze toestand en zijn houding
veranderen voor het te laat is", zo
voegde hij er aan toe.
Tunesische ambtenaren hebben eer
der deze week gezegd, dat een aan
koop van wapens in Groot-Brittannië
en de Verenigde Staten niet is door
gegaan, omdat de „soevereiniteit van
Tunesië niet werd geëerbiedigd"
Deze twee landen hadden bijzonder
heden over de onderhandelingen over
de aankoop -meegedeeld aan een der
die land, namelijk Frankrijk, en ver
der garanties geëist, dat de wapens
niet in handen van de Algerijnse op
standelingen zouden komen.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken maakte woensdag
avond echter bekend, dat de onder
handelingen over de aankoop van
lichte infanteriewapens nog voortdu
ren.
Grieks-Duitse besprekingen in Bonn
Ergerlijke vernieling
Heel Voorhout spreekt er over: er
is ingebroken in het gemeentehuis.
Hoewel er bijna niets van waarde
vermist wordt, is er een zo grote
materiële schade aangericht, dat het
gemeentepersoneel, werkzaam ten
raadhuize, vandaag maar vrij-af
heeft gekregen.
Vastgesteld is, dat de inbrekers
hedennacht na twaalf uur het ge
meentehuis zijn binnengedrongen
door forcering van een ruit in het
bureau van gemeentewerken in
gezien van de straatzijde de rech-
ter-achtervleugel van het gebouw.
De onverlaten hebben zich niet ont
zien om de bureaus in alle afdelin
gen van het gebouw open te breken
op een wijze, die niet van zeer veel
gezond verstand getuigt. De laden
van stalen bureaus, op slot of niet,
werden met een hefboom uit hun
fatsoen getrokken. Alles werd door
zocht maar slechts een bedrag van
2.50, een doos sigaren van burge
meester Smolders en tien doosjes si
garetten van een ex-gemeenteambte
naar die als sigarenleverancier het
gemeentehuis bevoorraadt, worden
vermist .De personeelspot inhou
dende twaalf en een halve gulden
die zich bevond in het niet-afgeslo-
te». houten bureautje van de ge
meentebode werd over het hoofd ge
zien.
Ook de twee kluizen in de kelder
van het gebouw ontsprongen de dans.
Men vraagt zich af, wat de inbrekers
ertoe bewogen kan hebben, het ge
meentehuis tot hun werkterrein te
kiezen, omdat ze kennelijk weinig
interesse gehad hebben voor geld.
Hedenmorgen om kwart voor ne
gen waren de dactyloscopische dienst
en de fotografische dienst van de
Rijkspolitie uit Den Haag ter plaatse
aanwezig en liet een speurhonden
geleider zijn hond op de sporen los.
Tot nu toe tast men nog in het duis
ter.
In de Westduitse hoofdstad Bonn zijn op het ogenblik besprekingen aan de gang tussen de Westduitse bonds
kanselier dr Konrad Adenauer en de Griekse minister- president Konstan tin Karamanlis. Aan de orde zijn o.m.
de kwestie-Cyprus en Duitse economische hulp aan Gri ekenland. Deze foto van een van de besprekingen toont
v.l.n.r.: premier Karamanlis, dr Adenauer en de West duitse minister van buitenlandse zaken, dr Heinrich von
Brentano.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Geldig van donderdagavond
tot vrijdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
PLAATSELIJK REGEN
Zwaarbewolkt met plaatselijk
enige regen en aanvankelijk nog
op vele plaatsen mist. Dezelfde
of iets hogere temperaturen.
Aanvankelijk veranderlijke wind
later matige wind in hoofdzaak
uit 'zuidelijke richtingen.
14 Nov. zon op 07.57; onder 16.51;
maan op 11.11; onder 20.11.
Hoogwaterstanden
14 Nov. v.m. 5.10; n.m, 5.25.
Korreltje
Hij die veel vrienden heeft, heeft er
geen.
