„Werknemende Middenstand" in het zilver
Brand in sanatorium
Gemeenten moeten
bezuinigen
„Elegantste vrouw"
kreeg hele garderobe
Jaarlijkse herdenking
„Oranje-Hotel"
Stooitroepers herdacht
te Leeuwen-Beneden
visie op
televisie
DE SCHAT
MAANDAG 13 OKTOBER 1958
DE LF.IDSE COURANT
PAGINA 5
-w
Verbond v. d. Arbeid" grooi katholiek belang
„De R.K. standsorganisatie voor de
werknemende middenstand ziet de
totstandkoming van een de laatste
tijd weer veel besproken Katholiek
Verbond van de Arbeid als een groot
katholiek belang."
Dit zei zaterdagmiddag de heer A.
J. A. van der Donck, voorzitter van
deze organisatie, op een te Utrecht
gehouden jubileumbijeenkomst van
de werknemende middenstand.
De heer Van der Donck herinnerde
er aan, hoe 25 jaar geleden, de stands-
organisatie van de werknemende
middenstand geboren werd uit de
scherpe visie van de grote Limburgse
sociale werker mgr. dr. Poels, op wat
hij zag als het probleem van deze
tijd en de oplossing daarvan, namelijk
het probleem van de structuur voor
de mogelijke opbouw van een chris
telijke cultuur in deze moderne tijd,
waarin niet alleen kerk en staat, maar
ook de christelijke godsdienst en het
openbare maatschappelijk leven van
elkaar zijn los gerukt.
Mgr. Poels zag, volgens de heer
Van der Donck, heel duidelijk, dat de
hervorming van de maatschappij, de
herkerstening van het openbare leven
in al zijn facetten, noodzakelijk op
de hervorming van de mens zelf en
van zijn wereldbeschouwing moet
berusten en voorts, dat de hervor
ming van de maatschappij en van het
openbare leven veel en veel meer
omvat dan een ruimer delen in de
stoffelijke bestaansmiddelen; dat er
gevaar schuilt in een al te eenzijdig
gericht zijn van 's mensen denken en
handelen op de materiële dingen van
het leven en dat het heil dus niet uit
sluitend kan'komen van de vakbewe
ging hoe noodzakelijk deze overigens
ook is.
Voor de tweede wereldoorlog be
perkte zich het ledental van de werk
nemende middenstand tot enkele dui
zenden. Van invloed was hier, vol
gens de heer Van der Donck, dat de
oprichting van de werknemende
middenstand en haar strevingen in de j te worden geaccepteerd, daar de
RUIL VAN ZENDTIJD
In onderling overleg heeft de NC
RV met de KRO zendtijd geruild voor
hedenmiddag in dier voege, dat de
zendtijd van 15.30 tot 19.30 uur ter
beschikking komt van de KRO, Hil
versum I, 402 meter. Dit met het oog
op de uitzending van de plechtighe
den te Rome bij de begrafenis van
Paus Pius XII.
Een later gedaan aanbod van de
AVRO om eveneens zendtijd te rui
len, werd door de KRO ten zeerste
op prijs gesteld, doch behoefde niet
Aetherklanken
HILVERSUM I. 402 m.
7.0024.00 KRO.
7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.30 Voor
de jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgen
gebed en lit. kal. 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 8.50 Voor de vrouw. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Lichtbaken,
caus. 10.30 Gr. 11.00 Voor de vrouw.
11.30 Gram. 11.50 Als de ziele luis
tert, caus. 12.00 Middagklok-nood
klok. 12.03 Gram. 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Gram. 12.50 Act.
13.00 Nieuws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20
Gram. 13.30 Amus. muz. 14.00 Chan
sons. 14.25 Gram. 14.35 Voor de vrou
wen v. d. land. 14.45 Gevar. progr.
16.00 Voor de zieken. 16.30 Zieken-
lof. 17.00 Voor de jeugd. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Regeringsuitz.: Rijks
delen Overzee: Het werk van de sti-
cusa voor Nederland, door W. Gor
dijn. 18.00 Lichte muz. 18.20 K.V.P.,
caus. 18.30 Lichte muz. 18.55 Ouders,
uw kind, caus. 19.00 Nieuws. 19.10
Act. 19.20 Sportpraatje. 19.30 Gram.
20.30 Ja, met mij. 20.35 Gram. 21.50
Aan de poorten van de nieuwe tijd,
caus. 22.20 Gewijde muziek. 22.45
Avondgebed en liturg, kal. 23.00
Nieuws. 23.15 Sport. 23.2024.00 Gr.
HILVERSUM II. 298 m.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO.
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 9.00 Gym. voor de vrouw. 9.15
Voor de vrouw. 9.15 Gram. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Gram. 10.50 Voor
de kleuters 11.00 R.V.U.: De moderne
roman, door mevr. Hella Haasse, (le
lezing). 11.30 Voor de zieken. 12.00
Zang en piano. 12.20 Regeringsuit
zending: Land'b. rubriek: Het land-
bouwhuisonderwijs. 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Orgel en saxo
foon. 13.00 Nieuws 13.15 Meded. of
f-am. 13.20 Metropole orkest. 13.55
eurs'ber. 14.00 Kamermuz. 14.40
Schoolradio. 15.00 Voor de vrouw.
15.30 Orgelconc. 16.00 Gram. 16.30
Voor de jeugd. 17.30 Jazzmuz. 18.00
Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 R.V.U.:
De toekomst van Europa, door dr. A.
L. Constandse, (le lezing). 19.00 Voor
de kinderen. 19.05 Paris vous parle.
19.10 Gevar. progr. 20.00 Nieuws.
20.06 Cabaret. 20.55 Gram. 21.45 To
neelbeschouwing. 22.00 Act. 22.15
Feest bij het Residentie-orkest: Jubi
leumconcert. 23.00 Nieuws. 23.15
Koersen van New York 23.16 New
York calling. 23.21 Gram. 23.40—24.00
Strijkorkest.
TELEVISIEPROGRAMMA
N.T.S.: 20.00 Journaal en weerover-
zicht. 20.20— 22.00 Limburgse
avond.
wereld van de arbeid niet allerwege
met instemming en sympathie werd
begroet, wat tot gevolg had dat zij
in tegenstelling tot haar zusterorgani
saties vrijwel geheel van het sociaal-
economische terrein werd geïsoleerd.
Na de oorlog hebben een accoord
met de Katholieke Arbeiders Bewe
ging, de hulp van ettelijke bij haar
aangesloten vakbonden van hoofdar
beiders en de offerbereide medewer
king van de katholieke vereniging
van mijnbeambten bewerkt, dat het
zendtijdruil met de NCRV toen reeds
zijn beslag had gekregen.
Een ton schade
- Zaterdagmorgen omstreeks drie uur
ledental tot ca 17000 is aangegroeid. is de brandweer van Beek bij N«-
i megen gealarmeerd voor een brand in
sanatorium „Kalorama" te Beek.
Dit sanatorium was tot voor enige ja
ren ingericht voor het verplegen van
tbc-patiënten. Thans worden er chro
nisch zieken verpleegd door de broe
ders van Joannes de Deo.
De brandweer slaagde er in tegen
geven, adus de heer Van der Donck,
ons ledental staat nog geenszins in een
juiste verhouding tot het aantal ka
tholieke werkers in ons land. Het iso
lement dat op de standsorganisatie
van de werknemende middenstand
zjjn stempel van onvolwaardigheid
werkf i!^e5 H j0g alty j r^n?" I vier uur het vuur te bedwingen en
^'öV°S-rA 1 led*n van de b"1_lkon bereiken dat de afdelingen waar
ten de K.A.B.-vakcentrale staande i de patiënten worden verpleegd, niet
Xf. T en ber°6Psorgamsaties. Om uit door de brand werden aangetast. De
wïaU^en2 lsole™ent geraken oude villa met enkele zijgebouwen
?r Ifnköf/ï' CD?i°gJ*S5 rleJ bereiM brandde vrijwel geheel uit. De inboe-
te eenheid van alle katholieke werk-1 dei van de benedenverdieping kon
hr^oS«Varc b. ?8 J stand te worden gered, doch op de bovenetage
Ho vonr'riL sta"dsorga"lsa- ging alles verloren. De schade wordt
tie voor de werknemende midden- geschat op f 100.000. Het gebouw is
stand voorstander van een structuur- verzekerd
hervorming van de katholieke sociale
beweging, die gerealiseerd kan wor
den in een Katholiek Verbond van
de Arbeid.
Tijdens de jubileumbijeenkomst, die
o.m. werd bijgewoond door de vicaris
generaal van het aartsbisdom, mgr.
A. Hendriksen, hield prof. dr. E. J.
Leemans, hoogleraar in de empirische
sociologie aan de R.K. Universiteit
te Nijmegen een inleiding, waarin hij
inging op enkele sociologische as
pecten van het standen- en klassen
probleem.
Tevoren was het jubilerende be
stuur ontvangen door het gemeentebe
stuur van Utrecht. De burgemeester,
jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, heeft bij
die gelegenheid enkele woorden ge
wijd aan de nagedachtenis van Paus
Pius XII.
Jhr. De Ranitz wees er op, dat de
Paus zijn gehele leven trouw is ge
weest aan zijn wapenspreuk „Vrede
is het werk der gerechtigheid". Bur
gemeester De Ranitz zeide als ge
meentebestuurder en als protestant
behoefte te hebben om zijn waarde
ring te uiten over hetgeen Paus Pius
XII yoor de wereldvrede heeft ge
daan.
De minister van Binnenlandse Za
ken, mr A. M. Struycken, heeft de
gemeentebesturen per circulaire me
degedeeld, dat zij hun begrotingen
voor 1959 beslist sluitend moeten
maken op basis van de uitkeringen
per inwoner van 1958.
De gemeenten dienen er rekening
mede te houden, dat dit geen formele
mededeling is, maar dat de regering
strikt de hand aan de bepaling zal
houden, zulks in afwachting van een
definitieve regeling tussen het rijk
en de gemeenten voor het jaar 1959
Als waarschuwing voegt de be
windsman hieraan toe, dat de inkom
sten van het gemeentefonds over 1958
lager zijn dan verwacht werd, het
geen naar men ons van deskundige
zijde verzekerde voor de gemeen
ten betekent, dat een verhoging van
de uitkering beslist niet in de lijn
der verwachtingen ligt.
Integendeel, een „ombuiging van
de stijgende lijn der gemeentelijke
uitgaven, is beslist noodzakelijk".
(„Trouw")
MAX J. FRIEDLaNDER
OVERLEDEN.
Op 91-jarige leeftijd is zaterdag
morgen te Amsterdam de kunsthisto
ricus Max J. Friedlander overleden.
De heer Friedlander, Duitser van ge
boorte en sinds 1933 in Nederland
woonachtig, gold als de grootste ken
ner van de oud-Nederlandse kunst-
De ter aarde bestelling zal in alle
stilte geschieden.
Minister over
verstekelingen
Geen der 37 kwam voor asiel in
aanmerking
In antwoord op schriftelijke vragen
van mej. Ten Broecke Hoekstra en
de heer Berkhouwer heeft de minis
ter van Justitie, prof. dr Samkalden,
geantwoord, dat de regering heeft
besloten 37 van de 143 in Nederland
aangekomen verstekelingen naar In
donesië terug te sturen, omdat zij
niet in Nederland zouden zijn toege
laten, indien zij langs legale weg
daarom hadden verzocht. Bovendien
bleken hun familiebindingen niet ge
noeg aanknopingspunten te hebben
om hun een verblijf in ons land toe
te staan.
Toelating van de 37 verstekelingen
tot Nederland zou ongerechtvaardig
de verwachtingen wekken in Indo
nesië. Het zou bovendien invloed
hebben op de beslissing over alle
hangende en nog te verwachten ver
zoeken om toelating van niet-Neder-
landers uit Indonesië, aldus de mi
nister.
Aan bij vorige gelegenheden naar
Indonesië teruggezonden verstekelin
gen is geen leed geschied. Gelet op
de omstandigheid, dat geen der te
ruggezondenen voor het verlenen
van politiek asiel, hoe ruim ook ge
nomen, in aanmerking komt. is er dan
ook geen aanwijzing, dat de terug
gezondenen bü aankomst in Indone
sië gevaar voor leven of vrijheid te
duchten hebben.
Mede gezien de bij eerdere gele
genheden opgedane ervaring, is er
evenmin reden om aan te nemen, dat
de Indonesische regering de verste
kelingen niet zou toelaten. In geen
enkel geval is gebleken dat zij tot
aanhangers van de Zuidmolukse re
publiek (R.M.S.) of van de Indonesi
sche verzetsbeweging (Permesa) ge
rekend wensten te worden.
De motorrijder K. Veerkamp
(32) uit Amsterdam kwam zaterdag
middag in de Corantalostraat in die
stad in botsing met een bromfietser
die op de linkerweghelft reed; hij is
op weg naar het ziekenhuis overle
den. Zijn duorijder en de bromfietser
(die volgens de politie dronken was)
moesten eveneens worden opgeno
men.
De 22-jarige bromfietser M.
Heynen uit Neer reed gisteravond
op de Napoleonweg onder Neer in
volle vaart op een Duitse personen
auto, hij was op slag dood. Zijn duo-
passagiere en de echtgenote van de
Duitse chauffeur moesten met ver
wondingen naar het ziekenhuis te
Roermond worden overgebracht.
Em.-deken J. Th. Jacobs"/"
In het Sint Franciscus gasthuis te
Rotterdam is zondagmiddag op 75-
jarige leeftijd overleden de hoogeerw.
heer J. Th. Jacobs, die van 1939 tot
1957 deken is geweest te Alkmaar.
Voordien is hij pastoor en deken ge-
we,est te Wognum en pastoor te
Zaandam. Op 1 augustus 1957 werd
hij ter gelegenheid van zijn gouden
priesterfeest benoemd tot erekanun
nik van het kathedale kapittel van
Sint Bavo te Haarlem.
De plechtige uitvaart zal donder
dag a.s. geschieden.
76e damesbeurs geëindigd
De damesbeurs, die in de Hout-
rusthalen te Den Haag is gehouden
en vrijdag eindigde, heeft 124,979 be
langstellenden getrokken, waarvan
43 mannen.
De 124.000e bezoekster ontving een
snelkookpan.
Op de slotavond werd de „elegant
ste vrouw van de damesbeurs" geko
zen. De winnares van deze wedstrijd
werd de 22-jarige mevrouw L. Pries
ter-Weber uit Den Haag. Zij kreeg,
evenals alle deelneemsters aan de
wedstrijd, behalve de japon, waarin
zij als mannequin was opgetreden,
ook een mantel cadeau, maai- daaren
boven werd haar een gehele dames
garderobe aangeboden.
Amateur-raket
klapte uit elkaar
Omstreeks kwart over zes vrijdag
avond werden de bewoners van de
Brouwersmolenweg te Apeldoorn op
geschrikt door een hevige ontplof
fing. Bij een door de politie inge
steld onderzoek bleek, dat drie jeug
dige knapen: de 15-jarige G. B., de
20-jarige J. K. en de 18-jarige C. N.,
getracht hadden een zelfgemaakte
„raket" te lancaren.
De jongens hadden het anderhalve
meter lange gevaarte met een zelf
gemaakte springstof gevuld en ge
tracht het geval met behulp van
een elektrische ontstt-king omhoog te
brengen. Het gevolg was dat het ge
hele apparaat uit elkaar sprong,
waarbij een stuk ijzer van 15 bij 7
centimeter ruim 50 meter werd weg
geslingerd. Geen der jongens werd
gewond, want zij hadden zich op gro
te afstand achter een stalen plaat
verdekt opgesteld.
UITZITTEN VAN ANDERMANS
STRAF
De procureur-generaal bij het
Haags gerechtshof, heeft bevestiging
gevorderd van een maand gevangenis
straf, die in eerste instantie is opge
legd aan de 36-jarige sloper uit Lei
den, die had gepoogd voor een aan
nemer uit Alphen aan den Rijn een
gevangenisstraf van zes weken uit te
zitten.
De sloper verrichtte wel eens werk
voor de aannemer. Tijdens een gezel
lig avondje liet de aannemer zich ont
vallen dat hij wegens autorijden on
der drankinvloed nog een gevange
nisstraf van zes weken moest uitzitten
en dat hij daar niet veel zin in had.
Hij zou niet van olan zijn om zioh te
melden. De sloper, die op dat moment
geen werk had en die wel bij de aan
nemer in de gunst wilde komen om
zodoende weer opdrachten te krijgen
wist de papieren van de aannemer te
pakken te krijgen en hij meldde zich
aan bij het Huis ^an Bewaring. Inder
daad werd hij opgesloten maar na
tien dagen kwam bii het nemen van
vingerafdrukken uit dat dit niet de
man was die men moest hebben. De
aannemer zou van deze gang van za
ken niets geweten hebben.
De procureur-generaal meende dat
de verdachte de aannemer behulp
zaam was geweest bij het zich ont
trekken of ontkomen aan opsporing.
Mr. E. Sticker, uit Leiden, verdach-
tes raadsman, was het hiermee niet
eens. Hij meende dat geen strafbaar
feit was gepleegd en hij vroeg vrij
spraak. De procureur-generaal repli
ceerde hierop dat het wel „onttrek
ken" was, want toen men dacht dat
men de gezochte man had is men niet
gaan speuren naar de werkelijke aan
nemer. Zou er vrijspraak volgen dan
verzocht de procureur-generaal het
hof uitgebreide motieven op te geven,
met het oog op cassatiemogelijkheden.
Arrest 24 oktober.
Honderden nabestaanden van in de
oorlog gevallenen, oud-gevangenen,
autoriteiten en belangstellenden heb- j
ben zatermorgen weer de stille tocht
langs cel 601, de dodencel in het
„Oranjehotel", de strafgevangenis te
Scheveningen gemaakt. Ze legden er
vele bloemen neer, en later ook bij
het monument buiten aan de muur
van de gevangenis.
Voor het défilé hield de stichting
„Oranjehotel" een herdenkingsplech
tigheid op de binnenplaats, waar de
voorzitter, prof. mr R. P. Cleveringa,
de herdenkingsrede uitsprak.
Hij las telegrammen voor van ko
ningin Juliana, prins Bernhard en
prinses Beatrix, waarin zij hun me
deleven met deze dag uiten.
Na de herdenkingsplechtigheid op
de binnenplaats van het Oranjehotel,
het défilé langs de dodencel en langs
het monument in de muur van de ge
vangenis aan de Van Alkemadelaan
te Scheveningen begaven de reünis
ten zich naar het Kurhaus, waar her
denkingstoespraken werden gehou
den.
Gisteren is in het Maas- en Waalse
dorpje Leeuwen-Beneden de jaarlijk
se dodenherdenking gehouden door
nabestaanden en vrienden van de in
deze omgeving gesneuvelde stoottroe-
pers. 's-Morgens werden er drukbe
zochte kerkdiensten gehouden waar
na de herdenkingsrede werd uitge
sproken door de voorzitter van de
stichting herdenking stoottroepen, de
heer Sjef de Groot.
Generaal-majoor b.d. J. A. A. Sit
sen hield het dodenappèl.
Van de gelegenheid om bloemen te
leggen werd veelvuldig gebruik ge
maakt. Mej. J. C. M. M. Geldens deed
dit namens prinses Wilhelmina, ter
wijl verder vertegenwoordigers van
de ministers van justitie en defensie
een bloemenhulde brachten.
(Van onze t. v.-medewerker)
Italiaanse t. v. op haar best. Als
dit nummer van de krant wordt
thuisbezorgd, is de Italiaanse t. v. op
nieuw in de lucht om via 't eurovisie-
net ook de N.T.S. op de hoogte te
brengen van het laatste gebeuren in
verband met de uitvaart en begra
fenis van onze Heilige Vader. Men
behoeft niet eens veel van t. v. af te
weten om te beseffen, dat het team in
Rome uitstekend werk verzet, als het
ware weet te toveren met lenzen en
richtingen, en in de laatste dagen
pionierswerk verricht dat de presen
tatie van de intocht van de Britse
koningin destijds overtreft.
„Je neemt er wat van mee". Mis
schien zijn we ietwat behoudensge-
zind, maar de Vara-quiz „weet wel
wat je waagt" vonden we interessan
ter dan het opnieuw gemodelleerde
vraag- en antwoordspel „Je neemt er
wat van mee". Er was vroeger name
lijk meer bij te zien: het gemanoeu
vreer met de guldens en de concen
tratie van de deelnemers juist op de
aanwezigheid van geld. Dat Theo
Eerdmans nu met ronden is gaan
werken, kunnen we waarderen in
verband met het wedstrijdelement.
Eerdmans, als goed journalist, weet
ook nu het een en ander uit zijn
„slachtoffers" te halen. Het was we
derom een leerzaam uurtje.
De avonturen van Dorus. Tom
Manders is bij de t v. teruggekomen
en heeft zaterdag voor het eerst „de
avonturen van Dorus" op het beeld
scherm gebracht. Het was weliswaar
niet groots, maar toch vaak origineel,
mede dank zij het gebruik van film
stroken. Daardoor konden de onwaar
schijnlijkste beelden worden ver
toond. Tom Manders, die Dorus in
eigen persoon was, had zich omgeven
van enkele artisten, die nochtans niet
vermochten uit te blinken.
Attentie. Hedenmiddag kwart
voor vier geeft de N.T.S. een relais
uit Rome.
Scheepsberichten
ALHENA 12 okt. te Rotterdam;
BUSSUM (t) 11 okt. van Rotterdam
naar Mena Al Ahmadl; CLAVELLA (t)
12 okt. te Rotterdam: KELLETIA (t)
13 okt. van Rotterdam naar Theemsha-
ven; KIELDRECHT 12 okt. te Rotter
dam; LANGKOEAS 12 okt. te Rotter
dam; MAASDAM 12 okt. te Rotterdam;
MAUREEN (t) 11 okt. van Rotterdam
naar Hamburg; PRINS FREDERIK
WILLEM 12 van Rotterdam naar Mon
treal; RIDDERKERK 11 okt. te Rotter-
dam; TAMO 11 okt. van Rotterdam
naar Santos; TOMOR1 12 okt. te Rot
terdam; WESTERDAM 11 okt. van Rot
terdam naar New York; ZUIDERKRUIS
11 okt. van Rotterdam naar Amsterdam
ALGOL 12 okt. te Antwerpen; AMERS-
KERK 13 okt. te Port Said; ATTIS 12
okt. te Curagao; BILLITON 13 okt. te
San Francisco; CALAMARES 13 okt. te
Wilmington; CALTEX Pernis (t) 12
okt. te Port Said; CARRILLO 13 okt. te
Havana; CINULIA (t) 13 okt. te Cura
gao; ESSO Nederland (t) passeert 12
okt. Masira naar Suez; GUINEEKUST
13 okt. te Antwerpen; KAAP HOORN
12 okt. van Dublin naar Liverpool; KA-
BYLIA <t) 12 okt. te Eastham; KAR1-
MUN 12 okt. van Mobile naar Balti
more; KHAS1ELLA <t) 12 van York-
town naar Santiago de Cuba; KINDER
DIJK 12 okt. van Antwerpen naar New
York; KORAT1A (t) 13 okt. te Cura
gao; LARENBERG 13 okt. van Dakar
naar Kaapstad; MAAS 12 okt. van Tu
nis naar Alexandrië; NOORDWIJK 13
okt. te Emden; PAPENDRECHT (t) 13
okt. te Novorossisk; PRINS JOHAN
WILLEM FRISO 12 okt. van Port To-
barrios naar Houston; SLIEDRECHT
(t) 12 okt. van Kaapstad naar Mena Al
Ahmadi; STENTOR 13 okt. te George
Town; TARIA (t> 13 okt. Madras; TA-
WALI 14 okt. van Calcutta te Chalna
verwacht; TEGELBERG 12 okt. van
Yokohama naar Nagoya; TEUCER pas
seert 12 okt. Kaap Finisterre 15 okt. te
Rotterdam verwacht; WESTERTOREN
passeert 12 okt. Curagao naar Buenos
Aires; WONORATO 13 okt. te Seattle;
ABIDA (t) passeert 12 okt. Burlings
naar Berre; AM-ELAND (t) 12 okt. van
Algiers naar Aden; BANDA 13 okt. te
Penang; BENNEKOM 12 okt. te Port
Cabelklo; FRIESLAND ssm 12 okt. te
Newcastle o Tyne; GAROET 13 okt. te
Penang; GIESSENKERK passeert 12
okt. Singapore naar Aden; MAAS-
LLOYD 12 okt te Balbao; MAP1A
passeert 12 okt. Gibraltar naar Port
Said; OBERON 13 okt. te Baltimore;
ORANJESTAD 12 okt. van Paramaribo
naar Trinidad; OVER1JSEL 12 okt. te
Djeddah; PARKHAVEN 12 okt. van
Bremen naar Antwerpen; PRINS CAS1-
MIR 12 okt. te Toronto; RIJNKERK 12
okt. te Marseille naar Antwerpen; SA-
LATIGA 12 okt. van Cochin naar Aden;
SALOUM 12 okt. te Rouaan; SCHIE-
DIJK 12 okt. te Boston; SENEGAL-
KUST 12 okt. van Takoradi naar Free-
twon; STAD ROTTERDAM passeert 12
okt. Gibraltar naar Rotterdam
STRAAT MOZAMBIQUE 12 okt. te
Santos; TAHAMA passeert 12 okt.
Massawah naar Mena al Ahmadi TIBIA
(t) 12 okt. van Abadan naar Port Eli
zabeth; TOMOCYCLUS (t) 13 okt. te
Djibouti; AALSDIJK 13 okt. te Tripo
lis; ABBEKERK 12 okt. te Port Swet-
tenham; ADONIS 12 okt. te Houston;
AKKRUMDIJK 11 jkt. van Buenoi
Aires naar Paranagua; ALMKERK 12
okt. te Shanghai; ALNATI 11 okt. van
Montevideo naar Rio Grande do Sul;
ANGOLAKUST 11 okt. van Lagos naar
Abidjan; ANNENKERK 11 okt. van
Tanga naar Mombasa; A VERDIJK
passeert 11 okt. Bahamas naar Huos-
ton; AXELDIJK 12 okt. te Rio de Ja
neiro; CALTEX The Hague (t) 12 okt.
te Bahrein; COLYTTO 12 okt. e Ba-
tohrouge; EEMLAND 11 okt. te santos;
ETREMA (t) 14 okt. Istanbul verwacht;
JOSEPH FRER1NG 11 okt. van Mon
rovia naar IJmuiden; KYLIX (t) 12
okt. te Trinidad; LELYKERK 13 okt.
van Suez naar Bahrein; LIMBURG 13
okt. te Ummsaid; MALEA (t) 13 okt.
van Onslow naar Pladju; MEERKERK
11 okt. van Port Sudan naar Suez;
NESTOR 12 okt. te Georgetown; NOOR-
DAM 11 okt. van New York naar Rot
terdam; ORANJE NASSAU 11 okt. van
Laghaira naar Curagao; ORION 12 okt
te Alexandrië; OSSENDRECHT 11 okt!
te Antwerpen; OUWERKERK 12 okt.
te Bangkok; PRINS FREDERIK HEN
DRIK 11 okt. te Sarnia; RIOUW 11 okt.
van Jacksonville naar Houston; ROE
PAT 11 okt. te Antwerpen; SCHER-
PENDRECHT (t) 11 okt. van Sete naar
Casablanca; STAD AMSTERDAM 11
okt. van Freetown naar Amsterdam;
2r^?/N,TA 12 okt' te Sir"gapore; TARA-
KAN 11 okt. van Le Havre naar Gal
veston; ZAANKERK 14 okt. Genua
verwacht; AMSTELLAND 11 okt. te
Amsterdam; BALI 1 lokt. van Amster
dam naar Hamburg; BOSKOOP 12 okt.
te Amsterdam: DELFTLAND 12 okt. te
Amsterdam; EOS 12 okt. te Amster
dam; GOOILAND 11 okt te Amster-
SÏÏ/a H£TH?R 11 okt- te Amsterdam;
HERA 12 okt. van Amsterdam naar
Antwerpen; JAGERSFONTEIN 12 okt
te Amsterdam; KREEFT 13 okt. te Rot
terdam; PIETER S 13 okt. te Rotter
dam; PRINS DER NEDERLANDEN 12
okt. te Amsterdam; THEMIS 12 okt. van
Amsterdam naar Antwerpen; TRITON
11 okt. van Amsterdam naar Bremerha-
ven; WAAL 11 okt. van Amsterdam
naar Middellandse zee; WESTLAND 12
A™terdam naar Buenos Aires
ZUIDERKRUIS 11 okt. te Amsterdam.
4oor George F. Worts
37)
Jack Benders sprong overeind. Hij
rende naar de rand van het water en
schreeuwde uit alle macht: „Hisi-
muri! Maki! Doch hij kreeg geen
antwoord. Met regelmatig slaande
motor voer het scheepje tussen de
riffen door naar de open zee.
Alle mogelijkheden, die uit deze
dramatische wending, welke de zaak
opeens nam, konden voortkomen,
schoten Lida door het hoofd en
brachten haar in een staat van onbe
grijpelijke verbazing. Ze nam Jack
Benders met levendige belangstelling
aandachtig op. Hij keerde zich om en
kwam langzaam naar het gezelschap
terug met een van woede en razernij
doodsbleek gezicht. Het Z-vormige
litteken op zijn kin was nu vurig
rood.
Hij bleef tegenover Hendrik stil
staan.
„Dat heb jij 'm gelapt!" hijgde hij
woest.
„Bedaar wat, man!" zei Hendrik.
„Daar zul je voor boeten!"
schreeuwde Benders nog woester.
„Dat zul je betalen!"
„Betalen heb ik al gedaan", ant
woordde Hendrik doodkalm. „Ik heb
die schuit gekocht. Die is sedert van
middag mijn eigendom. Ik kan hein
heensturen waar ik wil".
„Dat lieg je!" schreeuwde Benders
schor. „Ik had die boot gecharterd!"
„Ja, maar van dag tot dag", zei
Hendrik nuchter zakelijk. „Dat heb
je mij zelf verteld. En je bent giste
ren achterstallig gebleven met be
talen".
Jack Benders keek Hendrik nijdig
aan en balde zijn vuisten. Zijn onder
lip hing omlaag en gaf hem een
dwaas aanzien. Maar al zijn woede
was gezakt.
„Kapitein Holby", wendde Hendrik
zich rustig tot deze, zoudt u het zo
kunnen regelen, dat u mij als passa
gier meeneemt? Alleen maar tot
Honolulu?" „Dat zal gemakkelijk
gaan", verzekerde de schipper hem.
„En hebt u aan boord soms nog
ruimte voor iemand andersvoor
een derde passagier?"
Kaptein Holby stak zijn lippen
naar voren en keek heel bedenkelijk.
„Dat betwijfel ik heel hard. U hebt
de laatste hut, die nog open was, al
besproken".
„Met andere woorden", vroeg Hen
drik, „U hebt dus geen ruimte voor
Jack Benders?"
„Neen", was het antwoord, „of u
moest er erg bij me op aandringen.
Heel erg op staan".
„Nou Benders", zei Hendrik ge
moedelijk, „het heeft er veel van weg,
dat het een lange logeerpartij op
Matabonga voor je zal worden".
Het was duidelijk, dat Benders
reeds uit zichzelf tot die conclusie ge
komen was maar die van zich afge
zet had.
„Dat loopt niet meer zo helemaal
op rolletjes voor jou, Jack", zei Lida
met een lief lachje.
Hij keek haar ijskoud aan. Het
zweet brak hem uit en zelfs in de
gloed van het vuur onder de ketel
met kreeften zag zijn gelaat nog
bleek. Zijn stem bleef echter nog
rustig en zacht.
„Goed zo, Rijnmann", zei hij, „wat
is je voorstel?"
Hendrik nam zijn sigaar uit de
mond en bekeek die aandachtig.
„Lida heeft me verteld, dat jij drie
duizend dollar in deze onderneming
hebt gestoken, Benders. Ik zal je heel
schappelijk behandelen".
„Ze heeft me twintig procent ge
boden", zei Benders vasthoudend.
„Ja dat weet ik: maar volgens haar
voorwaarde zakte dat met vijf pro
cent per dag en vandaag is het tot
nul gedaald".
„Ik wil de zaak nog altijd voor
twintig procent afmaken", zei Jack.
„Je zult de zaak moeten afinaken
voor het dubbele van je onkosten en
vrije overtocht naar Honolulu. Van
middag heb je tegen me gezegd, dat
je een zakenman bent. Naar mijn
opvatting kan iedere zakenman zich
zelf gelukwensen, die honderd pro
cent van zijn belegde geld maakt. Ik
wens je dus geluk, Benders, met zo'n
bofje!"
Benders keek hem met een van
haat verwrongen gelaat aan.
Hendrik tipte zorgvuldig de as van
zijn sigaar af. „Zes duizend in con
tanten en vrije reis en verblijfkosten
tot Honolulu toe en dat in prettig
gezelschapof een lang en geluk
kig leven onder de bewoners van
Matabonga. Je hebt maar voor het
kiezen!"
Heel bedaard, als werd hem het
hart niet als het ware uit het lichaam
gerukt, antwoordde Jack Benders:
„In orde, Rijnmann. Jij wint!"
„Wat heeft kapitein Han Russel in
die kokosnotendop gegrift?"
Jack sloot de ogen. Hij trok zijn
mondhoeken omlaag. En op dat ogen
blik voelde Lida bijna medelijden
met hem, toen hem de woorden met
zichtbaar pijnlijke krachtinspanning
over zijn lippen kwamen:
„Aan Amelie Russel te Winni-
ton, U.S.A. Beloon brenger dezes
vorstelijk voor het overbrengen
van de sleutel, die je toegang geeft
tot onze schat. Meet van het kruis
te beginnen een el af voor elke
dag, dat de kleine Han geleefd
heeft en wel in de richting, waarin
Peter Fransen verdwenen is en
daarna zoveel maal honderd el als
het uur van ons trouwen, in de
richting, waarin je hebt leren
schieten".
Benders kuchte een paar maal en
schraapte zijn keel. De onderteke
ning luidde: „Han Russel, Mata
bonga."
HOOFDSTUK X.
De volgende morgen, kort na zons
opgang vonden ze de schat, na zorg
vuldig 364 el van het lavakruis in
noordelijke richting gemeten te heb
ben en van dat punt af 300 el in oos
telijke richting.
De tinnen kruithoorn lag begraven
in losse grond en was dik met kokos
vezels omwikkeld. Het deksel zat
volkomen vastgeroest, doch Hendrik
wist het los te krijgen. Hij keek in de
bus en overhandigde die aan Lida.
Er steeg een exotische 'geur van san
delhout uit op, vermoedelijk was er
eens wierookpoeder in bewaard ge
worden. De kruithoorn was voor
meer dan de helft met kostbare ste
nen gevuld.
„Lieve deugd!" riep Lida en nam
er een handvol stenen uit, die ze op
haar handpalm in het zonlicht liet
schitteren.
(Wordt vervolgd)
