Heel de wereld betuigde
haar deelneming
Kard. Tisserant
Het pauselijk
testament
ZONDAG a.s.
GEEN SPORT
Het Conclaaf zal
Paus kiezen
een nieuwe
Geen geweld tegen
Ned. N. Guinea
De Veiligheidsraad
Het wordt rustiger
rond Quemoy
Aanhoudend
zacht
DONDERDAG 9 OKTOBER 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
„Kampioen van de
menselijke waardigheid"
President Eisenhower heeft een
verklaring afgelegd, waarin hij zegt:
„De wereld is vanavond armer ge
worden door de dood van Paus Plus
XII. -Zijn leven Is geheel en al be
steed geweest aan devotie jegens God
en dienst aan zijn medemens".
Hij was aldus Eisenhowers ver
klaring, „een vriend van en weldoe
ner voor de verdrukten en zijn hel
pende hand was alttfd vlug klaar om
de ongelukkige oorlogsslachtoffers bij
te staan". Verder heeft "lij aanhou
dend gestreden voor een rechtvaardi
ge vrede tussen de volkeren, aldus
Eisenhower.
De Italiaanse minister-president.
Fanfani, heeft in de vroege ochtend
uren van donderdag, onmiddellijk na
de bekendmaking van het overlijden
van de Paus, een rouw van drie da
gen in heel Italië gelast.
De vlaggen waaien halfstok van
openbare gebouwen en film-, toneel
en andere voorstellingen zijn afge
last Vandaag zijn alle scholen ge
sloten.
De Israëlische minister van bui
tenlandse zaken, mevrouw Meir,
heeft nadat zij op het hoofdkwartier
het doodsbericht had vernomen, ge
zegd: „Wij delen de smart van de
rest van de mensheid bij het verne
men van de dood van Z.H. Pius XII"
De Paus heeft in een tijd van oor
logen en tweedracht „de meest ver
heven idealen van vrede en naasten
liefde hooggehouden". Zij zei verder
dat toen haar volk een martelaar
schap werd opgelegd in de tien ja
ren van de Nazi-terreur, de stem
van de Paus zich verhief om de beu
len te veroordelen en om uiting te
geven aan zijn medeleven met de
slachtoffers.
De Westduitse bondskanselier
Adenauer heeft zich donderdag
ochtend vroeg, toen hij van het over
lijden in kennis was gesteld, diep
getroffen getoond. De Paus heeft als
nuntius vele jaren in Duitsland ge
werkt.
De Westduitse socialistische partij
betuigde donderdagochtend alle Ka
tholieken in de wereld en in het bij
zonder die in Duitsland haar deel
neming met het overlijden van de
Paus. Hij, die zeer met Duitsland
was verbonden, heeft de Duitse
wens naar hereniging in vrijheid ge
steund, aldus de partij.
Het Sowjetrussische persbureau
Tass heeft hedenochtend een kort
bericht van het overlijden van de
Paus als eerste gegeven in zijn
ochtenduitzending.
De koning en de koninklyke fa
milie van België hebben vanochtend
hun rouwbeklag aan het Vaticaan
doen geworden.
De Canadese premier Diefenbaker
zei. dat de inspanning van de Paus
tot het laatste toe gericht was op be
vordering van de wereldvrede.
Maurice Schumann, voorzitter van
de commissie van buitenlandse za
ken van de Franse nationale verga
dering noemde de overleden Paus
een „mengeling van democratische
genie, gediend door een bovenmen
selijk herinneringsvermogen en bo
vennatuurlijke tederheid".
De Australische oppositieleider
Evatt verklaarde, dat nimmer ver
geten moet worden het grote aan
Kardinaal Eugène Tisserant, de
deken van het college van kardina
len, is thans een der belangrijkste fi
guren in het bestuur der Kerk.
De thans 74-jarige Franse kardi
naal is geboortig uit Nancy. Hij is
voorzitter van de pauselijke commis
sie voor bijbelstudie en secretaris
van de congregatie voor de Oosterse
kerken, het Vaticaanse departement,
dat de zaken betreffende de met Ro
me verbonden Oosterse kerken be
handelt.
Kardinaal Tisserant is een kenner
van het Oosten en expert in vijf Se
mitische talen: Hebreeuws, Syrisch,
Arabisch, Ethiopisch en Assyrisch.
Als vertegenwoordiger van de H.
Stoel was hij aanwezig op internatio
nale congressen van Oriëntalisten in
Leiden, Oxford en Rome.
Hij publiceerde vele werken over
bijbelonderzoek en andere onderwer
pen. Hy vervult een aantal functies
ten vaticane, o.a. die van prefect van
de congregatie der ceremoniën en bi
bliothecaris en archivaris van de ka
tholieke kerk.
Hij werd op 15 juni 1936 tot kar
dinaal-diaken gecreëerd door Pius XI.
CA STEL GANDOLFO
deel, dat de Paus had in de kruis
tocht ter voorkoming van de vernie
tiging van dë mensheid in het bij
zonder door gebruik van kernwa
pens.
De Spaanse minister van buiten
landse zaken Castiella y Maiz zei,
dat de Paus omgeven was door een
sfeer van heiligheid, die bijna voel
baar was.
De Franse minister van buiten
landse zaken Couvé de Murville
heeft het college van kardinalen uit
eigen naam en die van de regering
een condoleantie doen toekomen,
waarin hij de overledene „de ver
dediger van een ideaal van vrede en
rechtvaardigheid noemde".
„De wereld heeft een der beste
kampioenen van de menselijke
waardigheid, de vrijheid en de vrede
verloren", aldus de Amerikaanse
vice-president Nixon.
Een boodschap van dr. Geoffrey
Fisher, de Anglicaanse aartsbisschop
van Canterbury, luidt: .,Zijn gehele
lange leven en tot het einde toe
diende hij de Christelijke Kerk met
opvallende bekwaamheid en toewij
ding. Hij genoot de grootste eerbeid
van alle christenen voor zijn heilig
heid, zijn karakter, zijn oprechtheid
en zijn christelijk getuigenis".
Dr Otto Dibelius, de voorzitter van
de Raad van de Evangelisch-Luther-
se kerk in Duitsland, zond een tele
gram aan Kardinaal Frings, de aarts
bisschop van Keulen, waarin hij na
mens zijn Kerk verzekerde dat men
zich de overledene in eerbiedige
dankbaarheid zal blijven herinneren.
De „Pausklok" van de Dom in
Frankfort luidde vanmorgen van
kwart over vijf af een half uur lang.
Radio-Boedapest maakte te tien
uur plaatselijke tijd in een feitelijk
bericht melding van het overlijden
van de Paus. Ook de acht miljoen ka
tholieken in Tsj. Slowakije verna
men ervan door een kort bericht van
radio-Praag. In de kathedraal van
Praag droeg de vicaris-capitularis
van het aartsbisdom, Antonin Steh-
lik, die de aartsbisschop mgr. Beran
vervangt, een speciale Mis op (mgr.
Beran heeft sedert 1951 huisarrest).
In Buenos Aires kondigde, sirene-
geloei de dood van de Paus aan.
Zowel In de Britse als in de Ame
rikaanse bladen is onder grote kop
pen het overlijden van Pius de
Twaalfde gemeld. De New York Ti
mes wijdde een viertal hele pagina's
aan artikelen over de Paus. De New
York Herald Tribune, die er onge
veer evenveel ruimte aan wijdde,
schreef dat Pius XII zich de eerbied
van mannen en vrouwen van goede
wil van alle belijdenissen heeft ver
worven.
Na het doorlezen van het pause
lijk testament, dat in een brandkast
op de studeerkamer van Plus XII in
het Vaticaan werd bewaard, reisde
kardinaal Tisserant terug naar Castel
Gandolfo voor de officiële vaststel
ling van het overlijden.
In de sterfkamer knielde hij naast
het doodsbed en fluisterde de tradi
tionele Latijnse formule: Vere Papa
mortuus est (De Faus is werkelijk
dood). Na gebed besprenkelde hij het
lijk met wijwater Een notaris las de
overlijdensacte, die de kardinaal in
een nevenvertrek tekende.
In het dorp Castel Gandolfo wap
perden vele wit-gele pauselijke vlag
gen met zwarte vanen eraan.
Ook president Gronchi van Italië
is Castel Gandolfo aangegekomen om
de overleden Paus de laatste eer te
bewijzen.
DE OVERBRENGING
NAAR ROME
Steeds meer mensen verzamelden
zich in de loop van de ochtend bij de
villa te Castel Gandolfo, waar van
middag het stoffelijk overschot van
de Paus in een der zalen is opge
baard.
Inmiddels verlieten boodschappers
in zwart-paarse kledij van middel
eeuwse snit de villa om de „Intima-
tio", de uitnodiging tot deelneming
aan het overbrengen van de overle
den Paus naar Rome aan de betrok
ken personen over te brengen.
(Voor katholieke verenigingen)
Het bestuur van de Nederlandse
Katholieke Sportbond verzoekt ons
het volgende mede te delen:
Ten teken van rouw vanwege het
overlijden van Z.H. Paus Pius XII
heeft het nationale bestuur van de
Nederlandse Katholieke Sportbond
besloten de besturen van de met haar
gefuseerde bonden te verzoeken alle
wedstrijden op zondag 12 oktober
a.s., 'waarbij katholieke verenigingen
zijn betrokken, af te gelasten.
De katholieke sportverenigingen
wordt verzocht zich op deze zondag
van alle sportactiviteit te onthouden.
De Paus temidden van de trouwe Zwitserse lijfgarde.
Namen, die genoemd worden
De keuze van een opvolger van de
Paus, welke in Conclaaf geschiedt is
in de loop der eeuwen vaak gewij
zigd. Voor de jongste tijd gelden de
regels vastgesteld door Pius X in
twee constituties nl. „Sede Vacante
Apostolica" en ,Commissum Nobis",
welke door Pius XII vervangen is
door de Constitutie van 8 december
1945 „Vacantis Apostolicae Sedis dis
ciplinam".
Volgens deze Constitutie hebben
alleen de kardinalen het recht var
stemming. Het College van Kardina
len kiest zo spoedig mogelijk een
commissie van 3 kardnalen, die de
voorbereidingen van het Conclaaf
treft. Dit Conclaaf moet volgens de
geldende Constitutie plaats vinden
binnen 15 tot 18 dagen na de dood
van Pius XII, dus vóór 27 oktober.
De kardinalen bepalen voorts de
dag, waarop de Paus zal worden be
graven. Dit zal waarschijnlijk reeds
heden worden bepaald.
WIE WORDT DE OPVOLGER?
Met de dood van de Paus zijn ook
in Romeinse kringen de speculaties
begonnen over Zijn opvolger. Over
het algemeen geeft men niet zoveel
kans aan een curie-kardinaal. Indien
deze berekening geen doorgang
vindt hebben de kardinalen Micara
en Aloisi Masella naar Romeinse me
ning een goede kans. Van de Ita
liaanse niet-Curie-kardinalen noemt
men de kardinaal Ruffini en zelfs de
jonge kardinaal Siri. Ook Mgr. Mon-
tini, aartsbisschop van Milaan, wordt
ofschoon geen kardinaal als een
ernstige candidaat voor de Peus
keuze genoemd.
Men meent over het algemeen te
kunnen zeggen, dat alle tekenen er
op wijzen, dat de kardinalen de 436
jaar oude traditite zullen voortzet
ten door hun keuze op een Italiaan
te doen vallen. De laatste niet-Ita-
liaanse Paus was de Nederlander
Adriaan Florensz van Utrecht, die
regeerde als Adrianus VI van augus
tus 1522 tot november 1523.
Van de 37 niet-Italiaanse leden van
het college van kardinalenwaaruit
gewoonlijk doch niet noodzakelijk
de nieuwe Paus voortkomt zou,
naar sommigen menen, slechts één
kardinaal een goede kans maken, in
dien men het niet over een Italiaan
eens zou kunnen worden.
Dat zou zijn de 63-jarige kardinaal
Gregorius Agagianian, Armeens pa
triarch en pro-prefect van de Con
gregatie voor de Verbreiding van het
Geloof, een der Vaticanase bestuurs
departementen.
Het college bestaat thans uit 55
kardinalen, waarvan 27 niet-Italia-
nen.
Eén van de eerste functionarissen,
die door het College der kardinalen
moet worden benoemd, is de „Camer-
lengo van de H. Roomse Kerk".
Deze is gedurende de gehele perio
de, dat de H. Stoel vakant is, verant
woordelijk voor het bestuur van de
wereldlijke goederen en rechten van
de H. Stoel. Hij wordt hierin bijge
staan door de hoofd van de drie kar
dinaalsorden.
De deken van het college van kar
dinalen (kardnaal Eugène Tisserant)
moet de andere kardinalen en de am
bassadeurs van het overlijden van
de Paus in kennis stellen.
Het uitzenden van apostolische brie
ven blijft gedurende de vakatie van
de H. Stoel geschorst. In bedoelde
periode wordt de burgerlijke macht
van de Paus betreffende het bestuur
van de Vaticaanse staat door het col
lege van kardinalen uitgeoefend, dat
echter geen wetten mag uitvaardi
gen tenzij in noodgeval en deze gel
den dan alleen zolang de H. Stoel va-
kant blijft.
Minister mr. J. M. A. H. Luns heeft
tijdens de ontmoeting van de vorige
week met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, John Foster
Dulles, uiting gegeven aan de „diepe
bezorgdheid" van de Nederlandse
regering, dat Indonesië geweld zou
kunnen gebruiken tegen Nederlands-
Nieuw-Guinea.
In een verklaring, die de Neder
landse permanente vertegenwoordi
ger bij de V.N., mr. C W. A. Schur-
man, aan journalisten heeft voorge
lezen, zegt minister Luns van minis
ter Dulles de verzekering te hebben
gekregen, dat de V.S. geen redenen
hebben aan te nemen dat Indonesië
overweegt geweld te plegen.
De heer Dulles bevestigde mij, al
dus mr. Luns, dat de V.S., zoals hun
beleid heeft getoond, stipt vasthoudt
aan het beginsel, dat geen geweld
mag worden gebruikt om territoriale
wijzigingen tot- stand te brengen en
dat de V.S. van mening zijn, dat deze
politiek evenzo van toepassing is op
de kwestie van de Straat van Taiwan
(Formosa) en dergelijke kwesties in
andere delen van de wereld met in
begrip van Nederlands-Nieuw-Gui-
nea.
De algemene Vergadering der Ver.
Naties heeft woensdag Argentinië,
Italië en Tunesië gekozen als niet-
permanente leden van de Veiligheids
raad.
Zjj volgen op 1 januari resp. Co
lumbia, Zweden en Irak op, die dit
jaar aan de beurt waren om af te
treden.
De Veiligheidsraad telt elf leden
nl. de grote vijf (Amerika, Enge
land, Rusland, Frankrijk en natio
nalistisch China) als permanente le
den en zes niet-permanente leden.
(De drie niet-permanente leden die
dit jaar niet behoeven af te treden,
zijn Canada, Japan en Panama. Zij
treden eind volgend jaar af).
Produktschap besloot tot goedkeuring
van (gewijzigde) minimumprijzen
Exporteurs stemden tegen
Woorden... woorden: een stort
vloed van woorden! Nadat het be
stuur van het Produktschap voor
Siergewassen verleden week een
vergadering van ruim twee uur had
gewijd aan de bespreking van de
nieuwe minimumprijzen der bollen,
moest de voorzitter, dr Verhage, die
bijeenkomst sluiten zonder dat men
tot een beslissing was gekomen.
Men was van mening dat de voor
gestelde prijzen voor een deel der
late tulpen veel te hoog lagen en dat
dit de verkoop in het buitenland zou
remmen. Mr Nederveen van de Bond
van Bloembollenhandelaren, die de
belangen der bollenexporteurs ver
dedigde met een vuur en met een
ijver alsof het lot van het vaderlf
op het spel stond, betoogde echtt.
dat de voorgestelde prijzen ook voor
de late tulpen maar zo-zo waren en
dat de export op deze wijze alle zei
len moest bijzetten „om een tikkel
tje aan zijn trekken te kunnen ko
men". Het betoog van de heer Ne
derveen maakte bl ikbaar niet veel
indruk. In ieder geval werd het voor
stel even van de baan geschoven en
kreeg de Commisie van Bijstand de
opdracht de hele zaak nog maar eens
in studie te nemen, dan zou men een
week later een besluit kunnen ne
men. Er was n.l. een voorstel om de
prijzen van de zgn. surplussoorten
belangrijk te verlagen. De Commis
sie van Bijstand nam de zaak in stu
die en kwam met een suggestie on-
de prijzen voor de surplussoorten
niet onaanzienlijk omlag te brengen.
In een gisteren te Den Haag gehou
den vergadering heeft men dat voor
stel besproken ener opnieuw
ruim twee uur aan besteed. Opnieuw
trad de export in het strijdperk en
opnieuw kreeg men geen kans. Het
slot was n.l. dat de prijzen die ver
leden week door de heer Van Dam
waren voorgesteld we meldden u
daar toen uitvoerig over vrijwel
geheel werden overgenomen. Voor
de twaalven is de minimumexport
prijs zelfs nog lager geworden.
Breedvoerig werd gediscussieerd
over de vraag of nu het principe was
aangetast en over een verschillende
interpretatie van het LEI-rapport.
Bij de stemming waren alleen de ex
porteurs (de heren Nederveen en De
Vroomen) tegen het voorstel.
Medegedeeld werd nog, dat op 23
oktober een bespreking zal plaats
hebben met de vertegenwoordigers
der tuinbouworganisaties der EEG-
en diverse O.E.C.-landen. Van werk
nemerszijde zullen in de Nederland
se de'^gatie zitting hebben de heren
Van Dam, Sterringa, Elferink en Bos
en van de werkgevers de heren Ne
derveen, De Vroomen, Braam en De
Geus.
Van betrouwbare diplomatieke zij
de te Washington is woensdagavond
vernomen, dat de communistisch-
Chinese ambassadeur te Moskou de
Noorse gezant in de Sowjet-hoofdstad
heeft meegedeeld, dat de regering te
Peking misschien bereid is het sta
ken van het vuren in de Straat van
Formosa uit te breiden, indien de
Amerikaanse strijdkrachten zich ont
houden van het begeleiden van kon
vooien van de Chinese nationalisten
naar Quemoy.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft woensdag be
kend gemaakt, dat Amerikaanse oor
logsschepen de nationalistische-Chi-
nese bevoorradingsschepen naar Que
moy niet meer zullen begeleiden ten
zij de Chinese communisten het be
stand schenden.
Vanaf de kanselarij van de verte
genwoordiger van de Heilige Stoel
In ons land, de internuntius mgr. G.
Giobbe, hing vanmorgen de vlag half
stok.
(Geldig van donderdagavond
tot vrijdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZACHT WEER
Veel bewolking met enige re-
1 gen of motregen. Zwakke tot ma-
i tige zuidwestelijke wind. Weinig
1 verandering in temperatuur.
10 Okt. v.m. 0.50; n.m. 1.20.
Hoogwaterstanden
10 okt. zon op 06.54; onder 17.59;
maan op 03.34; onder 16.41.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden als volgt:
max. temp.
HELSINKI regen 13 C.
STOCKHOLM zwaar bew. 13
OSLO onbewolkt 13
KOPENHAGEN half bew. 14
ABERDEEN licht bewolkt 17
LONDEN mist 18
AMSTERDAM motregen 15
BRUSSEL motregen 17
LUXEMBURG mist 15
PARIJS geheel bewolkt 17
BORDEAUX mist 20
GRENOBLE mist 18
NICE licht bewolkt 24
BERLIJN geheel bewolkt 17
FRANKFORT zwaar bewolkt 16
MüNCHEN geh. bewolkt 13
ZüRICH mist 15
GENèVE half bewolkt 15
LOCARNO mist 21
WENEN mist 17
INNSBRUCK mist 19
ROME c.ibewolkt 30
AJACCIO half bewolkt 21
MADRID onbewolkt 24
ALGIERS licht bewolkt 18
Over het zuidelijk deel van de
oceaan strekt zich van New Found-
land tot aan de Golf van Biscaye een
krachtig gebied van hoge druk uit.
Hierin komen twee kernen voor met
een barometerstand van 1031 mb. De
ene kern ligt noordwestelijk, de an
dere oostelijk van de Azoren. Het
aepressiegebied bij IJsland verplaat
ste zich iets in noordoostelijke rich
ting. Tussen beide druksystemen in
handhaafde zich een krachtige wes
telijke stroming, waardoor de fron
ten van de IJslandse depressie met
grote snelheid over de Britse eilan
den en de Noordzee trokken. Van
ochtend bereikten ze zelfs reeds Fin
land. In onze omgeving, waar de
verplaatsing veel langzamer ge
schiedde, kwam het front echter bij
na tot stilstand. Er zijn enkele aan
wijzingen, dat zich ten westen van
de Golf van Biscaye een kleine sto
ring in het front gaat ontwikkelen.
Deze zal vrij snel naar het oostnoord
oosten koersen en daarom is er mor
gen een grote kans op een bewolkte
dag met plaatselijk enige regen. In
het temperatuurverloop komt weinig
verandering. Het blijft dus zacht
voor de tijd van het jaar.
