3)e Ccid<^6oti^ant
EISENHOWER GELOOFT NIET DAT
ER OORLOG ZAL KOMEN
VERHAAL VAN EEN
LANGDURIGE LIJDENSWEG
De toestand rond
Quemoy
Waar blijven we met
radio-actieve stoffen?
Strenge rechters
De dood voor nog
géén twee dollar
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1958
49ste JAARGANG
No. 14509
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
in Amerika
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abonnem, Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent. 20826. Giro 103003 Abonnemenspr. f0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., 17.50 p kwart.
Franco p.p. 8.Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes 11-50
Uiizichi op onderhandelingen
over siaius van eilanden
President Eisenhower heeft donderdagavond, zittend voor een batterij
televisiecamera's die zijn beeld en zijn woorden over geheel Amerika uit
zonden, communistische China gewaarschuwd dat het niet hoeft te rekenen
op een Amerikaanse sussingspolitiek in het Midden-Oosten. Doch gelijk met
een ernstige waarschuwing aan de communisten om de nationalistische
eilanden Quemoy erf Matsoe niet aan te vallen, bood hij onderhandelingen
aan die wellicht „vruchtbaar" zouden kunnen zijn voor het handhaven
van de vrede.
president vroeg de wereld om begrip
voor het Amerikaanse standpunt, dat
de Chinese communisten werken vol
gens een „ambitieus plan voor we
reldverovering", dat de gehele positie
van de vrije wereld in het westen van
de Stille Oceaan bedreigt. Hij beloof
de dat „er geen terugtrekken in het
aangezicht van gewapende agressie"
zal zijn. Overigens geloofde Eisen
hower niet dat de huidige ernstige
toestand „wanhopig of hopeloos" was.
Hij geloofde niet dat er oorlog zou ko
men.
In kringen van de nationalistische
leiders in Taipeh heeft men zich in
eerste instantie teleurstellend uitge
laten over Eisenhowers verklaring
over het geschil rond Formosa.
Men merkte op dat de Amerikaan
se president geen duidelijke verkla
ring heeft afgelegd over de wijze
waarop de V.S. de nationalisten zullen
helpen. Ook had men er maar weinig
hoop op, dat de besprekingen tussen
de Amerikanen en de Chinese com
munisten op ambassadeursniveau zul-
lefi resulteren in een afdoende wa
penstilstand.
Echter géén „München"
Het belangrijkste punt van Eisen
howers rede is volgens goedingelich-
te kringen het stilzwijgende aanbod
hierin om te praten over de toekom
stige status van de eilanden, mits de
communisten eerst verklaren dat zij
geen geweld zullen 0ebruiken om po
litieke en territoriale verlangens in
de straat van Formosa te verwezenlij
ken. De president zei, dat „er maat
regelen zijn die genomen kunnen
worden om te verzekeren dat deze
eilanden voor de kust geen doorn in
de zijde van de vrede zullen zijn".
Volgens functionarisen moeten de
communisten hier evenwel niet uit
opmaken, dat het °en aanbod is om
de nationalistische eilandjes af te
schrijven. Wel achtten zij neutralisa
tie van de eilanden of de een of an
dere vorm van internationale contro
le erover mogelijk. De president leg
de er nogmaals de nadruk op, dat
geen regelingen mogelijk zijn die on
aanvaardbaar zijn voor Tsjiang Kai-
Sjek.
In de rede overheerste Eisenhowers
waarschuwing, dat er geen „Mün
chen" in het Verre Oosten zal zijn. De
Het hooggerechtshof van Alabama
heeft gisteren het doodvonnis voor de
55-jarige neger Jimmy Wilson ge
handhaafd en een nieuwe executie
datum vastgesteld: 24 oktober.
Wilson is schuldig bevonden aan
beroving. Zijn buit was 1 dollar 95.
Het hof heeft zich niet bereid ver
klaard terug te komen op een vroege
re bevestiging van de doodstraf. De
enige kans dat beklaagde de elektri
sche stoel ontgaat, is een gratiever
lening door gouverneur Folsom.
Ofschoon diefstal in de nachtelijke
uren gepleegd, in Alabama wordt be
schouwd als een halsmisdaad gebeurt
het slechts zelden dat de jury het
doodvonnis uitspreekt.
Gouverneur James E. Folsom van
Alabama, die dagelijks honderden
brieven ontvangt uit alle delen van
de wereld waarin op clementie wordt
aangedrongen of waarin wordt gepro
testeerd tegen het strenge vonnis
heeft reeds laten doorschemeren dat
hij het vonnis in levenslang zal wij
zigen indien het niet zal worden ver
anderd door het Amerikaanse Hoog
gerechtshof.
Wilson kan een beroep doen op de
gouverneur maar voordién kan hij
dus nog hoger beroep aantekenen bij
het Amerikaanse Hooggerechtshof.
Eerste reacties.
De eerste commentaren op de rede
van president Eisenhower in kringen
van het Amerikaanse congres «jn
gunstig. Senator Alexander Wiley,
een republikeins lid van de senaats
commissie voor buitenlandse betrek
kingen zei, dat Eisenhower een dui
delijk overzicht van de toestand had
gegeven. Zijn democratische collèga
Paul Douglas wa„ het volledig eens
met de algemene politiek van Eisen
hower, dat Amerika niet mag toege
ven aan agressie.
DE RASSENSTRIJD IN DE V.S.
Een school in het district Warren
in de Amerikaanse staat Virginia, die
op bevel 22 negerleerlingen moest
toelaten, zal voor onbepaalde tijd ge
sloten worden, zo heeft het school
bestuur meegedeeld.
Virginia kent een wet, die het slui
ten van scholen toestaat als deze op
dracht hebben gekregen integratie
toe te passen.
ENGELS KERNWAPEN ONTPLOFT
Een Vicker-Valiant bommenwer
per heeft donderdag bij Christmas-
Island op grote hoogte boven de
Stille Oceaan een Engels kernwapen
tot ontploffing gebracht.
Le Londen werd officieel 'bekend
gemaakt, dat het wapen ter sterkte
van een megaton (miljoen ton) t.n.t.
was, waaruit blijkt dat het een water
stofbom betrof. Het is de derde proef
uit de huidige serie en Engelands
twintigste kernontploffing.
Na de ramp te Abadan:
Artillerie op de kust van commu
nistisch China heeft gistermiddag de
Quemoy-eilanden heviger dan ooit
beschoten. Er wedden meer dan 55.000
granaten afgevuurd.
Het communistisch persbureau
„Nieuw China" sprak van een „be
straffingsactie" door het Chinese
volksleger.
Vier nationalistische schepen met
voorraden, die als gevolg van het
communistische bombardement over
haast Quemoy moesten verlaten, zijn
naar de Pescadoren teruggekeerd.
Meer dan 20 nationalistische offi
cieren en soldaten zijn bij het bom
bardement gedood of gewond.
Luitenant-generaal Ko Jang-Fon,
plaatsvervangend bevelhebber van
het garnizoen op Quemoy, heeft hef
tige kritiek geleverd op het feit dat
de Amerikaanse oorlogsbodems de
konvooien naar Quemoy slechts bege
leiden tot de drie-mijlszóne. Het is
noodzakelijk'dat de Amerikaanse oor
logsschepen de drie-mij lszóne binnen
varen, omdat de schepen van de
nationalistische marine bij vijandelijk
granaatvuur in een nadelige positie
zijn en niet doeltreffend kunnen op
treden tegen de communistische kust-
batterijen. Hij verklaarde, dat vlieg
tuigen moeten worden ingezet tegen
deze kustbatterijen.
Laatste eer
aan moedige piloot
Nadat op de avond van de vlieg
ramp te Abadan, duizenden christe
nen en mohamedanen, op de plaats
des onheils waren komen bidden voor
de tien Nederlanders, die in hun laat
ste ogenblikken nog de moed hadden
met hun reeds vallende vliegmachine
de stad Abadan en de uitgestrekte
raffinaderijcomplexen te ontwijken,
hebben gisteren wederom duizenden
van hun medeleven blijk gegeven tij
dens de begrafenisplechtigheid.
Perzische mariniers droegen de kis
ten van de omgekomenen in de be
grafenisstoet, die, omstuwd door dui-
zende inwoners van Abadan, door de
hete straten van de stad trok.
Veel wordt er gesjroken over de
ramp en veel wordt er verondersteld
en gesuggereerd. De langdurige tocht
van het noodlotstoestel van Biak naar
Abadan geeft voedsel aan vele ge
ruchten, als zou het vliegtuig niet
luchtwaardig meer zijn.
De hoogste marineleiding heeft
evenwel verklaard dat de zeer erva
ren officier-vlieger Hoebink zeker
niet met de Mariner P 303 zou zijn
opgestegen, als hij niet de volle over
tuiging had gehad een volkomen
luchtwaardige machine te vliegen.
„Hij zou nooit de negen aan hem toe
vertrouwde levens in de waagschaal
hebben gesteld".
Dat antwoord geeft natuurlijk geen
verklaring voor de pechvlucht van de
P 303, die negen weken onderweg
was van Biak naar Abadan. De Mari
ner vertrok op II juli van Biak voor
een totale revisie bij Aviolanda-Pa-
pendrecht. Nauwelijks was het toestel
in de lucht of men ontdekte een lek
kage aan de benzinele'Jing.
De toenmalige commandant, de lui
tenant ter zee^vlieger tweede klasse
o.c., R. van Vlijmen, besloot een lan
ding uit te voeren op Laboean, een
eilandje voor de kust van Brits-Bor-
neo.
Vier dagen later kwam van Biak
een tweede toestel met een reparatie-
ploeg en reserve-onderdelen om het
mankement te verhelpen. Op 16 juli
vloog men door naar Singapore. Daar
na naar Ceylon en toen naar Karat-
chi, telkens één dag vliegen en één
dag rusten.
In Karatchi bleef men enige tijd
aan de grond. Vlieger Van Vlijmen
zou gezegd hebben, dat het men met
de P 303 nog slechts korte eindjes kon
vliegen maar de marine-voorlichtings
dienst ontkent, dat het om deze re
den was, dat gezagvoerder Hoebink
naar Karatchi werd gezonden om het
commando van Van Vlijmen over te
nemen.
Het werd door de M.L.D.-leiding
beter geacht, dat een ervaren vlieger
als Hoebink, een man met oorlogser
varing, het toestel over het Midden
Oosten zou vliegen, waar allerwege
oorlog dreigde
Hoebink besloot, voordat hij het
toestel helemaal overnam, de tocht
van Karatchi naar Abadan mee te
vliegen om te zien wat eraan man
keerde. Onderweg viel één van de
twee motoren uit. Men slaagde erin,
het vliegveld te bereiken maar daar
zakte de zware kist bij de landing
weg in het weke asfalt van de lan
dingsbaan.
Er was toen wel gebleken, dat de
twee motoren van het toestel totaal
óp waren. Men zond een noodkreet
naar Nederland en er kwam een re-
paratieploeg met twee nieuwe reser
vemotoren, die begin september ein
delijk geplaats waren.
Toen werd een proefvlucht gemaakt
maar onmiddellijk na de start bleek
al, dat er weer iets mis was. Het toe
stel moest landen en kwam opnieuw
in het zachte asfalt terecht. De repa-
ratieploeg kon wéér gaan lappen.
Een en ander gaf „een buitenlands
Hulde aan hei gouden paar
Op 12 september 1958 hopen de heer en mevrouw Churchill het feit te
gedenken, dat zij vijftig jaar geleden in het huwelijk zijn getreden. Een
zeer recente opname van het echtpaar....
blad" stof tot een nogal laatdunkend
artikel.
Inmiddels keerden de vliegers Hoe
bink en Van Vlijmen met de oor
spronkelijke bemanning per K.L.M.
naar Nederland terug. Ltz Hoebink
keerde vandaar de vorige week naar
Abadan terug met de opdracht, de P
303 via Athene naar Valkenburg te
brengen. Hij was de man, die de
meeste ervaring had bij de M.L.D.,
wat betreft het vliegen rnet de Mar
tin Mariner.
Voor hij zijn laatste opdracht kon
uitvoeren, moest hij eerst een etmaal
wachten, omdat een zandstorm het
gebied van de Perzisch® Golf teister
de.
Een officiéél rapport uit Ahadan,
dat melding maakt van het vliegtuig
ongeval zegt: „Moedig en met grote
bekwaamheid heeft de Nederlandse
vlieger de grote olieraffinaderij van
Abadan en vele mensenlevens ge
spaard door een noodlanding precies
op de rand van het veld te maken."
In hei voetspoor van zijn beroemde vader
Vice-admiraal G. B. Fortuyn, com
mandant Zeemacht Nederland, heeft
donderdagmiddagop het Ankerpark
in Den Helder een groot aantal
nieuw-benoemde Marineofficieren be
ëdigd. Onder hen bevond zich de
heer T. W. R. Doorman uit Schiedam,
die werd beëedigd tot luitenant ter
zee derde klase. De heer Doorman is
de zoon van wijlen schout bij nacht
Karei Doorman, beroemd geworden
door de slag in de Javazee, waarin
hij sneuvelde.
De jonge officier ontvangt de geluk
wensen van zijn moeder.
Hét probleem van deze atoom-eeuw
ZEE IS GEVAARLIJK
Het deponeren van radioactief af
val in de diepten van de oceanen is
niet ongevaarlijk. De hoeveelheid die
tot nu toe in totaal in de zeeën is
ONWETENDHEID.
Maxwell Gluck heeft zijn ontslag
aangeboden als Amerikaans ambassa
deur op Ceylon. Het is door Eisenho
wer aanvaard. Vorig jaar heeft hij,
kort na zijn benoeming, toegegeven
dat hij de naam van Ceylons premier,
Bandaranaike, niet wist.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
van deze bekkens ligen in de Stille W00F T
Oceaan, één in de Indische Oceaan
en drie in de Atlantische Oceaan.
Tonga-bekken
Hij legde gegevens over inzake het
geworpen, brengt nog geen gevaren Tonga-bekken, dat zich over een
mee, daar de totale straling die zij lengte van 1.200 kilometer zuidwaarts
vertegenwoordigt, beneden de veilig- van de Samoa-eilanden uitstrekt en
heidsgrens ligt. Maar de groei van de dat als een van de meest geschikte
atoomenergie-industrie brengt mee, ..opslagplaatsen" werd beschouwd.
dat steeds grotere hoeveelheden af
val weggewerkt zullen moeten wor
den. Al dit afval in zee storten blijkt
niet zonder risico's te zijn.
Tot deze conclusie zijn deskundi
gen van verscheidene landen geko
men op de tweede atoomconferentie
in Genève.
De Amerikaan, dr B. H. Ketchum,
verklaarde in zijn rapport, dat vele
radioactieve isotopen, die in zeewa
ter terecht komen, zullen worden op.
genomen door de dieren en planten
die daar leven. Door het „eten-en-
gegeten-worden" zullen de isotopen
van organisme naar organisme verder
worden gevoerd. Dr Ketchum be
streed het argument, door voorstan
ders van het in zee werpen aange
voerd, dat radioactieve stoffen in de
diepste plaatsen der zee geworpen,
daar veilig liggen omdat het water
op die plaatsen eeuwen nodig heeft
om zich met de hogere waterlagen
te vermengen, in welke tyd de meeste
radioactieve stoffen hun stralings
kracht zouden verliezen. Hij zei, dat
De radioactiviteit, die daar zou wor
den gedeponeerd, zou echter onver
mijdelijk doordringen naar de hogere
lagen van het oceaanwater, waarvan
de mensen in dat gebied afhankelijk
zijn voor hun voedsel.
(Geldig van vrijdagavond tot za
terdagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
RUSTIG WEER.
Droog weer met zonnige perio
den. Weinig wind en iets hogere
middagtemperaturen. In de na
nacht hier en daar mist.
13 Sept. zon op 06.10; onder 19.02;
maan op 06.05; onder 18.44.
Nieuwe maan 13.02.
Hoogwaterstanden
13 Sept. v.m. 2.55; n.m. 3.20.
Droog met
zonnige perioden
Een gebied van hogedruk, dat zich
al enkele dagen nabij de Britse
eilanden ophoudt, verplaatst zich
langzaam naar de Noordzee en breidt
zich daarbij over Midden en Zuidoost
deze stoffen worden opgenomen doorEuropa uit. Het houdt Oceaan-
plantaardige en dierlijk leven, dat ze depressies op grote afstand van ons
uit de diepten omhoog brengt en ze land. Deze volgen thans een koers,
ook horizontaal verspreidt. De radio
activiteit wordt daardoor omhoog en
verder gebracht, onafhankelijk van
de stroming van het water, aldus dr
Ketchum.
Ook de Russische deskundige dr
E. M. Kreps maakte bedenkingen te
gen het in zee storten van radioactief
afval. Hy bracht rapport uit over
Russische onderzoekingen in de diep
zeebekkens in de oceanen. Er zijn
negentien van zulke bekkens, die
meer dan zeven kilometer diep zijn.
Enkele ervan zijn honderden of zelfs
duizenden kilometers lang. Vijftien
die van New Foundland via IJsland
naar Noord-Noordwegen voert. Een
oud en weinig betekenend lagedruk
gebied, dat ongeveer halverwege Ier
land en de Azoren is gelegen, ver
plaatst zich nu langzaam naar het
noorden.
Tengevolge van de nadering van
het boven Engeland aanwezige hoge-
drukgebied is in onze omgeving de
noordelijke stroming in kracht afge
nomen. Er drijven slechts weinig
wolkenvelden van zee uit meer bin
nen. De opklaringen krijgen geleide
lijk de overhand. In verband hier
mede is een kleine stijging van de
temperatuur waarschijnlijk.
Het weer in Europa
HELSINKI
onbewolkt
16 C.
STOCKHOLM
18
OSLO
19
KOPENHAGEN
licht bew.
1"?
ABERDEEN
19
LONDEN
zwaar bew.
20
AMSTERDAM
licht bew.
18
BRUSSEL
20
LUXEMBURG
mist
18
PARIJS
licht bew.
21
BORDEAUX
29
GRENOBLE
zwaar bew.
24
NICE
niét ontv.
BERLIJN
zwaar bew.
17
FRANKFORT
mist
19
GARMISCH P.
niet ontv.
ZURICH
geheel bew.
20
GENèVE
zwaar bew.
20
LOCARNO
onbewolkt
25
WENEN
zwaar bew.
20
INNSBRUCK
geheel bew.
21
ROME
28
ALGIERS
licht bew.
35
AJACCIO
half bew.
277
MADRID
zwaar bew.
35
MALLORCA
niet ontv.
Korreltje
Vrede heeft, wie ware vreugde vin
den kan.