3)e &2idóe6oti/Ya/rit Twaalfmijlszone slokt Quemoy en Matsoe op buitenland Communistisch China volgt IJslands voorbeeld Eisenhower waarschuwt weer HET MIRAKEL VAN GENEVE Minder dan| halve prijs! De Gaulle vroeg tJa' van het Franse volk Wat het er van zegt 5)e QauCCe ap, meg. ttaat succes.. Siavgse paütie (iietd de foeidet dmt Nazomer KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent. 20826. Giro 103003. Abonnemenspr. f0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f7.50 p. kwart. Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1958 49ste JAARGANG No. 14503 Slecht voorbeeld doet volgen Franco p.p. 8.—. Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 De communistische Chinese regering heeft donderdag meegedeeld, dat zij de territoriale wateren uitbreidt tot twaalf mijl. In een regeringsverklaring wordt gezegd, dat de nieuwe grens zal gel den voor „alle gebieden van de volksrepubliek", dus ook voor Formosa en alle andere eilanden die aan China behoren. De regering van Peking geeft voorts opnieuw uiting aan haar voor nemen Formosa en de naburige eilanden met alle mogelijke middelen en op een geschikt tijdstip te „bevrijden". Dit is een zuiver Chinese binnen landse aangelegenheid en buitenlandse inmenging zal niet worden ge duld, aldus de verklaring. dat Peking niet de vredeswil van de mensheid zal willen trotseren. „De president en ik hopen op recht dat het Chinese communis tische regime niet weer, zoals in Korea, de grondbeginselen zal tar ten waarvan de wereldorde afhangt, n.l. dat strijdkrachten niet gebruikt dienen te worden om territoriale verlangens te bevredigen", zo zei Dulles. Elk gebruik van naakt ge weld zal een kwestie opwerpen die ver boven de eilandjes voor de kust en zelfs de veiligheid van Formosa uitgaat. Een dergelijke ontwikke ling zou „wijdverspreid gebruik van geweld in het Verre Oosten aankon diger*, dat de vitale posities van de vrije wereld en de veiligheid van de Amerikaanse strijd krachten zullen ei.anden verdedigen De uitbreiding van drie tot twaalf mijl betekent, dat Quemoy en Mat soe, de door de nationalistische Chi nezen bezette eilanden voor de kust welke de laatste tijd door de com munisten zwaar zijn beschoten, binnen de territoriale wateren ko men te liggen. In de Chinese verklaring wordt nog gezegd, dat geen enkel buiten lands oorlogsschip of militair vlieg tuig in het gebied van de territo riale wateren mag komen. De Ame rikaanse strijdkrachten, die Formo sa en de naburige Penghoe-eilan den „bezetten", maken inbreuk op de territoriale onschendbaarheid en souvereiniteit van de Chinese volks republiek, zo wordt gezegd. Uit gezaghebbende Britse bron* wordt vernomen dat Engeland de uitbreiding der Chinese territoriale wateren tot twaalf mijl niet zal er kennen, daar dit een eenzijdig be sluit is dat „geen geldigheid heeft op grond van het internationale recht". President Eisenhower zal niet aarzelen Amerikaanse strijdkrach ten te gebruiken voor de verdedi ging van de nationalistische eilan den voor de kust v n communistisch China, als hij dat nodig acht voor de veiligheid van Formosa. Dit heeft minister Foster Dulles donderdag verklaard te Newport (Rhode Island), waar de president met vakantie is. Dulles legde zijn verklaring af met machtiging van de president, nadat hij meer'dan an derhalf uur met hem had geconfe reerd. De minister zei, dat Eisen hower niet zal aarzelen te conclu deren dat Formosa -elf bedreigd wordt als er een aanval wordt ge daan op Quemoy, Matsoe of andere nationalistische eilanden voor de kust van het Chinese vasteland. Dulles legde er de nadruk op, dat Eisenhower nog niet tot die conclu sie was gekomen. Als dat wel ge schiedt, zal actie volgen die „zowel te juister tijd als doelmatig" is. De Ver. Staten hebben ondanks het uitgesproken voornemen van de communisten om Quemoy aan te vallen nog niet de hoop opgegeven, Dij alle sombere berichten uit Que- moy en Formosa, bij de toornige taal van Eisenhower en de listige manoeuvres der Chinezen, die de burger het ergste doen vrezen vo.or de wereldvrede, is er één gebeurtenis in de wereld, die als een asperientje ons van onze hoofdpijn kan bevrij den: de conferentie van de atoomge leerden in Genève. In deze Zwitserse conferentie-stad speelt zich het wonder van de open hartigheid af. Geleerden werpen hun geheimen op tafel. Naar hartelust kuqpen de mannen van de weten schap in eikaars vindingen grasdui nen. Amerika schenkt veertien boek delen, uitpuilend van geheime for mules; Rusland vertelt over leerzame ervaringen en ook de andere landen blijven niet achter. Het is daar een hartverwarmende, openhartige boel. „Dit hadden wij niet verwacht", riep een Nederlandse hoogleraar uit. „In Amerika en Rusland is men met de toegepaste atoomwetenschappen veel verder, dan we konden vermoe den". Nederland dat hoofdzakelijk als een bescheiden luisteraar tussen de conferentiegenoten inzit, wordt met de dag wijzer. De geleerden krijgen de beschikking over gegevens, die hun jaren van wetenschappelijk on derzoek, dus miljarden, besparen. Dit is het mirakel van Genève, dat ons bij alle enerverende berichten voldoende steun geeft in de gedachte, dat de wereld toch nog wel de wijs heid van haar ouderdom heeft. Deze uitwisseling van hoogst belangrijke gegevens (ook voor oorlogvoering be langrijk) is geheel vrijwillig. Het ge weten der geleerden spreekt duide lijke taal, en hieruit kan men hoop putten, dat zij die in het verleden in afzondering vernietigingswapens smeedden, nu de wereld in samen werking de sappige vruchten van hun arbeid zullen schenken. Ver. Staten in gevaar zou brengen", zo waarschuwde Dulles. Volgens rapporten van de inlich tingendienst op Formosa is de groep van communistische patrouillesche pen bij Amoy en Soea Teoe met 24 torpedoboten versterkt en twee re gimenten mariniers. Bovendien zou den in het gebied van Amay 800 jon ken zijn samengetrokken. De com munistische troepen zouden niet be langrijk versterkt zijn. Wel zou een groot aantal kanonnen toegevoegd zijn aan de batterijen in de eerste linie. De Amerikaanse democratische Senator Wayne Morse heeft donder dagavond geëist, dat het Ameri- Prachtige 100% zuiver wollen kamgaren herencostuums in het moderne 1-rij 3 knoops, Italiaanse dessins, waarvan de normale prijs f. 119.75 is, thans voor de werkelijk sensationele Pr'i» ™n QQ 75 Deze aanbieding is tijdelijk. kaanse congres in spoedzitting bij eenkomt om president Eisenhower en diens minister van buitenlandse zaken, Dulles, te controleren in hun, door Morse gevaarlijk geachte bui tenlandse politiek. Bovendien dient, volgens Morse, de president de gehele kwestie-For- mosa ter sprake te brengen in de Ver. Naties. Hij zei er van overtuigd te zijn, dat de crisis in het Midden- Oosten de vrede in gevaar brengt. Wat Quemoy en de Matsoe be treft, hebben de Ver. Staten niet de bevoegdheid de Chinese nationalis ten op die eilanden te beschermen, zo meende Morse. „Indien wij het wel doen, zullen wij als aanvaller worden gebrandmerkt en terecht". Terwijl demonstranten rumoerden Op nieuwe grondwet Generaal De Gaulle heeft in een toespraak op de Place de la Repu- blique te Parijs de Fransen opge wekt „ja" te zeggen op de nieuwe grondwet bij het referendum (verkie zing) van 28 september. Politie en brandweer hadden een kordon om het plein gelegd en op balkons en voor ramen hadden recherchetfts postgevat. Op de Place de la Repu- blique hadden zich ongeveer 100.000 mensen verzameld. De menigte gaf op luide en enthousiaste wijze uiting aan haar instemming met De Gaulles rede. De politie had heel wat te stellen met demonstranten, die poogden het kordon te doorbreken. Zij kreeg ver sterking en er zijn arrestaties ver richt. De betogers begonnen met stenen te gooien. Een paar auto's zijn omgeworpen en een politieman werd gewond door een steen die door een ruit van zijn auto werd gegooid. De betogers zijn door de politie achter volgd en er zouden verscheidene ge wonden zijn gevallen. Hier en daar heeft de politie de sabel getrokken of traangas gebruikt om de tegenstanders van de nieuwe grondwet te verspreiden. Het hoofdbureau van politie heeft ontkend, dat er van vuurwapens ge bruik zou zijn gemaakt. 24 Politie mannen zijn gewond. Zes van hen zijn in een ziekenhuis opgenomen. On der de betogers zijn minstens tachtig gewonden gevallen. Negentig werden voor identiteitscontrole opgebracht. Een rede van André Malraux, een der voornaamste ministers van De Gaulle en een beroemd schrijver, en het komende referendum van 28 september. „Met geheel mijn hart, uit naam van Frankrijk, vraag ik u „ja" te antwoorden", aldus De Gaulle. Als de grondwet goedgekeurd wordt, be loofde hij een sterke en doeltreffen de republiek. De Gaulle had met opzet de Place de la Republique voor zijn rede uit gekozen. Dit plein beschouwen de communisten namelijk als hun para- degrond, en J-> Gaulle dringt graag in het kamp van zijn vijanden door. NIEUW-GUINEA Het Britse liberale blad „Manches ter Guardian" schrijft vrijdag, dat de bevolking van Nieuw-Guinea te zij ner tijd het recht van zelfbeschik king moet worden gegeven en niet gedwongen mag worden deel uit te maken van een bepaald land of een bepaalde federatie. „Er zijn twee dingen onaanvaard baar in deze kwestie", aldus het blad, „in de eerste plaats, dat wordt toe gelaten, dat Indonesië zijn wil op legt aan een onontwikkelde en on samenhangende bevolking en in de tweede plaats, dat Australië en Ne derland het gebied en de bewoners ervan beschouwen als onvervreemd- ging in het lawaai geheel verloren, i bare delen van hun eigendom". De Gaulle's redevoering was wel ,JIa verloop van tijd moet Nieuw- te verstaan. Hij sprak twintig minu- Guinea worden toegestaan zelf te be ten lang oyer de nieuwe grondwet I palen of het deel wil uitmaken van De Franse premier generaal Charles de Gaulle stapt hier in Parijs uit zijn wagen om het Elysees-paleis binnen te gaan voor het bijwonen van een belangrijke vergadering van de Franse ministerraad, onder voorzitterschap van president René Coty. De vergadering keurde na ampele studie de tekst van De Gaulle voor de nieuwe Franse grondwet goed. Op 28 september a.s. zal het Franse volk over deze grondwet stemmen. een nieuwe Melanesische federatie, binnen of buiten het Britse gemene best, of van Indonesië of een onaf hankelijk land wil worden", aldus de „Manchester Guardian". FORMOSA De Prawda schrijft: „De vredelievende landen slaan de pogingen van de Amerikaanse mili taire provocateurs nauwlettend gade en zij zijn van oordeel, dat de heer sende kringen in de Verenigde Sta ten voorbereidingen treffen voor een militair avontuur in het Verre Oos ten". „Wij moeten de avonturiers een illusie ontnemen", aldus het Russi sche blad. Zij moeten weten, dat er geen sprake zal zijn van een gemak kelijke militaire wandeling". „De Chinese volksrepubliek heeft voldoende kracht om de aanvallers een gepaste tegenstoot toe te dienen. China zal aan zijn kant niet alleen de sympathie hebben van alle vol keren van Azië, Afrika en Latijns- Amerika, maar ook de gehele macht van het socialistische kamp", aldus de Prawda". Volgens de „New York Times" zijn er redenen om aan te nemen, dat de Amerikaanse waarschuwingen voldoende zullen zijn om de Chinese communisten te weerhouden van een rechtstreekse aanval. Het belangrijk ste woord in de Amerikaanse waar schuwing van donderdag is „indien", aldus het blad. Dit betekent, dat Eisenhower eerst moet vaststellen of gebruik van Amerikaanse strijd krachten voor de verdediging van voor de kust liggende eilandjes nood zakelijk is voor de bescherming van Formosa en de Pescadoren. Advertentie Dit Dammer bestaat nil 10 pagina's (Geldig van vrijdagavond tot za terdagavond, opgemaakt te 11.15 uur). WARM WEER. Overwegend zonnig en warm weer met een matige zuid-ooste lijke wind. Terwijl premier De Gaulle op de Place de la Republique te tekst van de nieuwe grondwet bekend maakte, von den op en bij het plein verschillende ongeregeldheden plaats. De politie was echter direct ter plaatse om iedere ongeregeldheid zo spoedig mogeUjk met kracht de kop in te drukken. In de luchtdrukverdeling kwamen slechts langzame veranderingen voor. Een hoge drukgebied boven Scandi navië handhaafde zich er nog steeds. Het kreeg in de afgelopen dagen een versterking in de richting van de Bal kan. Aan de noodzijde van het maxi mum bewoog een tamelijk actieve depressie vrij snel naar het oosten, maar het lagedrukgebied, dat aan de zuidwestelijke flank wordt aangetrof fen, verplaatste zich maar weinig. Over Spanje en Frankrijk trok een gebied met luchtdrukstijgingen, ten gevolge waarvan de onweers activi teit er tijdelijk vrijwel geheel werd onderdrukt. Het ziet er dan ook naar uit dat het weer onder invloed blijft van het Scandinavische hogedrukge- bied, zodat er morgen een warme en zojinige dag verwacht kap worden. 6 Sept zon op 05.58; onder 19.18; maan op 23.12; onder 14.17. Laatste kwartier 11.24. Hoogwaterstanden 6 Sept. v.m. 7.55; n.m. 8.20. Het weer in Europa HELSINKI zwaar bewolkt 21 C. STOCKHOLM onbewolkt 26 OSLO mist 25 KOPENHAGEN onbewolkt 18 ABERDEEN half bewolkt 18 LONDEN regenbui 24 AMSTERDAM onbewolkt 24. BRUSSEL onbewolkt 25 LUXEMBURG onbewolkt 23 PARIJS half bewolkt 25 BORDEAUX licht bewolkt 30 GRF.NOBLE licht bewolkt 28 NICE onbewolkt 25 BERLIJN onbewolkt 22 FRANKFORT licht bewolkt 24 MüNCHEN onbewolkt 22 ZüRICH geheel bewolkt 21 GENèVE zwaar bewolkt 25 LOCARNO geheel bewolkt 23 WENEN onbewolkt 21 ROME onbewolkt 30 INNSBRUCK onbewolkt 26 AJACCIO licht bewolkt 29 MADRID licht bewolkt MALLORCA half bewolkt 34 ALGIERS half bewolkt 42 Korreltje Men moet in het donker lopen om de sterren te zien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1958 | | pagina 1