V VOORRANG VOOR RANG V
In '57 werden weer tonnen
over de balk gesmeten
Het sprekende testament
Rapport Algemene Rekenkamer concludeert:
Diefstal en geknoei bij de marine;
wanbeheer van het genie-materiaal
Kalm aan met
wilde dieren
Felle brand kostte baby het leven
Kleine vrek bleek
gulle gever
Gecommitteerden kunnen beslissen of een
vertaling gewenst is
VRIJDAG 6 JUNI 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
«LP IjOJLUJUUJLaJLUJLIUJÜLajLUJUlJLiUULiLUJUJUJLmjULILiüLUJLmJÜÜUU.»^
RANG, de versnapering
van deeerste RANG
9rrm"mTrrinnrmTnTrnrnTrmTmTjnrrnTrinnrmTrinm'mTmTm"^^
rami
Niet alleen blaam op
ministerie van Oorlog
De minister van financiën, de heer
Hofstra, heeft de Tweede Kamer het
verslag aangeboden, dat de Algemene
Rekenkamer woensdagavond publi
ceerde en dat betrekking heeft op het
besteden van 's Rijks geld in het
jaar 1957.
Met name aan het bevorderen van
het zuinig beheren van het geld,
wordt in het boekwerk veel aandacht
besteed. De Rekenkamer kon er niet
onderuit. Er moest wel aandacht be
steed worden aan verspillingen en
verduisteringen, die het Rijk ernstige
schade hebben berokkend. Zo waren
er malversaties bij de koninklijke
marine, waar uit een kamp een grote
hoeveelheid goederen was gestolen
(incomplete mitrailleur-opstellingen,
zo lichtte minister Staf toe) en waar
door het ontbreken van een nauw
keurige controle niet eens kon wor
den vastgesteld, of er niet méér was
gestolen, dan in het onderzoek werd
vastgesteld.
Naar het verslag geruststelt, zal de
schade zoveel mogelijk worden ver
rekend met de tegoeden, die de be
trokkenen nog bij het Rfjk hadden.
Voor de Luchtwachtdienst werden
in 1954 300 „perspectieve afstand
meters" gekocht, met welke aankoop
een bedrag van 1,5 miljoen gulden
gemoeid was. De meters werden
echter niet gebruikt omdr* het wach
ten was op de bijpassende statieven.
Toen de Rekenkamer informeerde,
hoe het met deze apparatuur stond,
moest ze horen, dat de instrumenten
niet meer te gebruiken waren, daar
de vliegtuigen intussen te hoge snel
heden hadden gekregen. Tachtig van
de afstandsmeters zijn door de marine
overgenomen.
Ook wat het voorraadbeheer van
de verschillende dienstkringen van
de Genie betreft, hangt de Reken
kamer een somber beeld op. Minister
Staf is er op gewezen, dat het onvol
doende beheer de. vrij grote finan
ciële belangen van de Staat ernstig
geschaad zouden kunnen worden. In
middels is het voorschrift, waaraan
dit alles te wijten was, gewijzigd en
zijn verschillende der in het voor
raadbeheer gesignaleerde onvolko
menheden opgeheven, Niettemin, zo
verzekert de Rekenkamer het Neder
landse volk, zal zij de verdereaf
doening in het oog houden.
Bewapening niet geleverd.
De bewapening voor een aantal
lesvliegtuigen, totaal ter waarde van
310.347,bleek te ontbreken. De
toestellen waren wel geleverd en
overgenomen zonder bewapening
maar op de facturen waren geen kor
tingen toegepast voor het ontbre
kende.
Ook de hoge reiskosten voor mon
teurs van een technisch bureau dat
onderhoud en reparatie was opgedra
gen van koelkasten ten behoeve van
het ministerie van oorlog kon de
toets der kritiek niet doorstaan, even
min als het waterverbruik in een
gebouwencomplex resorterende
onder hetzelfde departement te
Rijswijk. Daar werd jaarlijks meer
dan 60.000 m3 per jaar afgerekend
met de betrokken waterleidingmaat
schappij op basis van een abonne
ment voor slechts 250 m3 per jaar.
Door het departement van oorlog
moest in 1957 een bedrag van meer
dan 2 miljoen gulden worden uitge
keerd aan schadevergoedingen, die
door onderdelen van het leger zijn
aangericht het aantal schadegevallen
bedroeg 2353.
Van Nelle bestellén!
Prins Bernhard:
Maar het is toch niet alléén het
departement van oorlog waarover
door de Rekenkamer de staf gebro
ken wordt
Dat instituut heeft namelijk ook
ontdekt, dat bepaalde terreinen,
waarop rijksgebouwen staan, na zons
ondergang overvloedig door de veel
stroom verbruikende buislampen
verlicht worden, waardoor de kosten,
nog ongeacht onderhoud en ver
nieuwing, ongeveer ƒ26.000 per jaar
bedroegen. De buislampen zullen nu,
zo mogelijk als regel, niet meer ge
bruikt worden.
De sleutel tot bezuiniging.
Ook was het de Rekenkamer op
gevallen, dat in de Rijksgebouwen,
de kamerdeuren, behalve van een
klink ook van een slot voorzien zijn,
met bijbehorende sleutel. Toch wor
den deze kantoorkamers zelden of
nooit afgesloten en het is zelfs met
het oog op de nachtveiligheidsdienst
en het schoonhouden van de lokalen,
ongewenst om zulks te doen. De
Kamer heeft aan de Rijksgebouwen
dienst verzocht, alleen sloten aan te
laten brengen, waar dit strikt nood
zakelijk is. Aldus zou men een be
sparing verkrijgen van ongeveer
1000 per jaar.
Ook senaat en curatoren van ,de
Technische Hogeschool te Delft wer
den door de Rekenkamer op de vin
gers getikt. Dit in verband met de
uitgave van een gedenkboek ter ge
legenheid van het 50-jarig bestaan
der Hogeschool.
Lit boekje zou oorspronkelijk in
500 exemplaren worden gedrukt. De
kosten zouden bedragen 15.000,
De werkelijke kosten voor de 2500
exemplaren, die het licht zagen, en
waarvan men er alle personeelsleden
gratis een wilde verstrekken, bedroe
gen ruim 37.000. Hiervan werd
j 2300 door het Delftse Hogeschool
fonds gedragen, zodat het door O. K.
en W. toegestane crediet met niet
minder dan 19.700 werd overschre
den.
De fout zou schuilen in 'n telefoon
gesprek van de rector magnificus met
ae minister, waarin de eerste de be
windsman verkeerd zou hebben ver
staan.
Walvis te duur.
Met betreking tot de toekomstige
uitkomsten van de walvisvangst is
de Rekenkamer bepaald niet opti
mistisch
Het Rijk heeft met de „Neder
landse maatschappij voor de walvis
vaart" een garantie-overeenkomst ge
sloten voor de financiering van de
vernieuwing en uitbreiding van de
vloot. De overeenkomst loopt over 10
jaren. Tot en met 1957 heeft dit het
Rijk reeds 28,8 miljoen gulden ge
kost. De Rekenkamer heeft de minis
ter van Landbouw gevraagd of deze
uitgaven wel gerechtvaardigd zijn.
Volgens de minister wordt voortdu
rend nagegaan, hoe er bespaard kan
worden en hoe de inkomsten kunnen
worden vergroot. Het was de bedoe
ling, Nederland de beschikking te ge
ven over eigen vetbronnen. De om
standigheden zijn echter veranderd
en nu dient de overheidssteun om
een commerciële onderneming in
stand te honden, die voor Nederland
niet meer de betekenis heeft die er
vroeger aan werd gegeven.
Van Nelle bestellen!
Adv
Drama te Rotterdam
Een felle, uitslaande brand heeft
gisteren te Rotterdam het leven ge
kost van een bijna twee jaar oude
baby, die de moeder, die juist even
op de bel-étage van de woning stond
te praten toen de brand uitbrak, in
haar bedje veilig waande.
Nog steeds tast men in het duister
omtrent de oorzaak van de brand,
die gewoed heeft op de zolderverdie
ping van een pand aan de Schiekade.
In het bewuste pand wonen 26 per
sonen, verdeeld over zeven gezinnen.
Het zijn hoofdzakelijk kortelings uit
Indonesië gerepatrieerde Nederlan
ders. Daarbij behoorde ook de familie
Van der Star, die bestaat uit de 54-
jarige heer J. F. van der Star, die als
magazijnbediende werkzaam is bij
een Rotterdamse firma, zijn 33 jaar
oude echtgenote, mevr. Van der Star-
Kim lee lim en hun drie kinderen,
van wie er twee een meisje en een
jongetje naar school waren.
Tegen een uur of drie was mevr.
Van der Star volgens haar verkla
ring even van huis gegaan om een
paar boodschappen te doen. Thuis
gekomen bleef ze even op de bel
etage staan voor een buurpraatje. Op
eens riep een juffrouw, die op het
balkon van een huis aan de Prove-
Van Nelle bestellen!
ZJC.H. Prins Bernhard heeft gis
termiddag op de jubileumvergadering
van de C.B.T.B. te Utrecht zijn toe
spraak voor de jubilerende boeren- velplein zal pater S. Jelsma M.S.C.
Bede- en boetetocht
in Tilburg
Op zondagavond 15 juni a.s. wordt
in Tilburg door de Pax Christi-bewe-
ging een bede- en boetetocht naar
het H. Hart van Jezus op de Heuvel
gehouden om de vrede van Christus
onder de Christenen af te smeken.
Vanuit zes centra die in een brede
kring om het stadscentrum zijn ge
legen, zullen de deelnemers te voet
en met brandende kaarsen in hun
hand, biddend en zingend naar het
Heuvelplein trekken.
De Tilburgse ingezetenen die langs
de routes wonen waarlangs de zes
groepen naar het centrum trekken
zullen het H. Hartbeeld in hun ven
sters plaatsen en met bloemen en
kaarsen versieren. Tijdens een kort
Lof om kwart voor tien op het Heu-
nierssingel zat te zonnebaden, dat er
brand was. Mevr. Van der Star, die
aan haar dochtertje dacht, die op de
woonzolder in haar bedje lag, rende
naar boven en ondernam enige po
gingen om binnen te komen.
Haar pogen bleef vruchteloos omdat
de rook doordringend was en de
hitte te hevig.
Een agent, die op straat passeerde,
zag de rook. Hij verschafte zich toe
gang, tot het huis, en rende de trap
op. Daar ontmoette hij de radeloze
moeder, die hem vertelde, dat haar
kindje nog binnen lag. Ook de agent
heeft het uiterste geprobeerd om tot
de zolderverdieping door te dringen
maar ook hij mocht daarin niet sla
gen.
Ook enkele brandweerlieden heb
ben zich in de fel-brandende woning
gewaagd maar ze konden niets vin
den. Daarom dachten ze, dat de moe
der het kind zelf had meegenomen.
Eerst later, toen het vuur zijn ver
nielend werk had gedaan, vond men
toch de baby, geheel verkoold tegen
de muur onder het raam.
De moeder was totaal over haar
zenuwen heen en moest door de
politiedokter ter kalmering worden
meegenomen naar het ziekenhuis.
Van Nelle bestellen!
organisatie ingeleid met een persoon
lijk woord. Dit naar aanleiding van
de ware ovatie die hem ten deel
viel.
„Uw medeleven met de koningin,
ons gezin en ook met mij persoonlijk
heeft mij diep ontroerd", aldus Prins
Bernhard. „Ik ben er van overtuigd,
dat dit ook verplichtingen oplegt en
ik zeg u toe, u niet te veel te ver
ontrusten met wilde dieren en vlug
ge vervoermiddelen."
Over deze verontrusting had nl. de
voorzitter van de C.B.T.B., de heer
Chr. van den Heuvel, in zijn wel
komstvoord een opmerking ge
maakt.
een predikatie houden. Daarna zal
katholiek Tilburg zijn toewijding aan
het H. Hart vernieuwen. Met deze
bede- en boetetocht hoopt men een
nieuwe vorm te geven aan de oude
Tilburgse traditie om eenmaal per
jaar bij het H. Hart op de Heuvel
samen te komen. De grote H. Hart-
stoet kan vanwege de enorme kosten
die daaraan verbonden zijn niet elk
jaar doorgang vinden.
GEEN AUDIëNTIE
Z. H. Excellentie, Mgr. J. P. Hui-
berts, Bisschop van Haarlem, zal de
volgende week geen audiëntie ver
lenen.
In het Friese dorpje Langweer is
ongeveer een week geleden overle
den de 86-jarige Johannes Bast. een
oud heertje, dat bij zijn leven niet zo
erg gezien was in het dorP vanwege
zijn grote zuinigheid welke bij het
gierige af was, volgens de dorpelin
gen tenminste. Maar deze mening is
thans geheel ten gunste van de over
ledene, die om zijn postuur Kleine
Bast werd genoemd, gekeerd.
Het is nl. gebleken, dat Kleine Bast
zijn gehele vermogen van ruim
100.000 gulden aan de gemeente Lang
weer heeft nagelaten en de mogelijk
heid bestaat, dat na het testament
officieel is bekend gemaakt, er nog
meer voor het dorp aan vast zit. Men
wil van het geld een park aanleggen
dat de naam van de weldoener zal
dragen. Van de rente van de rest van
het geld wil men Langweer verder
verfraaien.
Johannes Bast heeft zijn grote ver
mogen bijeengegaard met zijn groen-
tehandel. De Langweerders hebben
het nooit geweten, maax kleine Bast
was wel degelijk een gever, een man
die goed wist te doen zonder er enige
ophef van te maken. Zo schonk hij
een van zijn huurders die in finan
ciële moeilijkheden was gekomen de
huur voor een jaar. Ook liefdadige
instellingen werden zo nu en dan
verblijd met een gift. Wij zien een
standbeeld voor Kleine Bast in het
verschiet.
GOUDEN MAHLERMEDAILLE
VOOR EDUARD VAN BEINUM.
De dirigent van het Concertge
bouworkest, dr. Eduard van Beinum,
heeft gisteravond uit handen van de
voorzitter van de internationale Gus-
tav Mahler-vereniging, prof. dr. Er-
win Rotz, de gouden Mahlermedaiile
ontvangen, vanwege zijn verdienste
voor de uitvoeringen van de werken
van Mahler.
De heer M. Haitjema, president
van de vereniging „Het Con~Ttge-
bouworkest" nam namens de orkest
leden eveneens een gouden Mahler
medaiile in ontvangst. De uitrei
king geschiedde in de Julianafoyer
van het Concertgebouw na afloop van
de uitvoering van Mahlers zevende
symfonie door het Concertgebouw
orkest.
ROTTERDAM KREEG „PLEIN 1940"
De gemeenteraad van Rotterdam is
gistermiddag akkoord gegaan met
het voorstel van b. en w.' het plein
aan de Blaak, waarop het monument
„Verwoeste Stad" van Zadkine staat,
de naam „Plein 1940" te geven.
Van Nelle bestellen!
Adv
Helderziende bad het
goed bekeken
Voor de vijfde maal heeft thans de
politie te Rotterdam ingegrepen in de
florerende praktijken van een 62-
jarige dame die zich te eigen bate
het lot had aangetrokken van de
lijdende en gekwelde mensheid.
Voor twee gulden a twee-vijftig
(een spotprijsje) ging ze onvermoeid
in trance, om hen, die haar bij stro
men raad kwamen vragen, vanuit
haar droomtoestand mede te delen,
wat haar goedgelovige patiënten
mankeerden.
Op die manier verdiende ze naar
schatting gemiddeld honderd gulden
per dag en dat bedrag vermeerderde
ze nog aanmerkelijk, door haar cliën-
tèle naar een apotheker te verwijzen
met wie ze 'n belangengemeenschap-
je had opgericht. De apotheker lever
de voor de geopenbaarde kwalen na
melijk middeltjes, die hij van een fa
briek in kwakzalversbenodigdheden
betrok. De vrouw kreeg van iedere
verkoop een goede provisie die
eveneens geschat ongeveer 500
gulden per maand in het laatje deed
komen.
Min. Cals in examenkwestie Duits
Verzwaring van
eindexamen
Minister Cals heeft geantwoord op
schriftelijke vragen, die het Eerste
Kamerlid mevrouw Schouwenaar-
Franssen heeft gesteld naar aanlei
ding van het ongeldig verklaren van
de Duitse vertaling uit het eindexa
men gymnasium.
Het stuk Duits, aldus de minister,
dat op 29 mei aan de eind-examinandi
van de gymnasia ter schriftelijke ver
taling is voorgelegd is niet ontleend
aan een verzameling Duitse eindexa
menvertalingen. Wel is gebleken, dat
het stuk ten dele voorkomt in een
bloemlezing van Duits proza.
Voorts deelt de minister mede, dat
op 29 mei de inspecteur der gymnasia
namens de inspecteurs van het gym
nasiaal en middelbaar onderwijs een
brief heeft gericht tot de rectoren der
gymnasia en lycea waarin o.a. staat:
„Zo juist blijkt ons tot onze grote
teleurstelling, dat ondanks genomen
voorzorgsmaatregelen het ter verta
ling opgegeven Duitse stuk gedeelte
lijk in een bloemlezing voorkomt
(Deutschland in zwei Jahrtausenden).
Wij verzoeken u, indien het bedoelde
fragment in de klas behandeld is, ter
voldoening aan het bepaalde in art. 5
eerste lid, van het eindexamenregle
ment, een nieuw stuk ter vertaling op
te geven en omtrent het te kiezen
stuk overleg te plegen met de gecom
mitteerde voor de moderne talen".
De minister is met de vragenstel
ster van mening, dat hier van enige
verzwaring van het eindexamen kan
worden gesproken en dat de leerlin
gen niet het slachtoffer van de ge
maakte fout mogen worden. Ten ein
de voor elke school te kunnen laten
beoordelen of en in hoeverre van een
niet noodzakelijke verzwaring sprake
zou kunnen zijn door het laten maken
van een tweede vertaling, hebben de
inspecteurs van het gymnasiaal en
middelbaar onderwijs na overleg
met de minister in een schrijven aan
de gecommitteerden voor Duits bij
de eindaxamens van de gymnasia en
van de gymnasiale afdelingen van de
lycea gezegd, dat indien de gecom
mitteerden gebruik maken van de be
voegdheid om bij twijfel of het exa
men regelmatig heeft plaats gehad,
het examen geheel of gedeeltelijk op
nieuw te doen afleggen, zij daarvan
onverwijld kennis moeten geven aan
Van Nelle bestellen!
Adv.
en wetenschappen met vermelding
onze minister van onderwijs, kunsten
van de gronden, waarop 'hun twijfel
berust.
Op grond hiervan verzoeken zij de
gecommitteerden na onderzoek bij de
rector, te beslissen of het nodig is, dat
er een andere vertaling wordt ge
maakt.
De minister meent, dat er geen re
den aanwezig is de door het colle
ge van inspecteurs voorgeschreven
maatregel geen doorgang te doen vin
den. Hij is bereid nogmaals te doen
nagaan op welke wijze een herhaling
van een gebeurtenis als deze in de
toekomst kan worden vermeden.
Van Nelle bestellen!
Adv.
UITBETALING ACHTERSTALLIGE
CENT PER K.G. MELK.
Minister Vondeling heeft op dit
moment niets nieuws toe te voegen
aan hetgeen hij in de Eerste Kamer
op 29 rpril heeft medegedeeld en
door middel van een persbericht van
gelijke datum heeft bekend gemaakt
over de uitbetaling van de achter
stallige cent per kg. melk over het
garantieprijsjaar 19561957.
De minister deelt dit mede in ant
woord op schriftelijke vragen, die het
Tweede Kamerlid, de heer Borst,
hem gesteld had.
JONGETJES ONDER LEEM
BEDOLVEN: ONGEDEERD.
In de vroege middag van donder
dag zijn twee kinderen aan een wisse
dood ontsnapi. Twct knaapjes van
een jaar of 12 waren namelijk aan het
spelen in de leemgroeve van de steen
bakkerij Bosserveld onder Caberg te
Maastricht. Zij groeven kuilen in de
leemwand van een leemberg met het
gevolg, dal op een gegeven moment
een massa van tien tot veertien ku
bieke? meter instortte en op hen te
recht kwam.
Gelukkig hadden werklieden van
de bouwmaatschppij, die in de na
bijheid werkzaam waren, het onge
luk zien gebeuren en op deskundige
wijze hebben zij op de snelste ma
nier de kinderen kunnen bevrijden.
De knaapjes hadden vrijwel geen
letsel opgelopen, maar werden met
een auto van de geneeskundige
dienst, die gewaarschuwd was, naar
huis gebracht.
OOSTZAANSE EN INDIAANSE
KINDEREN „ONTMOETEN".
ELKAAR.
De briefwisseling, die dezesde klas
van de Kerkbuurtschool in Oostzaan
en de school in de Indiaanse nederzet
ting van Cornelis Kondre (Suriname)
voeren, heeft een ruimer vorm ge
kregen. Onder leiding van de secre
taris van het kabinet van de gouver
neur in Suriname, mr. J. A. J. van
Gorkom, en het hoofd van de Suri
naamse voorlichtingsdienst in Para
maribo gaat een kleine groep van
technici maandag en dinsdag 16 en 17
juni in het oerwoud klankopnamen
maken van de Indiaanse schoolkin
deren van hoofdonderwijzer Van Kas
sei. Dit klankbeeld wordt woensdag
9 juli in ons land (over Hilversum I)
uitgezonden. Ook een (Polygoon)
cineast gaat mee naar Cornelis Kon
dre. Zo zullen de jeugdige Oostzaner-
tjes, die reeds middels de „Wereld
omroep" hun stemmen hebben laten
horen in het oerwoud (en zij niet al
leen), hun Indiaanse vriendjes en
vriendinnetjes horen en zien in
hun gewone doen op school en daar
buiten.
VOORSTELLING VAN
NEDERLANDS BALLET.
Als onderdeel van de Kunstmaand
Amsterdam heeft het Nederlands
Ballet, onder leiding van Sonia Gas-
kell donderdagavond in de Stads
schouwburg 'n voorstelling gegeven.
Als eerste werd opgevoerd een pas
de quatre (muziek Cesare Pugni,
Choreografie Anton Dolin). Daarna
volgde het ballet „Tij en Ontij"
(muziek Lex van Delden, choreogra
fie Rudi van Danzig) en „Le Cygne
noir" van Tsjaikofsky. Als slotnum
mer voor de pauze werd de premiè
re gegevei van „Streetcorner royal
ty", met choreografie van Job San
ders.
Na de pauze werd nog gedanst
symfonie nr. 29 op muziek van Mo
zart en in de choreografie van Rudi
van Danzig. Het orkest stond onder
leiding van Anton Kersjes. Na af
loop van de vooistelling dankte het
publiek met een warm applaus voor
het gebcdene.
ANWB in jaarverslag:
Tijd voor de lichte
motorfietsen is daar
Het jaarverslag van de ANWB
1957, dat ter jaarvergadering op 14
juni zal worden behandeld, voor
spelt voor 1958 remmende factoren
voor de vakantie-activiteit door be
stedingsbeperking en belastingver
hoging. Met voldoening worden de
vergemakkelijking van het interna
tionale verkeer vastgesteld.
Het jaarverslag verdiept zich in
de bekende verkeersprognoses tot
1970 en de te verwachten belasting
opbrengsten uit het motorwegver-
keer, waaruit naar veler mening
een voldoende bouw-programma
ruimschoots zou kunnen worden ge
financierd, indien deze opbrengsten
niet voor andere doeleinden zouden
worden gebruikt.
Op het punt der bromfietsen
(800.000 stuks) zegt het verslag
o.m. dat het nu een gunstige tijd is
om naast de tot 40 km gelimiteerde
brommers de ontwikkeling van ul
tra-lichte motorfietsen aan te moe
digen. Aan de „snelbrommer", die
niet meer verkocht wordt, is een
spoedig uitsterven voorspeld.
Recreatie en natuurbescherming
nemen altijd een ruime plaats in
het ANWB-jaarverslag in. Men blijft
vragen naar een „recreatiedienst"
die bij uitsluiting de behartiging
der recreatie-belangen tot taak zal
hebben. Aandacht wordt geschon
ken aan de straaljagers op Deelen,
compensatie voor het reservaat „De
Beer" aan de waterweg en land
schappelijke eisen in o.a. de IJssel-
meerpolders en de in te polderen
Lauwerszee.
Van Nelle bestellen!
Adv.
(87)
