S)e CddóeSoti/fca/iit
Buitenlandse wapens
voor Indon. rebellen
Zes maanden op een ijsschots
Slot van Kopenhaagse
besprekingen
wendt zich tot de A.A.-landen
öjoeanda
Topconferentie
Dulles over
Indonesië
Tunnel onder Grote
St Bernard
Ook meer winst
bij de NEM
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertent. 20826. Giro 103003 Abonnemenspr. f 0.59 p.w., f 2.55 p.mnd., f 7.50 p kwart.
DONDERDAG 8 MEI 1958
49ste JAARGANG
No. 14404
Al
pratende
naar de top
Franco p.p. f 8.—. Advert: 17 et P- nun. Telefoontjes f 1.50
Scheepvaart geschrokken van luchtaanvallen
Volgens inlichtingen, die het opperbevel van het Indonesische leger heeft
gekregen, zouden over Menado, de „hoofdstad" van de opstandelingen op
Celebes, dikwijls vliegtuigen uit Formosa vliegen, die kisten met vuurwa
pens uitwerpen, aldus meldt het Indonesische persbureau Antara.
De woordvoerder van het Indonesische leger, luitenant-kolonel Rudy
Pringadie, heeft gezegd, dat deze inlichtingen waren gebaseerd op mede
delingen van de bestuurder van een motorboot, die uit de door de opstande
lingen beheerste wateren was ontsnapt. Volgens deze zegsman zouden de
kisten met wapens alle Chinese kentekenen dragen.
PERSOONLIJKE BRIEVEN
Premier Djoeanda van Indonesië
zal „persoonlijke brieven" zenden
aan de premiers van een aantal Azia
tische en Afrikaanse landen, waarin
hij hun aandacht vraagt voor de „bui
tenlandse interventie in de opstand in
Indonesië".
Djoenanda heeft verklaard, dat tegen
de opstandelingen in Noord-Celebes
krachtig zal worden opgetreden, on
geacht de buitenlandse interventie,
van welke zijde die ook komt.
De Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken Soebandrio en pre
mier Djoeanda hebben gisteren weer
den hebben zich deze week te
Kopenhagen bezig gehouden met het
voorstel van de top-conferentie. Op
de drie groten na (Amerika, Enge
land en Frankrijk) zijn zij geen ge
gadigden voor een topconferentie, zo
dat men zich zou kunnen afvragen,
wat zij ermee te maken .hadden. De
Navo stelt er evenwel prijs op, naar
buiten op te treden als een eenheid,
vooral als het om vraagstukken gaat
waarbij alle landen betrokken zijn.
Zo zou men zich kunnen voor-
0 stellen, dat de grote Drie op
een eventuele topconferentie
eigenlijk optreden als de vertegen
woordigers van de Navo-landen, zo
dat het voor hen van belang is te we
ten, hoe de anderen denken over die
conferentie zelf en over de vraag
stukken, welke zich daarbij opdoen
Het voornaamste en dringendste
vraagstuk ter topconferentie is dat
der ontwapening en daarbij zijn alle
deelnemende landen rechtstreeks be
trokken, zodat een gezamenlijke be
raadslaging voor de hand ligt.
Daar komt nog bij, dat men de
Sowjet-Unie niet de kans wil geven
om eventueel een wig te drijven tus
sen de Westerse mogendheden, iets
wat de Sowjet-Unie bij elke gelegen
heid probeert te doen.
Overigens is het opmerkelijk, dat in
het Westen althans in verschillen
de Westerse landen - de belangstel
ling voor een topconferentie op het
ogenblik groter is dan in het Oosten,
waar de idee van een dergelijk ge
sprek op hoog niveau toch gelanceerd
is. Het lijkt wel of er zich een omme
keer voltrokken heeft in het Krem
lin, waar men trouwens bij de wisse
lende stromingen nooit weet waar
men aan toe is. Aanvankelijk had
ieder de mond vol van vrede en moest
en zou er een topconferentie komen
en wel zeer spoedig. Maar toen de
Westerse mogendheden gingen praten
over gedegen voorbereidingen en dat
zij eerst wilden weten of er ergens
kans op overeenstemming was, toen
zakte de belangstelling van het Krem
lin en begon het de voorbereidingen
te saboteren. Met de ambassadeurs
van Amerika, Engeland en Frankrijk
wilde Gromyko alleen afzonderlijk
praten en niet gezamenlijk en de mi
nisters van buitenlandse zaken zou
den alleen over de datum en de agen
da mogen spreken.
Intussen heeft Moskou zich lelijk in
de vingers gesneden met de beschul
diging aan het adres van Amerika,
dat dit land met H-bomvliegtuigen
opereert in het Noordpoolgebied.
Moskou noemde dat levensgevaarlijk
voor de vrede.
Amerika heeft daarop prompt ge
antwoord met een voorstel tot een
internationale inspectie van het
Noordpoolgebied, maar daar had de
Sowjet-Unie niet van terug. Het voor
stel zou met algemene stemmen (be
halve die van Rusland) door de Vei
ligheidsraad zijn aanvaard, als het ve
to-recht geen uitkomst had gebracht.
Thans begrijpt de hele wereld, dat
de Amerikanen volkomen gelijk heb
ben met een intensieve controje van
het vrije gedeelte van het Noordpool
gebied, want de Russen zijn niet voor
niets zo huiverig om vreemdelingen
te laten rond kijken in deze streken.
Iedereen begrijpt nu, dat het een
overigens stuntelige poging was
om de Amerikanen daar weg te krij
gen.
Deze blunder heeft het vertrouwen
in de bedoelingen van de Russen ook
t.a.v. de topconferentie niet bepaald
versterkt.
Men wil nu eenmaal geen gelegen
heid om met de Russen te onderhan
delen onbenut voorbij laten gaan, ten
einde voor zichzelf het verwijt te ont
lopen, dat er niet alles gedaan is om
langs vredelievende weg tot elkaar te
komen. Maar veel vertrouwen in die
topconferentie kunnen wij nog altijd
niet opbrengen.
een onderhoud gehad met de ambas
sadeur van de Ver. Staten, Howard
Jones.
Na de bijeenkomst verklaarde Soe
bandrio, dat de moeilijkheden „voort
vloeiende uit de interventie door bui
tenlanders in korte tijd zouden kun
nen worden overwonnen".
SCHEEPVAART STAGNEERT
Ettelijke rederijen hebben de af
vaarten naar Indonesische havens
stopgezet als gevolg van de waar
schuwing van de tegenregering, dat
de havens gesloten zijn in verband
met het gevaar voor luchtaanvallen.
De Nederlandse Royal Interocean
Lines heeft gisteren de afvaart van
het s.s. Tjiwangi van Singapore naar
Djakarta, Soerabaje en Makassar af
gelast. Het schip was dinsdag uit Hong
kong in Singapore aangekomen.
Volgens een bericht van radio Dja
karta neeft het ministerie van Onder
wijs het ontslag bekendgemaakt van
een der oudste professoren aan de
universiteit van Indonesië. De be
trokkene, die schuldig is bevonden
aan sympathieën voor de opstande
lingen, bevindt zich volgens het be
richt thans te Singapore.
INDONESISCHE BESCHULDIGING
Het Indonesische leger heeft don
derdag de beschuldiging geuit „dat
de Nederlandse marine daadwerke
lijke steun verleent aan de activitei
ten der opstandelingen in de Noor
delijke Molukken". De woordvoerder
van het Indonesische leger, overste
Pirmgadie, zeide dat het duidelijk is,
dat de activiteit der opstandelingen
in dit gebied parallel loopt met ie
koloniale belangen van Nederland
„en dat zij de actieve steun van de
Nederlandse marine hebben".
P.even morgen voor
bet parlement
De Franse Nationale Vergadering
is voor vrijdag ajs. bijeengeroepen
ter bespreking van het agendapunt:
Voorstelling van de nieuwe regering
en uitspraak van de volksvertegen
woordiging daarover.
Inmiddels is formateur Pleven be
gonnen met de samenstelling van de
lijst van ministers.
De voornaamste problemen, waar
mee het kabinet te kampen krijgt,
zijn de toestand in Noord-Afrika
de strijd in Algerië en de verhouding
tot Tunesië de benarde financiële
positie van het land en de spannin
gen op sociaal gebied, waar de mijn
werkers, het spoorwegpersoneel cn
het personeel in gas- en elektriciteits
bedrijven en ander overheidsem-
ployé's hogere lonen wensen.
Voor wetenschappelijke
doeleinden
De Nederlandse seismoloog, Frans
van der Hoeven (31), heeft een nieuw
wetenschappelijk wereldrecord ge
vestigd. Hij is kortgeleden in New
ïork teruggekeerd uit het Noordpool
gebied, waar hij zes maanden op een
ijsschots heeft doorgebracht.
Van der Hoeven was de weten
schappelijke leider van „Drift Station
A'' waarop medewerkers van de Ame
rikaanse luchtmacht en van de uni
versiteit van Columbia in het kader
van het geofysisch jaar een onderzoek
instelden naar de gesteldheid van het
weer, het ijs en de oceaan.
Van der Hoeven heeft zich hoofd
zakelijk beziggehouden met het be
studeren van zeebevingen, waarvan
hij de meeste zelf veroorzaakte. Iede
re dag bracht hij tweemaal een ex
plosie in het vijf km diepte water
teweeg om aan de hand van de ver
oorzaakte trillingen gegevens te ver
zamelen over de gesteldheid van de
zeebodem. Ook maakte hij foto's van
de bodem. Deze bleek te bestaan uit
rotsen en kiezelstenen.
De nieuweling heeft het de eerste
weken zwaar te verduren. Het kraken
van het ijs klinkt soms als een salvo
uit een mitrailleur en dan heeft men
alle krachten nodig om zijn zenuwen
de baas te blijven.
„Een paar dagen voor ons vertrek
was er tussen de hutten een tien me- deeld.
ter diepe scheur ontstaan, Gelukkig
was zij ver ger.oeg van de landings
baan, want anders had het vliegtuig
niet eens kunnen komen om ons af të
halen", vertelde de Nederlander.
Van der Hoeven ontdekte, dat de
schots iedere d-_, een afstand van on
geveer 25 km aflegde. Het was soms
bitter koud. Eens daalde het kwik tot
60 graden onder nul.
Er waren eigenlijk maar twee ver
velende dingen. Eens verbrak een
ijsbeer een elektrisch contact, waar
door alle bewoners van de schots in
het donker zaten en de bemanning
van de bevoorradingsvliegtuigen
maakten de „overwinteraars" iedere
keer weer verkouden.
Op ongeveer 180 km ten noordep
van „Drift Station A" dreef een
schots met Russische waarnemers.
„Zij beantwoordden onze radio-op
roepen echter nooit", zei Van der
Hoeven spijtig.
MIJNRAMP IN JAPAN,
De Japanse politie heeft donderdag
meegedeeld dat zij weinig hoop heeft
voor het leven van 20 mijnwerkers
in een mijn te Matsuura, die niet
meer naar de oppervlakte konden ko
men toen de mijngangen onder wa
ter liepen. Het water kwam uit een
verlaten mijn in de omgeving.
Zeven mijnwerkers wisten te ont
komen voordat de schacht die een
uitweg naar buiten bood, tengevolge
van het water instortte, aldus werd
donderdag door ambtenaren meege-
GIFT VAN DE PAUS VOOR
„VINEA DOMINI".
Momenteel is er een actie gaande
in Nederland met een brief van de
„spekpater" Werenfried van Straa-
ten om voor de nieuwbouw van het
vormingscentrum „Vinea Domini"
van de paters Augustijnen in Wit-
marsum (Fr.) de hoogst noodzakelij
ke gelden (100.000 gulden) bijeen te
brengen.
Z. H. de Paus heeft voor dit doel
een gift van 2.500 gulden geschonken.
Op de laatste dag van de Navo-
eonferentie in Kopenhagen zijn
woensdag de gebeurtenissen in Indo
nesië ter sprake gebracht, niet door
Nederland, maar door de Amerikaan
sc minister van buitenlandse zaken,
Dulles.
Naar in conferentiekringen wordt
vernomen, heeft na de uitvoerige
verklaring van minister Dulles, die
voor de Nederlandse delegatie als
een verrassing kwam, ook minister
Luns over Indonesië het woord ge
voerd. In Nederlandse delegatiekrin
gen weigerde men mededelingen te
doen over hetgeen minister Dulles
in zijn onverwachte verklaring af
gelegd op een geheime vergadering
van de ministers der vijftien Navo-
landen heeft gezegd. Wel werd
verklaard, dat de Amerikaanse minis
ter een buitengewoon goed beeld
van de gebeurtenissen daar heeft ge
geven.
Volgens andere delegatiekringen
heeft minister Dulles in zijn verkla
ring ook gezegd, dat de Amerikaan
se regering zich bezorgd maakt over
de toestand in Indonesië in het alge
meen en over de mogelijkheid van
een Indonesische actie tegen Neder
lands Nieuw-Guinea in het bijzonder.
Dit zou zdu hij hebben betoogd
zou niet alleen een gevaar inhouden
voor Australië, maar ook voor het ge
hele Westen.
Op 20 mei zal aan de Italiaanse
zijde een begin worden gemaakt met
de aanleg van een tunnel onder de
Grote Sint Bernard, aldus heeft de
directeur van de Italiaanse uitvoe
rende maatschappij woensdag te Tu
rijn meegedeeld.
De Zwitserse regering zal het des
betreffende akkoord op 16 mei offi
cieel goedkeuren, waarna het nog in
de loop van de maand door vertegen
woordigers van de twee betrokken
landen, Italië en Zwitserland, zal
worden ondertekend, aldus deze Ita
liaan.
Volgens de directeur van de Ita
liaanse maatschappij zal de tunnel
waarschijnlijk in 1961 zijn voltooid.
De tunnel zal 5.813 meter lang wor
den, waarvan 2.893 meter door Italië
wordt gegraven. De autoweg door de
tunnel wordt zeveneneenhalve meter
breed.
Zware jongens in Londen maakten twee banken lichter
Deze foto toont drie beelden betreffende de roofoverval in Londen welke de rovers een bedrag van 440
duizend gulden, toebehorende aan twee Londense banken, opleverde. De foto links-boven, toont de vrachtauto,
waarmee het geld zou worden vervoerd, op de plaats, w aar deze wagen, op weg naar de banken voor het inladen
van het geld, werd' overvallen, waarna de rovers de chauffeur boeiden en door een van hen vervingen. De
onderste foto links toont de, ook gestolen, vrachtauto, waarin de rovers het geld vervoerden, nadat zij in de
bovenste wagen eerst het geld hadden geroofd en zich van de twee bewakers hadden ontdaan. De rechterfoto
toont leden van de dactyloscopische dienst van de Britse politie bezig met het zoeken naar vingerafdrukken. De
rovers ontkwamen tenslotte in een personenwagen.
Gecontroleerde
ontwapening
In het slotcommuniqué van de
NAVO-conferentie wordt verklaard,
dat gecontroleerde ontwapening een
van de voornaamste onderwerpen op
de agenda voor de topconferentie met
de Sowjet-Unie moet zijn.
Ondanks de teleurstelling en de
twijfel waartoe de houding van de
Sowjet-Unie aanleiding geeft zullen
de NAVO-regeringen zich niet laten
ontmoedigen noch hun gehechtheid
aan het beginsel van onderhandeling
opgeven.
De ministers laken de houding van
de Sowjet-Unie, „die door haar veto
over het Amerikaanse voorstel voor
inspectie aan de Noordpool de inter
nationale spanning vergroot heeft".
Men koestert nog steeds hoop dat
Strijd in Z. Arabië
leeft weer op
Britse straaljagers van het type
Venom en een Shakleton-bommen-
werper hebben woensdag herhaalde
aanvallen gedaan om Jemenitisch
geschut, dat van heuvels rondom de
plaats Kataba over de grens van het
protectoraat Aden vuurde.
Een kanon van naar schatting 75
mm werd getroffen. Luchtdoelvuur
van Jemenitische batterijen had geen
succes.
Veertig Britse soldaten zouden by
ontploffingen, teweeggebracht door
zelfmoordcommando's van de Imam
van Oman, by Maskate om het leven
zijn gekomen, aldus een bericht van
het bureau van de Imam in Damas
cus. Deze sabotagedaad zou zyn sa
mengevallen met een bezoek van de
Britse resident aan Maskate, wiens
auto ook in brand zou zijn gestoken.
Het jaarverslag van de Nederland-
sche Electrolasch Maatschappij N.V.
te Leiden heeft dezelfde strekking als
het verslag over 1957, dat wij giste
ren van de NJLM. publiceerden. In
de laaste maanden van het jaar deed
zich enige achteruitgang in de be
drijvigheid gevoelen in de fabriek te
Oude wetering en in mindere mete te
Leiden en Sittard. Momenteel is een
lichte verbetering merkbaar.
Aan aanschaffingen en vernieuwin
gen werd in 1967 een bedrag van
361.983 geïnvesteerd, waartegen
over een afschrijving staat van dat
jaar van f 338.443. Nadat rekening is
gehouden met afschrijvingen en be
lastingen en na toevoeging voor
winstdeling van ƒ550.000 aan de re
serve voor bijzondere doeleinden,
resteert een winstsaldo van f 824.422,
als volgt te verdelen: Aandeelhouders
22 pet. 352.000. Uitkeringen vol
gens art. 19 eerste en tweede lid der
statuten f 269.674, dotatie reserve
fonds 200.000, naar nieuwe reke
ning 6.997.
Het saldo werd vermeerderd met
het saldo A. P. ad ƒ4.249.
De verlies en winstrekening geeft
onder meer de volgende cijfers: af
schrijvingen ƒ338.433 v.j. 331.164)
belastingen ƒ1.200.000 (1.000.000),
saldo winst 1.374.442 onverdeeld
saldo vorig jaar 4.249. Totaal
1.378.671 (v.j. 1.134.240).
Het dividendsvoorstel is 22 pet.,
waarvan 6 pet. reeds als dividendbe
lasting is betaald.
Balans: onroerend goederen
ƒ711.219 (653.793), machines, inven
tarissen, gereedschappen 459 076
(492.962), werken in uitvoering
3.662.912 (6.281.841).
Meer bewolking
Een omvangrijke depressie by de
Azoren verplaatste zich de afgelopen
24 uur naar het zeegebied voor de
Ierse en Schotse kust. De depressie
voert zachte lucht in de richting van
West-Europa. Deze lucht drong in de
nacht van woensdag op donderdag
ook ons land binnen wat met enige
regen gepaard ging. Op enkele plaat
sen werd 4 tot 6 mm afgetapt. Een
koufront, dat de voorste begrenzing
van iets koele lucht vormt, verplaat
ste zich snel over Engeland naar de
Noordzee. Een storing in dit front
bij Portugal zal de beweging van het
front echter wat vertragen. Verder
ontstaat boven Zuid-Frankrijk, waar
de temperaturen zomerse waarden
bereiken, een onweersachtige sto
ring, waarvan verwacht wordt, dat
deze naar Duitsland zal koersen.
Door de nabijheid van het koufront
zal er tijdelijk meer bewolking voor
komen met mogelijk enkele lichte
buien. De temperaturen blijven bo
ven normaal.
Rusland ondanks zyn herhaalde wei
gering deel zal nemen aan bespre
kingen van deskundigen over gede
tailleerde technische controle-maat
regelen voor ontwapening.
De ministers waren het er over
eens dat het voornaamste succes van
de NAVO in het algelopen jaar „de
opvallende stijging van de mate
waarop men onderling politiek over
leg pleegde" was geweest. Het com-
rounikué weer er nogmaals op dat sa
menwerking op politiek en defensie
gebied niet voldoende is; men moet
zich ook tot het uiterste iilspannen om
economische welvaart te bevorderen.
ITALIë INGESCHAKELD
Italië zal wellicht deelnemen aan
een eventuele conferentie van minis
ters van Buitenlandse Zaken ter voor
bereiding van een topconferentie.
Dit hebben de ministers van Buiten
landse Zaken van de Verenigde Sta
ten, Engeland en Frankryk, die aan
de NAVO-coniferentie in Kopenhagen
hebben deelgenomen, gisteren ver
klaard.
Deze verklaring betekent een be
langrijke prestigewinst voor de Ita
liaanse delegatie onder minister Pel-
la en een versterking van de interna
tionale positie van de Italiaanse re
gering, kort voor de algemene verkie
zingen op 25 mei.
Mogelijk wordt door de toelating
van Italië tot het vooroverleg ook de
weg geëffend voor deelneming van
Polen.
Sjah als gast naar
Nederland
Het blad Keyhan in Teheran be
richtte gisteren, dat de Sjah van Per-
zië als gast van de koninginnen Ju
liana en Elisabeth een bezoek aan Ne
derland en Engeland zal brengen.
Volgens het blad had koningin Ju
liana de Sjah uitgenodigd Nederland
op 27 juni te bezoeken, wanneer het
eerste in Nederland voor Iran ge
bouwde tankschip te water gelaten
zal worden. In verband met 'n bezoek
aam het Verre Oosten en de V.S.
heeft de Sjah echter het bezoek aan
Nederland tot volgend jaar uitgesteld.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Geldig van donderdagavond
tot vrydagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
VERANDERLIJK
Veranderlijke bewolking met
kan6 op enkele buien, mogelijk
met onweer, maar ook opklarin
gen. Matige tot zwakke wind
tussen zuidwest en zuid. Aan
houdend zacht
9 Mei zon op 04.57; onder 20.16;
maan op 00.58; onder 10.40.
Hoogwaterstanden
9 Mei v.m. 7.25; iun. 7.55.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZURICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
ALGIERS
weer
temp.
zwaar bew.
9 C
zwaar bew.
3
zwaar bew.
8
regen
11
zwaar bew.
9
motregen
18
licht bew.
16
regen
18
zwaar bew.
16
zwaar bew.
22
zwaar bew.
30
licht bew.
27
geh. bewolkt
18
regen
15
mist
21
licht bew.
14
mist
22
zwaar bew.
n
licht bew.
25
licht bew.
19
licht bew.
23
onbewolkt
23
mist
19
zwaar bew.
onbewolkt
onbewolkt
30
Korreltje
De ziel van een goed mens is een
onneembare vesting.
(Epictetus).
