Gebeente van banneling in
grafkelder Oranjes bijgezet
R.Th. de Vroomen Officier Oranje Nassau
Nieuwe kath. school te Alphen aan den Rijn
DE TOCHT
NAAR DELFT BEGONNEN
Indrukwekkende plechtig
heid in Delft
Gaat men elektrisch
stemmen in de Kamers?
*s nachts pijn
DINSDAG 29 APRIL 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Zoals in de lijst van koninklijke onderscheidingen ver meld, is de heer Th. R. de Vroomen benoemd tot Offi
cier in de Orde van Oranje Nassau. Deze onderscheiding gewerd de heer De Vroomen als erkenning voor zijn
grote verdiensten op economisch, sociaal en cultureel ge bied. Wegens -familieomstandigheden heeft de burge
meester, jhr mr L. M. E. von Fisenne, vergezeld van zijn echtgenote en de wethouders, gisteravond in besloten'
kring deze hoge onderscheiding aan de heer De Vroo men uitgereikt. Op 12 mei a.s. zal deze plechtige uitrei
king meer openbaar en zeker meer feestelijk geschieden tijdens een receptie van 45 uur in hotel „De Stad
Rome" te Warmond.
Op 1 mei zal als zijtak van de
provinciale weg ScheveningenWas
senaarNoord wijkNoordhollandse
grens (weg no. 1. van het provinciale
wegenplan) een nieuw wegdek van
de Landscheidingsweg voor het ver
keer worden opengesteld.
Het betreft hier een weggedeelte
tussen de oude Waalsdorperweg in de
gemeente 's-Graven'hage en de aan
sluiting aan de rijksweg bij de Wit-
tenfourgerweg in de gemeente Wasse
naar op de voormalige spoorbaan Loo-
laanScheveningen.
Aangezien dit door de provincie
aangelegde wegvak straks deel zal
uitmaken van de directe verbinding
tussen rijksweg 4a (Leidschendam)
en Scheveningen, heeft het provinci
aal bestuur besloten dit weggedeelte
uitsluitend te bestemmen voor het
snelverkeer. Het wegvak is derhalve
niet toegankelijk voor het z.g. lang
zame verkeer (wagens, rijwielen,
bromfietsen, rij- en trekdieren en
vee, en ook: voetgangers). Het is ook
verboden op de kruising met de buurt
weg links of rechts af te slaan.
Het ligt in het voornemen t.z.t. rij
wielpaden langs het nieuwe wegvak
aan te leggen.
In verband met het karakter van
de nieuwe weg is deze buiten de be
bouwde kom der betrokken gemeente
gehouden, zodat de maximum snel
heid daarop niet van toepassing is.
De heer A. F. Ruijssenaars legde gisteren de eerste steen voor de nieuwe kath. school in de Pius X-parochie
te Alphen a.d. Rijn. Naast hem rector B. J. van Bommel, bisschoppelijk hoofdinspecteur van het onderwijs.
Ereschuld aan prins Willem V ingelost
Omstreeks half vier vanmiddag stond een kist in de Nieuwe Kerk te
Delft, een kist, dat liet stoffelijk overschot bevat van een prins, die in 1806
in Brunswijk is gestorven. Een trompetter van de Militaire Kapel blies een
in de gewelven schallend signaal; mannen van de Kon. Marechaussee na
men de met het rood-wit-blauw gedekte kist op en droegen deze de graf
kelder in, die zich onder het praalgraf van Willem van Oranje bevindt. Al
len keken de kleine stoet na, tot die aan het oog onttrokken werd.
Koningin en Prins
in de Nieuwe Kerk
De ereschuld was ingelost. Na 150
jaar is een Oranjeprins, die in bal
lingschap stierf in de grafkelder van
de Oranjes te Delft bijgezet.
Met een korte en sobere plechtig
heid is vanmiddag het stoffelijk
overschot van de laatste stadhouder
Prins Willem V, dat op 18 april 1806
ter ruste was gelegd in de hertogelij
ke grafkelder in de domkerk te
Brunswijk, bijgezet in de koninklij
ke grafkelder in de Nieuwe Kerk te
Delft. Met deze bijzetting in het ge
welf, welke een laatste rustplaats
biedt aan een lange rij van oranje
vorsten en -vorstinnen, welke begint
met Prins Willem I, de vader des va
derlands, is voldaan aan een ere
schuld, die het „Comité tot overbren
ging van het stoffelijk overschot
van Z.D.H. Prins Willem V" op zich
had genomen.
Mausoleum.
Tegen drie uur vulde de immense
ruimte van de Nieuwe Kerk, waar
in voor deze gelegenheid de banken
naar het mausoleum en de daarvóór
gelegen, geopende grafkelder waren
gericht, zich met de vele genodigden.
Onder hen bevonden zich tal van hof-
dignitarissen, de voorzitters van
Eerste en Tweede Kamer, dr. W.
Drees, minister van algemene zaken,
enige ministers, hoge militaire auto
riteiten, de Commissarissen der Ko
ningin in de provincies Overijssel,
Gelderland, Friesland, Groningen,
Utrecht en Zuid-Holland, de procu
reurs-generaal bij de gerechtshoven-
van Amsterdam, Den Haag en Arn
hem en de burgemeesters van Am
sterdam, Den Haag, Breda, Leeuwar
den, Groningen en Delft.
Precies om drie uur zette de or
gelist Jan T. van den Berg van ada
gio in a kl terts uit de toccata, ada
gio en fuga van J. S. Bach in. En ter
wijl de orgelklanken de kerkruimte
vulden, reed de rouwstoet de gemeen
te Delft binnen. Zij werd gevormd
door de lijkauto en twee volgauto's,
waarin o.m. waren gezeten de voor- j
ninklijke marechaussee het militair
eerbewijs. Acht manschappen van
hetzelfde wapen, eveneens in cere
monieel tenue, doch zonder sabel,
droegen vervolgens de kist, welke
was bedekt met de vaderlandse drie
kleur, uit de auto de kerk in. Vóór
de kist ging de hofprediker. Een
trompetter van de Kon. Militaire Ka
pel blies schallend het signaal „Geeft
Acht", alle genodigden verhieven
zich van hun zetels, de kist werd door
de zuiderzijbeuk van de kerk naar de
hoofdingang van de koninklijke graf
kelder gedragen. Daar werd zij op
een baar geplaatst.
Op dat ogenblik hadden de konin
gin en prins Bernhard met hun ge
volg de grens der gemeente bij de
Vrijenbanselaan bereikt. De Delft-
se politie wachtte hen daar op.
De koningin en de prins werden bij
de hoofdingang ontvangen door de
commissie van ontvangst bestaande
uit de burgemeester van Delft, de
president kerkvoogd en de voorzitter
en secretaris van het comité, dat de
terugkeer van het stoffelijk overschot
had geregeld.
Korte dienst.
O nmiddellijk nadat koningin en
prins hun plaatsen hadden ingeno
men begon de korte dienst, welke
door de hofprediker ds. J. F. Berkel
werd geleid. De predikant begon met
het lezen van Jesaja 40 68, lui
dende: „Een stem zegt: wat zal
ik roepen? Alle vlees is gras, en al
zijne goedertierenheid als een bloem
des velds. Het gras verdort, de bloem
valt af; als de geest des Heren daarin
blaast; voorwaar het volk is gras.
Het gras verdort, de bloem valt af;
maar het woord onzes Gods bestaat
in der eeuwigheid."
Gezamenlijk zong men de verzen
1, 2, 3 en 6 van gezang 293, en ds
Berkel hield een korte rede naar
aanleiding van het laatste gedeelte
van de gelezen tekst uit Jesaja,
waarin de belofte wordt gedaan, dat
het woord van God tot in alle
eeuwigheid stand houdt.
Orgelklanken vulden hierna de ge
welven.
De trompetter blies het signaal
„taptoe" en het plechtige moment
van de bijzetting was aangebroken.
Na een ogenblik stilte had de hof
prediker het „Onze Vader" en ten
slotte zongen de aanwezigen geza
menlijk het zesde couplet van het
volkslied „Mijn schild ende betrou
wen, zijt gij o God, mijn Heer". Al
len bleven staan, totdat de koningin
en de prins met hun gevolg de kerk
hadden verlaten.
zitter en secretaris van het comité
tot overbrenging van het stoffelijk
overschot. De rouwstoet werd geës-
corteerd door zestien motorrijders
van de koninklijke marechaussee, al
len gekleed in ceremonieel tenue én
onder bevel van een officier.
In eerbiedige stilte zagen velen de
korte stoet en de lijkauto, welke de
standaard van prins Willem V voerde,
voorbij trekken. De standaard werd
onlangs geborduurd door leerlin
gen (in opleiding voor de akte NO
kunstnaaldwerk) van de tweede en
vierde klasse van de industrieschool
voor vrouwelijke jeugd aan de We
teringschans te Amsterdam.
Eerbewijs.
Toen om kwart over drie de lijk
auto voor de hoofdingang van de kerk
stilhield, bracht de in ceremonieel
tenue geklede dubbelpost van de ko-1
Tijdverlies
geen argument
In het Nederlands juristenblad
heeft mr. C. J. Nierstrasz opmerkin
gen gemaakt over de hoofdelijke
stemmingen in de beide kamers der
Staten-Generaal. Hij ergerde zich aan
„dit meestal vervelende en langdra
dige oponthoud".
In het laatste nummer van ge
noemd orgaan wordt hierop geant
woord door de griffier van de Twee
de Kamer, mr. A. F. Schepel.
Hij vermeldt, dat enkele jaren ge
leden een berekening is gemaakt,
waaruit bleek, dat gemiddeld een
hoofdelijke stemming sleohts voor
komt in 2/3 van het aantal vergade
ringen. Toen deze kamer 100 leden
had, duurde een hoofdelijke stemming
niet meer dan 4 a 5 minuten. Thans,
met 150 leden, duurt zulk een stem
ming niet meer dan 6-8 minuten (af
hankelijk van het aantal aanwezige
leden). Gemiddeld kost het hoofdelijk
stemmen per vergadering (van 4 tot
8 uur) dus 2/3 van deze stemtijd,
d.w.z. ongeveer 5 minuten. Is dit tijd
verlies inderdaad voldoende om zich
daaraan té ergeren? aldus mr. Sche
pel. Schrijver is het ermee eens, dat
de Grondwet het gerust zou kunnen
toelaten deze wijze van stemmen
te vervangen door een elektri
sche methode, welke aanvankelijk al
leen iin Zweden werd toegepast, daar
na ook in Finland, nu eveneens in
België, en die binnenkort ook in
Frankrijk zal worden ingevoerd. Maar
aan deze elektrische stemming, hoe
wel zij feilloos werkt, is een bezwaar
verbonden van psychologische aard:
de spanning gaat er tot op zekere
hoogte uit. Weliswaar kan men ach-
I teraf in het officiéél verslag nazien,
I welke leden hebben vóór gestemd en
welke tegen, maar tijdens de stem
ming zelf merkt men niet, hoe ieder
een stemt. f
Juist het ten overstaan van al zijn
medeleden hardop voor zijn mening
uitkomen, is een element dat bij het
electrisch stemmen verloren gaat.
Schrijver zou dit betreuren, vooral
wanneer het stemmingen betreft,
waatfbij fracties onderling verdeeld
zijn. Zijns inziens heeft ieder lid ey
redht op van elk zijner medeleden
persoonlijk en zonder uitstel te ho
ren, hoe deze stemt. Intussen geldt
dit alleen bij belangrijke beslissingen
en vooral bij die, waarbij tot het laat
ste moment onzekerheid bestaat over
de vraag, hoe bepaalde leden zullen
stemmen. In de praktijk wordt in ons
land slechts zelden hoofdelijke stem
ming gevraagd. In verreweg de mees
te gevallen volstaat men hetzij met
een stemming bij zitten en opstaan,
hetzij met het vragen van de bekende
aantekening, dat men geacht wil wor
den te hebben tegengestemd.
Er zijn tot dusverre uit onze Ka
mers zelf nog geen stemmen opge
gaan, aldus mr. Schepel, die ernstig
hebben aangedrongen op het invoe
ren van de elektrische stemappara-
tuur. Gezien het geringe tijdverlies,
dat met bet huidige systeem gemoeid
is, lijkt het hem ook twijfelachtig, of
de voordelen tegen de nadelen zou
den opwegen.
In de mijn Oranje Nassau te
Heerlen is maandagmorgen de 54-
jarige Poolse kolenhouwer S. Inglot
dodelijk verongelukt, toen het dak
van het breedveld op de 420 meter
verdieping doorbrak en hij onder het
vallend gesteente bedolven raakte.
Het slaohtoffer was gehuwd.
Een plechtige dienst In de Domkerk
van Brunswijk, waar de kist voor het
hoofdaltaar stond opgesteld, vormde
maandagochtend het begin van de
overbrenging naar Delft van het
stoffelijk overschot van ZJ).H.
Prins Willem V van Oranje, dat he
denmiddag in de Nieuw Kerk te Delft
plechtig werd bijgezet.
Deze overzichtsfoto werd gemaakt
voor de Domkerk te Brunswijk; zij
laat zien, hoe het stoffelijk overschot
na de dienst in de lijk-auto werd ge
dragen voor de tocht naar Delft, ter
wijl een ere-wacht van de West-
Duitse grens-politie stram in de hou
ding stond.
De tweede foto laat zien hoe de kist
met het stoffelijk overschot na de
dienst door leden van de West-Duit
se grenspolitiemacht, met stalen hel
men op, de Dom werd uitgedragen.
Gisteravond om 13 minuten over acht
is het stoffelijk overschot van prins
Willem V gearriveerd aan de grens
post De Potte, in de weg van Bent-
heim naar Oldenzaal. Een luitenant
van de Duitse grensbewaking droeg
het escorte over aan de commandant
van de koninklijke marechaussee,
brigade-generaal De Zeeuw, die even
tevoren met jhr. W. Roëll een erehaag
van twee en twintig manschappen
van de koninklijke marechaussee die
aan weerszijden van de grenspost
stonden, had geïnspecteerd. De lijk
auto met het stoffelijk overschot
de kist was gedekt met het rood wit
blauw en een krans Aronskelken
reed verder naar hotel Carelshaven,
waar het stoffelijk overschot van
nacht bleef.
en aldoor wakker
"AKKERTJES"
helpen direct
