De afstamming van Elisabeth II van Engeland Sacramentskerk in Den Haag uitgebrand Aambeien? Minister Suurhoff over de salarissen der K.L.M.-vliegers Burgemeester Kolfschoten aan de dood ontsnapt MAANDAG 24 MAART 1958 DE LEIDSE COURANT PAGINA 8 neem Hemotabs. de nieuwe behande ling van binnen uit. E«n simpel rrtjwel smakeloos tabletje plus een glas water is alles wat U nodig hebt om pijn en ongerief van aambeien te verlichten. Hemotabs werken weldadig tegen Uw pijn en ongemak. Zalf en zetpillen zijn overbodig. Met hun werking van binnen uit. doen Hemotabs de zwellingen slin ken en bevorderen zo de genezing. Ze zijn bovendien zacht laxerend en helpen zodoende de normale functies herstellen, zo belangrijk voor volkomen herstel en langdurige vrijwaring van pijn. HEMOTABS 'n Complete kuur f 1.47 Bij Apothekers en Drogisten (Advertentie). Adolph van Cambridge x Augusta van Hessen-Kassei, die ae bet-overgroot ouders zijn van koningin Elisabeth II. Zo wisselen in de 64 kwartieren I van de geslachtslijst der Engelse vor stin hoogadellijk, adellijk en burger lijk bloed elkander in bonte menge ling af. Duits, Deens, Frans, Hon gaars, maar bovenal (van moeders kant) Schots en Engels bloed en dit laatste heeft er toe bijgedragen, dat Elisabeth II de meest Engelse van de Britse vorsten is sinds vele eeuwen Wij hebben in het kader van dit krantenartikel wel moeten volstaan met hier en daar een greep te doen uit de merkwaardige resultaten die het onderzoek naar de familiebanden der hedendaagse regerende geslach- j ten oplevert. Uit een verdergaande detaillering zou nog blijken, dat alle stammen en talen der aarde hun aandeel aan de geslachtslijsten der thans regerende Engelse koningin hebben bijgedra gen. Niet alleen alle Europese vol keren maar ook „wilde steppenbewo- ners, geheimzinnige Mongolen en beweeglijke Vooraziaten, ja zelfs ne gers uit donker Afrika en trotse In diërs". Hetgeen overigens ook weer niet verwonderlijk mag heten, want uit eindelijk is de gehele thans levende mensheid familie van elkaar, al is zulks niet met naam en toenaam op het papier te zetten De huidskleur moge versohillen, het bloed van de een moge dan al wat blauwer zijn dan dat van de ander, toch zijn wij allen leden van Adams stam. W. PRINS. VeluumilcAap met het huii Ojian^e-ÏLaiicui HPER GELEGENHEID van het ko- mende statiebezoek van Elisabeth II van Egeland aan ons land zullen vele artikelen in de vaderlandse pers verschijnen of zijn reeds verschenen die dit bezoek als historisch evene ment zullen belichten of handelen over de persoon van Engeland's char mante vorstin. Daarnaast zal men nagaan de ban den die bestaan tussen de twee be vriende volken van Groot-Brittannië en de Nederlanden, waarbij men wellicht wat minder stil zal staan bij een andere verbondenheid die Elisa beth bindt aan vele oude Nederland se geslachten. Want niet alleen zijn alle nog regerende Europese vorsten geslachten (min of meer) familie van elkaar, deze voeren weer onderling en afzonderlijk hun stambomen op tot andere geslachten. Een studie hiervan brengt soms merkwaardige resultaten, waar van voor ons doel als het belang rijkste feit mag gememoreerd, dat tot de voorouders van Konigin Elisabeth, in mannelijke en vrou welijke lijnen zovele Hollandse, Brabantse, Gelderse en andere ge slachten behoren, nog heden ten dage levend of reeds uitgestorven MERKWAARDIGE FAMILIEBANDEN DEZIEN WE een der vele afstam- mingsreeksen van Elisabeth II dan komen we allereerst tot de merk waardige bevinding, dat zij dezelfde voorouders heeft als een aantal in de wereldgeschiedenis van staatsman schap, krijgskunde, kunsten en we tenschappen bekende personen van allerlei rang en geestelijke geaard heid. Van vaderszijde voeren deze lijnen allen terug op Lodewijk van Hessen (14021458) x Anna van Saksen' (14161463) over Willem de Rijke van Nassau x Juliana van Stollberg, zodat vorenbedoelde personen even eens dezelfde stamouders hebben als koningin Juliana. Behalve beide vor stinnen behoren immers ook tot de nakomelingen van het echtpaar Hes: senSaksen de ijzeren kanselier Ot to v. Bismarck, de ontdekkingsreizi ger Fridtjof Nansen, de staatsman van het dansende Wener Congres Metternich, de Duitse legeraanvoer der uit Wereldoorlog I von Luden- dorff, de zo zeer omstreden schrijf ster George Sand, minnares van Chopin en De Musset, en de schrijver Goethe. Langs de moederlijke lijn heeft Brittannië's koningin dan nog dezelfde voorouders als Lord Wel lington van Waterloo, de eerste pre sident der Verenigde Staten George Washington en de bekende generaal uit de Amerikaanse burgeroorlog. Robert Lee. Het voert in het bestek van dit dagbladartikel te ver om meerdere details aangaande deze merkwaar dige verwantschap te geven, evenals zulks het geval is met de verwant schap van Elisabeth met Winston Churchill, die beide eveneens de zelfde stamvader gemeen hebben, n.l. Willem van Oranje, onze Vader des Vaderlands; Elisabeth door diens hu welijk met Louise de Coligny, Chur chill langs dubbele lijn n.l. door Wil lems huwelijken met Anna van Sak sen en Charlotte de Bourbon. Interessant is het voorts na te gaan de onderlinge verwantschap van alle thans regerende Europese vorsten. Deze voeren n.l. allen een van hun stamreeksen terug op Jan Willem Friso (1687—1711) x Marie Louise van HessenKassei (16881765) en wel langs een tweetal lijnen tw. via Willem IV, (de zoon van Jan Willem Friso), gehuwd met Anna van Brit- tannië en Hannover, en (als tweede lijn) via J. Willem Friso's dochter Anna Charlotte door haar huwelijk met Frederik van Baden. Uit dit laat ste paar stammen af de vorsten van Liechtenstein en Rainier van Mona co; uit de eerste lijn, behalve Elisa beth van Engeland en Juliana der Nederlanden, .ook koning Paul van Griekenland, groothertogin Char lotte van Luxemburg, de koningen van de drie Scandinavische rijken en koning Boudewijn van België. UIT DE LAGE LANDEN WANNEER STRAKS Elisabeth en Philip de gasten zullen zijn van Juliana en Bernhard dan zullen de loten van vier Duitse hoog-adellijke geslachten bij elkander zijn n.l. Brunswijk-Lüneburg-Hannover (Eli sabeth), Sleeswijk-Holstein-Sonder- burg-Glücksburg (Philip), Oranje- Nassau (Juliana) en Lippe-Biesterfeld (Bernhard). Duitse geslachten zijn de stammen waarop all regerende hui zen zijn geënt en zo goed als alle lij-, r.en komen bij elkaar in het geslacht Hessen-Kassei. Mindr bekend is het wellicht dat de vele lijnen van het huis Hessen- Kassei ons ook terugvoeren naar re gerende middeleeuwse geslachten in cnze Lage landen, n.l. Limburg, Gel- re, Brabant en Holland, lijnen die zich versmelten, tot Limburg-Gelre en Holland-Brabant eerst, later tot Hessen-Kassei. De zesde generatie der nakome lingschap van de graven Walram van Limburg en Gerhard van Gelre: Walram van Cleef-Valkenburg en Philippa van Gelre, waren de stam ouders van Wilhelm VI, landgraaf van Hessen, en eenzelfde generatie uit de geslachten van hertog Hen drik van Brabant en graaf Floris V van Holland, t.w. Jan van Bourgon- diën en Margaretha van Holland, werd het stampaar van Hedwig So phie, prinses van Brandenburg. Dit huwelijk vormt de eerste generatie van een stamreeks waarvan Elisa beth II de elfde is. Doch niet alleen deze uit onze va derlandse geschiedenis welbekende families hebben in de verwantschap bijgedragen, want behalve zij kunnen ook nog genoemd worden de ge slachten van Wassenaer, van Via- nen, van Brederode, van Voorne, van Arkel, van Egmond en van Aem- stel, die resp. gehuwd waren met telgen uit de huizen van Strijen, van Vlotstale, van Heusden, van Cise- ring, van Sterkenburg, het Italiaanse Visconti en van IJsselstein, namen die herinneringen oproepen aan een ridderschap die het aanzijn heeft ge geven aan zo vele gewesten van ons huidige vaderland. Door versmelting van al deze roemrijke families en huwelijken met leden van andere geslachten (Oranje-Nassau, Bourbon en Stuart) bereiken we weer het huis Hannover, waarvan de Engelse tak sinds wereldoorlog I de naam Wind sor voert. DE BENTINCKS •yOT DE VERWANTEN via de vrou- welijke lijn (Elisabeth Bowes Lyon, de tegenwoordige koningin moeder van Engeland) behoort ook een uit het Gelderse stammend ge slacht, n.l. dat der Bentincks. Als vriend van koning-stadhouder Willem n, het voormalige Kind van Staat, trok Hans Willem Bentinck mee naar Engeland en werd in de Engelse adelstand opgenomen met de titel van Graaf van Portland, later voor zijn zoon gewijzigd in die van hertog van Portland. De tweede hertog van Portland, William Bentinck, huwde in 1734 met Margaret Cavendish Harley. Hun zoon, William Cavendish Bentinck, 3e hertog van Portland en eerste- minister van Groot-Brittannië, huw de in 1766 Dorothy, dochter van de 4e hertog van Devonshire. Uit dit echtpaar stamden achtereenvolgens Will. Cav. Bentinck II en Charles Wijl. Cav. Bentinck, die als angli caans predikant huwd met Caroline Louisa Burnaby, gesproten uit een Schotse predikantenfamilie. Hun dochter Nina trouwde in 1881 Claude BowesLyon, de 14e graaf van Strathmore, en dit echtpaar waren de ouders van Elisabeth Bowes-Lyon, moeder van de thans regerende En gelse koningin. Hoezeer de oude Europese adellij ke geslachten zich met elkander ver maagschapt hebben moge overigens blijken uit de volgende stamreeks der Bentincks: Hendrick Bentinck x Gerberioh Lerink, Willem Bentinck x Geertruyd van Erkelens, Eusebius Bentinck x Sophia van Ittersum, Be- rent Bentinck x Anna van Bloemen- daal, Hans Willem Bentinck (de eer ste van de Engelse Bentincks en le graaf van Portland). Deze huwde met Francis Anne Villiers, wier moe der, Frances Howard, een telg was uit het nog steeds katholieke geslacht der hertogen van Norfolk, na dat der Britse koningen het „eerste" ge slacht van Engeland. Behalve het oud-Nederlandse doch thans bijna geheel in Engeland woon achtige* geslacht der Bentincks, heeft nog een andere, thans nog steeds in Nederland levende familie een aan deel geleverd in de vele afstam- mingslijnen van Koningin Elisabeth, n.l. dat der van Pallandts, later door huwelijk vermaagschapt aan de hui zen van Baden en Waldeck-Pyrmont, de familie waaruit wijlen koningin Emma is gesproten. De volgende reeks moge dit verduidelijken; Floris van Pallandt, graaf van Culemborg, x Elisabeth von Manderscheid, Elisa beth van Pallandt x Jakob von Baden, Anna v. Baden x Volrath van Wal deck-Pyrmont, Georg van Wald.- Pyrmont x Elisabeth van Nassau, So phie van Wald.-Pyrmont x Ernst van Saksen, Ernst Friedrich van Saksen x Sophie van Erbach (beiden achter kleinkinderen van Anna v. Baden x Voir, van Wald.-Pyrmont), Elisabeth v. Saksen x Karei van Mecklenburg- Strelitz, Sophie van Mecklenb.-Stre- litz x George III van Engeland, De minister van Sociale Zaken enj Volksgezondheid heeft in een brief aan de Vereniging van KLM-vliegers en aan de KLM International Pilots Association zijn oordeel gegeven over de vraag, of de reële salarissen der KLM-vliegers een achterstand verto nen ten opzichte van die bij de an dere Europese luchtvaartmaatschap pijen. De minister is tot de conclusie ge komen, dat het reële inkomenspeil in 1956 rekening houdende met de sa larisverhouding per 1 april van dat jaar, hoogstens ongeveer 5 pet. bij het „West-Europese peil" ten achter bleef. Persoonlijk acht de minister een andere, uit het beschikbare materiaal te trekken, conclusie van meer be lang, nl. dat 1915 vliegers bij 4 maatschappijen een lager en 654 vliegers bij 2 maatschappijen een ho ger reëel inkomen genoten dan de vliegers van de KLM, omdat het wer ken met een gemiddeld Europees sa larispeil, gezien de zeer grote ver schillen, weinig zegt. Tot dit oordeel is de minister ge komen na bestudering van de rappor ten van het Nederlands Economisch Instituut (de rapporten-Tinbergen), een nota van prof. Haccou en drs. Coppes, die op 17 februari 1958 werd ontvangen en het daarop door prof. Tinbergen gelevérde commentaar, dat op 24 februari werd ontvangen. Het oordeel van de minister, dat thans ter kennis van de pilotenver enigingen is gebracht, is door deze verenigingen en door de directie van de KLM bij voorbaat als een eind oordeel aanvaard. Beide partijen heb ben op zich genomen de besprekin gen over de salarissen en de ver dere arbeidsvoorwaarden van de vliegers op grondslag van dit oor deel voort te zetten. Een en ander is vastgesteld in een brief van de minister aan de vliegers verenigingen van 19 november 1957 en door hen bevestigd bij schrijven van 28 november 1957. Zijn oordeel heeft de minister vergezeld doen gaan van een uitvoe rige argumentatie, waarin ook de kritiek van prof. Hacqou en drs. Coppes wordt besproken. De minister komt tot de conclusie dat voor zo ver deze kritiek geheel of ten dele juist is, zij slechts zeer geringe wij ziging in de door het N.E.I. gemaak te berekeningen noodzakelijk maakt. De minister voegt aan zijn conclu sies nog enkele algemene opmerkin gen toe. Hij wijst er o.m. op dat door het N.E.I. bewust geen rekening is gehouden met de verschillen in aan tallen vlieguren. Het trekt niettemin de aandacht, dat dit aantal bij de K.LJVI. het laagst ligt en dat de hoge inkomens bij de Air France mede hierin hun verkla ring vinden. De minister vestigt er voorts de aandacht op, dat bij deze internatio nale vergelijking van de reële inko mensverhoudingen 't terecht een sim pele els van nationale solidariteit is, dat in de. nationale lasten (wegen bouw, onderwijsvoorzieningen etc.) door de gehele bevolking naar ver houding wordt bijgedragen. (De KLM-vliegers hebben het vo rige jaar aan de directie van de KLM de eis gesteld een salarisverhoging te ontvangen van 50 van het netto salaris, hetgeen neer zou komen op een verhoging van 85 van het bru- to-salaris). VERTREK M.S. WILLEM RUTS Het m.s. Willem Ruys, dat op woensdag 26 maart a.s., onder com. mando van Kapt. Frits de Jonge, voor de 62e en in dit jaar laatste maal uit Rotterdam zal vertrekken naar Ceylon, Malakka en Indonesië, via Southampton en Port Said, zal op deze reis ongeveer 260 passagiers vervoeren, van wie er slechts een vijftigtal in Rotterdam aan boord komen. De inscheping dezer passa giers, vindt plaats aan de Lloydkade, op woensdagmiddag a.s. tussen 2.30 en 3.30 uur. Slechts 31 passagiers hebben Indo nesië als eindbestemming. Onder deze laatsten bevinden zich, behalve vijf nonnen, onder wie de 74-jarige Zus ter Reinildes, uit Leiden, eveneens de paters J. J. G. Schneiders, S.V.D., uit Teteringen, en L. P. Verhoeven (van de Kruisheren), uit Nijmegen, die resp. naar Flores en Bandoeng gaan. Een hondje van acht weken heeft in een speelse bui toen het in een wo ning aan de Oostenburgervoorstraat te Amsterdam met een kind van acht maanden alleen was, de baby het bo venste lid van een van zijn vingertje afgebeten. De R.K. Sacramentskerk aan de Sportlaan te 's Gravenhage is zaterdag middag tussen half drie en vier uur door brand verwoest. Alleen de muren staan nog overeind. De brandweer is erin geslaagd de toren met de luiklok ken te behouden. Het vuur, dat vermoedelijk door kortsluiting is veroor zaakt, heeft een schade van enkele honderdduizenden guldens aangericht. Tijdens de blussingswerkzaamheden is de burgemeester van 's Graven hage, mr. H. A. M. T. Kolfschoten, aan een ernstig gevaar ontsnapt. Het is aan het optreden van de ondercommandant van de Haagse brandweer, de heer J. van Houten, te danken geweest, dat de burgemeester het terrein van de brand ongedeerd heeft kunnen verlaten. De heer Kolfschoten betrad nl. het kerkgebouw net op het moment dat het spitsdak, dat het hele mid denschip van de kerk overwelfde, in zijn geheel neerstortte. De heer Van Houten zag kans de burgemeester, die zich op een plaats bevond waar enke le seconden later de brandende balken en de leien van de dakbedekking neervielen, in veiligheid te trekken, achter een pilaar van een zijbeuk. Tonnen schade Omstreeks half drie zagen kinde ren, die op de Sportlaan aan het spe len waren, kleine vlammetjes achter de hoog in de muren geplaatste ra men. Zij waarschuwden direct Je naast de kerk wonende kapelaan, die op zijn beurt de oraudweer alar meerde. Op dat moment reeds sloe gen uit het hele dak van het mid denschip ineens de vlammen hoog op. De brandweer rukte uil met vier autospuiten, twee ladderwagens, een gereedschapswagen en een comman. dowagen. Nadat de commandant de situatie ter plaatse ha i opgenomen, ontbood hij nog twee autospuiten. Het vuur moet in het dak van het schip nabij het priesterkoor zijn ont staan. Van het priesterkoor breidde het zich met enorme snelheid uit in de richting van de toren. Op het mo ment, dat de burgemeester van Den Haag zich ter plaatse van de toe stand op de hoogte kwam stellen en de kerk betrad, stortte het hele dak van het middenschip met enorm ge weld neer in het inwendige, waar het neerkwam op banken en in gang paden. De brandweer kon de brandende balken in de kerk vrij spoedig doven, doch moest ook haar aandacht schen ken aan de verlaagde spitsdaken bo ven het priesterkoor en boven de galerij naast de toren, tegenover el kaar aan de uiteinden van de kerk. Daar had het vuur zich ook inge vreten. Doch onder de tientallen ku bieke meters water, die de brand weer op en onder deze daken spoot kon het gevaar voor verdere instor ting worden bezworen. Brand meester Het vuur minderde zienderogen en omstreeks vier uur kon worden ge zegd dat de brand was bedwongen. Niettemin speelden toen nog overal kleine vlammetjes, en tussen de lei bedekking van de twee lagere daken walmde de rook naar buiten. Het interieur van de kerk is zwaar beschadigd door het geweld van het instortende dak. De banken en ver dere inventaris van het middenschip zijn slechts weinig door het vuur aangevreten, doch hebben velerlei andere schade opgelopen. Het altaar, waarvan het kruis juist paars was omfloerst, bleef onbeschadigd. Ook de galerij aan de andere kant bleef vrijwel onbeschadigd. Uiteraard trok de brand op deze zaterdagmiddag enorme belangstel ling. De politie had de Sportlaan en de straten rond de kerk echter over grote afstanden afgezet. Het verkeer over de drukke Sportlaan werd om geleid over de aan de Sportlaan pa rallel lopende Segbroeklaan en de Laan van Poot. Nablussing De brandweer is tot enkele minu ten voor zeven bezig geweest met de nablussing. De recherche stelt een onderzoek in naar de oorzaak van de brand. Men neemt wel aan, dat deze inderdaad kortsluiting is geweest. De schade wordt door het kerk bestuur geschat op enkele honderd duizenden guldens. Het gebouw be hoeft niet geheel te worden gesloopt, doch kan worden hersteld, daar het muurwerk niet zoveel heeft geleden als aanvankelijk werd gedacht. Over het herstel van de kerk is het kerkbestuur inmiddels al bespre kingen begonnen. Het zal naar men aanneemt echter nog zeker tot Kerst mis duren voordat de kerk weer in gebruik kan worden genomen. Tot zolang zullen de kerkdiensten in de parochiescholen worden gehouden. Gisteren heeft de parochie gastvrij heid gekregen in kerken in de om geving. De foto geeft een beeld van de ra vage, welke de brand aanrichtte.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1958 | | pagina 5