i
Zuóiea £uc
Uitlaatgassen verontreinigen
de atmosfeer in de gro!e stad
Hogere uitkeriug
bij ongevallen
„Die clene werelt'
WOENSDAG 15 JANUARI 1958
DE LEIDSE COURANT
PAGINA
In „De Harpe Davids" te Noordwij
kerhout spelen 3 generaties van de
familie Wesseling mede. Op de foto
v.l.n.r. J. Wesseling Hzn., H. Wesse
ling Gzn., G. C. Wesseling, K. Wesse
ling Gzn., en B. Wesseling Hzn.
I NOORDWIJKERHOUT
„DE HARPE DAVIDS"
CONCERTEERT IN UNIFORM
(Zeer dankbaar voor de belangrijke
financiële medewerking in de afge
lopen 3 maanden van de zijde van de
inwoners van Noordwijkerhout on
dervonden, heeft de chr. muziekver.
„De Harpe Davids" dinsdagavond
een groot aantal dier inwoners een
gratis concert aangeboden in de zaal
van hotel v. d. Geest. Maar het bij
zondere van dit concert was niet zo
zeer de omstandigheid, dat het gratis
v/erd aangeboden, dan wel de demon
stratie van hetgeen met medewer
king van allen in korte tijd bereikt
kan worden. Halverwege de avond,
nadat eerst het jeugdkorps „De No
tenzaaiers" zich had laten horen en
de fanfare gewoon in burgerkleding,
zoals wij tot nu toe gewend waren,
een tweetal nummers had gespeeld,
werd korte tijd gepauzeerd. Toen
hierna de gordijnen van het toneel
weer opengingen, stond daar het ge
hele korps aangetreden keurig in
donkerblauwe uniformen met pet en
gulden uitmonstering. Dat was het
schitterende resultaat, in 3 maanden
bereikt door de aktiviteit van enkele
leden en de royale reactie op deze
aktiviteit door de Noord wij kerhout-
re bevolking.
Ds A. H. Smits had er in zijn in
leidend woord bij het begin van de
avond reeds op gezinspeeld en dank
woorden gericht tot de bevolking en
de stille werkers in de vereniging.
Later op de avond trad voorzitter La-
ros, zelf natuurlijk ook in uniform,
naar voren om zijn dank te betuigen
aan allen, die medegewerkt hebben
om zo snel een zo verbluffend resul
taat te bereiken. Hij haalde de stille
werkers t.w. de dirigent en bezielend
leider van het jeugdkorps, de heer
G. v. d. Meulen, de man van de oud-
papieraktie, H.. Wesseling, die de
grondslag legde voor het uniformen
fonds (ruim 1000,en de grote
geldinzamelaars, de heren P. v. d.
Sleet en W. Valkema (bijgenaamd
Hofstra en Bodegraven) voor het
front van de troep en als bewijs van
dankbaarheid en blijvende herinne
ring speldde hij hun alle vier een
kleine medaille op het nieuwe uni
form, zodat zij altijd kenbaar zullen
zijn als de leden, die zich buitenge
wone verdiensten hebben verworven.
Met een luid applaus en een spon
taan gezongen „Lang zullen ze le
ven" betuigde de zaal zijn instem
ming met de onderscheiding. De heer
v. d. Sleet dankte namens de gede
coreerden en beloofde, dat de bevol
king van Noordwijkerhout ook in de
toekomst nog wel weer de gelegen
heid zal krijgen om zijn genegenheid
voor het muziekkorps metterdaad te
tonen want uniformen zijn geen zorg
voor één keer doch een blijvende
zorg voor de vereniging.
Al met al een zeer feestelijke avond,
welke vooral door de zeer goede mu
zikale prestaties een waardig ant
woord was van het muziekkorps op
de royale geste van de dorpsgemeen
schap.
Nevel en irritatie van het slijmvlies
Onderhoud en afstelling
van de motor
Tijdens een in Utrecht gehouden
gemeenschappelijke vergadering van
de afdeling voor gezondheidstechniek
en de sectie voor automobieltechniek
van het Koninklijk Instituut van In
genieurs is de verontreiniging van de
buitenlucht door motoren in het weg
verkeer, door drie inleiders behan
deld.
De adjunct-directeur van de G.G.
en G.D. te Rotterdam, dr J. W. Tesch,
meent dat het aandeel, dat de gemo
toriseerde verkeersmiddelen door
hun uitlaatprodukten bijdragen aan
de globale stedelijke luchtverontrei
niging toeneemt. Volgens hem moe
ten de stoffen, die in de uitlaatpro
dukten voorkomen op zijn minst ge
nomen als nadelig voor het welzijn
voor de stadsbewoners worden be
schouwd.
Dr Tesch acht het mogelijk, dat de
oxydatieprodukten, gevormd door de
invloed van het zonlicht op stikstof-
Jtduaje uoot uetCaiett aaand-uwetje
i-
i
-v. ..*j
■r
Dit is de „Bebe Cat", een „zelfbouw"-zeilboot, gefotografeerd tijdens een
demonstratietochtje op de Theems. Het tweedelige vaartuigje is zo ontwor
pen, dat een amateurknutselaar het thuis, met slechts zeven stukken ge
reedschap en zonder verdere timmermanservaring kan bouwen. Compleet
kost het bootje ongeveer 800 gulden.
oxyde en de organisch stoffen in de
uitlaatprodukten het gevaarlijkst
zijn. Hij drong er op aan. dat deze
vorm van luchtverontreiniging be
streden worden. Ten aanzien van de
luchtverontreiniging door de uitlaat
produkten van benzinemotoren zou
den, volgens hem, wel mogelijkheden
bestaan om de stikstofoxyden af te
breken en de koolwaterstoffen vol
ledig te verbranden voor deze pro-
dukten de buitenlucht bereiken.
Dieselmotoren
Ir H. Eilers, oud-buitèngewoon
hoogleraar aan de Technische Hoge
school te Delft, besprak de samen
stelling van de uitlaatgassen. Hij
ging uitvoerig in op het onderscheid,
dat gemaakt dient te worden tussen
de uitlaatgassen van benzine- en van
dieselmotoren. Bij een goed afgestel
de dieselmotor, mits deze in prima
conditie verkeert is volgens ir Eilers,
de verbranding nagenoeg volledig,
waardoor er zeer weinig koolmon-
cxyde en koolwaterstof in de afgas-
sen zit.
Benzinemotoren
De produkten van de onvolledige
verbranding van koolwaterstoffen in
de benzinemotor kunnen, volgens
hem, in de atmosfeer geoxydeerd
worden onder invloed van zonlicht
en een oxyderend agens, zoals stik-
stofoxyde en het bij deze reactie ge
vormde ozon.
Bij intensief wegverkeer, vooral
indien gecombineerd met talrijke pe
rioden van stilstaan (bijv. op kruis
punten) kan door ophoping van pro
dukten van deze secondaire exodatie
bij bepaalde weersomstandigheden
een toestand ontstaan gekenmerkt
door nevel, irritatie van slijmvlies én
beschadiging van planten.
De heer M. J. van der Zijden van
het Koninklijk Shell laboratorium te
Amsterdam besprak tenslotte de mo
gelijke technische maatregelen, die
genomen dienen te worden om de
verontreiniging van de buitenlucht
te voorkomen. Hij pleitte voor een
goed onderhoud en juiste afstelling
van de motor, verbetering van de
carburatie, o.a. door vermindering
van de brandstoftoevoer bij decele-
rcren, toepassing van brandstofinjec
tie in plaats van verstuiving en om
zetting van ongewenste bestandde
len in de uitlaatgassen door behan
deling in een naverbrander, hetzij
zonder, hetzij met katalysator.
Het vrij veelvuldige voorkomen
van rookontwikkeling bij diesels in
bet verkeer schreef de heer Van der
Zijden toe aan overbelasting, onvol
doende onderhoud en te sterke afkoe
ling bij lage perioden van onbelast
lopen.
PRO ECCLESIA VOOR
P. ZEGWAART
Aan de heer P. Zegwaart (Koe-
diefslaan 10, Heemstede) werd bij
gelegenheid van zijn afscheid als lid
van het hoofdbestuur en van het da
gelijks bestuur van de Kath. Bond
van Overheidspersoneel (KABO) de
enderscheiding „Pro Ecclesia et Pon-
tifice" uitgereikt.
Wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd heeft de
heer P. Zegwaart zijn organisatie per
1 januari 1958 verlaten. De onder
scheiding werd tijdens de Bonds
raadsvergadering welke te Utrecht
plaats had, door de bondsadviseur,
deken J. Th. Kraakman, aan de schei
dende functionaris overhandigd.
Hierbij waren buiten de leden van
de Bondsraad mede aanwezig de le
den van het hoofdbestuur, de bezol
digde bestuurders en de echtgenote
en de kinderen van de heer Zeg
waart.
De regering heeft de Tweede Ka
mer voorgesteld, de Ongevallenwet
1919 dusdanig te wijzigen, dat het
uitkeringspercentage gedurende het
eerste jaar na het ongeval wordt
verhoogd.
De Sociale Verzekeringsraad heeft
geadviseerd de ongevalsuitkering
krachtens beide eerstgenoemde wet
ten gedurende het eerste jaar te ver
hogen van 70 tot 80 percent van het
dagloon. De regering heeft gemeend,
gezien ook de aandrang, welke in de
beide Kamers der Staten-Generaal
is uitgeoefend, het advies van de So
ciale Verzekeringsraad te moeten op
volgen.
Naar het gevoelen van de regering
dient ook voor de Zee-ongevallenwet
het uitkeringspercentage voor het
eerste jaar op 80 te worden gesteld.
Deze wet bepaalt thans, dat de uit
kering gedurende de eerste zes
maanden maximaal 80 percent be
draagt en vervolgens ten hoogste 70
percent.
DE GEMEENTERAAD VAN
MIJDRECHT.
In onze editie van vrijdag, 10 jan.
j.l. hebben wij "een verslag opgeno
men van een zitting van de gemeen
teraad van Mijdrecht, waarin oppo
sitie werd gevoerd tegen de persoon
lijke bemoeiingen van de burgemees
ter van die gemeente inzake het uit
breidingsplan. In dit verslag werd
melding gemaakt van een voorstel
door de heer Bunschoten, die lid zou
zijn van de C.H.-fractie in de Mjj-
drechtse Raad. Met nadruk verzeker
de men ons, dat dit onjuist is en dat
wethouder M. H. Bunschoten „met
hart en ziel K.V.P.-vertegenwoordi-
ger is."
DEEL VAN „HET LOO" VOOR
REPATRI6RENDEN.
H.M. de Koningin heeft een deel
van het paleis Het Loo ter beschik
king gesteld van de minister van
Maatschappelijk Werk voor huisves
ting van repatriërende landgenoten
uit Indonesië. Het afgestane gedeelte
biedt woonruimte voor ongeveer 40
personen.
Audrey Hepburn als „Zuster Luc", de hoofdrol in de nieuwe film „A nu*
story", die op het ogenblik wordt opgenomen in Rome. De buitenopnamq
j voor deze film zullen in de Belgische Congo gemaakt worden.
Te Zwolle hangt de
aardbol te drogen
Globes maken is een bijzonder va
de wereldbollen.
Wij leven in een kleine wereld, dat is iets, wat wij juist in onze moderne
tijd duidelijk kunnen constateren. De ontwikkeling van techniek en we- Vaklieden zijn belast met het beplakkef
tenschap, van maatschappij en menselijke geest zijn van dien aard, dat
de andere zijde van onze aardbol onze naaste buurman is geworden;
maar hoe klein de wereld ook moge worden, zij zal nooit het formaat
krijgen van de wereldbollen die wij zagen bij de Eerste Nederlandse
Globe-industrie te Zwolle. Wij vónden daar een werkelijk uniek bedrijf,
waarover de heer Arend Lefferts de scepter zwaait.
Toen wij tegenover de directeur van dit interessante bedrijf zaten,
wilden we wel eens weten, hoe deze nog jonge industrie was ontstaan.
En daarover wilde de heer Lefferts ons in het kort wel iets vertellen.
Hij is een Drent, een echte zoeker, een man die niet in staat is onder
te gaan in het grauwe leven van alle dag. Door omstandigheden was hij
niet in staat zijn academische studie te voltooien en zo ging hij zwerven,
op zoek naar iets aantrekkelijks, iets dat zijn leven kon vullen. In hem
sluimerde het verlangen naar iets aparts en dat vond hij tenslotte in
Italië.
De ogen open.
In Milaan kwam hij in aanraking met het
mooie vak van kaarttekenen. Het pakte
hem en de jonge Lefferts dompelde er
zich in onder. Van Italië trok hij later
naar Zwitserland en daar was het, dat
hij kennismaakte met het aanverwante
beroep van globemaker. Hier leerde hij
de kunst, maar constateerde tevens, dat
er zeker nog wel iets aan de op de markt
zijnde globes van diverse makelij ver
beterd kon worden. Zo zijn bijvoorbeeld
papier-machébollen een verouderd mate
riaal om globes van te maken. Ook man
keerde er wel het een en ander aan de
opgeplakte kaarten, zoals kleur en typo
grafische afwerking, en tenslotte waren
de bollen niet biezonder duurzaam.
Dat waren problemen, waarover de heer
Lefferts ernstig nadacht en hij meende
voor enkele van die problemen wel een
oplossing te zien. Hij wist het ineens.
Hij zou zelf globes maken, waarin zijn
nieuwe ideeën waren verwerkt, maar hij
zou dat doen in eigen land, dear waar
nog geen globe-industrie bestond.
Zo ontstond na de laatste wereldoorlog
in ons land de Eerste Nederlandse Globe
Industrie, gevestigd te Zwolle.
Glad en glanzend.
De heer Lefferts liet ons het fabricage
proces zien en vertelde ons openhartig:
alles wat wij er van wilden weten.
..Wij gebruiken halve bollen van kunst
hars, inplaats van die van karton. Die
worden speciaal in verschillende maten
gemaakt, waarvoor kostbare matrijzen
werden vervaardigd. De halve bollen
worden bijgewerkt en spiegelglad ge
maakt.
Daarna samengevoegd tot een schitteren
de glanzende bol, die door vaklieden be
plakt wordt met papieren seg nenten,
waarop de delen van ons aardoppervlak
staan afgebeeld. Dit beplakken is een
zeer nauwkeurig werk, want er mogen
vrijwel geen naden te zien zijn, terwijl
de deeltjes uiterst precies aaneen moe
ten sluiten. Lijntje op lijntje, stipje op
stipje en dan nog voorbeeldig geplakt.
Voordat de segmenten zover zijn, knip
pen geduldige handen ze voorzichtig uit
grote vellen. Dit drukwerk wordt in het
buitenland gemaakt en is specialistisch
typografenwerk".
De heer Lefferts stelt hoge eisen aan zijn
produkt en als gevolg hiervan ook hoge
eisen aan het drukwerk van de segmen-
Geduldige handen knippen nauwkeurig de segmenten uit-
ten. Fraaie, beschaafde kleuren en een
zo uitgebreid mogelijke aanduiding van
landen, streken, rivieren gebergten, plaat
sen en wat dies meer zij, zijn vereist,
doch het geheel mag niet rommelig
worden, er móet een zekere sfeer van
uitgaan. Dit heeft de Nederlandse Globe
Industrie inderdaad bereikt.
Dichtbevolkt heelal.
Maar met al deze werkzaamheden is men
nog niet aan het einde. Als de bollen
beplakt zijn, worden ze op een speciale
wijze bewerkt en gelakt, een geheimpje
van de heer Lefferts persoonlijk en hier
door zijn de wereldbollen vrijwel onbe
perkt houdbaar. In lange rijen zagen we
ze hangen om te drogen. Het wekte de
indruk van een dichtbevolkt heelal, al
deze globes naast elkaar.
Zijn de bollen gedroogd, dan worden ze
op voetstukken geplaatst en dit is ook 'n
zeer nauwkeurig werkje, aangezien de
exemplaren hierbij niet beschadigd mo-
gen worden. Wij zagen de kleine glo
be, met een diameter van 10 centimeter,
die slechts enkele guldens kost. Dan een
bol met een diameter van 21 centimeter,
25'/» centimeter, 34'/* centimeter en ten-
slottè een geweldige globe van 64 cen
timeter doorsnede, waarvoor men een
stapeltje tientjes moet neertellen.
Niet alleen in ons land zijn de globes
van de Eerste Nederlandse Globe Indus
trie zeer in trek, maar ook heel ver
daarbuiten. Wanneer we in het magazijn
de stapels dozen bekijken, waarin de glo
bes schokvrij worden verpakt, dan zien
we, dat dit Nederlandse produkt over
de gehele wereld uitzwermt, onder an
dere naar Zuid-Amerika, Zuid-Afrika en
Azië. Ze worden zeer gewaardeerd door
hun fraaiheid, doch tevens door hun bui
tengewone degelijkheid. Zo vinden kleine
werelden hun bestemming over de gehe
le grote wereld.
(Nadruk verboden).
