S)e CekióeSoti/tamt
Wat is er gaande in de
buitengewesten van Indonesië?
Als een vliegtuig
met 'n A-bom valt
Ontstemming over
verbod van ruilhandel
STIJGENDE
WERKLOOSHEID
B. DE KONING
Indonesië staakt pensioenbetaling
Boelganins
brieven
Djakarta wijst
protest af
Statiefoto bij de opening van het Zweedse parlement
Rassenstrijd leeft
weer op
EEN KRAKEND
HUIS
Bom ontploft niet
Wu tót qoerfbop!
HOE
DINSDAG 14 JANUARI 1958
49ste JAARGANG
No. 14308
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACH1 32
HEEFT SUMATRA
ER NU
GENOEG VAN?
directeur: CM.» HAMERS VEI. J3
Hoofdredacteur- L. C. J ROOZEN
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015', Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w., ƒ2.55 p.mnd., ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advertenties: 17 et. p. m.m. Telefoontjes ƒ1.50.
Geruchten over afscheiding van Sumatra
Het Indonesische leger heeft maan
dag bekend gemaakt „op zijn hoede
te blijven tegen bewegingen, gericht
op het verbreken van de integriteit
van de republiek."
In een door het legerhoofdkwartier
uitgegeven verklaring wordt gezegd,
dat een onderzoek wordt ingesteld
naar de berichten over het vormen
van een afzonderlijke staat Suma
tra.
Waarnemers in Djakarta achten het
mogelijk, dat de centrale regering en
de regionale leiders spoedig de „kaar
ten op tafel zullen leggen", in ver
band met het jongste besluit der re
gering in Djakarta om de ruilhandel
te verbieden.
ONWETTIGE HANDEL.
In de buitengewesten is n.L grote
ontstemming gerezen over de order
van premier Djuanda om de recht
streekse ruilhandel met het buiten
land te staken. Djuanda zei in zijn
order, die dit weekeinde werd uitge
geven, zelfs dat de strijdkrachten op-
I-Iet gestadig oplopen van het
werkloosheidscijfer tot 110.000
heeft zorg verwekt, omdat men hei
melijk bevreesd is voor een algemeene
economische crisis.
De stijging der werkloosheid hoe
onaangenaam ook voor degenen, die
er persoonlijk bij betrokken zijn
heeft echter nog geen onrustbarend
peil bereikt.
Zij is het gevolg van het door
werken der bestedingsbeperking, wel
ke mede beoogde een ontspanning
van de arbeidsmarkt en een verla
ging van het productie-niveau,
toestand was zó geworden, dat de re
gering moest ingrijpen, wilde de ge
hele economische situat.e 'van ons
land niet ontredderd raken.
De bestedingsbeperking heeft thans
doorgezet, te beginnen met de bouw
en metaalnijverheid, die het eerst ge
troffen werden door de van de over
heid uitgaande beperking en vervol
gens in andere sectoren. De beste
dingsbeperking heeft bovendien een
psychologische uitwerking gehad op
de ondernemingslust van het particu
liere bedrijfsleven en ook op de uit
gaven van de bevolking individueel.
Zijn deze psychologische gevolgen
reeds moeilijk te controleren, een om
vangrijker en eveneens niet onmid
dellijk met. cijfers te onderkennen
overweging is, of er ook sprake is van
een conjucntuur-daling.
De regering heeft doorlopend „de
vinger aan de pols" om na te gaan, of
de ontwikkeling van de situatie, in 't
bijzonder van het werkloosheidscijfer
door het evenwicht heen slaat. De
maatregel tot verruiming van het
goedkeuringsbeleid voor kleine bouw
werken, gisteren genomen, is een te
ken van een veranderde, door de
nieuwe omstandigheden geboden tac
tiek, waarop ook de arbeiders-orga
nisaties hebben aangedrongen.
Het is in ieder geval geruststellend
te weten, dat de, regering, die zo in
grijpend te werk ging met de beste
dingsbeperking, de gevolgen ervan
nauwlettend volgt en niet zal schro
men om een stijging van de werkloos
heid o.a. door versnelling van
overheidswerken te voorkomen.
Niet onmogelijk is, dat o.a. door
stijging der seizoenswerkloosheid
een normaal verschijnsel het werk
loosheidscijfer nog zal stijgen, maar
er behoeft daarbij niet meer veront
rusting te ontstaan dan reeds is ge
wekt een verontrusting, welke
door de regering wordt gedeeld.
GRATIS KOOPUUr
MAANDAG:
voor Katwijk en Noordwijk
van 9.3010 uur stempel 2;
van 22.30 uur stempel C.
Voor Leiden en Rijnsburg
van 22.30 uur stempel C.
Elke dag één uur
GRATIS KOPEN
KOOPT U R IJ K
dracht hadden gekregen een einde
aan de onwettige handel te maken.
Het socialistische blad Pedoman
vroeg zich gisteren af hoe Djuanda
dacht aan zijn order kracht bij te
kunnen zetten. Het blad waarschuwt
dat maatregelen om een einde te ma
ken aan de ruilhandel, Indonesië in
groot gevaar zouden brengen en de
republiek uiteen zouden doen vallen.
Het parlementslid Djody Gondoku-
sumo beschuldigde Engeland er giste
ren van het internationale recht te
schenden door de ruilhandel van de
buitengewesten met Singapore toe te
laten. Premier Djuanda heeft giste
ren een onderhoud van meer dan een
uur met de Britse ambassadeur in
Djakarta gehad.
De chef-staf van het leger, Nasu-
tion, heeft gisteren een langdurige
conferentie gehad met de waarnemend
president Sartono. Vorige week had
Nasution een geheime conferentie
met militaire commandanten over de
situatie in O.-Indonesië. De militaire
commandant van' de Molukken, in
Oost-Indonesië, overste Pieters, ver
trekt vandaag uit Djakarta om zich
in Kairo bij het gezelschap van presi-
den Soekarno te voegen. Hij zou Soë-
karno's buitenlandse reis oorspron
kelijk meemaken, maar hij bleef ach
ter in verband met de ontwikkeling
in het gebied van zijn commando. De
reden, waarom hij nu spoorslags
naar Kairo reist, is niet bekend ge
maakt.
EVACUé'S IN SINGAPORE.
Van de 5.287 Nederlandse evacué's
uit Indonesië, die tot dusver in Sin
gapore zijn aangekomen, zijn er in
middels alweer 4.446 naar Nederland
doorgereisd. Op het ogenblik verblij
ven nog 40 evacué's in de voor hen in
Singapore ingerichte kampen.
Op 27 januari a.s. worden weder
om 800 Nederlandse repatriërenden
uit Indonesië verwacht.
Volgens het hoofd van de immigra
tiedienst in Singapore heeft een aan
tal evacué's toestemming gevraagd
om zich blijvend in Singapore te mo
gen vestigen. Het juiste aantal was
deze ambtenaar niet bekend, „doch
het waren er zeer veel". Hij zeide
evenwel, dat onder geen beding toe
stemming tot vestiging in Singapore
zal worden verleend.
Nederland past bij
De Ned. ministers van Buiten
landse Zaken en van Financiën ma
ken bekend:
De regering van de republiek In
donesië heeft doen weten, dat met
ingang van 28 december 1957 geen
betalingen ten laste van de Indone
sische geldmiddelen meer zullen
plaatsvinden ter zake van de pen
sioenen daarmede in aard overeen
komende periodieke uitkeringen, als
mede wachtgelden verschuldigd aan
gewezen burgerlijke en militaire
overheidsdienaren van Indonesië die
van Nederlandse nationaliteit zijn.
In verband hiermee heeft de mi
nisterraad een analoge beslissing
genomen als toen, ingaande 1 mei
1956, de Indonesische regering be
sloot de onderwerpelijke uitkerin
gen nog slechts voor een derde ge
deelte ten laste van Indonesië te be
talen. Bij wijze van voorlopige voor
ziening zal van de zijde der Neder
landse regering voor de betrokke
nen worden bijgepast datgene, waar
in de Indonesische regering in ge
breke blijft, voor zover het gegaran-
Vlieland - Opruiming
Koopjes in hondenartikelen, vo
gelkooien, bloembollen, enz.
Nieuwe Rijn 50 bij 't Gangetje,
Telef. 20824.
Advertentie
In officiële kringen in Den Haag,
gevraagd naar het Nederlandse stand
punt jegens de tweede brief van de
Russische minister-president, heeft
men er gisteravond op gewezen, dat
het in deze brief door Boelganin over-
genomer Kapacki-plan niet afzonder
lijk kan worden gezien en niet los
gemaakt kan worden van het alge
mene vraagstuk van de Europese
veiligheid. Het plan Kapacki voor
ziet in de instelling van een gedemili
tariseerde zóne in Europa.
In deze kringen herinnerde men
voorts aan de richtlijn van de eer
ste Geneefse conferentie van 1955,
inhoudende, dat er een duidelijke sa
menhang van de Europese veiligheid
met andere politieke vraagstukken.
In de eerste plaats zo zeide men
is één van deze andere politieke
problemen de Duitse hereniging op
grondslag van vrije verkiezingen, en
Nederland is bereid voorstellen te be
spreken binnen het kader van een zo
danige politieke regeling.
Bedorven vaccin
In het Italiaanse plaatsje Albero-
bello is een paniek ontstaan nadat ge
bleken is, dat de vorige week meer
dan 1200 kinderen met een bedorven
vaccin tegen difterie zijn ingeënt. In
het afgelopen weekeinde zijn vier
kinderen overleden.
De hele dag rijden ziekenauto's, be
geleid door motorpolitie, heen en
weer tussen Alberobello en Bari (een
afstand van 55 km) om kinderen naar
ziekenhuizen over te brengen.
deerde pensioenen en wachtgelden
betreft tot het gegarandeerde bedrag.
Om administratief-technisohe rede
nen kunnen de betalingen niet dade
lijk worden aangepast en zullen dus
de lopende betalingen nog korte tijd
moeten warden voortgezet. Indien
nodig zal verrekening later volgen.
De pensioenen zullen thans volle
dig door Nederland worden betaald
en derhalve onderworpen zijn aan de
Nederlandse loon- en inkomstenbe
lasting; de Indonesische overgangs
belasting is ter zake uiteraard niet
meer van toepassing.
De Indonesische regering heeft
maandag het Nederlandse protest bij
de Verenigde Naties over de acties
tegen Nederlandse burgers en belan
gen in Indonesië verworpen.
In een brief aan de secretaris-ge
neraal der V.N., Dag Hammars-
kjöld, noemde de Indonesische ambas
sadeur, Ali Sastroamidjojo, de Neder
landse bewering, dat de Indonesische
acties een uitdaging aan de V.N. in
hielden: „een klaarblijkelijke ver
draaiing van de feiten".
„Het is niet Indonesië, maar Neder
land, dat, in feite, voortdurend het
gezag en het prestige van de V.N.
heeft uitgedaagd door zich te verzet
ten tegen een vreedzame regeling van
een politiek geschil door onderhande
lingen, in overeenstemming met de
beginselen en doelstellingen van het
handvest".
„Daarentegen protesteert de Indo
nesische regering tegen de voortge
zette en onrechtmatige bezetting van
haar nationale grondgebied door Ne
derlandse bezettingstroepen in West-
Irian", aldus de brief.
Ter gelegenheid van de opening van het Zweedse parlement werd deze foto van het Zweedse koninklijke ge
zin gemaakt, in het paleis te Stockholm. V.lji.r. zien we: prinses Margareta, prins Wilhelm, prinses Birgitta, ko
ningin Louise, koning Gustaf Adolf, prinses Sybilla met voor haar kroonprins Carl Gustaf, prins Bertil, prinses
Christina en prinses Desiree.
OOK JAPAN IS HET ER NIET
MEE EENS
EX-KONING ZONDER WERK
De 35-jarige ex-koning Michaël
van Roemenië heeft ontslag genomen
als verkoopleider voor Europa van
een Amerikaanse fabriek van vlieg
tuigonderdelen.
De voormalige koning wil meer
tijd besteden aan zijn gezin en ove
rigens was er toch niet voldoende
werk voor hem.
DOOR ERVARING WIJS
GEWORDEN
De Amerikaanse marine en het
Amerikaanse leger hebben besloten
geen enkel gegeven te publiceren
over de aanstaande lancering van
hun kunstmanen, voordat deze kunst
manen zijn afgeschoten, aldus ver
neemt men in gezaghebbende krin
gen in Washington.
De kwestie van het al of niet toe
laten van negerleerlingen op de scho
len in bepaalde Amerikaanse staten is
weer actueel geworden in de staat
Georgia. De regering van deze zuide
lijke staat heeft met dreigementen
geantwoord op een aanklacht die door
28 negerleei;lingen is ingediend.
DRESIDENT SOEKARNO is thans
op bezoek bij president Nfesser.
Twee figuren, die elkaar de hand
kunen geven. Bij hem kan Soekarno
zijn licht opsteken en ingewijd wor
den in de fijne knepen van het naas
ten. Nasser is de man, die het klaar
meer dan 1 graad vorst. Ook in Zuid-
Zweden, Denemarken, Duitsland en
Polen is het voor de tijd van het jaar
vrij zacht met temperaturen om het
vriespunt.
In Engeland kamt echter minder
bewolking voor, waardoor daar de
temperatuur in de nacht tot om
streeks 4 graden onder nul daalde.
De komende 24 aur blijft ons land
onder invloed van de hoge druk met
vrij veel bewolking en hier en daar
mist en in de nacht temperaturen
menu van da dag
De leerlingen hebben zich bij een
federale rechter beklaagd over het
feit dat zij geen scholen voor blanken
kunnen bezoeken, zoals in alle staten
mogelijk moet zijn ingevolge de uit
spraak van het Opperste gerechtshof.
In de gehele staat Georgia is geen
enkele school opengesteld voor ge
kleurde leerlingen. De wetgevende
vergadering van de staat heeft zelfs
een reeks wetten aangenomen die in
tegratie van de rassen op de scholen
onmogelijk moeten maken.
Eugene Cook, de procureur-gene
raal van Georgia, heeft de twee advo
caten, di* de zaak van de 28 neger-
scholieren aanhangig hebben gemaakt,
gewaarschuwd, hun klacht in te trek
ken „in het belang van allen die bij
Japan heeft vandaag kennis gege- de zaak betrokken zijn".
ven van zijn verwerping van de re
cente uitbreiding door Indonesië van
zijn territoriale wateren boven de
grens van twaalf mijl. Volgens wel
ingelichte kringen heeft de Japanse
vice-minister van buitenlandse za
ken vandaag een nota van die strek
king overhandigd aan de Indonesi
sche consul-generaal.
Zou de aanklacht niet worden inge
trokken, dan zou er een voorstel aan
hangig worden gemaakt om de wet
volgens welke alle kinderen in Geor
gia tot hun zestiende jaar onderwijs
moeten genieten, in te trekken.
Daarmee zou het mogelijk worden,
middelbare scholen voor negerkinde
ren te sluiten.
In de Ver. Staten is onlangs een
Amerikaanse bommenwerper met
een kernwapen aan boord neerge
stort zonder dat het wapen ontplofte
meldde The New York Times giste
ren.
Het blad schreef dat dit het ant
woord zou kunnen zijn aan de Brit
ten „die zich zorgen maken, dat hun
eiland vernietigd zal worden, indien
een van de (Amerikaanse) bommen
werpers met een atoombom zou neer
storten."
Volgens The New York Times kan
vuur of een schok een atoombom
niet tot ontploffing brengen in de
toestand, waarin zo'n wapen zich
gewoonlijk aan boord van een vlieg
tuig bevindt. De bom kan aan boord
van het vliegtuig op scherp worden
gesteld, maar dit gebeurt alleen om
een hoogst gewichtige reden.
The New York Times schreef ver
der dat het verongelukken van het
toestel indertijd niet geheim gehou
den is, maar gewoon als „routinebe-
richt" is gepubliceerd.
De persafdeling van het hoofd
kwartier van de Amerikaanse lucht
macht in Washington heeft medege
deeld, op het ogenblik geen com
mentaar te kunnen geven op het be
richt.
MERAPI WERKT
Maandag kwamen stromen lava
uit de vulkaan Merapi, op Midden -
Java. Plannen werden gemaakt om
ca 13.000 dorpsbewoners uit de om
geving te evacueren.
gespeeld heeft om het Suez-kanaal I stents weinig beneden het vriespunt,
weg te pakken, het vol te gooien met
obstakels en het weer schoon te la
ten maken op kosten van de Ver. I
Naties. Hij kan advies geven, hoe
Soekarno Nieuw-Guinea kan
0 inpalmen en de Nederlan- 1
ders voor de kosten kan la-
ten opdraaien. j
Intussen begrijpen wij weinig van
een president, die rustig zijn land
verlaat juist in een tijd, waarin
naar men zou menen zijn leiding
meer dan ooit nodig is. De geruch-1
ten, welke thans over de stemming
in de buitengewesten de ronde doen, I
wijzen erop, dat er grote spanningen I
bestaan, welke ieder ogenblik door
BLIKGROENTEN
In 4 minuten klaar op tafel I
een verkeerde handgreep tot een ca-
tastrophale ontlading kunnen komen.
Zo'n verkeerde handgreep kon wel
eens het verbod van Djakarta blijken
te zijn om ruilhandel te dry ven met
het buitenland.
Door de onbesuisde maatregelen
van de regering te Djakarta is het
hele interinsulaire scheepvaartver-
keer stil komen te liggen, met het'
gevolg, dat er een acuut gebrek aan WOaCIi
rijst is ontstaan, het hoofdvoedsel van 11
de Oosterling. De militaire leiding op n£>#*
Sumatra (evenals trouwens op Ce-
lebes en Borneo) gaat daarom kopra
en andere inheemse producten ruilen VVC0I* l
tegen rijst met het nabijgelegen Ma-
lakka, de enig mogelijke basis, omdat
Sumatra niet over dollars beschikt
en men in Singapore weinig vertrou
wen heeft in het Indonesische betaal
middel.
Maar dat is niet naar de zin van
Djakarta en de ruilhandel wordt
verboden; alle buitenlandse handel
moet over de centrale regering gaan.
De militaire commandanten in de
buitengewesten zullen dit verbod
waarschijnlijk wel aan hun laars lap
pen, omdat zij weten, dat Djakarta
geen enkel middel heeft om aan het
verbod kracht bij te zetten. De rege-1 ,c T J
ring kan op Java nauwelijks haar 1 15 Januan zon °P 8 42l onder 16.57;
gezag handhaven, laat staan buiten I maan op 04'23; onder 13 22-
Java.
Maar het kan ook zijn dat dit ver
bod de laatste druppel in de emmer
is. De buitengewesten staan toch al
los; nog één stootje en ze vallen he
lemaal af.
Wat er dan terecht komt van het
„beheer" over de Nederlandse onder,
nemingen?
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
WEINIG VERANDERING
Vrij veel bewolking met plaat
selijk enige motregen en hier en
daar mist. Matige tot zwakke
wind uit uiteenlopende richtin
gen. Vannacht lichte vorst tot
temperaturen om het vriespunt.
Morgenmiddag dezelfde tempe
raturen als vandaag of iets
hogere.
Hoogwaterstanden
15 Jan. v.m. 11.20; n.b.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARUS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
Geen vorst van
betekenis
In de afgelopen 24 uur is de lucht
druk boven bijna geheel Europa ver
der gestegen. Een gordel van hoge
druk strekt zich thans *uit van Rus
land via het Oostzeegebied en onze
streken tot nabij de Azoren. Een de- PD1Wi.mDq,
pressie boven het Middel landse-Zee- I £?™*£FORT
gebied vulde langzaam op. Deze sto-
ring veroorzaakte echter in Zuid-
Duitsland vrij veel regen en sneeuw
Een depressie bij IJsland trok weg
in de richting van Spitsbergen. In
verband daarmede begint de lucht
druk m Noord, en Midden-Scandina-
vie weer langzaam te dalen Met een MALLORCA
zwakke noordoostelijke wind dreef
maandag mist en laaghangende be
wolking ons land binnen. De nach
telijke afkoeling werd daardoor sterk
getemperd. Geen van de Nederlandse
stations meldde de afgelopen nacht
motregen
regen
zwaar bew.
mist
1
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
zwaar bew.
geheel bew. 3 j
zwaar bew. 2
geheel bew. 3
half bew. 8
regen 3
mist -0
licht bew. 2
onbewolkt —3
geheel bew. 4
Korreltje
Vit niet, maar waardeer.
