3)e £eidóe(5oiiAC!/nt Premier Djoeanda is hel Nederlanders mogen Indonesië niet zo-maar verlaten niet eens met Hatta II bittere „Anti-NederUctie verloopt volgens plan" Het volk zal tijdelijk moeten lijden GRATIS Koopuur B. DE KONING De Indonesische communisten hebben hun plan klaar Voor de greep naar de macht Malta dreigt Engeland met een breuk De mannen blijven achter in Indonesië Men wacht het einde af Ook parachutisten moeten soms eens praten MAANDAG 30 DECEMBER 1957 49ste JAARGANG No. 14296 jirecteur: C M. v. HAMERSVEIJD. Hoofdredacteur; L C. J ROOZEN Er is sells geen fjjgt op JAVA KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUX: PAPENGRACH1 32 telefoon: Directie Abonn. Drukke rij 20935: Redactie 25594 en 20015; Adver tenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs 1 0.59 p.w., ƒ2.55 pjnnd., f7.50 p.kwart. Franco p.p. 8.—. Advertenties: 17 et p. mjn. Telefoontjes f 1.50 De Indonesische maatregelen tegen de Nederlanders zijn genomen vol- tens te voren opgestelde plannen. Dit heeft,, premier Djoeanda van Indone sië geantwoord op de zaterdag gepubliceerde beschuldiging van de voor malige vice-president Mohammed Hatta, dat de anti-Nederlandse actie ge voerd is zonder voorbereiding en overleg, waardoor Indonesië thans bedreigd wordt door hongersnood en een economische ramp. Premier Djoeanda erkende wel dat de regering bij de overname van de Nederlandse bedrijven door de arbeiders „voorbijgestreefd" is, doch volgens iiem kwam dit omdat de arbeiders op de hoogte waren van de bij de Ned. ondernemingen bestaande plannen om de Indonesische economie te ont- •vrichten. De arbeiders hebben de bevelen van de regering daarom niet af gewacht. Djoeanda meent toch dat het Indonesische standpunt in de „strijd cm West-Irian" sterker is geworden. Tegenover United Press heeft pre sident Soekarno erop gewezen, dat Indonesië geen enkele aanspraak heeft op het oostelijk deel van Nieuw DAT WAS DE BEDOELING In een verklaring tegenover Indo nesische journalisten verdedigde Djoeanda alle regeringsmaatregelen, waarvan volgens hem het voornaam ste doel was de voorrechten van de Nederlanders in Indonesië in te trek' ken en de bevordering van een krachtige Indonesische economie. De Nederlandse ondernemingen zijn volgens de premier niet genaast, maar de regering heeft het beheer aan zich getrokken om er zeker van te zijn, dat zij blijven werken voor de Indo nesische economie. De regering is er zich van bewust dat haar maatrege len het Indonesische volk tijdelijk /lullen doen lijden, aldus Djoeanda. Indonesië wil geen oorlog met Ne derland, zei de premier, maar onder- nandelingen. Maar deze onderhande lingen zullen altijd moeten gaan over een soevereiniteitsoverdracht van Nieuw-Guinea. Niet anti-westers Om zijn bewering dat Indonesië niet anti-westers is, te staven, ver klaarde Djoeanda dat de Indonesische regering overweegt de concessie aan de „Stanvac Oil Company" uit te breiden. Indien tijdens de anti-Neder landse actie ook andere dan Neder landse belangen getroffen zijn, zijn dit volgens Djoeanda „misverstan den" geweest. Zaterdag van 2 tot 3 uur „stempel 6" Elke dag één uur GRATIS KOPEN KOOPT u R IJ K Leiden Noordwijk GOEMAA1 Katwijk Rijnsbure (Advertentie) Guinea. Volgens de president zullen aan Nederlanders die voor belang rijk werk in Indonesië willen blyven, verblijfsvergunningen niet onthou den worden. GEEN BIRMEZEN OP KPM-SCHEPEN De premier van Birma heeft de mi nister van Arbeid van dit land ver zocht te beletten dat Birmaanse zee lieden aanmonsteren op Nederlandse schepen. De premier heeft dit gedaan nadat hij benaderd was door de In donesische ambassade in Rangoon. Begin december liep de „Sabang" van de KPM in Rangoon binnen. De Indonesische bemanning van 27 kop pen vertrok per vliegtuig naar Indo nesië en de KPM verzocht de bond van Birmaanse zeelieden om plaats vervangers. De bond wilde dit ver zoek inwilligen, doch hierop werd de Irdonesische ambassade actief. Men verwacht binnenkort negen Neder landse schepen in Rangoon. De Amerikaanse regeringsvoorlich tingsdienst heeft bekendgemaakt dat hij bewijzen in handen heeft van een communistisch plan om de macht in Indonesië over te nemen. Men is in het bezit gekomen van een geschrift van de algemeen secretaris der In donesische communistische partij, Di- pa Noesantara Aidit, dat als leidraad voor de communisten diende. Het boekje, getiteld: „Een korte geschie denis van de communistische partij van Indonesië", is in december 1955 gedrukt en uitsluitend voor commu nisten bestemd. Dit heeft de voor lichtingsdienst gisteravond in zijn radioprogramma De Stem van Ame rika meegedeeld. Het overnemen van Nederlandse ondernemingen door Indonesische vakverenigingen onder communisti sche leiding vertoont enige gelijke nis met de activiteiten die in de jaren 1946'48 in Oost-Europa wer den uitgevoerd toen de communisten de macht overnamen, zegt de voor lichtingsdienst, de U.S.I.A. De voorlichtingsdienst heeft aan al zijn bureaus overal ter wereld een vergelijkende studie toegezonden van de ontwikkelingen in landen die door communisten zijn overgenomen en de gebeurtenissen die thans in Indone sië plaatshebben. Het rapport herinnert eraan, dat door communisten geleide nationale comité's en actiecomité's indertijd in Oost-Europa particuliere onderne mingen overnamen, terwijl Sow jet agenten en handlangers hun greep op de grensstaten consolideerden. De U.S.I.A. zegt dat de commu nistische plannen met betrekking tot Indonesië een politieke coalitie van een „verenigd front" vereisen, die de communistische partij van Indo nesië (P.K.I.) wettigheid moet ver lenen. De P.K.I. zal daarna de coali tiepartijen overnemen, de Indonesi sche industrie beschermen voor bui tenlandse concurrentie en deze later in beslag nemen, en de onder com munistische invloed staande Rus- sisch-Indonesische en Chinees-Indo nesische vriendschapsverenigingen versterken. SOEKARNO ZIET HET NIET President Soekarno heeft in een schiftelijk interview tegenover Un. Press verklaard, dat het niet ver standig zou zijn elke afwijking van westerse gedachten in Azië toe te schrijven aan communisme of com munistische invloed. Gevraagd naar zijn commentaar op de bewering van de Londense Daily Telegraph dat „Indonesië regelrecht toegaat op een volkomen communis tisch regime, dat afhankelijk is v*n China en Rusland", antwoordde Soe karno onder meer: „Ik geef nogal met tegenzin commentaar op zulk een bewering. Indonesië is één van de laatste landen die diplomatieke betrekkingen met Sowjet-Rusland hebben gevestigd. Zijn economisch verkeer met China of de Sowj et- Unie is klein, vergeleken met de handel die door vele Westeuropese landen gedreven wordt. En zelfs ver geleken met de Aziatische landen, bevindt Indonesië zich tamelijk laag op de lijst van handelsbetrekkingen met Sowjet-Rusland of China". Uit Djakarta bereikte ons deze opname gemaakt tijdens de inscheping van Nederlandse evacués op de „Captain Cook"* Indonesische mUitairen controleren de papieren van de reizigers, alvorens zij toestemming tot embar- katie geven. Hongersnood op midden-Ja va Op Midden-Java heerst 'n hongers nood, waarvan 83.000 mensen te lij den hebben, zo heeft de Indonesische) minister van sociale zaken, Miljadi Djojomartono, in Djakarta verklaard na een bezoek aan het regentschap Purwokerto. Wegens arbeids geschillen De premier van Malta, Dom Min- toff, zal het parlement vandaag ver- r, r zoeken de betrekkingen met de Brit- De m.nis.er zei dat verscheidene se rl verbreken totdat het mensen In het getroffen gebied rat- gesc^, oyer d, tcwcrkstelllng van ten aten. Er is een miljoen roepias arneiders van de marinewerf is opge- toegewezen voor aartkoop van rijst jos^ voor het getroffen gebied, zo voegde hij hieraan toe. Een gewapende bende heeft in het regentschap Kuningan op West- Java de dorpen Tjilimus en Patala Malta, een eiland in de Middelland se Zee is een Britse kroonkolonie. Bij de Britse marinewerf op Malta werken 7000 man. Wegens een wijzl overvallen. Zeven dorpsbewoners f he' "j"5* vl?°",lan W<mU werden gedood, 300 huizen zjjn doorj aantal van htn ontslasen- In de motie, die Mintoff zal indie- In het district l\4onandaj3at in de- iaonnn-iow jft 7p]fde nrovincip is het leeer pt innen» wordt gezegd: „Aangezien de p^laavd neeen leden ^/an een tende Bri,se regering de verplichtingen niet geslaagd, negen leden van een bende wenst na te komen die zij op zich Tr ?T/rn'i o t u I nam bÜ baar verklaring van juli 1956 U't Makassar op Ceïebes wordt ge-|ter voorkoming van werkloosheid, meld, dat de activiteit der bendenverklaren de volksvertegenwoordi- ïn de laatste dagen toegenomen is. gers, dat zij zich niet langer gebon- Bij een fel gevecht tussen militairen I den achten aan de verplichtingen te en een bende in het district Mandaar in Centraal Celebes zijn acht op standelingen gesneuveld. De Nederlandse gemeenschap in Djakarta en andere steden op Java begint meer en meer een mannen gemeenschap te worden. Het besluit om vrouwen en kinderen te repa triëren betekent grote financiële of fers voor vele kleine ondernemingen. De financiële voorzieningen, die de Nederlandse regering heeft getrof fen, dekken de extrakosten niet vol- ledig, hoewel de getroffen regelin gen volgens de zegs..eden van de Kamer van Koophandel in Djakarta vlotter in de praktijk worden ge bracht dan zij aanvankelijk hadden verwacht. De mannen blijven over het alge meen voor het ogenblik nog in In donesië. De status van de onderne mingen, die onder regeringscontrole zijn geplaatst, loopt zeer uiteen en hoewel men in Nederlandse zaken- kringen eenstemmig van mening is, dat de economische vooruitzichten zeer zorgwekkend zijn, verschilt men van mening over de vraag, of die vooruitzichten nu geheel en al ver dwenen zijn. In de kringen van de Nederlandse Kamer van Koophandel verklaarde men, dat bijna alle ondernemingen, zowel de industriële, als agrarische en handelsondernemingen en de banken, op de een of andere manier onder controle zijn geplaatst. Doch terwijl er aan de ene kant onder nemingen zijn, waar de Nederlandse genover de Britse regering en haar bondgenoten, zolang Engeland niet garandeert dat het geen arbeids krachten op Malta zal ontslaan voor dat er ander werk voor hen is ge vonden". Mintoff, een socialist, is premier sinds maart 1955. Malta telt 314.000 inwoners. Het parlement heeft geen bevoegdheid in defensiezaken en op het gebied van de betrekkingen met het buitenland. In deze aangelegenheid beslist de gouverneur. In 1956 besloot het eiland bij een volksstemming tot deelneming in het Britse parlement. De bijzonderheden van dit plan zijn nog niet uitgewerkt. Dit nummer beitaat uit 10 pagina's Secretaris-generaal Dag Hammerskjoeld in gesprek met enige officieren van een parachutisten-bataljon uit India, die in de Zaza-strip gelegerd zijn als leden van de politiemacht der Verenigde Naties. Soekarno's reis De Indonesische regering „over weegt" geen bespreking tussen de Britse premier Macmillan en presi dent Soekarno over het geschil tus sen Indonesië en Nederland, zo heeft de Indonesische minister van voor lichting, Sudibjo, verklaard. Hij zei dit in commentaar op pers berichten, volgens welke Soekarno Macmillan tijdens zijn vakantie in India zou ontmoeten. Sudibjo verklaarde voorts, dat de datum voor het vertrek van Soekar no en het land, waar hij rust zal ne men, te zijner tijd zullen worden be kendgemaakt. Nu kon dat nog niet. leiding" vrijwel uitgeschakeld is, zijn ^aS 6«fneld, dat de presi- er ook waar de controle zich beperktj e5* op 5 Janu,arl, .ult Indonesië naar tot toezicht dat geen nadelige invloed I Z0H, ,Vw Hfn en T heeft op het normale werk. ^SyP^'. Pakistan, Birma, Japan en Bijna alle ondernemingen in Ban tam (West-Java) en een aantal plan tages op Oost-Ja va zijn verlaten. Het overmaken van pensioenpre cies, spaarfondsen, schoolgelden e.d. naar Nederland is door de Indone sische regering stopgezet. Een Ne derlandse zakenman verklaarde, dat dit op zichzelf reeds het einde be tekent, omdat geen enkele Neder lander bereid of in staat is om te blijven werken zonder financiële zekerheid. Premier Djoeanda Kartawidjaja verklaarde zondagavond nog, dat als Nederland aan Nederlands-Nieuw- Guinea vasthoudt, de maatregelen tegen de Nederlanders voortgezet zullen worden tot alle Nederlandse belangen in Indonesië geliquideerd zyn. Het Indonesische ministerie van voorlichting drong er zondagavond in een bekendmaking via de radio bij de gehele Indonesische bevolking op aan, waakzamer te zijn tegen po gingen van andere partijen om In donesië over te halen een gematig der houding ten aanzien van de Ne derlanders in te nemen. (geldig van maandagavond tot dinsdagavond, opgemaakt te 11.15 uur) WISSELEND BEWOLKT Wisselend bewolkt met plaatse lijk enkele buien. Iets kouder. Aanvankelijk langs de kust nog krachtige, overigens overwe gend matige wind tussen west en noordwest. 31 Dec. zon op 8.50; onder 16.40; maan op 13.03; ondei 2.58. Hoogwaterstanden 31 Dec. v.m. 10.35, n.m 11.15. MINDER ZACHT Tijdens het weekeinde trok een actieve depressie van IJsland naar het Skagerak. Op het midden van de Noordzee veroorzaakte deze depressie zware noordwester storm. Boven Neder land woei zondag krachtige tot harde westelijke wind. De depressie ver oorzaakte geen regen van betekenis. Achter de storing om stroomt nu minder zachte lucht van polaire oorsprong naar ons land. Aangezien deze lucht boven zee een onstabiele opbouw heeft, komen er buien tot ontwikkeling, die een eind het land binnendrijven. Het hogedrukgebied op de oceaan ten noordwesten van de Azoren neemt nu in betekenis af onder in vloed van een depressie ten westen van Newfoundland. Boven de Mid dellandse Zee is eveneens een de pressie tot ontwikkeling gekomen, die in Italië regen veroorzaakte. Het weer in Europa HELSINKI sneeuw 4C. STOCKHOLM licht bew. 2 OSLO onbew. - 6 KOPENHAGEN licht bew. 1 ABERDEEN onbew. 1 LONDEN onbew. 3 AMSTERDAM licht bew. 6 BRUSSEL zwaar bew. 3 LUXEMBURG geh. bew. 3 PARUS motregen 5 BORDEAUX mist 4 H GRENOBLE geh. bew. 2 NICE onbew. 5 BERLIJN regen 2 FRANKFORT geh. bew. 2 MUNCH EN geh. bew. 2 ZURICH zwaar bew. - 4 GENEVE geh. bew. 1 LOCARNO onbew. 6 WENEN zwaar bew. o INNSBRUCK onbew. - 8 ROME regen 11 AJACCIO regen 9 MALLORCA zwaar bew. 10 Korreltje Schok het vertrouwen niet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1957 | | pagina 1