Leidse Courant | 1957 | 12 december 1957 | pagina 8

Nederland stelde zich dit jaar te u/eer

tegen epidemieën

nieuw] AARSpuzzel

n

geschrift, met pillen en... met de tong

Het was bestedingsbeperking
en A-griep wat de klok sloeg

Misschien heeft u geluk in
het nieuu/e jaar

en kunt u

taart eten

DINSDAG 31 DECEMBER 1957

DE LEIDSE COURANT

PAGINA 10

"U/IJ ZIJN NOG NIET goed en wel bekomen van het schrijven en lezen naai door. Een andere pleister op de
fT van het overzicht over het jaar 1956 of wij zitten al weer tegen het 7prp wnnde van Amstprrfsm was dp
laatste kalenderblaadje aan te kijken. Het heeft er alle schijn van, dat de
jaren steeds sneller voorbijgaan, alsof de mensheid, naar een doel snelt dat
in een niet eens ververwijderd verschiet ligt. En de zweep van de huidige,
enerverende wereldgebeurtenissen zet ons tot spoed aan en bepaalt het
tempo. Zo jachten wij dan maar weer door, het jaar Onzes Heren 1958 in.

Maar hoewel ons niet veel tijd wordt gegund, een beetje op adem te komen,
kunnen wij mensen als redelijke wezens niet zonder een kort ogenblik van
bezinning op hetgeen achter de rug is en hoe wij ons het nieuwe jaar zou
den wensen. Wat heeft onze Nederlandse gemeenschap aan prettige en ge
zellige dingen beleefd, welke vooruitgang is er op verschillend terrein weer
geboekt, maar wat ook heeft ons, soms op pijnlijke wijze er aan herinnerd,
dat de wereldvrede nog slechts een fixie is en dat de liefde, waarop wij met
het Kerstfeest weer zo nadrukkelijk zijn gewezen, telkenmale met een
schouderophalen terzijde wordt geschoven? Wij gaan het allen nog eens
een keer proberen, nü met 1958. Hoe was het een jaar geleden ook weer,
toen wij op 1 januari 1957 een paar minuten over twaalf, na de onzen de
beste wensen te hebben toegefluisterd de straat opgingen om ons te werpen
in de vurige, knallende en fluitende wereld van voetzoekers, bommen en
sirenes en te staren in de laaiende vlammen van een onverantwoordelijke,
angstaanjagende, doch o zo prachtige „kerstboomfik"? Het zag er niet zo
best uit bij de vorige jaarwisseling.

Altijd u/eer vluchten

liet jaar negentienhonderdzeven
envijftig begon even troosteloos en
dramatisch als het nu eindigt. Toen
waren het deHongaarsevluch-
telin gen, verjaagd door de rode
terreur, die ook in ons land een vei
lig onderkomen en werk trachtten te
vinden. Nu zijn het onze eigen land
genoten. die eveneens moeten wijken
voor een terreur waarby de kleur
rood ook heel goed past: de Indone
sische willekeur en dwingelandy.
Tienduizenden Nederlanders zijn ge
dwongen het machtsgebied van Dja
karta te verlaten en zullen in ons
land opgevangen worden waarvoor
dan weer de nodige voorzieningen
getroffen moeten worden; de woon
ruimte zal ook wel geweld worden
aangedaan.

De gebeurtenissen hebben hun
schadijw al vooruit geworpen, want
een jaar geleden kwamen hier te lan
de honderden Indo-Europeanen aan,
aie verklaarden uit Indonesië ver
trokken te zijn, omdat het er niet
meer uit te houden was. De synode
van dé Ned. Herv. Kerk had met haar
qproép tot bezinning^ inzake Nieuw-
Guinea nogal veel opzien gebaard,
maar zij kwam dit jaar weer van
haar schreden terug.

De verdedigster van Jung-
schlager en Schmidt, mevrouw
Mieke Bouman, werd om haar
grote verdiensten op 6 mei te
Groningen geëerd met het ere
doctoraat in de Rechtsgeleerd
heid, waarbij werd gesproken
van de bewondering voor haar
moed waarmee zij bleef vechten
voor haar taak. We blijven nog
evén in overzeese sferen en me
moreren het feit, dat 15 decem
ber van dit jaar de derde ver
jaardag werd gevierd van het
Statuut voor het Koninkrijk
waarbij Nederlands Nieuw Gui
nea en de West zijn betrokken.
Begin des jaars bezette mr G. P.
Helders de ministerspost voor

sident van dit rijksdeel naar Den
Haag kwam om deze penibele
kwestie te bespreken, maar erg
veel verder is men toen niet ge
komen. Verleden week kreeg de
journalist z'n uitwijzing.

Wij moesten ons
beperken

en klein, dit jaar de mond over
vol heeft gehad, met welk begrip
iedereen schermt, waarom clubs en
verenigingen hun contributie moesten
verhogen, maar waar Sint Nicolaas
zich evenwel bitter weinig van heeft
aangetrokken, welnuu weet het
wel, dat is de roemruchte en alom
gewraakte bestedingsbeper.
k i n g geweest. Financieel-econoraisch
bezien zat ons land dit jaar nogal in
de put en de situatie liet zich zorge-
lijk aanzien. De bestedingsbeperkings
nota van de regering kwam in fe
bruari af. Hoewel niemand het be
lang van bezuiniging ontkende had
den wy wel veel kritiek op het ge
voerde beleid; Men ging er niet zui
niger om leven en de overheid be
perkte zich in de uitgaven lang niet
genoeg naar onze smaak. Minister
Zyistra toonde zyn goede wil en kon-

yWVWSA^WWSAA^VWW\A<^VW^WWWVWWS/W~

zere wonde van Amsterdam was de
totstandkoming van de brug over het
Buiten IJ bij Schellingwoude, Euro
pa's „langste". De hoofdstad kan voor
lopig weer even vrijer adem halen.

Met de uitvoering van het Del
taplan werd dit jaar een begin
gemaakt. De verwerkelijking van
de eerste fase, de stormvloedke
ring in de Hollandse IJssel, is in
volle gang en zal naar wordt
verwacht in de loop van het ko
mend jaar worden voltooid. Met
de Zuiderzeewerken gaat het ook
voorspoedig. Marken is geen
eiland meer en dat zal de toeris
ten erg spijten, maar dat er toch
ook veel mee gewonnen is moet
u maar eens aan de oud-eiland-
bewoners gaan vragen. Ook Oos
telijk Flevoland is thans aan het
water onttrokken, het viel dit
jaar geheel droog en met behulp
van vliegtuigen werd de eerste
vegetatie in de vorm van rietzaad
over de nieuwe polder gestrooid.
In 1958 worden hier al de eerste
arbeidersbedrijven opgericht.

Koude coMog met
kiespijn

\7ERS OOK LIGGEN ONS in het
V geheugen de protestvergaderin
gen tegen de loonpolitiek door on
derwijzers. ambtenaren, mijnwer
kers enz. Vooral de tandartsen heb
ben indruk op ons gemaakt. Tussen
hen en de ziekenfondsen ontstond
een complete koude oorlog hetgeen
voor velen onder ons een „pijnlijke"
kwestie is geweest.

Ondanks de verbeteringen welke
tot stand kwamen blijft de huidige
toestand op de arbeidsmarkt zorgen
baren. Minister Suurhoff liet in onze
stad Leiden op 11 november bij de
opening van de Rijkswerkplaats een
geruststellend geluid horen ten aan
zien van de werkverschaffing, doch
het toenemend aantal ontslagen bij
verschillende grote bedrijven wijst
toch in een andere richting, hoewel
de verwachting gewettigd is, dat een
en ander slechts van voorbijgaande

ook even zijn mondje geroerd.
Met het doel voor ogen, dat de
atoomenergie moet worden aan
gewend tot zegen der mensheid,
heeft minister Zijlstra een nota
aangeboden waarin hij een plan
uiteenzette. We krijgen een heu-
se atoomcentrale en die moet dan
9 miljard gulden gaan kosten.
Het leven is nu eenmaal tamelijk
duur vandaag de dag, we krijgen
onze energie niet voor niets en
hoe kleiner de atomen des te ho
ger de prijzen worden.

Tja, en dan zouden we eigenlijk
afscheid van minister Mansbolt moe
ten nemen. Deze bewindsman heeft
het land niet minder dan 12^ jaar
lang op een voortreffelijke wijze ge
diend in de landbouwsector, en de
visserij niet te vergeten. Dr Mansholt
zou een hoge functie op Europees ni
veau te wachten staan; de koffers
waren gepakt en de Kamer had al
een motie van dankbaarheid en ver
trouwen aangenomen, maar mis
schien is er iets aan de hand met de
sollicitatiebrief of zo; in elk geval,
minister Mansholt is er nog en Euro
pa moet nog even op hem wachten.

Werden de w/egen
veiliger?

f)AT HET DRUK WORDT op de
weg heeft u allen wel kunnen
merken. Op alle mogelijke manieren
wordt aan het verkeersprobleem ge
dokterd. In het begin van het jaar
scharrelde men nog met benzineloze

stal gehaald. Geniaal waren soms de
smoezen, welke werden verzonnen
om het zondagsrijverbod te kunnen
ontduiken, maar het hielp veelal niet
en er vielen bekeuringen bij de vleet.
Een hele verbetering lijkt thans de
herinvoering van de maximumsnel
heid te zijn. De voetgangers kunnen
ietwat geruster zijn en de auto's ver
tonen minder deuken. De knipperboJ
was een nieuwe verschijning in onze
straten, ze knipperen nu dat het een
lust is. Algemene beoordeling; .nou

ja. die knipperbollenals de zon

niet schijnt is het een leuk gezicht.
Voor de rest is het misschien wel
eens aardig bij zo'n bol te gaan staan';
wie weet kom je nog een keer aan
de overkant".

Het toerisme heeft dit jaar te
klagen gehad en het is nota bene een
uitermate belangrijke bron van in
komsten voor ons land. Het bezoek
is zo niet stukken minder geweest,
bet is in elk geval tot stilstand ge
komen. En dat vooral omdat er te
weinig goede hotels zijn. Daarbij
komt dan nog de onsympathieke be
talingsregeling, welke in veel hotels
van kracht is. Op dit gebied is Neder
land een stuk van zyn goodwill als
tceristenland kwyt.

De gevangenissen hier te lande le
ken in 1957 meer op scherts-strafin-
richtingen, waar men behalve ge
makkelijk in, ook weer uit kon ko
men. De ene ontsnapping was nog
niet achter de rug of een andere
werd gemeld. In Amsterdam stond
op de Weteringschans bij het Huis
van Bewaring zelfs een verkeersbord,
dat waarschuwde voor overstekende

gevangenenTwee belangrijke

gemeenten kregen een nieuwe bur
gemeester: Amsterdam en Den Haag.
Burgemeester Van Hall.van Amster
dam werd in zijn eerste optreden
zwaar gehandicapt door zijn langdu
rige ziekte en burgemeester Kolf
schoten deed zijn intrede in het Haag
je onder luid misbaar van protes
tants-christelijke zijde. Het itf ook
wat.zo maar een katholieke bur-

zondagen en werd de koets weer van gemeester in zo'n grote stad.

Te hooi en te gras

IN GROTE TREKKEN was dit dan
weer wat wij voor u dit jaar sig
naleerden. Dat het bij lange na niet
een volledig beeld is moet u wijten
aan het korte bestek van een enkele
pagina. Er is nog zoveel interessants
en vermeldenswaai'd, dat wij niet
kunnen nalaten nog enkele feiten
aan te tippen. Wij, of liever de Hol-
land-Amerika Lijn, kregen er een
prachtig nieuw schip bij: de Staten
dam, het op één na grootste Neder
landse passagiersschip, waarmee op
23 en 24 januari op de Noordzee een
proefvaart werd gemaakt waar prin
ses Beatrix het schip in volle ze»
doopte.

Op 15 juli werd de KLM en ons
land getroffen door de ramp van de
„Neutron", waarbij 58 personen het
leven verloren; het grootste ongeluk
in de vaderlandse luchtvaartgeschie
denis. Den Haag zit te springen om
een satellietstad. Het ziet er thans
naar uit, dat het plan-Wilsveen er
vroeg of laat wel zal komen. Zoe-
termeer zou dan een stuk grondge
bied moeten afstaan.

De Spoetnik heeft vele paren ogen
en verrekijkers „ins Blauwe hinein"
doen kyken aan de hand van een
„dienstregeling". Rotterdam is in het
nieuws verschenen met een gedurfd
plan voor het eiland Rozenburg welk
project als Europoort geboekstaafd
staat.

Wat deze dingen betreft kan het
vaderland rustig zijn, met onze werk
kracht en ondernemingszin komen
we er wel. Maar het is toch met
angst in het hart. dat we het jaar
afsluiten. De toestand in „de Gordel
van Smaragd" en het lot van dui
zenden landgenoten daar stellen ons
bij het begin van 1958 voor nieuwe
en grote problemen. Wij kunnen oo"k
het nieuwe jaar niet met een kalm
gangetje inzetten. De eerste dag zal
moeten bruisen van activiteiten en
energie en. onze inzet zal volkomen
moeten zijn. Ons land zal Gods on
misbare zegen voor het nieuwe jaar
weer hard nodig hebben.

digde op velerlei terrein een prijs-
stop af, o.a. voor gas, elektriciteit en
water. Verschillende overheidsbedrij
ven trokken zich er niet al te veel
van aan en verhoogden desondanks
de tarieven. De PTT toonde zich hier
in niet de minste en verhoogde de
portokosten zelfs tweemaal binnen
het jaar.

Het bleef niet bij beperking der
bestedingen en ons aller minister

het een en ander te doen
weest, want van verschillende
zijden werd de noodzaak van het
bestaan van dit departement in
twijfel getrokken. Moeilijkheden
met een journalist op de Neder
landse Antillen waren de oor
zaak ervan, dat de minister-pre-

neiuers ue [iniiisieibuuii vuur

Zaken over Zee. Hierover is nog Hofstra kondigde enkele vergaande
belastingmaatregelen af. De schatkist
was er heel erg aan toe. Hup, ging
de omzetbelasting op diverse artike
len omhoog en verder nog de ven-
nootschaps- en vermogensbelasting.
De beperkende maatregelen brachten
een stagnatie in d„ bouwnijverheid
met zich. Verscheidene projecten als
de IJ-tunnel moesten op de lange
baan worden geschoven om voor
rang te kunnen verlenen aan de nog
urgentere woningbouw. Luid schalden
de triomfkreten door ons land, toen
koningin Juliana op 28 september de
Velsertunnels in bedrijf stelde. Het
is dan ook een bouwwerk om trots
cp te zijn; de tunnels hebben over
gebrek aan belangstelling niet te kla
gen gehad, want de eerste dagen gle
den onafzienbare rijen van tiendui
zenden auto's onder het Noordzeeka-

Naast de obligate pil deed een haring
wonderen op het A-griepfront, als
men tenminste mag afgaan op de
gezonde raad van de directeur van
de Vlaardingse G.G.D. wiens woor
den door, hoe kan hef anders, de re
dersvereniging voor de Nederlandse
haringvisserij werden verspreid.

aard zal zijn. Dit zal voorlopig de
enige troost moeten zijn.

Iets overtuigender was de minister,
toen hy op 2 januari in Amsterdam
persoonlijk de eerste van de ruim
700.000 uitkeringen deed van de toen
juist ingegane algemene ouder
domswet, welke als A.O.W. een
duif uit het (loon)-zakje haalde en er
ook weer wat in deed. Ook de veel
omstreden huurverhoging
werd „er door gedrukt"; dit konden
velen op 1 augustus merken!

Over de zomer waren dit jaar de
stemmen verdeeld. Dat hij beter was
dan vorig jaar zij toegegeven, maar
hy was ook bijzonder nat, tot grote
ergernis van aardappelleveranciers
en de boeren, die met een verrotte
korenoogst zaten te kijken. Laten we
echter niet vergeten te vermelden,
dat de buitengewoon zachte winter
van '56 op '57 niet alleen tegemoet is
gekomen aan de meer kouwelijken on
der ons, maar de temperatuur heeft
er bovendien voor gezorgd, dat de
woningbouw regelmatig voortgang
kon vinden, zodat het aantal huizen
dat gereed kwam een record bereikte.

Uit het Oosten
kwam

heeft 1957 in het teken gestaan
van een andere golf, even ingrijpend
als die van de bestedingsbeperking:
de Aziatische griep, die zó vertrouwd
is geworden, dat we wel mogen spre
ken van „onze eigen A-griep". Zij
kwam ons toegewaaid vanuit het
Verre Oosten en voor dat we het
wisten hadden we het te pakken. De
geneesheren kwamen tijd tè kort,
want in elk huis was wel een arme
patiënt te vinden. De scholen werden
ontvolkt en in vele gevallen besloot
men tot tijdelijke sluiting; tram- en
busdiensten konden niet meer nor
maal functioneren door gebrek aan
personeel. Enfin, u kent het allemaal
wel. Als u het ons vraagt, geloven
we, dat we die bacillen nóg niet kwijt
ziin; óf het moeten familie-bacilletjes
zijn waarmee wij thans te kampen
hebben.

Een ander minder prettig ver
schijnsel was de kinderverlam
ming, welke afgelopen jaar ster
ker de kop opstak. Een vrij groot
aantal gevallen van deze be
smettelijke ziekte deed zich in
ons land voor. Er werden wijze
besluiten genomen tengevolge
waarvan werd overgegaan tot het
inenten op grote schaal. Op
atoomgebied heeft Nederland

Heeft een j^ar al zyn minder goede
kanten, het brengt toch altyd veel
geluk, vreugde en voorspoed met
zich mee. Dat kan niemand ontken
nen. ook niet de grootste pessimist
onder de puzzelaars. Om het geluk
van hen allen in de hand te werken,
verloten we onder de inzenders van
een goede oplossing op nevengaande
Nieuwjaarspuzzel drie taarten.

Wie nog eens een kansje wil wa
gen misschien lukt het in het nieu
we jaar moet zyn inzending voor
donderdag, 9 januari a.s. in het bezit
doen zyn van de Puzzelredaktie van
dit blad.

Ter voorkoming van misverstan
den, dienen inzendingen te geschie
den onder het motto: Nieuwjaars-
puzzel.

Horizontaal: 1. enig, merkwaardig,
de gezamenlijke edelen, 8. rimpel in
't voorhoofd (Figuurlijk), 11. tover
woord: ofcen u, 15. schrijflijn, 17. zij
tak Donau, 19. stad in Duitsland, 21.
keukengerei, 23. de dag vóór giste
ren, 26. natuurlijk waterbekken, 28.

een halve toon verlaagde g, 29. als
God wil (afk. Lat.), 30. bastaarduit
gang, 31. gem. in GelderL, 32. maan
stand, 34. wig, 35. bijwoord, 36. vrouw
uit de boerenstand, 39. lieden van
adel, 42. academische titel (afk.), 43.
voor, 44. invoeren, 45. holte in een
muur, 47. zware zoete wijn, 49. radio
omroep (afk.), 51. meisjesnaam, 52.
voornaam van een bekend president,

54. voorzetsel, 55. zijtak "Elbe, 56.
trots, 58. atmosfeer (afk.), 59. onbep.
voornaamw., 61. grootste stad van
Nebraska, 63. hoofddeksel, 64. in de
richting naar omlaag, 65. voornaam
woord, 66. glijvoertuig, 67. Ierland.

68. van het teken af te herhalen (afk.
in de muz.), 70. Europeaan, 72. ledger
(afk.), 73. sus loco (ark.), 74. meisjes
naam, 75. meisjesnaam, 77. verkleding
op carnaval, 84. van elk evenveel (op
recepten), 86. voegwoord, 88. hardig
heid in hout, 90. gem. in Limb., 92.
wagon lit (afk.), 93. landtong, 95. ge
wicht (afk.), 96. gem. in N. Brab., 98.
vlaktemaat, 99. bekende afkorting,

100. vogel, 101. niet goed doorbakken,

103. vogel, strandloper, 107. soort
groente, 108. mineraal, 110. kant van
een stroom, 111. drukte, 113. koren,

114. nu en dan, 115. getroffen, 116.
nauwe straat.

Verticaal: 1. gem. in N. Holland,

2. bloem, 3. bastaarduitgang, 4. ge
wicht (afk.), 5. biersoort, 6. op enige
plaats, 7. koppelriem voor jagers- een weerrijmpje.

honden, 8. wrok, 9. laaghartig, 10.
buitenhaven, 11. stoomschip (afk.),
12. water in Utrecht, 13. ketting-
raadje in een uurwerk, 14. bloem, 16.
plaats in Zeeland, 1P. gedeputeerde
Staten (afk.), 20. vlug, 22. achting, 24.
zuiver, 25. verstand, 27. plechtige ge
lofte, 29. afbeelding, 33. deel van
N. H., 36. een der drie afmetingen
(afk.), 37. rechten inbegrepen (afk.),
38. deel van een ontkenning (Fr.), 40.
voegwoord, 41. afkorting van nikkel,
43. paardekracht (afk.), 46. muziek
noot, 48. vergiftigde plant, 50. schaal
dier, 51. schone jongeling, 53. moeras-
plant, 55. uit of betreffende Ierland,
57. bergplaats, 60. geluid van een
ezel, 62. uitroep, 65. telwoord, 69.
stellage, 71. afk. v. tantalium, 74. be
vestiging, 76. maanstand, 77. voor
naamwoord, 78. de 12 machtige goden
der Germanen, 79. hoeveelheid elec-
triciteit, die zich door een lichaam
verplaatst, 80. landbouwwerktuig,
81. godin van de dageraad, 82.
werpanker, 83. emeritus (afk.), 85.
na dato (afk.), 87. ontkenning
(spreektaal), 89. zwaardvis, 91. gek
heid, 92. vragend voornaamwoord,
94. zuilengang in het oude Athene,
97. uiteinde van een spier, 98. na
komeling, 100. lijkvaas, 102. graaf-
werktuig, 104. voegwoord, 105. te
voren (afk.), 106. ieder, 107. hoofd
deksel, 109. als 51 hor., 112. vers
(afk.).

Bij juiste oplossing leest men op
de cijfers: 4, 45, 78, 107, 21, 74, 5, 64,
1, 81, 10. 2, 93, 44, 6, 101, 29, 104, 87,
103, 89, 100. 68, 75, 59. 65, 60. 105, 77,
106, 41, 52. 38, 91, 61, 113, 79. 71, 54,
56, 42, 55, 85, 82, 48, 115, 110, 90 en 92