Mr F. Ligtenberg nam in laatste
zitting kantongerecht afscheid
Notaris werd 'n slaaf van geld en dromen
JAN WOLFSLAG
Gemeente-secretaris J. A. M. Pijnenburg
ridder in Oranje-Nassau-orde
DINSDAG 31 DECEMBER 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
De strafzitting van het kantongerecht te Leiden werd gistermiddag onge
woon besloten. Nadat de laatste zondaar voor de balie had gestaan wisselde
de kantonrechter, mr F. Ligtenberg, van bril en keek uitnodigend de zaal
in, niet om requisitoirs of pleidooien te beluisteren maar om zich te ho
ren toespreken. Het was n.l. de laatste zitting van het kantongerecht, die
bij presideerde. Hij nam afscheid, omdat hij 65 jaar is geworden en de
wet. wat deze leeftijd betreft, ten aanzien van rechters onverbiddelijk is.
De zaal stroomde op dit moment vol met vele belangstellenden, die niet
allen op de getuigenbanken een plaats konden vinden. Nog nooit heeft de
strenge ietwat saaie zaal van het Leids kantongerecht zoveel mensen
omvat.
Onverbiddelijke wet
De pl.v. kantonrechter, mr. W. de
Koning, die in deze zitting als grif
fier optrad, richtte zich als eerste,
tot de kantonrechter. We mogen
vooropstellen, dat alle sprekers, die
op deze nazitting aan het woord
kwamen, als goede juristen een voor
treffelijke eloquentie aan de dag leg
den. Mr. De Koning schilderde de
kantonrechter als een humaan en
rechtvaardig chef, die in het kanton
gerecht een sfeer van harmonische
samenwerking had geschapen. Met
weemoed zien allen hem gaan. Hij
overhandigde vervolgens een ge
schenk namens allen, die aan het
kantongerecht werken, van de leden
der pachtkamer tot de kantonge
rechtswerkster toe.
Juiste stijl
De substituut-officier van justi
tie, mr. E. v. d. Schans, sprak over
de loyaliteit van mr. Ligtenberg ten
opzichte van de wet. Als de door
snee-burger met de justitie in aan
raking komt, is het meestal met het
kantongerecht. De behandeling voor
het kantongerecht is dus bepalend
hoe het volk de justitie beoordeelt.
Een kantonrechter met een minder-
juiste stijl zou veel schade kunnen
doen. Spr. zette vervolgens uiteen,
dat mr. Ligtenberg, rechtsprekend
onder een heterogene bevolking als
in het kanton Leiden, juist in hoge
mate stijl vertoonde. Hij liet zeker
de teugels niet uit handen nemen,
maar de verdachte kreeg een ruime
kans zijn verweer te voeren. Zijn
voorname stijl was mild en mense
lijk, maar zeker niet zoetsappig. Als
het nodig was kon de kantonrechter
scherp reageren. Mr. Schans besloot
met de overweging, dat men het ver
trek van de kantonrechter als een
verlies moet beschouwen, men zal
aan hem echter een aangename her
innering bewaren. De heer G. Vooys
sprak namens de pachtkamer, en met
uewon^ering gewaagde hij van de
klare juridische betogen van mr.
Ligtenberg, die menig duisteré zaak
tot klaarheid bracht.
Bewijs
Als oudste plaatsvervangende kan
tonrechter sprak mr. W. de Clercq,
die de nadruk legde op de uiterst
moeilijke taak van de kantonrechter,
omdat deze zonder de innerlijke
waarde van de wet te mogen be
oordelen volgens de wet moet
rechtspreken, vonnis móet wijzen,
terwijl zijn vonnis door een hogere
rechter kan worden vernietigd, zon
der dat hij de kans krijgt het te mo
tiveren.
U heeft deze moeilijkheden, aldus
mr. De Clercq met élan kunnen trot
seren. „Woorden zijn geen bewijs",
zei mr. De Clercq, het bewijs, dat
u uw bijna bovenmenselijke taak als
kantonrechter voortreffelijk vervuld
heeft, ligt in het feit, dat de plaats
vervangende kantonrechters steeds
hebben getracht op dezelfde wijze
als u recht te spreken. Zij hebben
u steeds willen evenaren.
Bewondering
Mr. P. E. Briët, sprekend namens
de Leidse balie, belichtte de voor
advocaten brandende kwestie van
„verloren en gewonnen zaken".
In een civiele zitting is het altijd
een partij, die door de kantonrech
ter teleurgesteld wordt nl. de ver
liezende. Ondanks dét waren ook de
verliezende pleiters steeds vol be
wondering over de weloverwogen
vonnissen van de kantonrechter, die
in zijn vonnis ook de argumenten
van de pleiters verwerkte.
Notaris J. C. van Eek legde in zijn
toespraak het accent op de juiste
instelling van de kantonrechter ten
aanzien van het notariaat.
Namens de kleine balie sprak de
heer Th. J. v. d. Heijden, rechts
kundige en gemeentelijk deurwaar
der, die o.m. met waardering sprak
over de hoffelijke wijze, waarop de
kantonrechter de zittingen leidde.
Waardering ook voor het feit, dat hij
zich in zijn vonnissen van de Neder
landse taal en van niets anders
bediende. Zijn stijl getuigde van lief
de voor de moedertaal.
„Gij zijt", zo sprak de heer Van
der Heijden tenslotte, „op dit ogen
blik de oudste Nederlandse kanton
rechter, maar troost u, want over
enige ogenblikken bent u de jongste
oud-kantonrébhter". Tenslotte sprak
nog de chef van de griffie, de heer
C. C. de Groot, namens zijn collega's.
Vóór de kantonrechter deze „straf
zitting" besloot, richtte hij zich met
dankwoorden tot allen, die hem had
den toegesproken, maar ook tot al
len, die hem in de afgelopen dertig
jaar met kracht terzijde hebben ge-
Bij de foto: de subs.-officier van
justitie, mr. E. v. d. Schans, reikt
mr. Ligtenberg de hand ten
afscheid.
(Foto: De Leidse Crt.)
staan. „Het heeft gelukkig aan sa
menwerking niet ontbroken", aldus
de kantonrechter. Hij dankte onder
de velen de plaatsvervangend kan
tonrechters, de griffiers, het perso
neel, de deurwaarder en de wacht
meester van de rijkspolitie, de con
cierge, bode en echtgenote. Hij dank
te voor de eer die hem was gebracht.
Receptie
DICHTERLIJKE
NIEUWJAARSWENS AAN
ZAKENWERELD
Het is bij deze jaarwisseling voor
de vierde maal, dat Esso Nederland
haar vele relaties verrast met een
bijdrage tot verademing in het jach
tende zakenleven. Zij doet dit weder
om in de vorm van een bundeltje
uitgelezen specimina van de heden
daagse Nederlandse dichtkunst.
De vorige drie uitgaven bleken dus
danig in de smaak te zijn gevallen,
dat ook op de drempel van 1958 deze
poëtische uittreksels de verdiende en
verwachte waardering wel zullen
krijgen. Achterin is een lijst opge
steld met gegevens over de dichters
die in de bloemlezing zijn opgenomen,
en daar zijn klinkende namen bij.
De moderne vaderlandse poëzie heeft
aan Esso een goede propagandiste.
Wanhopige vlucht
voor de schande
De notaris die zich, na fraude
voortvluchtig, gisternacht bij de Am
sterdamse politie heeft gemeld, heeft
een bekentenis afgelegd en is opge
sloten in het bureau Pieter Aertsa-
straat. Vrijdag zal hij voor de Offi
cier van Justitie worden geleid.
Volgens zijn eigen verklaring zou
er met de verduisteringen een bedrag
van circa 150.000 gemoeid zjjn. Dat
neemt niet weg, dat verdere naspeu
ringen een groter bedrag aan het
licht kunnen brengen. Ook het motief
voor zijn vlucht heeft de notaris ver-
De lau/aaidag
/"OUDEJAARSAVOND is de avond van het lawaai. Dit is een over-
blijfsel van 't oud-heidens geloof, dat in de „twaalf nachten" de
lucht vervuld was van boze geesten, die met rumoer werden ver
dreven.
Bij de Germanen viel Nieuwjaarsdag op 13 december; de Romei
nen vierden oorspronkelijk him Nieuwjaarsdag op 25 december bij
de Brumalia-feesten. Later stellen zij Nieuwjaarsdag op 1 januari.
De christenen noemden deze dag ook wel de circumcisie of dag der
besnijdenis (Christus* besnijdenis ten achtsten dage).
Behalve het inluiden van Nieuwjaar door schieten, kent men in
ons land ook het lawaai van stoomfluiten van schepen en fabrieken.
Zelfs was het voorheen gebruikelijk in kazernes in nieuwjaarsnacht
onafgebroken de trom te roeren en op hoorns of trompetten te blazen.
Vanouds wordt Nieuwjaar gevierd met veel eten, drinken en vro
lijkheid. Dit behoort bij elke overgangsrite; het weert de boze geest
ten en bevordert vruchtbaarheid, gezondheid en voorspoed
EX-BURGEMEESTER
VEROORDEELD
De rechtbank te Zwolle heeft van
morgen de 56-jarige ex-burgemees-
ter van- Urk, G. Keijzer, veroordeeld
tot een gevangenisstraf van 2 jaar
en 6 maanden met aftrek.
Sinds de bevrijding had K., die in
1938 tot burgemeester van Urk werd
benoemd, zich op allerlei slinkse
wijzen meer dan 100.000 uit de ge
meentekas toegeëigend. De ex-bur
gemeester werkte met valse chèques
en vervalste betalingsmandaten. Hij
leefde met zijn gezin op veel te grote
voet en verloor veel met speculeren.
De officier van justitie had tegen
K. een gevangenisstraf van drie jaar
Na een laatste hamerklop vond er oo
de raadskamer een drukke recep- j met aftrek van voorarrest gevor-
tie plaats. Onder de belangstellenden
waren o.m. prof. mr. G. E. Lange-
meyer, procureur-generaal van de
Hoge Raad, de griffier van deze raad
mr. H. van Oordt, mr. J. Hoogen-
huys, voorzitter van de centrale
raad voor beroep, een deputatie van
de raad voor kinderbescherming, mr.
C. W. Kuyk, griffier van de recht
bank te Zwolle, vele Leidse advoca
ten, notarissen en deurwaarders, mr.
M. B. Vos, kantonrechter te Den
Haag, mr. C. E. Coester, griffier van
het kantongerecht te Leeuwarden,
mr. A. Somerwil, substituut-officier
van justitie te Amsterdam en vele
vrienden en bekenden.
Foto-ciné
Uw foto
handelaar
ook in het
komende
jaar
BREESTRAAT 123 - HAARLEMMERSTRAAT 102 TELEFOON 32778
derd.
SPOETNIK H TE ZIEN
Naar de Utrechtse sterrenwacht
ons meedeelt, zal de tweede kunst
maan vanavond en de komende
avonden goed te zien zijn als een
zeer heldere ster, die in enkele mi
nuten van zuidwest naar noordoost
zal gaan. Oudejaarsavond, 31 decem
ber, verschijnt hij om 18.18 uur vry
hoog in het noordwesten, op 1 jan.
gaat hij om 17.52 uur vrijwel door
het zenith. Op 2 januari passeert hij
om 17.25 uur vrij hoog in het zuid
oosten.
POLITIEAGENT, DIE ZIJN VROUW
DOODSCHOOT
De rechtbank te 's-Gravenhage
heeft vanmorgen de 47-jarige D. J.
de B., ex-politieagent te 's-Graven
hage, veroordeeld wegens doodslag
op zy'n vrouw tot een gevangenis
straf van een jaar met aftrek van
voorarrest en terbeschikkingstelling
van de regering met bevel tot plaat
sing in een krankzinnigengesticht.
De rechtbank achtte niet bewezen,
dat De B. in februari jl. met voor
bedachte rade naar de woning van
zijn vrouw was gegaan om haar te
doden. De rechtbank bepaalde, dat
De B. niet eerder op vrije voeten
zal worden gesteld dan nadat een
zodanig herstel is ingetreden, dat
voor verdere catastrofale daden van
de ex-politieman niet meer hoeft te
worden gevreesd. In haar overwe
gingen zei de rechtbank, dat De B.
leed aan een ziekelijke stoornis, die
voortkwam uit een pathologische
jaloersheidswaan.
Wilde dieren in
Tsjecho-Slowakije
Grote groepen wolven, die uit de
Oekraïne en Polen komen, dringen
op het ogenblik het oosten van
Tsjecho-Slowakfje binnen.
De autoriteiten hebben grote
drijfjachten georganiseerd om de
dieren te bestrijden en op de kop
van elke wolf is een behoorlijke pre
mie gezet. In het gebied van Presof
heeft men meer dan 260 wolven
waargenomen.
De dieren hebben vele schapen en
koeien verscheurd. Ook de zwarte
beren zijn dit jaar talrijker dan het
fceld. 's Morgens waren op zijn kan
toor enkele ambtenaren zijn boeken
komen inspecteren. Zij stelden talloze
vragen waaruit bleek, dat zij een gro.
te achterdocht koesterden. De nota
ris had niet zo snel een afdoend ant
woord kunnen vinden en praatte
zich vast. De ambtenaren hadden ge
zegd, dat ze 's middags terug zouden
komen en dat de notaris moest belo
ven, dat hij zijn kantoor beschikbaar
zou houden.
Paniek.
Dat heeft hij niet kunnen doen.
Hij wist zeker, dat hij de ontdekking
van zijn schandelijke practijken niet
zou kunnen verdragen en sloeg blin
delings op de vlucht. Veel geld had
hij niet bij zich en hij was ervan
overtuigd, dat hij niet ver zou ko
men.
Tegenover de politie verklaarde
hij, dat hij er aanvankelijk over ge
dacht had, zelfmoord te plegen
Hij wilde echter de tijd hebben om
na zijn paniektoestand tot bezinning
te komen en alles rustig te overden
ken, wat hem te doen stond. Aan het
eind van de week schreef hy een
brief naar huis, waarin hij mededeel
de, dat hij zich na enkele dagen van
bezinning zou melden. Dat voornemen
heeft hij ten uitvoer gebracht, nadat
hij de afgelopen dagen hoofdzakelijk
had doorgebracht in café's en bios
copen. Toen hij nog in het bezit was
van zijn auto, sliep hij 's nachts onder
valse naam in kleine hotelletjes in
Amsterdam, Utrecht en Arnhem. De
eerste nacht had hij een kamer ge
boekt in een Zand voorts hotel. Hij
kon echter niet slapen en was daarom
de hele nacht doorgereden, steeds
maar denkend aan wat er op zijn
kantoor was gebeurd.
Toen ten slotte zijn autonummer
werd gepubliceerd, had hij zijn wa
gen op de Reinier Vinkeleskade ge
parkeerd.
Teleurstelling en hoop.
De hele affaire begon vijftien jaar
geleden, toen een Joodse dame de
notaris sieraden in bewaring had
gegeven, die hij te gelde maakte. Hij
had er niet op gerekend, dat zij terug
zou komen. Na de oorlog moest hij
haar schadeloos stellen. Het geld
daarvoor onttrok hij aan andere, on
der zijn beheer geplaatste boedels. Hij
schreef valse kwitanties en kon daar
mee de controlerende ambtenaren
bedriegen.
Hij kocht een eigen huis. en schafte
zich vijf paarden en een auto aan.
Met vrouw en kinderen reisde hij in
de vakanties naar het buitenland en
in de hoop, dat zijn kleine practijk
in Amsterdam hem eens zoveel geld
zou opleveren, dat hij alles terug kon
betalen, eigende hij zich steeds meer
gelden toe. Hij raakte daardoor steeds
verder in de schuld. Zijn kantoor
wordt nu binnenkort failliet ver-
vorige. in Moravië heeft men voor klaard en hijzelf zal zolang het
het eerst sinds 50 jaar weer lynxen moeilijke onderzoek duurt, in voor-
waargenomen. arrest gehouden worden.
Nieuwjaarsviering buiten de grenzen
IN HET VERRE OOSTEN viert men Nieuwsjafcrsdag op andere tij-
den. In China wordt deze berekend naar het maanjaar en vindt
meestal plaats in februari met nieuwe maan.
De Tibetanen kennen het „Losar", het lentefeest als jaarbegin. Zij
zien in dat nieuwe jaar de overwinning van het licht over de lange,
donkere winter.
In Japan heeft men meer overeenstemming weten te bereiken
met het westen, door in 1872 de Gregoriaanse kalender in te voeren,
zodat ook hier het nieuwe jaar op 1 januari begint. Men houdt echter
ook nog wel vast aan oude gebruiken, die veel overeenkomst met
die van China vertonen.
LEIDSE MEEUW IN FRANKRIJK
GEVONDEN.
In de tuin van de pastorie van St.
Laurent de la Mer, gelegen in de
buurt van St. Brieuc, heeft men een
meeuw aangetroffen met een ring
aan de poot, waarin gegraveerd
stond: „Rijksmuseum voor natuur
lijke historie te Leiden". Nummer
67.290.
GUNNING VERDIEPEN KORTE
VLIET DOOR RIJNLAND.
De Dijkgraaf en Hoogheemraden
van Rijnland, Breestraat 59 alhier,
hebben het verdiepen van de Korte of
Waddingervliet tussen de Rijn en de
Trekvliet bij Allemansgeest, onder de
gemeente Voorschoten gegund aan
de fa. J. v. d. Laan te Roosendaal en
woonschip nabij de 5 Meilaan te Lei
den voor 16.762.
Noord wijkerhout
Bij koninklijk besluit is de secre
taris der gemeente Noordwijkerhout,
de heer J. A. M. Pijnenburg, die op
1 januari a.s. zijn 40-jarig jubileum
in overheidsdienst viert, benoemd tot
Ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
Met bewogen stem deelde burge
meester P. M. M. van der Weijden
dit gisteravond na de raadsvergade
ring in de burgerzaal ten raadhuize
aan de gedecoreerde, mevr. Pijnen
burg, de bijna voltallige raad en aan
het gemeentepersoneel mede.
De heer Pijnenburg ving 40 jaren
geleden zijn ambtelijke loopbaan aan
als secretaris der gemeentelijke huur-
commissie in Besoyen (N. B In
januari 1919 werd hij benoemd tot
ambtenaar ter secretarie der ge
meente Loon op Zand, zijn geboorte
plaats, vanwaar hij op 29 april 1919
naar Noordwijkerhout kwam om
allereerst als ontvanger en le ambte
naar ter secretarie werkzaam te zijn.
Per 1 januari 1925 werd hij tevens
benoemd tot administrateur van het
Grondbedrijf en per 1 juli 1929 volg
de zijn benoeming door de gemeente
raad tot secretaris der gemeente.
In het ambtelijk leven vervult
de heer Pijnenburg nog de func
tie van ambtenaar van de burgerlijke
stand terwijl hij uit hoofde van zijn
ervaringen als hoofd van de lucht
beschermingsdienst in de laatste
oorlog thans de meest geschikte man
is voor de functie van Hoofd Zelf
bescherming B. B.
Bovendien is hij voorzitter van de
commissie tot wering van school
verzuim en secretaris-penningmees
ter van de R. K. Woningvereniging
„St. Antonius van Padua", welke
woningvereniging in Noordwijker
hout ruim 350 woningen beheert.
Buiten zijn functies in de gemeen
telijke overheidsdienst heeft de heer
Pijnenburg zich verdienstelijk ge
maakt als lid van de afdeling Zuid-
Holland van de Nationale Woning
raad bestuurslid van de plaatselijke
Oranje-vereniging en thans ongeveer
30 jaar als directeur van het zang
koor der St. Jozefparochie.
De verdere verdiensten van de
jonge ridder voor de plaatselijke ge
meenschap zijn niet door bepaalde
functies aan te duiden. SteedLs was
en is hij bereid zijn schaarse vrije
tijd te offeren voor een goed doel,
als daartoe op hem een beroep wordt
gedaan. Charitatieve verenigingen,
muziekver., reclassering, oorlogsgra-
vencomité en vele andere instellin
gen hebben in de loop der jaren bij
tijd en wjjle van zijn belangstelling
en werkkracht geprofiteerd.
„Voor de trouwe vervulling van
Uw taak en voor Uw verdiensten op
verschillende terreinen der gemeen
schap heeft het Hare Majesteit de
Koningin behaagd U deze ridderorde
te verlenen".
Op verzoek van de burgemeester
spelde mevr. Pijnenburg haar echt
genoot de versierselen der Orde op.
Toespraak weth. Van der Voet.
Namens het College van Burge
meester en Wethouders en de raad
wenste wethouder J. van der Voet
de nieuwe ridder geluk met diens
onderscheiding.
„Het zal U nu ongetwijfeld vol
doening geven te weten, dat Uw
werk in Noordwijkerhout met bezie
ling en volle energie verricht, ten
volle waardering heeft verkregen.
Moge God geven, dat U deze Orde
nog lange tijd in gezondheid moge
dragen".
Namens het secretarie-personeel
sprak hierna de wnd. secretaris, de
heer J. P. de Jong.
„Wij voelen ons thans als schild
knapen van een jonge ridder en als
schildknapen staan wij voor U klaar
voor*de handhaving van Uw ridder-
devies „arbeidzaamheid en plicht".
Adjudant Vlaskamp feliciteerde de
heer Pijnenburg namens het corps
der rijkspolitie.
Dankwoord.
Tot slot nam de heer Pijnenburg
zelf het woord.
Ik ben zeer verrast door deze
koninklijke onderscheiding en tege
lijk zeer verheugd. Ik dank daarvoor
bijzonder H. M. de Koningin en mede
degenen, die aan de verkrijging hier.
van hun medewerking hebben wil
len verlenen.
Ik ben er mij van bewust, dat deze
onderscheiding niet geheel aan m(j
toevalt, maar ook aan de ambtenaren
van de secretarie. En mede daarom
ben ik er trots op.
Erkentelijk ben ik voor de prettige
samenwerking met de burgemeester,
de wethouders en de raaasleden en
mijn speciale dank gaat ui' naar de
ambtenaren ter secretarie, die alle
in de eerste plaats hun werk ver
richten in het belang van de gemeen
schap van Noordwijkerhout.
Na het dankwoord van de secre
taris krijgen de aanwezigen de gele
genheid de nieuwe ridder persoonlijk
geluk te wensen.
