3)e£ckW(Boti/tant
De toestand in Indonesië is nog zeer verward
Ie
Overnemen van bedrijven gaat voort
Minister Luns ontbood
Indon* zaakgelastigde
Engelse en Amerikaanse bezorgdheid
GRATIS Koopuur
B. DE KONING
DONDERDAG 12 DECEMBER 1957
49ste JAARGANG No. 14283
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L C. J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Wieneemt' nu eigenlijk
.over* in Indonesië?
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
relefoon: Directie Abonn. Drukkerij 20935; Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs 0.59 p.w., ƒ2.55 pjnnd., ƒ.7.50
pJrwart. Franco p.p. ƒ8.Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Evacuaties nog altijd in voorbereiding
De militaire commandant van Djakarta, Dachjar, heeft woensdag een
commissie geïnstalleerd, die belast is met de regeling van het overnemen
van Nederlandse ondernemingen in het gebied van Djakarta. De instelling
van deze commissie, aldus Dachjar, heeft ten doel „de zuiverheid van de
worsteling om West-Irian veilig te stellen". In deze commissie hebben ver
tegenwoordigers zitting van de militaire politie, van het gemeentebestuur,
van het openbaar ministerie, van verschillende regeringsdepartementen,
van vakbonden en van het coöperatieve lichaam van de jeugd en militaire
instanties.
Vooraanstaande leiders van bedrijven te Djakarta deelden aan de corres
pondent van het A.N.P. gisteravond mede, dat de situatie in de „overgeno
men" ondernemingen nog zeer verward is. Volgens hen is de toestand bij
de ene firma geheel anders dan die bij andere en is de juridische status der
overgenomen zaken onbekend. Bij sommige dier zaken zijn bereids toezicht
houdende lichamen ingesteld, welke opdracht zij „vaag" noemden. Zij deel
den de correspondent mede, dat terwijl in sommige der firma's de zaken
op de gewone voet worden voortgezet, by andere het werk stagneert.
Philips in de beide „overgenomen"
Philipsfabrieken in Indonesië, eind
dezer week te Singapore worden ver
wacht. Men hoopt ze te kunnen over
brengen in gehuurde vliegtuigen van
de „Malayan Airways".
Onder de laatste Nederlandse fir
ma's die zijn „overgenomen" behoren
de drukkerij „De Unie" te Djakarta,
de „Verenigde Prauwenveren" te Se-
marang en de levensverzekeringmaat
schappij „Nillmij".
De directie van Unilever heeft gis
teren geweigerd, gevolg te geven aan
een eis van de arbeiders tot instelling
van een toezichthoudende commissie.
Berichten uit andere steden op Ja
va maken eveneens melding van
voorbereidingen voor het „overne
men" van Nederlandse zaken. Te Su-
rabaja bijv. heeft de vice-voorzitter
van de nationale adviserende raad,
Roeslan Abdulgani, medegedeeld, dat
de Nederlandse ondernemingen, ban
ken en industrieën door de regering
in de volgende dagen „systematisch"
zullen worden overgenomen, onder
de leiding van de commandant van
het militaire district.
Enige honderden leden van de be
manningen van de 25 schepen van de
K.P.M., die thans te Singapore liggen,
zullen zeker worden gerepatrieerd,
aldus deelde de algemene vertegen
woordiger van de KPM, de heer J.
Kruyt mee.
De heer Kruyt zei verder, dat er
nog generlei beslissing is genomen
met betrekking tot de ladingen in de
ze schepen, die duizenden tonnen
goederen bedraagt, bestemd voor ha
vens in Indonesië. Hij deelde mee,
dat van de 80 schepen der KPM in
Indonesië, meer dan 30 in Indonesi
sche havens door de autoriteiten on
der bewaking zijn gesteld.
Een woordvoerder van de Philips
fabrieken deelde mee, dat 100 vrou
wen en kinderen van employé's van
GOEDE DIENSTEN.
De regering van de Duitse bondsre
publiek is bereid in het conflict tus
sen Nederland en Indonesië, aan de
Nederlandse regering haar goede
diensten aan te bieden. Naar de pers
chef von Eckardt woensdag aan de
pers te Bonn mededeelde, is tot dus
ver echter nog geen verzoek daartoe
ontvangen Hij zeide verder, dat de
Westduitse --egering de Indonesische
maatregelen betreurt, daar deze on
verenigbaar zijn met de handelingen
van een rechtsstaat. Hij herhaalde
wat gisteren reeds werd gemeld, nl.
dat de bondsregering, als vriend en
bondgenoot van Nederland, uit de
huidige situatie geen voordelen wenst
te trekken.
BEMIDDELING?
Indonesië zou bereid zijn Ameri
kaanse bemiddelingsvoorstellen in
het geschil met Nederland te overwe
gen.
Dit heeft volgens Ass. Press Ganis
Harsono, woordvoerder van het Indo
nesische ministerie van Buitenlandse
Zaken, verklaart. Hij zei dat het ini
tiatief echter niet van Indonesië uit
zal gaan.
Uit officiële Australische bron
wordt vernomen, dat de Australische
regering bereid is om evacué's uit In
donesië, hetzij van Nederlandse, het
zij van andere nationaliteit, te ont
vangen.
Het Australische kabinet, dat giste
ren bijeen kwam, meent echter, dat
de sitatie in Indonesië snel verbetert,
en dat er geen reden tot ongerustheid
bestaat.
LUCHTBRUG NAAR SINGAPORE
Er wordt vandaag weer een stroom
van Nederlandse evacué's uit Djakar
ta in Singapore verwacht.
Een „Britannia"-toestel van de
Boac arriveerde met 69 gezinsleden
van employé's van Unilever in Dja
karta, terwijl later op de dag nog
vier toestellen van de Garuda In
donesian Airways werden verwacht.
Een „Argonault" van de Qantas-
Boac wacht in Singapore op toestem
ming van de Indonesische regering
om in Djakarta te mogen landen.
De „Britannia", die leeg van Syd
ney naar Djakarta was gevlogen,
bracht 45 kinderen (waarvan acht
babies) en 24 vrouwen.
Volgens één van hen zou de direc
tie van Unilever in Indonesië heb
ben besloten alle gezinsleden van
haar employé's te evacueren.
Over de toestand in Djakarta zeide
zjj, dat de employé's van Unilever
niet waren lastig gevallen, en dat de
Indonesiërs zelf zich vriendelijk ge
dragen. Het zijn de vakbonden, waar
voor de Europeanen gevreesd zijn.
Nederlandse vrouwen gaan normaal
winkelen of rijden op scooters door
de straten.
Protesten en
spijtgevoelens
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, heeft hedenmiddag op het de
partement van buitenlandse zaken
een onderhoud gehad met de Indo
nesische zaakgelastigde in Den Haag,
de heer M. Maramis, waarbij hij deze
heeft ingelicht over de mening van
de Nederlandse regering betreffende
de gebeurtenissen in Indonesië en
Alvast visum halen
Vertegenwoordigers van Britse be
langen in Indonesië hebben gisteren
verklaard dat, hoewel de toestand nog
verward is na de „overneming" van
Nederlandse ondernemingen, de toe
stand op de Engelse ondernemingen
normaal is en dat deze in staat zul
len zijn de zaken op de gewone voet
voort te zettèn.
Desalniettemin heeft de Engelse
regering alle Britse onderdanen in
Üieeideti uit uiaeüy Qjakaita
Indonesië aangeraden voor hun ge
zinnen alvast uitreisvisa aan te vra
gen, als voorzorgsmaatregel.
Bij de Britse ambassade te Dja
karta staan ongeveer 1.000 Engelse
onderdanen ingeschreven, doch hun I n'Indonesië*.
aantal kan in werkelijkheid gToter
zijn.
Gezaghebbende kringen in Engeland
hebben de vrees te kermen gegeven,
dat de Indonesische communistische
partij meester zal worden van de
situatie op Java, Zonder te willen
zeggen, dat de regering van ir. Dju-
anda onder communistische invloed
staat, merkt men tooh op, dat de een.
trale regering zelfs niet op geheel
Java haar gezag kan uitoefenen, en
de communistische partij,
machtigste op Java is, zou van de
situatie kunnen profiteren om zich
van de macht meester te maken.
Intussen worden in Londen tegen
strijdige berichten ontvangen over
een politiek samengaan van de mili
taire leiders, die de andere eilanden,
grote dan wel kleine, in handen heb
ben.
Het is daarom, zo wijst men er in
bedoelde kringen op, dat de Engelse
regering de situatie in Indonesië met
de grootste ongerustheid gadeslaat.
Totdusver zijn nog geen Engelse
onderdanen gemollesteerd en zijn de
Engelse belangen nog niet aangetast.
Maar volgens in Londen ontvangen
onofficiële berichten, zouden de Uni-
leverbedrijven in Indonesië met in
beslagneming zijn bedreigd.
over de demarches, die de Neder
landse zaakgelastigde te Djakarta in
opdracht van de Nederlandse rege
ring heeft ondernomen.
Naar wij vernemen had minister
Luns de heer Maramis voor dit ge
sprek op het ministerie ontboden.
Voorts wordt vernomen, dat mr.
Luns de heer Maramis op de hoogte
heeft gesteld /an verdere protesten
te Djakarta van de Nederlandse re
gering, die betrekking hebben op
het sluiten van de Nederlandse con
sulaten in Indonesië en in het alge_-
meen op het „overnemen" van Ne
derlandse bedrijven in Indonesië.
Rode kruis-hulp
gevraagd
De Nederlandse regering heeft gis
teren het internationale Rode Kruis
officieel benaderd in verband met
het lot der Nederlandse onderdanen
Rome brengt hulde aan zijn Koningin
Deze door United Press in Londen radiografisch uit Singapore ontvangen
foto's geven een beeld van het leven in het nu zo woelige Djakarta. Boven:
Indonesische arbeiders bedekken de woorden „Escompto Bank" op de gevel
van het gebouw van deze Nederlandse Bank in Djakarta met een ander
bord, waarvan het opschrift, aldus U.P., duidelijk moet maken, dat zij de
bank hebben „overgenomen". Onder: vele Nederlanders en Nederlanders
van gemengde bloede groepen samen bij de Nederlandse diplomatieke mis
sie om te trachten visa te krijgen voor het verlaten van Indonesië.
Een woordvoerder van het Ameri.
kaanse departement van buitenland
se zaken, heeft woensdagavond op
een persconferentie medegedeeld,
dat volgens de Amerikaanse ambas
sadeur in Indonesië, de heer Allicon,
de toestand in Indonesië „nog ern
stig is" Niettemin, aldus de woord
voerder, heeft Allison aan de Ame
rikanen in Indonesië geen advies ge
geven om het land te verlaten, hoe
wel verschillende hunner dat indivi
dueel wil hebben gedaan.
Allison had gesproken met premier
Djuanda en de minister van buiten
landse zaken Soebandrio, die hem
beiden hadden gezegd, dat de situatie
in rustiger banen kwam. Amerikaan
se waarnemers achten het mogelijk,
dat de toestand inderdaad rustiger
wordt, doch dit zal in hoge mate af
hangen van hetgeen in Indonesië de
communisten zullen doen.
In een communiqué van het Franse
ministerie van buitenlandse zaken
wordt medegedeeld, dat „in verband
met de gebeurtenissen in Indonesië,
de directeur-generaal van de afdeling
politieke zaken van het ministerie
van buitenlandse zaken, Jean Dari-
dan, de Indonesische ambassadeur in
Dr. E. O. baron van Boetzelaer,
hoofd van de afdeling algemene za
ken van het Nederlandse ministerie
van buitenlandse zaken, had een on
derhoud met de voorzitter van het
internationale comité van het Rode
Kruis, Leopold Boissier.
Een woordvoerder van het comité
verklaarde, dat het internationale
Rode Kruis zijn tussenkomst zou
kunnen verlenen, indien Nederland
daarom verzocht, doch alleen met
instemming van de Indonesische re
gering.
Het comité zal de toestand in be
schouwing nemen en de Nederlandse
regering zo spoedig mogelijk langs
diplomatieke kanalen van haar ant
woord op de hoogte stellen.
Frankrijk, mr. Susanto Tirtoprodjo
heeft ontvangen, en deze op de hoog
te heeft gesteld van de gevoelens
der Franse openbare mening en van
Franse officiële kringen over de
situatie met betrekking tot de Ne
derlandse onderdanen in Indonesië.
Hy heeft uitdrukking gegeven van
leedwezen, dat de Indonesische re
gering dwangmaatregelen tegen men
sen en inbeslagneming van eigen
dommen van buitenalndse onderanen
heeft toegepast op grond van een
geschil over een kwestie van buiten
landse politiek met Nederland, in
strijd met de regelen van het inter
nationale recht en de beginselen der
Verenigde Naties".
Een Romeins brandweerman klimt hier langs zijn ladder hoog boven de
daken van de Eeuwige Stad om een bloemenkrans te plaatsen aan de voet
van het op een hoge zuil op het Piazza di Spagna in Rome staande beeld van
Maria Onbevlekt Ontvangen. Volgens een oude traditie wordt ieder jaar
op Immacolata dag (feest van Maria Onbevlekt Ontvangen) een bloemen
hulde gebracht aan de Madonna, de beschermvrouwe van Rome. Duizenden
gelovigen nemen hieraan deel.
A- en H- bommen
boven'ons land
In antwoord op desbetreffende vra.
gen van het communistisch Kamerlid
M. Bakker heeft minister ir. C.
Staf meegedeeld, dat er inderdaad
van tijd tot tijd op grote hoogte bo
ven ons land bommenwerpers passe
ren, die als normale wapens A- en H-
bommen medevoeren. Deze vluchten
zijn niet in het minst gevaarlijk voor
de bevolking aldus de minister.
Leopold Strassburger, de grote
circusdirecteur is gisteravond in zijn
woonhuis te Hilversum op bijna 80-
jarige leeftijd overleden. Hij is de
vader van de dames Regina en Elly
BelliStrassburger en de broer van
wijlen Adolf Strassburger met wie
hij het circus stichtte.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Woensdag van 9 tot 10 uur
„stempel 1"
Elke das één uur
GRATIS KOPEN
KOOPT U R IJ K
Leiden Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsbure
(Advertentie;
De Navo-conferenties
te Parijs
De reeks Navo-conferenties in Pa
rijs, die de volgende week haar hoog
tepunt zal vinden in de conferentie
van de regeringsleiders der vijftien
Navo-landen, de z.g. top-conferentie,
is woensdag begonnen met een con
ferentie van de stafchefs onder voor
zitterschap van generaal Hasselman
voorzitter van het Nederlandse comité
van chefs van staven.
De stafchefs bespraken gisteren en
vandaag de sterkte van „het schild en 7
het zwaard" van de Atlantische ge- Portugal en Spanje naar het"noorden
meenschap, de omvang van de Rus-' is afgezwenkt.
Meer wind
Een omvangrijk depressiegebied,
waarvan het centrum boven de Golf
van Biscaye is aangekomen, houdt in
onze omgeving een zuidoostelijke
stroming in stand, die minder koude
lucht uit Frankrijk en Zuid-Duits-
land aanvoert.
Alleen in de noordelijke provin
cies daalden de temperaturen nog
tot het vriespunt. Het binnendrin
gen van de zachtere lucht ging met
enige regen gepaard. Intussen is in
Zuid-Frankrijk een randstoring van
de depressie verschenen, die over
sische uitdaging en het program voor
de geallieerde strijdkrachten voor
1958. Voorts verwacht men, dat zij
plannen voor uitwisseling van Ameri
kaanse inlichtingen over de kernener
gie en de levering van Amerikaanse
raketten met een bereik van 2.400
km aan de Europese Navo-landen
zullen bespreken.
Deze zal de wind bij ons uit zuid
oostelijke tot oostelijke richting doen
toenemen.
De frontale storing heeft over de
Pyreneeën veel aan intensiteit inge
boet, maar het is te verwachten, dat
zü in ons land opnieuw wat regen
zal veroorzaken. In het temperatuur -
verloop komt weinig verandering.
weer?
i (geldig van donderdagavond
tot vrijdagavond, opgemaakt te
11.15 uur)
NEVELIG
i Zwaar bewolkt en nevelig met
i tijdelijk wat regen. Overwe-
i gend matige wind tussen zuid-
1 oost en oost. Dezelfde tempera-
1 turen als vandaag of iets lage-
1 re.
13 Dec. zon op 8.42: onder 16.30;
maan op onder 12.14.
Hoogwaterstanden
13 Dec v.m. 7.20; n.m. 7.45.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM zw. bewolkt 9 C.
OSLO zw. bewolkt 9
KOPENHAGEN geh. bew. 3
ABERDEEN - regen 5
LONDEN licht bewolkt 5
AMSTERDAM geh. bewolkt 4
BRUSSEL licht bewolkt 3
LUXEMBURG geh. bewolkt 2
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
geh. bewolkt
regen
half bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
mist
regen
zw. bewolkt
licht bewolkt
Korreltje
Weet, wat iemand voor u deed.
