Verfijning in het waarnemen van volkeren
Woorden van lof voor
minister Witte
25 |aar contactcommissie voor
natuur-en landschapsbescherming
Inbreker
was-beer
WOENSDAG 11 DECEMBER 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Woningbouw in Tweede Kamer
Waar blijft nota
ruimtelijke ordening?
Volkshuisvesting en bouwnijver
heid staan nu op het programma van
de begroting besprekende Tweede
Kamerleden.
Minister Witte heeft een goede mid
dag en avond gehad gisteren. Van al
le zijden werd hij gefeliciteerd voor
het feit, dat het met de woningbouw
zo hard gaat. De heer Van der Peijl
(CH) stelde met voldoening vast, dat
in plaats van de geplande 75.000 wo
ningen er dit jaar 80.000 gebouwd
zullen worden. De heer Beernink
(CH) merkte op, dat de huurprijs
dikwijls een bezwaar is voor velen
een beter huis te betrekken. Spre
kend over de ruimtelijke ordening
zei hij, dat uitbreiding van de bevol.
king binnen de bestaande steden
moet geschieden. De regering heeft
nu genoeg gestudeerd. Het wordt tijd
dat zij beslissingen gaat nemen.
De heer Andriessen (KVP) besprak
evenals enige andere kamerleden de
mogelijkheid, dat verzekeringsmaat
schappijen en pensioenfondsen een
deel van hun kapitaal steken in de
woningbouw.
Het moet echter een noodmaatre
gel blijven. De minister, die 's avonds
antwoordde meende, dat hij over deze
kwestie nog overleg moest plegen
met zijn collega's van financiën en
economische zaken vóór hij een oor
deel kon uitspreken.
Ook de heer Andriessen gaf uit
drukking aan zijn waardering voor de
grote woningproductie.
Hij vroeg richtlijnen voor een sys
tematische aanpak van het vraag
stuk der 'bejaardentehuizen. Van 'n
verontrustende werkeloosheid zo zei
de heer Andriessen in het vervolg
van zijn 'betoog, kan nog niet gespro
ken worden. Er zal echter met grote
voorzichtigheid moeten worden gema
noeuvreerd. De bewindsman sloot
zich hierbij 's avonds aan, zeggend,
dat wij „met beleid, moed en trouw
de goede weg moeten zien te vinden".
Dit geldt ook voor de andere gevol
gen van kapitaalschaarste. Hij toon
de zich optimistisch over de nabije
toekomst. Zijn zorgen gelden alleen
de komende maanden. De hoge hy
potheekrente kan volgens hem niet
lang duren; over het opvangen van
een eventuele werkloosheid is overleg
tussen de departementen gaande. Ook
de heer Andriessen sprak over de
ruimtelijke ordening en hierin werd
de minister het wel wat moeilijker
gemaakt. Het speet hem, dat de mi
nister de suggestie van een nota over
de ruimtelijke ordening niet aan
vaardt. Problemen als de bouw van
satellietdorpen lenen zich niet voor!
de behandeling in een wetsontwerp.!
Hij drong er met klem op aan, dat de
minister alsnog een nota over het
beleid ten deze zal indienen. Hij
diende daarna een motie in, waarin
van de regering wordt verlangd, dat'
zij met een nota over.de ruimtelijke
ordening zal komen, een matie, waar- j
tegen zich de minister hevig verzette:
Het kabinet is nog niet gereed met
overleg over de vraag hoe eep en
ander moet worden georganiseerd.
Als het overleg in het kabinet is af
gelopen wilde de minister wel contact
zoeken met de Kamercommissie. In
de repliek kwam ook de heer An
driessen met de klacht, dat 't, zo lang
duurt voor de regering met een om
lijnd plan voor de ruimtelijke orde
ning komt;
De heer Van Vliet (KVP) verklaar
de in te stemmen met het besluit de
bijdrage voor de woningbouw te ver
hogen. Het zal nodig zijn ook tege
moet te komen in de financiering van
de premiebouw. Anders zal men de
bouw van premiewoningen wel stop
ktfnnen zetten.
De minister merkte 's avonds op.
dat de particuliere bouw in de sub
sidie zeker niet wordt achtergesteld
bij de woning wetbouw.
DE KAMER OVER INDONESIë.
De voorzitter deelde mede, dat hij
overleg heeft gepleegd met de minis
ter-president en de minister van bui
tenlandse zaken na de verklaring op
3 december inzake de gebeurtenissen
in Indonesië en na het communiqué,
dat de regering op 6 december heeft
doen uitgaan over de stand van zaken
met betrekking tot de te nemen voor
zorgsmaatregelen. De regering zal zo
dra mogelijk in de vergadering der
Tweede Kamer verschijnen. Een da
tum is nog niet vastgesteld. De voor
zitter verklaarde in voortdurende
verbinding met de regering te blijven.
De heer Wagenaar (CPN) zei, dat
hem in het regeringscommuniqué
heeft getroffen, dat de regering nade
re mededelingen aan het Navo-comité
heeft verstrekt. Hij vraagt welke deze
mededelingen zijn.
De voorzitter antwoordde: de heer
Wagenaar rammeit een open deur.
Eerste Kamer accoord
„NV Schiphol" wordt
spoedig opgei icht
Gistermiddag heeft de Eerste Ka
mer besloten, dat er 'n „N.V. Lucht
haven Schiphol" wordt opgericht,
waarin het Rijk deelneemt voor een
bedrag van 47,5 miljoen gulden, Am
sterdam voor 25 miljoen en Rotter
dam voor 1 miljoen gulden. De raad
van commissarissen bestaat uit 11 le
den, waarvan er 6 worden aangewe
zen door het Rijk, vier door Amster
dam en 1 door Rotterdam. De beer
Matser (KVP) was de mening toe
gedaan, dat ook de gemeente Haar
lemmermeer, op wier grondgebied
het vliegvelld ligt een vertegenwoor
diger irn de raad van commissarissen
had moeten hebben. Minister Algera
vond dit echter oan bestuurlijke rede
nen niet juist.
In de discussies, die gevoerd wer
den, gaf mr. Van Hall (P.v.d_A.), bur
gemeester van Amsterdam uiting aan
zijn ongerustheid over het niet klaar-1
komen van Rijksweg 4a. Heeft de be-1
stedings'beperking hier invloed op?
De uitbreiding van Schiphol maakt
het gereedkomen van de weg eens
zo belangrijk. De minister zei later]
dat het nog steeds de bedoeling is, i
dat de weg begin 1960 gereed is.
Zij zien de taekanwt niet óomüet in
ZENDTIJD IN TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden vergade
ring der Tweede Kamer heeft de heer
Burger (Arb.) verklaard, dat hij het
zeer op prijs zou stellen als de kwes- J
tie van de zendtijd voor politieke par
tijen spoedig aan de orde kan worden
gesteld.
De voorzitter zei, dat het zal afhan
gen van het tijdstip waarop enige
groepen Van wetsontwerpen op de
agenda kan komen. Het heeft zijn
aandacht.
De heer Burger (Arb.) adviseerde
deze zaak alvast op de agenda te bren
gen.
De voorzitter nam deze suggestie
over en de Kamer besloot dienover-
komstig.
MOTIE - STUFKEN S VERWORPEN.
In de vergadering van de Tweede
Kamer is gistermiddag gestemd over
de donderdag 11. door de heer Stufkens
(PvdA) ingediende motie betreffende
spoedige afwachting van de nota over
de lichamelijke opvoeding en sport.
De motie wordt verworpen met 76
tegen 51 stemmen. Voor: PvdA en
CPN; tegen KVP, AR, WD, CH en
SG
Terwijl Hr Ms fregat Evertsen de haven van Den Hel der uitvaart op weg naar de Nieuw-Guinese wateren,
wuiven de bemanningsleden de achterblijvenden op de kade een vaarwel toe. De patrijspoort bleek net groot
genoeg te zijn voor de hoofden en armen van twee wui vende bemanningsleden van Hr Ms Evertsen.
Foto's in museum voor Volkenkunde
laten de groei van een volk zien
F en aardige welverzorgde tentoon-.
stelling staat de komende drie'
maanden op het program van het
Museum voor Volkenkunde te Lei
den. Deze tentoonstelling die dank
zij de medewerking van de bioloog-
fotograaf dr. C. F. A. Bruajning kon
worden ingericht, geeft een beeld
van de grote verscheidenheid van
elementen in de bevolking van Su
riname, waaruit naar uiterlijk en
naar gewoonten een nieuw volk ge
boren werd en opgToet.
Dr. Bruyning heeft na 'n expeditie
ditie door Suriname een boed geschre-
door Suriname 'n boek geschreven sa
men met Lou Lichtveld, waarin de
vele prachtige foto's van dr. Bruyning
werden gepubliceerd. Het zijn prach
tige foto's omdat zij het karakter
van een volk bijna tastbaar maken.
Fotograferen in het belang van de
volkenkunde is zeer moeilijk, de fo
tograaf dient er voor te waken, dat
zijn foto's geen gechargeerd beeld
geven van het volk, dat hij wil uit
beelden. De foto's moeten persoon
lijk zijn. Dr. Bruyning is daar in ge
slaagd. Beter dan een ethnoloog dit
zou kunnen doen, geeft hij met een
foto een transparant, die de toeschou
wer vergiunt een blik te werpen op
de ziel van een volk.
Suriname is een boeiend land, de
geschiedenis van het volk is een stu
die waard. In dit land immers wonen
vele zéér verschillende volkeren te
zamen, die in de smeltkroes van de
tijd, tot een volk samenleven. Het is
de moeite waard de resultaten te be
studeren. De elementen waaruit het
volk van dit land is opgebouwd va
riëren van de primitiefste Indianen-
Deze foto van een Eerste Commu
nie-feest laat duidelijk zien hoe de
rassen zich op Suriname men en. We
zien veel negertypen, een meisje met
Hindoestaanse kenmerken en ook een
Nederlandse.
stammen aan de zuid-grens, via de
bosland-creolen, Aziaten, als: Hindoe-
stammen Javanen en Chinezen, tot
de oude 'Nederlandse kolonisten. Het
is de moeite waard te memoreren,
hoe deze bevolkingsgroepen in Suri
name terecht gekomen zijn; de bos
land-creolen zijn de nakomelingen
van de gevluchte Afrikaanse neger
slaven, die in de bossen eigen stam
men vormden en de Afrikaanse ne-
gergebruiken in ere herstelden, de
Hindoestammen bijv. zijn de contract
koelies uit Voor-Indië. Zij hebben al
len hun eigen gebruiken, ook niu nog,
maar duidelijk laten de foto's zien
dit'is de verdienste van de fotograaf
geweest dat de rassen zich ver
mengen, dat zij belangstelling krijgen
tussen
twee protesten.
De contact-commissie voor natuur-
en landschapsbescherming heeft een
kwart eeuw strijd achter de rug.
Strijd voor het behoud van natuur
terreinen in Nederland, zowel ten be
hoeve van wetenschapsbeoefening als
van recreatie, in de zich op velerlei
gebied snel ontwikkelende maat
schappij.
De commissie, waarbij thans 29 or
ganisaties zijn aangesloten, die in de
meest ruime zin natuurbescherming
voorstaan, zal op haar jubileumver
gadering op zaterdagmiddag 14 de
cember a.s. in h'et Koninklijk Insti
tuut voor de Tropen te Amsterdam
De prijzen voor blik, rijwielbanden
en bromfietsbanden zijn door de in
dustrie verlaagd. De rijwiel- en brom
fietsbanden kunnen daardoor gem*d-
deld vijf-en-twintig cent goedkoper
worden. Over doorwerking van de
verlaagde blikprijs in de eindprijzen
van blikverwerkers zal het ministe
rie van Economische Zaken binnen
kort besprekingen openen aldus
de „Volkskr."
De blikproducenten in Nederland,
de N.V. Koninklijke Nederlandse
Hoogovens in IJmuiden heeft de prijs
voor blik begin november verlaagd
met 2 1/2 percent. Deze maand zal
een verdere verlaging volgen van 5
percent, waardoor de totale prijsver
laging komt op 7 1/2-percent. Afne
mers van blik in Nederland zijn
voornamelijk de Vereniede Blikfa-
brieken en Thomassen en Drijver,
welke laatste zich specialiseert in de
produktie van blikken voor de con-
servenindustrie.
De verlaging van de bandenprij-
zen betekent, dat banden voor brom
fietsen ongeveer 2 percent goedko
per kannen worden en rijwielban
den circa 3 percent.
zelfs voor eikaars religieuse feesten
en dat zij zich van lieverlee méér
Surinamer dan bosneger, Hindoestam
of Ghinees gaan voelen.
De tentoonstelling heeft de ver
dienste deze strekking in de foto's
van dr. Bruyning te benadrukken.
Dit heeft de samensteller van de ex
positie, dr. A. A. Gerbrands bereikt
door korte doch zeer leerzame tek
sten, door een intelligente rang
schikking, door naast de foto's ge
bruiksvoorwerpen te plaatsen, hutten
in te richten, en ook een beeld te ge
ven van die fauna van Suriname. Een
novum voor op het gebied van expo
seren is een, «lie de bezoeker door
een druk op de knop in een dansfeest
plaatst. De wijze van waarnemen
van een volk heeft sinds de gravures
en dioroma's een duidelijke verfij
ning ondergaan. Deze tentoonstelling
levert hiervan het bewijs.
Minister mr. R. H. Pos opende van.
middag om 3 uur deze tentoonstel
ling.
door een drietal lezingen een blik op
de toekomst richten.
25 Jaar geleden verenigden 19 ver
tegenwoordigers van organisaties op
toeristisch, natuurwetenschappelij k
en natuurbeschermingsgebied zich,
met het doel te protesteren tegen het
plan om het natuurrijke boven-Geul-
dal te transformeren tot een stuw-
bekken voor elektriciteitswinning.
Het plan ging van de baan, de samen
bundeling der krachten bleef gehand
haafd in de-oprichting van de con
tactcommissie.
Thans, 25 jaar later, betrof het laat
ste krachtige protest van de commis
sie eveneens de provincie Limburg.
De commissie verzet zich nl met
kracht tegen de plannen van rijkswa
terstaat, een verkeersweg tussen
Maastricht en Heerlen tot stand te
brengen, die het natuurgebied van
het Gèrendal zal doorsnijden.
Tussen beide protesten ligt een pe
riode van strijd.
Dynamisch.
„In het algemeen kunnen we zeg
gen, dat we in de beide eerstgenoem
de perioden ons antwoord eerst ga
ven, nadat de feiten op tafel lagen,
doch dat wij de laatste jaren te za-
men met de landbouw, de stedebouw
en de industriële planologie, zelf me
de bepalen de veranderingen die moe
ten worden aangebracht. De natuur-;
bescherming is in het heden zeer dy
namisch geworden, hoewel we daar
bij op een gevaarlijke weg zijn, die
van compromis en afval", aldus jhr.
mr M. van der Goes van Naters, die
de contactcommissie vele jaren als
voorzitter heeft geleid en die gister
middag op een persconferentie te Am
sterdam een uiteenzetting over het
werk van de organisatie gaf.
Een van de eerste problemen, waar
voor de commissie zich na de oprich
ting in 1932 zag geplaatst, was die
van de werkverschaffing aan duizen
den werklozen. „Zelfs nu, zoveel jaar
later, moet geconstateerd worden, dat
in die jaren op ontstellend onverant
woordelijke wijze met het Nederland
se landschap is omgesprongen en dat
verliezen zijn geleden, die onherstel
baar zijn en die met meer inzicht
hadden kunnen worden vermeden",
zo schrijft mr H. P. Gorter, in een
historisch overzicht.
Natuurbeschermingswet.
De commissie beijvert zich nog al
tijd voor de totstandkoming van een
natuurbeschermingswet, zoals die in
de troonrede van 1928 was aangekon
digd. Na de werkverschaffingsperiode
kreeg de commissie de zorg van de
ruilverkaveling. Bij al dit werk werd
langzaam maar zeker ook de publieke
opinie gewonnen voor het belang van
het behoud der natuurterreinen.
Ook tegen de plannen van de land
bouw en later tegen die der milita -
ren, heeft de contact-commissie zich
niet altijd met succes verzet. De
houding van de landbouw is thans
principieel gewijzigd: ook zij ziet in,
dat haar belangen niet altijd dienen
te prevaleren boven die van anderen.
Agrariërs en natuurbeschermers heb
ben bij het grondgebruik steeds gul
ziger concurrenten gekregen. De wo
ningbouw, het verkeer en de indus
trie.
Plannen.
Hierbij is gelukkig de planologie
een levend begrip geworden en wordt
ook de stem van. de contact-commis
sie thans gehoord. Ontwerp-streek-
plannen worden grondig bestudeerd
en zo nodig worden bezwaren inge
diend.
De commissie zal zich blijven ver
zetten tegen verliezen als van het na
tuurmonument De Beer, tengevolge
van de Rotterdamse havenplannen, te
gen aanleg van een rijksweg van
Utrecht naar de nieuwe IJsselmeer-
polders door het Goois natuurreser
vaat, tegen een rondweg om Utrecht
tenkoste van het landgoed Nieuw
Amelisweerd, tegen inpoldering van
de gehele Biesbos enz.
De commissie zal zich keren tegen
elke eenzijdige technische ontwikke
ling, waarbij met het belang van het
behoud der natuurterreinen geen re
kening wordt gehouden.
UITVOER LAND- EN TUINBOUW-
PRODUKTEN DAALDE WEINIG
De waarde van de uitvoer van
land- en tuinbouwprodukten door
ons land bedroeg in de eerste tien
maanden van dit jaar 3202.7 mil
joen, tegen 3210.8 miljoen in de
overeenkomstige periode van 1956
Van de totale uitvoer was voor een
een bedrag van ƒ2598 (v. j. 2622.3)
miljoen van Nederlandse herkomst,
waarvan voor 1254.5 (1266.2) mil
joen in onbewerkte toestand en voor
1343.5 (1356.1) miljoen in bewerkte
toestand, aldus het CBS.
De totale uitvoer van akkerbouw-
produkten in de periode jan./okt.
van dit jaar bedroeg ƒ957.1 miljoen,
tegen 1105.5 miljoen in dezelfde
maanden van 1956. Hiervan was voor
417.1 (v. j. 566.8) miljoen van Ne
derlandse herkomst, waarvan 161.6
(272.7) miljoen in onbewerkte en
255.5 (294.1) miljoen in bewerkte
toestand-
Met de uitvoer ,van veehouderij-
produkten was in de eerste tien
maanden van dit jaar een bedrag van
1611.2 (1506.8) miljoen gemoeid,
waarvan 1547.6 (1457.6) miljoen
van Nederlandse herkomst. Van dit
laatste bedrag had 529.9 (462.0) mil
joen betrekking op veehouderij pro
dukten in onbewerkte en 1017.7
(995.6) miljoen op veehouderijpro-
dukten in bewerkte toestand.
De uitvoer van tuinbouwproduk
ten beliep in het tijdvak jan./okt. van
dit jaar 634.4 (598.5) miljoen, waar
van ƒ633.3 (597.9) miljoen van Ne
derlandse herkomst. Hiervan was
voor ƒ563.0 (531.5) miljoen in onbe
werkte en voor ƒ70.3 (66.4) miljoen
in bewerkte toestand.
Cocaïne-smokkelaars
gearresteerd
In Burgerhout bij Antwerpen werd
gisteren de 52-jarige Bosschenaar S.
tezamen met twee Belgen gearres
teerd. De Belgen waren in het bezit
van 500 gram cocaïne, welke zij be
weerden te hebben gekocht van de
Nederlander S. Toen S. hierover aan
de tand gevoeld werd. vertelde hij
het uit een ziekenhuis te Den Bosch
te hebben ontvreemd.
Een onderzoek in het Bossche
ziekenhuis bracht echter aan het
licht dat daar geen cocaïne verdwe
nen was. Er wordt nu gezocht naaf
de instelling of persoon bij wie de
cocaïne gestolen of gekocht is. Het
zal voor de politie zeer moeilijk zijn
de bron van deze verdovende mid
delen te ontdekken. Cocaïne-hande-
laars en -smokkelaars vertellen
nooit waar zij hun gevaarlijk goed
je vandaan hebben.
De directeur van het hotel
„De Grebbe" te Rhenen werd
gisternacht opgeschrikt door een
gestommel dat uit de keuken
scheen te komen. De heer van
Londen sloop zachtjes naar be
neden omdat hij vermoedde dat
het een inbreker was. Hij opende
behoedzaam de keukendeur en
stak' plotseling het licht aan.
Wie schildert zijn verbazing
toen hij midden in de keuken
een levensgrote wasbeer zag
staan die zich te goed deed aan
allerlei lekkernijen. De beer was
een ogenblik als versteend door
het felle licht. De heer van Lon
den had daarom de kans het dier
te grijpen en te overmeesteren.
Op onverklaarbare wijze is de
heer van Londen er in geslaagd,
al worstelend met de beer de
telefoon te bereiken en zijn
buurman Ouwehand op te bel
len. Deze kwam onmiddellijk
naar het hotel toe met zijn aute
en een stevige kooi. De wasbeer
was namelijk uit het dierenpark
van de heer Ouwehand ontsnapt.
