Verklaring Mederlandse rtgeriiig
Mislukte start van de
Amerikaanse kunstmaan
S)e £ddóe(Soti/fca/itt
i SOLIDARITEIT
Nog niets bekend omtrent de
evacuatie uit Indonesië
Tijdstip noch duur der repatriëring vastgesteld
HEES
GEVRAAGD J
Nederl. eigendommen mogen niet
beschadigd of vernietigd worden
Vertrekken op eigen gelegenheid onmogelijk
Neergestort viaduct maakte vernietiging groter
Eisenhower knapt weer op
GRATIS Koopuur
B. DE KONING
ZATERDAG 7 DECEMBER 1957
49ste JAARGANG No. 14279,
Directeur: C M. v. HAMERS VEI D.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACB1 32
Telefoon: Directie Abonn. Drukkerij 20935: Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f 0.59 p.w., ƒ2.55 pjnnd., ƒ7.50 p.kwart Franco p.p f8.—. Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
In gezaghebbende kringen is vrijdagavond medegedetid, dat de datum
waarop de massa-repatriëring van de 50.000 personen omvattende Neder
landse gemeenschap moet beginnen tot op heden nog niet is vastgesteld. In
deze kringen deelde men de correspondent van het A.N.P. mede, dat de
mogelijke duur van een dergelijke evacuatie ook nog niet bekend is.
De minister van voorlichting deelde gisteren mede, dat in principe alle
Nederlanders Indonesië moeten verlaten. Hij zei, dat zij niet worden uitge
wezen, maar dat hen „vriendelijk verzocht was Indonesië te verlaten".
De 12.000 Nederlanders in Djakarta waren over het algemeen van me
ning, dat het niets baatte pogingen te doen op eigen gelegenheid te ver
trekken. Enkelen, die reeds in het bezit waren van uitreis-vergunningen,
poogden zonder resultaat plaats te krijgen in de vliegtuigen van buiten
landse maatschappijen, die vrijdag uit Djakarta vertrokken.
IN DRIE FASEN.
Het immigratiekantoor deelde don
derdag mede, dat het vertrek in drie
fasen zou moeten geschieden; tot de
eerste groep zullen ongeveer 9.000
Nederlanders behoren, die werkloos
zijn en die reeds financiële steun van
hun regering ontvangen. Deze groep
bestaat bijna geheel uit Indo-Euro
peanen, die geboren zijn en opgroei
den in de tropen. In de eerste fase
zouden ook de Nederlanders moeten
worden geëvacueerd, wier werkkrin
gen zouden kunnen worden ingeno
men door Indonesiërs.
De Nederlanders, behorend tot de
„middenstand", zoals winkeleige
naars, zouden in de tweede fase ver
trekken en „de andere groepen" daar
na.
Intussen werd echter in Djakarta
bericht, dat de Nederlandse advoca
ten, die werken aan het landgerecht
te Djakarta, met ingang van vrijdag
van hun functies waren ontheven en
bevel gekregen hadden zo spoedig
mogelijk het land te verlaten.
ARRESTATIES.
De politie te Djakarta heeft vrijdag
twee Nederlandse leidende functio
narissen van de Nederlandse handels
firma Jacobson van den Berg gearres
teerd onder beschuldiging van bele
diging van de Indonesische vlag. Zij
zouden gepoogd hebben een Indone
sische vlag neer te halen, die met een
rode vlag boven de gebouwen had ge
hangen sedert een groep arbeiders
drie dagen geleden de panden had
overgenomen.
In Djakarta is een waarschuwing
uitgegeven door Jusuf Suwondo, het
hoofd van het bureau van de open
bare aanklager, volgens welke Neder
landers, die het land binnenkort ver
laten, niet mogen handelen in strijd
met de wet, als zij hun eigendommen
verkopen of overmaken. Hij zei, dat
er berichten waren over gevallen,
waarin mensen ongepast gebruik
maakten van de gelegenheid van het
onmiddellijk vertrek van Nederlan
ders.
Het was voorgekomendat Neder
landse bezittingen waren gekocht,
waarvoor in buitenlandse courant
moest worden betaald. Tegen beide
partijen zouden in dergelijke trans
acties strenge maatregelen worden
getroffen.
VERKLARING VAN SOEKARNO
VERWACHT.
Naar verwacht wordt zal president
Soekarno zaterdag in Surabaja een
belangrijke beleidsverklaring afleg
gen.
Minister Sudibjo heeft vrijdagavond
verklaard, dat de regering maatrege
len in verscheidene plaatsen zoals het
in brand steken van enige Nederland
se pakhuizen in Oost-Java, betreurt.
Hij zei, dat de regering ook het eigen
machtig overnemen van enige Ne
derlandse bedrijven ondanks bepaal
de instructies van de minister van de
fensie om dergelijke activiteiten te
vermijden, betreurt.
Hij legde er de nadruk op, dat de
maatregelen, door het Indonesische
volk ondernomen, niet beoogden het
vernietigen of schaden van Neder
landse eigendommen. Elke actie moet
ten doel hebben het beveiligen van
die eigendommen in ons eigen belang.
De militaire commandant van Ban
doeng, luitenant-kolonel Soeprapto,
gaf opdracht dat de boycot-actie te
gen Nederlanders moet worden be
ëindigd. Hij zei, dat de „acties, die tot
nu toe waren uitgevoerd, niet de
uiting waren van een vijandige ge
steltenis tegenover dc Nederlandse
bevolking maar tegenover hun rege
ring, met haar ouderwetse politiek
van het kolonialisme te willen hand
haven".
De Nederlandse regering heeft gisternamiddag de volgende officiële me
dedeling gedaan:
„De berichten, welke de Nederlandse regering uit Indonesië bereiken,
wyzen in toenemende mate op acties door de Indonesische republiek geleid,
bevorderd of toegelaten tegen de Nederlanders en de Nederlandse econo
mische activiteiten in Indonesië, maatregelen welke in strijd zijn met de
eerste beginselen van het Volkenrecht en de menselijke waardigheid. Daar
bij wordt op volstrekt onrechtmachtige wijze beslag gelegd op Nederlands
eigendom. Bij haar beleid ten aanzien van deze acties baseert de Neder
landse regering zich in de eerste plaats op het welzijn en de veiligheid van
or.ze landgenoten in Indonesië. Openbare uitlatingen van Indonesische rege
ringspersonen geven de indruk, als zou de Indonesische regering ernaar
streven, de Nederlanders op zo kort mogelijke termijn uit Indonesië uit te
wijzen, te doen vertrekken of het leven en werken practisch onmogelijk
te maken.
Hoewel nog niet met zekerheid kon worden vastgesteld, hoever de Indo
nesische regering bedoelt te gaan met maatregelen, welke zo diep zullen in
grijpen in het Indonesische economische bestel, stelt de Nederlandse rege
ring alles in het werk om hen, die Indonesië zullen moeten of willen ver
laten, daartoe op korte termijn in staat te stellen. Reeds nu wordt scheeps-
ruimte hiervoor gereed .gehouden en de nodige andere materiële voorzie
ningen worden getroffen.
Ondanks het feit, dat de Indonesische regering sinds geruime tijd nor
maal diplomatiek verkeer uitermate bemoeilijkt, zal de Nederlandse rege
ring zich tot de Indonesische regering richten teneinde regelingen mogelijk
te maken, die voor een ordelijk vertrek noodzakelijk zijn.
Zo nodig zal de Nederlandse regering een beroep doen op internationale
organisaties, met name het internationale Rode Kruis, teneinde de nodige
medewerking te verkrijgen.
De Nederlandse regering heeft uiteraard tegen bovenbedoelde maatrege
len van de zijde van Indonesië op scherpe wijze geprotesteerd. Daarenboven
heeft zij haar permanente vertegenwoordiger bij de Nato instructies gege
ven de Nato-raad in spoedzitting bijeen te roepen, teneinde de partners van
Nederland in de Nato een uiteenzetting te geven over de situatie en alle
maatregelen van solidariteit te vragen, welke de huidige situatie vereisen.
Ook buiten het kader van de Nato is een beroep gedaan op verscheidene
buitenlandse regeringen".
Van .gezaghebbende zijde in Den Haag vernemen wij, dat de Nederlandse
regering tot dusverre geen officiële mededeling van de regering in Djakarta
heeft ontvangen, dat alle Nederlanders Indonesië zullen moeten verlaten.
SUMATRA RUSTIG.
Volgens berichten uit verschillen'
de steden op Sumatra is de toestand
daar „rustig".
Het werk op de Nederlandse rub
ber-, tabak- en thee-ondernemingen
vond op normale wijze voortgang, al
dus de berichten.
Er is in dat gebied geen boycotac
tie, en er zijn geen acties „tot overne
ming" van Nederlandse firma's door
Indonesische arbeiders.
De militaire commandant in Zuid-
Sumatra, luitenant-kolonel Barlin
heeft een order uitgevaardigd, waar
bij overneming van Nederlandse on
dernemingen verboden wordt. Hij zei,
dat iedere actie slechts genomen zou
worden door het militaire commando.
Overtredingen van deze order zou
den beschouwd worden als misdaden
en zouden dienovereenkomstig ge
straft worden.
SINGAPORE TOT HULP BEREED.
Van andere zijde werd vernomen,
dat de Nederlandse autoriteiten con
tact hebben opgenomen met de „Ro
yal Air Froce in Singapore voor het
verkrijgen van vliegtuigen voor het
vervoeren van Nederlandse onderda
nen, in het geval hun evacuatie uit
Indonesië noodzakelijk mocht zijn.
De Engelse militaire autoriteiten
hebben hun medewerking toegezegd
voor de ontvangst van de Hollandse
„vluchtelingen", die zullen worden
ondergebracht in legerkampen.
Een woordvoerder van de Qantas-
Boac heeft vrijdagavond gezegd, dat
de twee maatschappijen de Indonesi
sche regering toestemming gevraagd
hebben om volgende week vijf extra
diensten uit te voeren tussen Singa
pore en Djakarta.
Nederlandse hirzen
onder militair beheer
De militaire commandant van Dja
karta heeft zaterdag bekend gemaakt,
dat alle woonhuizen, die binnenkort
door de Nederlandse bewoners zullen
worden verlaten, met ingang van
vandaag onder militair beheer zullen
worden gesteld. „Het is onbevoegde
instellingen, organisaties of indivi
duele personen verboden deze woon
huizen te betrekken", aldus de be
kendmaking. Deze maatregel is ge
nomen, nadat zich „ongewenste aan-
President Eisenhower van de Verenigde Staten heeft een gedeelte van
zijn werkzaamheden weer hervat nadat hij onlangs door een lichte beroerte
was getroffen. Donderdag werd de eerste foto van hem in zijn werkkamer
na zijn ziekte gemaakt tijdens een onderhoud met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken John Foster Dulles en de nieuw benoemde Ameri
kaanse ambassadeur in Saoedi-Arabië, Donald R. Heath (rechts).
wijzingen" hadden voorgedaan met
betrekking tot Nederlandse huizen en
bezittingen. Hij waarschuwde dat te
gen overtreders van dit verbod dras
tische maatregelen zullen worden ge
nomen overeenkomstig de staaat van
oorlog en beleg.
De woordvoerder van het plaatse
lijk militair commando in Djakarta
heeft medegedeeld, dat een Neder
landse employé van de Koninklijke
Paketvaartmaatschappij is gearres
teerd, op beschuldiging van een po
ging tot het smokkelen van gelden
van de maatschappij uit de hoofdstad.
Zijn naam werd niet bekend gemaakt.
VERBREKING DER DIPLOMA
TIEKE BETREKKINGEN.
Roeslan Abdulgani, de vice-voorzit-
ter van de Nationale Raad, waarvan
president Soekarno voorzitter is, zou
vandaag een onderhoud hebben met
premier Djuanda Kartawidjaje in
verband met de voorstellen van de
Raad aan de regering om voorberei
dingen te treffen tot verbreking der
diplomatieke betrekkingen met Ne
derland.
Naar werd gemeld, zou de Raad
twee weken geleden hebben besloten
een voorstel daartoe aan de regering
te doen.
Politieke waarnemers menen, dat
het verbreken der diplomatieke be
trekkingen „zeer binnenkort" kan
worden verwacht.
SCHRIJFMACHINES
H06(H/oeW9Z TH.3I9S3
Dit nutsmer bestaat uit 12 pagina's
Raket ontplofte
Het Amerikaanse ministerie van
Defensie heeft bekendgemaakt dat
gisteren een poging om de Vanguard-
raket met de eerste Amerikaanse
kunstmaan af te schieten is mislukt.
Toen men de raket om 17.45 uur Ne
derlandse tijd op het proefterrein te
Cape Carnaveral wilde afschieten,
ontplofte zij op haar voetstuk. De
ontploffing, die met een steekvlam
en grote rookontwikkeling gepaard
ging, heeft geen slachtoffers geëist.
In kringen van het Amerikaanse
ministerie van Defensie in Washing
ton is gezegd, dat het nu ongeveer
een maand zal duren voordat een
nieuwe poging kan worden gedaan
om de eerste Amerikaanse kunst
maan te lanceren.
Een woordvoerder van het lance
ringshoofdkwartier in Cape Carna
veral heeft verklaard dat na twee se
conden in de eerste trap van de raket
een drukvermindering opgetreden is.
„De raket viel op haar voetstuk
terug, kantelde en explodeerde", al
dus de zegsman.
Het duurde twee tot drie minuten
voordat de rook was opgetrokken.
Waarschijnlijk is aan de startbasis en
aan andere raketten die in de buurt
stonden geen schade toegebracht
door de explosie.
De kunstmaan die afgeschoten had
moeten worden was ongeveer zo
groot als een kleine voetbal. In Cape
Carnaveral liggen nog twee van der
gelijke kunstmanen klaar om afge
schoten te worden. De lancering zou
voorafgaan aan het afschieten van
een grote Amerikaanse kunstmaan
in het begin van het volgende jaar.
De Engelse treinramp
Het dodencijfer van de treinramp
bij Londen is zaterdagmorgen tot 97
gestegen. In de veraiejde trein had
Donderdagochtend vroeg werd deze foto gemaakt even buiten het St. John's station in de Londense voorstad mpn nf.„ 4 jaw- e^Vondpn Pn een
Lewisham, waar een stoomtrein was ingereden op een stilstaande electrische trein. Het ongeluk gebeurde nabij j
een stalen viaduct dat instortte. De foto laat duidelijk zien hoe een deel van het viaduct op de trein is terecht zwaargewonde vrouw was in een
gekomen. i ziekenhuis bezweken.
Ontsteltenis.
Zichtbare ontsteltenis was af te le
zen van de gezichten van een twin
tigtal functionarissen die op 't mini
sterie van Defensie in Washington
verzameld waren. Zij konden hun
oren niet geloven toen zij vernamen
dat de lancering was mislukt. Een
woordvoerder van het ministerie ver
frommelde de voorbereide tekst, die
hij had moeten publiceren als het
afschieten geslaagd zou zijn.
Eisenhower zeer teleurgesteld.
President Eisenhower heeft het
ministerie van Defensie gevraagd om
een volledig rapport over het mis
lukken van de lancering van de eer
ste Amerikaanse kunstmaan. De pre
sident is, naar zijn perschef Hagerty
meedeelde, „zeer teleurgesteld" over
het gebeurde.
Dr. John Hagen, directeur van het
Vanguard-project, heeft vrijdagavond
op een persconferentie te Washing
ton gezegd, dat niemand precies weet
wat het mislukken van de lancerings
poging heeft veroorzaakt.
Hoewel de mislukking „een ontzag
lijke teleurstelling" is zal het Ameri
kaanse kunstmaanprogram er in zijn
geheel niet door worden vertraagd,
aldus Hagen.
De Vanguard-raket bestond uit drie
delen. Het eerste deel had het geheel
50 km. boven de aarde moeten bren
gen. Daarna zouden de overige twee
delen van de raket met een snelheid
van 5500 kilometer per uur hun tocht
omhoog bijna verticaal hebben voort
gezet
By de mislukte start zijn het eerste
en het tweede deel vernield.
De poging om de eerste Ameri
kaanse aardsatelliet te lanceren werd
ondernomen door de marine.
Zoals bekend werkt ook de Ameri
kaanse landmacht aan een kunst
maan. De Amerikaanse minister van
Defensie, McElroy gaf de deskundi
gen van het leger vorige maand op
dracht te trachten een satelliet door
middel van een ,Jupiter-C"-raket te
lanceren. Doch het leger heeft ten
opzichte van de marine een achter
stand.
(Geldig van zaterdagavond
tot zondagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZACHT WEER
Zwaarbewolkt met nu en dan
regen of motregen. Krachtige,
tijdelijk harde of stormachtige
zuidwestelijke wind. Zacht weer.
8 Dec. zon op 8.37; onder 16.31;
maan op 18.08; onder 9.20.
9 Dec. zon op 8.38; onder 16.31;
maan op 19.16; onder 10.06.
Hoogwaterstanden
Het weer in Europa
helsinki
stockholm
kopenhagen
ABERDEEN
LONDEN
amsterdam
BRUSSEL
LUXEMBURG
parijs
BORDEAUX
GRENOBLE
nice
berlijn
frankfort
MüNCHEN
zürich
GENèVE
locarno
WENEN
INNSBRUCK
ajaocio
MALLORCA
regen 4
regen 5
licht bew. 4
regen 4
geh. bew. 5
geh. bew. 2
geh. bew. —1
mist 2
geh. bew. —3
mist 2
onbew. 5
half bew. 7
goh. bew. 0
geh. bew. 0
half bew. 3
zwaar bew. —2
mist 6
mist 2
onbew. 4
onbew. —9
zwaar bew. 6
licht bew. 6
Vrijdag van 3 tot 3.30 uur
„stempel 4".
Elke dag één uur
CRATIS KOPEN
KOOPT u RIJK
Leiden Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsbure
Korreltje
Dankbaarheid is geen overbodige
luxe.