3)e
Boycot-actie tegen Nederlanders in
Indonesië breidt zich uit
Heeit Djakarta de toestand
nog in de hand?
Terugtrekking alle ondernemingen
op Oost-lava overwogen
Ook in Bandoeng is een boycot
actie ontketend
Indonesisch personeel »neem,«
ondernemingen „over"
De Russen hebben de maan al....
GRATIS Koopuur
B. DE KONING
Na de aanslag op pres. Soekarno
Geplaag over
en weer
De a s. Navo-topconferentie
te Parijs
De vorst wijkt
Directeur: C. M v. HAMERS VEL.D.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZRN.
WOENSDAG 4 DECEMBER 1957
49ste JAARGANG No. 14276
Hoe raakt Djakarta
de geesten kwijt die J
I het heeft opgeroepen? j
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Aboon. Drukkerij 20935: Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f 0.69 p.w., ƒ2.55 p.mnd., f7.50 p.kwart Franco p.p f8.—. Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
De voorzitter van het Algemeen Landbonw Syndicaat te Djakarta, dr J.
Meyer, heeft dinsdagavond aan de correspondent van het A.N.P. meege
deeld, dat hij overweegt de leden van het syndicaat aan te raden, dat de
Nederlanders de ondernemingen in Oost-Java zullen verlaten.
Dr Meyer zei, dat hij dit advies zou geven, indien de situatie, zoals die
thans in Oost-Java is, niet op korte termijn zou veranderen. Hij zei, dat hij
berichten had ontvangen uit Djember, Bondowoso, Situbondo en Kediri in
Oost-Java volgens welke Nederlanders van levensmiddelen werden beroofd.
Hij zei, dat volgens berichten levensmiddelen waren weggehaald uit de
huizen van Nederlandse employé's van ondernemingen in deze provincie.
Volgens deze berichten werd aan bedienden niet toegestaan de huizen van
Nederlanders binnen te gaan.
ALGEMENE TERREUR OP O.-JAVA
Volgens berichten, die het syndi
caat ontving, was de situatie er „een
van algemene terreur tegen Neder
landers in Oost-Java", zo zei dr
Meyer. Hij voegde eraan toe, dat de
autoriteiten in de provincie, die door
Nederlanders benaderd waren, had
den gezegd, dat hetgeen gebeurde, de
wil van het volk was.
Dr Meyer legde er de nadruk op.
dat het syndicaat ernstig overweegt
zijn leden in Oost-Java aan te raden,
zich terug te trekken. Dr Meyer zei,
dat hij de Nederlandse diplomatieke
vertegenwoordiging in Djakarta op
de hoogte had gesteld van de berich
ten, die hij dinsdag had ontvangen.
Ook te Bandoeng is gisteren, te
beginnen te 10.00 uur, een actie ont
ketend tegen de Nederlanders. Win
kels, arbeiders, hotels, taxi's en de
regeringsinstellingen hebben bevel
ontvangen, elk dienstbetoon aan de
Nederlandse samenleving te weige
ren. Aan de Indonesische bevolking
is een verbod opgelegd om in Neder
landse winkels inkopen te doen.
Deze boycotactie, die in Oost-Java is
begonnen, treft de vrij talrijke Ne
derlandse samenleving te Bandoeng,
de meest westers georiënteerde stad
in Indonesië, zeer ernstig.
Het kantoor van de Garuda Indo
nesian Airways in Singapore heeft
dinsdag opdracht gekregen transport
aan alle Nederlands vervoer te wei
geren.
De jeugdraad voor militaire sa
menwerking te Soerabaja heeft aan
gekondigd, dat met ingang van vijf
december de economische blokkade
van Nederlanders in deze stad en
Malang zal worden verscherpt. Er
werd echter niet meegedeeld welke
maatregelen zullen worden genomen.
De Nederlandse gemeenschap te
Djakarta heeft dinsdagavond met de
grootste belangstelling geluisterd
naar de Nederlandse nieuwsuitzen
ding uit Hilversum, nu de Neder
landse kranten sedert maandag ver
boden zijn. De Nederlanders zijn van
ernstige zorg vervuld over de ont
wikkelingen, maar de correspondent
van het ANP heeft geen paniek
stemming onder hen opgemerkt. Wel
hebben vele verenigingen de kinder
feesten ter gelegenheid van Sinter
klaas afgezegd; ook de jaarlijkse in
tocht van St Nicolaas in Djakarta
vindt geen doorgang. Toch dacht me
nigeen tot Op dinsdag nog een gele
genheid te zullen vinden om het feest
in intiemere kring te laten door
gaan.
LONDEN MAAKT ZICH ONGERUST
De toestand in Indonesië en de ac
tie tegen de Nederlanders hebben
enige ongerustheid veroorzaakt in
verantwoordelijke kringen in Lon
den.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken onthoudt zich van elk
officieel commentaar, maar het pessi
misme in de grote Londense bladen
wordt gedeeld door kringen uit de
omgeving van Whitehall.
De woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken zei des
gevraagd, dat er geen enkele reden
was om aan te nemen dat Indonesië
discriminerende maatregelen ten op
zichte van Britse onderdanen over
weegt (Engeland heeft in de V. N.
tegen de resolutie inzake N. Guinea
gestemd). Waarnemers menen ech
ter, dat men te Londen vreest, dat
cie maatregelen, die tegen de Neder
landers genomen zijn, ontaarden in
een haatcampagne tegen alle Euro
peanen.
De torpedoboot jager „Evertsen" zal
10 december via het Panamakanaal
naar Nieuw-Guinea vertrekken voor
..enigszins vervroegde" aflossing van
bet fregat ..Johan Maurits van Nas
sau". Aldus de Ned. Marinevoorlich
tingsdienst.
Regering probeert vergeefs te matigen
De Indonesische regering is gisteravond blijkbaar geschrokken in
een speciale kabinetszitting bijeen geweest om verdere acties, zoals die Ifc-
gen de K.P.M., te voorkomen.
Medegedeeld werd dat de kabinetszitting tot doel had het algehele over
nemen van de Nederlandse belangen door onbevoegde groepen tegen te
gaan. Ook de militaire commandant van Djakarta, luitenant-kolonel Endag
Dachjar, heeft via de radio bekend gemaakt, dat acties tot overneming van
Nederlandse ondernemingen moeten worden geleid door een beslissing van
de regering of van het „Bevrijdingscomité voor Wcst-Irian".
Eenzelfde mededeling deed het
personeel van de onderneming Geo I
Wehry te Djakarta, waarvan een
commissie uit het Indonesische per-
soneel, aangesloten bij de nationalis
tische vakvereniging KBKI, de Ne- i
derlandse directeur vertelde, dat zij
het beheer overnam.
Het Indonesische personeel van de
Nederlandse Handel-maatschappij in
Djakarta heeft vandaag eveneens
verklaard, dat het de Nederlandsche
Handel-maatschappij, de oudste en
grootste Nederlandse bankinstelling
in Indonesië, heeft overgenomen.
Intussen schijnt het Indonesische
personeel van de K.P.M., dat dinsdag
het hoofdkantoor van de scheepvaart-
onderneming in bezit nam, het ge
bouw nog steeds te bezetten.
Volgens Djakarta-Radio zou een
comité van actie van het K.P.M.
personeel hebben gevraagd, het ge
bouw onder regeringstoezicht te stel
len. Radio-Djakarta meldde, dat het
comité er bij de regering op heeft
aangedrongen, om het gebouw niet
aan de maatschappij terug te geven.
Desalniettemin heeft het personeel
van de Nederlandse Handelsonderne
ming Lindeteves vandaag bekend ge
maakt dat zij het bedrijf zouden
„overnemen".
Toen waren zy reeds in het bezit
van alle kantoorsleutels en contact
sleuteltjes uit alle auto's van het Ne
derlandse personeel. Hun vakver
eniging had hun opgedragen tot ac
tie over te gaan. De Nederlanders
mochten in het middaguur geen ge
bruik van hun auto's maken. Direc
teur Van 't Hoff vertelde de corres
pondent van het A.N.P. dat hij nog
niet wist of zij 's avonds na afloop
van de werktijd weer over hun auto's
zouden mogen beschikken. De Ne
derlandse diplomatieke missie is van
een en ander op de hoogte gesteld.
Dinsdag van 1010.30 uur
„stempel 3"
en van 77.30 uur „stempel
F".
Elke das één uur
GRATIS KOPEN
KOOPT u RIJK
Leiden
Noordwijk
GOEMAAT
Katwijk Rijnsbure
De „populair wetenschappelijke filmstudio's" in Leningrad hebben een
film vervaardigd, die de tocht naar en de landing op de maan weergeeft,
Uit deze film tonen wij hierbij twee beelden: boven: het ruimteschip nadert
de oppervlakte van de maan, waarop duidelijk een van de enorme kraters
zichtbaar is. Onder: twee leden van de bemanning zetten voet op de maan.
Rechts is een van de drie landings-poten van de raket zichtbaar.
Ook legerofficieren
gearresteerd?
Onder de personen die wegens de
aanslag op president Soekarno zijn
gearresteerd, bevinden zich verschei
dene hoge legerofficieren, melden
niet-officiële berichten uit Djakarta.
Het aantal arrestanten zou minstens
achttien bedragen.
Enkele arrestanten hebben bekend
bij de samenzwering tegen Soekarno
betrokken te zijn geweest heeft een
woordvoerder van het Indonesische
leger meegedeeld.
De militaire commandant van Dja
karta, overste Dachjar, wilde niet
zeggen of een der gearresteerden be
trekkingen onderhield met andere
landen.
Geflankeerd door zyn lijfwacht be
gaf president Soekarno zich gisteren
naar het ziekenhuis om een bezoek
te brengen aan de 150 personen die
bij de aanslag gewond werden.
De leden van de kleine Ipki-partij
hebben bij het parlement een reso
lutie ingediend, waarin president Soe
karno wordt verzocht, zijn reis naar
Zuid-Amerika, die op Kerstdag zou
beginnen, uit te stellen wegens de
vele problemen waarvoor het land
zich thans geplaatst ziet, de strijd om
West-Irian, de afwezigheid van po
litieke stabiliteit en het gevaar voor
de persoonlijke veiligheid van de
president.
Voor het gebouw van de Indonesi
sche diplomatieke vertegenwoordi
ging aan de Prinsessegracht te '-Gra-
venhage is een bewaking van rijks
politie ingesteld.
Aan de voorzijde van het gebouw
zijn twee agenten van de rijkspolitie
geposteerd, aan de achterzijde in de
Jan Evertsenstraat eveneens twee en
twee man surveilleren om het ge
bouw en in de nabijheid.
Allen zijn bewapend met een sten-
gun en voorzien van een helm.
Het Amerikaanse leger in West-
Duitsland Is tot represaillemaatrege
len overgegaan tegen het voortdu
rend schaduwen door de Russen van
de leden der Amerikaanse militaire
missie in Oost-Berlijn.
Voor de gebouwen van de Russische
militaire missie in Frankfort hou
den vier Amerikaanse legerauto's de
hele dag de wacht. Zij volgen elk
Russische voertuig dat de gebouwen
verlaat.
De Russen volgen de laatste tijd
alle Amerikaanse auto's in Oost-Ber
lijn zo intensief dat daardoor herhaal
delijk verkeersongeluken zijn ver
oorzaakt.
Het komt in en rond Frankfort ook
vaak voor. dat Russische wagens pech
krijgen
Nederland verdedigt Indonesische belangen
De rijkspolitie voorzien van helip en gewapend met stengun heeft
de wacht betrokken bij het gebouw van de Indonesische diplomatieke ver
tegenwoordiging in Nederland aan de Prinsessegracht in Den Haag. Zow.el
aan de voor- als aan de achterzijde zijn twee agenten van de rijkspolitie
geposteerd, terwijl twee man om het gebouw surveilleren. De foto geeft een
beeld van de ingang van het gebouw aan de Prinsessegracht.
Stevenson gaat
niet mee
President Eisenhower heeft de voor
zitter der democratische partij, Adlai
Stevenson, die tweemaal kandidaat
voor het Amerikaanse president
schap is geweest, uitgenodigd de ko
mende NAVO-„topconferentie" te
Parijs bij te wonen. Stevenson heeft
de uitnodiging echter van de hand
gewezen.
Hij verklaarde niet te kunnen in
instemmen met alle Amerikaanse
voorstellen, die daar gedaan zouden
worden.
„Ik zou daar geen gezag hebben,
terwijl men toch mijn naam zou ver
binden aan beslissingen, die ik moge
lijk niet altijd zou goedkeuren, zon
der mij daartegen in het openbaar
te kunnen verzetten.
Ik wil hiermede echter niet de in
druk vestigen, dat ik het oneens ben
met het standpunt, dat de Verenigde
Staten <?p de komende Parijse be
raadslagingen zullen innemen. Het te
gendeel is waar: Ik ben het eens met
de meeste voorstellen, die de Ame
rikaanse afvaardiging zal doen", al
dus Stevenson.
Eisenhowers gezondheidstoestand.
Het Witte Huis heeft dinsdagavond
medegedeeld, dat er geen mededelin
gen meer over de gezondheidstoestand
van president Eisenhower zullen wor
den uitgegeven, zolang diens herstel
zo uitstekend blijft vorderen als thans
het geval is.
Brazilië bij de NAVO?
De Braziliaanse minister van bui
tenlandse zaken heeft tegenover ver
slaggevers verklaard, dat Brazilië een
uitnodiging had ontvangen om zich
aan te sluiten bij de Noord-Atlanti
sche Verdragsorganisatie.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
DE TWEEDE SPOETNIK.
De sterrenwacht te Utrecht deelt
ons mede, dat de tweede kunstmaan
op donderdag 5 december 's morgens
om 6.30 uur in het noord-oosten te
zien zal zijn, gaande van noord naar
oost.
Nog steeds staat het weer in ons
land onder invloed van een hogedruk-
gebied. Het centrum hiervan ver
plaatst zich echter lanjgtzaam naar het
zuiden, onder invloed van een actie
ve depressie, die over Noord-Scandi-
navië naar het oosten trekt.
In het grootste deel van ons land
ging daardoor een zwakke tot matige
westelijke wind waaien. In het zui
den van het land was er in de afge
lopen nacht nog weinig wind, waar
door daar de meeste vorst voorkwam.
In Brabant vroor het op sommige
plaatsen 5 graden. Het zier er naar
uit, dat de westelijke wind nog wat
zal toenemen, zodat de temperatu
ren 's nachts minder laag zullen wor
den. Een uit de richting van Schot
land naderbij komend front kan mor
gen in het noorden van het land aan
leiding geven tot toeneming van de
bewolking.
(Geldig van woensdagavond
tot donderdagavond, opgemaakt
te 11.15 uur).
WESTELIJKE WIND
Vannacht voornamelijk in het
zuiden van het land lichte vorst.
Morgen in het noorden toene-
mende bewolking met hier en
daar wat motregen. Ongeveer
dezelfde temperaturen als van-
daag. Zwakke tot matige weste
lijke wind.
5 Dec. zon op 8.33; onder 16.32;
maan op 15.37; onder 6.22.
Hoogwaterstanden
5 Dec. v.m. 1.55; n.rr. 2.10.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFURT
MUENCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
regen
3 C.
geh. bew.
2
geh. bew.
-3
geh. bew.
3
regen
9
mist
—3
onbew.
2
onbew.
—3
zwaar bew.
3 H
onbew.
—4
onbew.
—3
geh. bew.
1
onbew.
6
mist
3
geh. bew.
2
sneeuw
1
geh. bew.
1
onbew.
1
onbew.
—2
sneeuw
—1
zwaar bew.
5
lihct bew.
2
licht bew.
8
Korreltje
Stook nooit ruzie, ontsteel- liefde.