S)e CoidóeÖoii/tei/nJ:
AMERIKA WIL WEER GEEN
PARTIJ KIEZEN
President Zapotocky van
Tsjecho-Slowakije overleden
OUDE RODE, GARDE
Gaat Indonesië tot dwangmiddelen over?
De Spoetniks draaien
voor.opig nog
Navo in staat van
paraatheid
Hervatting Duits-Russische SSS
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1957
49ste JAARGANG No. 14258
Eén van de
Directeur: C M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
ging heen I
Telefoon: Directie. Abonn^ Drukkerij 20935; Redactie 25594 en 20015; Advertenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w., ƒ2.55 p.mnd., ƒ7.50 p.bwart Franco p.p f8.—. Advertenties: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.8(
DOOD HONDJE
WOG NOOIT IS ER ZO*N beroemd
hondje geweest als het kleine
keffertje, dat thans dood of levend
in Spoednik II z'n eentonige rond
jes rond de aarde draait. Het is het
eerste levende wezen, dat aan de
aarde is ontstegen en op zo grote
hoogte deelneemt aan het gewicht
loze zweven van de grote en kleine
ruimte-lichamen. Als het reeds dood
is, heeft het een graf in de onein
digheid van de wereldruimte.
Iedereen spreekt er over, iedereen
heeft er z'n eigen mening over. De
meesten vinden het maar een
0 zielig geval, want een hond is
een lief diertje met trouwe
oogjes. Anderen gaan nog verder en
sturen heftig verontwaardigde pro
testen de wereld in. Die natuurlijk
niets uitrichten, want in Moskou kijkt
men niet eens op een mensenleven,
laat staan op een hondeleven Som
migen klampten zich vast aan de il
lusie, dat men het diertje aan een pa
rachute zou kunnen laten terugkeren
op de aarde. Zeker, theoretisch zou
dat inderdaad niet onmogelijk zijn
geweest, maar wanneer men zich
even indenkt, wat al vernuftige toe
stellen en scherp berekende voorbe
reidingen zo'n afdaling uit het lucht
ledige naar de atmosfeer vereist, dan
weet men ook, dat de Russen zich
heus niet zoveel moeite hebben ge
troost om een hondje te sparen.
De wetenschap en de Russische we
tenschap in het bijzonder is nuchter,
koel berekend, zonder sentiment.
Dagelijks sterven duizenden dieren
aan wetenschappelijke proeven met
nieuwe geneesmiddelen of met nieu
we werkmethoden; zij laten het leven
om het leven van talloze mensen te
redden. Dagelijks sterven duizenden
dieren om als voedsel te dienen voor
de mens. Wie zo verontwaardigd- is
over het lot van het kleine hondje,
dat stierf voor de wetenschap, moet
consequent zijn en geen biefstukje
meer aankijken. En laat de muggen
en de vlooien dan ook maar leven.
Alle onnodige wreedheid ten op
zichte van dieren is afkeurenswaar
dig, .zelfs strafwaardig, want de
mens verlaagt zich als redelijk we
zen, wanneer hij geen eerbied heeft
voor het leven, ook voor het dierlijk
leven. Maar het is redelijk een lager
goed op te offeren om een hoger goed
te dienen. Wanneer men een dier het
leven ontneemt, moet dat verant
woord zijn. In het gegeven geval is de
wetenschap er mee gediend. De Rus
sen zijn wel erg spaarzaam met hun
inlichtingen; zij geven (voorlopig?)
niet meer weg dan zij kwijt willen
zijn. In dat geval kan men de Rus
sen verwijten, dat zij de verkregen
wetenschap voor zichzelf houden of
misschien verkeerd gebruiken, maar
niet, dat zij een hondje op onverant
woorde wijze hebben vermoord.
Inzake het geschil om Ned. Nieuw Guinea
De Verenigde Staten zullen in het geschil tussen Indonesië en Nederland
inzake Nederlands-Nieuw Guinea een onpartijdig standpunt innemen. Dit
heeft een woordvoerder van het Amerikaanse departement van Buiten
landse Zaken, Lincoln White, verklaard. Volgens hem „wensen de V.S. geen
verdere toeneming van de spanning over deze kwestie en hopen zij dat de
partijen tot overeenstemming zullen komen".
Inmiddels komt uit Djakarta het bericht dat de Indonesische regering de
handelsbetrekkingen met Nederland wil verbreken, als ons land niet bereid
is westelijk Nieuw-Guinea aan Indonesië over te dragen. Dit is vernomen
uit dicht bij het Indonesische ministerie van Financiën staande kringen.
Deze „onthulling" volgde op de verklaring van president Soekarno, dat
Indonesië Nederland zou kunnen dwingen de Indonesische aanspraken op
westelijk Nieuw-Guinea in te willigen door de Nederlandse belangen in
Indonesië te verzwakken en een einde te maken aan de handelsbetrek
kingen ts t Nederland.
NAASTING.
Het socialistisch dagblad „Pedo-
man" in Djakarta meldde gisteren,
dat het grootste hotel in Djakarta,
het „Hotel des Indes", de Nederlandse
banken, ondernemingen en fabrieken
tot de bedrijven betioren, die zullen
worden genationaliseerd, als de po
gingen van Indonesië om Ned. Nieuw
Guinea in bezit te krijgen, misluk
ken.
Volgens het blad heeft de Indone
sische regering stappen genomen om
de consequenties van nationalisatie
van de Nederlandse ondernemingen
in Indonesië onder ogen te zien.
In Canberra zijn gisteren de be-
spiekingen van minister Helders met
o a de Australiscie ministers Casey
en Hasluck (resp Euitenlandse Za
ken en Gebiedsdelen) begonnen.
Volgens de Austrajische ambassade
in Den Haag hande,den de bespre
kingen over praktische maatregelen
voor de verdere ontwikkeling van
Nieuw-Guinea en de bespoediging
van de samenwerking in het bestuur
over dit land. De conferentie draagt
een geheel informeel karakter.
Van hogerhand geïnspireerd.
Richard Casey, de Australische mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft
in het Australische Huis van Afge
vaardigden verklaard, dat de anti-
Nederlandse en anti-Australische de
monstraties in Indonesië ongetwijfeld
door de Indonesische regering zijn
aangewakkerd. Lc verklaring van de
Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Soebandrio, waarin
deze. zei, dat Indonesië eventueel met
geweld Nederlands-Nieuw Guinea in
bezit zou nemen, kon Casey niet ern-
Jjiadat fretaveid daar plaaticfiCm
stig nemen. Deze uitlating is ingege
ven door het enthousiasme van het
ogenblik, zei hij. Casey voegde daar
aan toe, dat deze uitlating van Soe
bandrio Indonesië zeker geen goed zal
doen bij de behandeling van de kwes-
tie-Nieuw-Guinea in de Ver. Naties.
INDONESIë BELEDIGD.
De politie van Bandoeng heeft de
Nederlander W. H. Vogelzang aange
houden op beschuldiging van het be
zigen van voor de republiek Indone
sië beledigende uitlatingen.
Volgens de comissaris van politie
Amid Datoe zou Vogelzang hebben
gezegd, toen jongelieden bezig wa
ren zijn auto te beschilderen met de
leuze „Bevrijd West-Irian": „Ik heb
nog nooit zo'n apenland gezien als
Indonesië".
Het zou wat anders zijn geweest,
aldus de commissaris, als Vogelzang
zijn opmerkingen rechtstreeks tot de
jeugdige schilders had gericht. „Ook
wij verbieden hun zulke dingen te
doen".
Het incident had zich voorgedaan,
toen de heer Vogelzang, die employé
is van Internatio, een receptie van de
Escomptobank in Bandoeng bijwoon
de, welke ter gelegenheid van het
honderdjarig bestaan van de Es
comptobank werd gehouden.
Nederlander in
Z.Afrika gewond
De 37-jarige Nederlander, baron
S. L. B. Leeuwe van Aduard, is
maandagavond laat in Pretoria aan
gevallen door een troep naturellen,
die hem afranselden, beroofden en
daarna op straat lieten liggen.
Hij werd later door een politieman
half bewusteloos aangetroffen. Men
bracht hem naar een ziekenhuis. Hij
bleek veel bloed te hebben verloren.
Zijn toestand zou op het ogenblik
„verbeterd en bevredigend" zijn. Ba
ron Leeuwe van Aduard studeert
rechten in Zuid-Afrika.
Eén van de
oude garde
President Antonin Zapotocky van
Tsjechoslowakije is hedenochtend
vroeg overleden, aldus heeft radio
Praag meegedeeld.
De president, die 72 jaar is gewor
den, werd negen dagen geleden in
een sanatorium opgenomen wegens
hartstoornissen.
President Antonin Zapotocky, be
hoorde tot de verdwijnende „oude
garde" der Tsjechoslowaakse commu
nisten. De voormalige steenhouwers-
leerling, die reeds vóór de eerste we
reldoorlog zijn loopbaan als vakver
enigingsleider begon, werd in juni
1948 premier in plaats van Klement
Gottwald, die na het aftreden van dr
Eduard Benes president werd. In
maart 1953, na de dood van Gottwald,
volgde hü deze op als president. Toen
in 1954 het presidium van de partij
werd vervangen door het „politieke
bureau van het centrale comité" werd
hij lid van het nieuwe bestuursor
gaan.
Hij was één der oprichters van de
Tsjechoslowaakse communistische
partij en speelde een belangrijke rol
in een tijd, waarin Tsjecho Slowakije
een der betrouwbaarste bondgenoten
van de Sowjet-Unie is geworden. Hij
had een groot aandeel in de consoli
datie van de macht der communisten
in de crisis van 1948, welke na het af
treden en de dood van president Be-
nes ontstond. Hij was ook een derge-
Op de „Internationale Macro Plastics beurs" in het Amsterdamse R.AJ.-
gebouw, zal met deze zware tractor van meer dan een ton kunnen zien
hangen op een platvorm, dat in de lucht gehouden wordt door elf stroken
plastic film van 25 cm. breed en slechts een tweeduizendste van een inch haar omwenteling begint. De kunst-
dik. De film, polyethylene terephtalate kan een belasting verdragen vanmaan zal op 100 gram na tien kilo
1500 kg per vierkante inch. 1 wegen.
Het Russische communistische par
tijblad „Prawda" bericht, dat de
eerste kunstmaan tot het einde van
het jaar rond de aarde zal blijven
cirkelen, alvorens door de wrijving
in de atmosfeer te verbranden.
Volgens de berekeningen van Rus
sische geleerden zal de raket, die
met de eerste kunstmaan is afge
schoten, eerder dan deze kunstmaan
verbranden. De tweede kunstmaan is
een veel langer leven beschoren.
Als de eerste kunstmaan en de ra
ket tot een hoogte van circa 100 km
zijn gedaald, zal de weerstand zo
groot zijn, dat de kunstmaan en de
raket roodgloeiend zullen worden.
Door de weerstand zullen ze sneller
dalen en tenslotte verbranden, aldus
het blad.
DE AMERIKAANSE KUNSTMAAN.
Volgens bevoegde kringen in Wash
ington zal de eerste Amerikaanse
kunstmaan, die door het leger zal
worden gelanceerd, de vorm van een
cylinder hebben. De satelliet zal een
totale lengte van circa 1,06 meter
hebben. Opdat de kunstmaan zowel
by zonsopgang als bij zonsondergang
duidelijk zichtbaar zal zijn, is ze uit
gerust met een ronde reflector, die
automatisch gaat functioneren als ze
ZAPOTOCKY.
nen die in 1952 de stoot gaven tot de
zuivering van Rudolf Slansky, voor
malig secretaris-generaal der com
munistische partij, en tien anderen,
die terechtgesteld werden wegens sa
menzwering tegen het regiem.
Zapotocky had geen reputatie van
communistische theoreticus, maar hij
werd „absoluut trouw" aan de partij
en de Sowjet-Unie geacht. Jarenlang
was hij een der belangrijkste spre
kers der partij. In de „kapitalistische"
jaren van Tsjecho-Slowakije speelde
hij een belangrijke rol bij de organi
satie van verscheidene grote stakin
gen.
Toen de Duitsers in 1939 Bohemen
en Moravië bezetten, trachtte Zapo
tocky op last van de partij het land
te verlaten, maar hij werd met an
deren aan de grens gearresteerd. Hij
bracht de oorlog in verscheidene con
centratiekampen door en werd in mei
1945 door het rode leger bevrijd.
Beeld van Engelse vorstin voor Lagos
De 37-jarige Nigeriaanse beeldhouwer Ben Enwonwu heeft een standbeeld
gemaakt van Koningin Elizabeth II van Engeland, dat in brons uitgevoerd
een plaats zal krijgen in het Huis van Afgevaardigden in Lagos. Het model
is nu in Londen, waar het gedurende de wintermaanden tentoongesteld
zal worden. Koningin Elizabeth poseerde verscheidene malen voor de kun
stenaar, op het paleis en in zijn studio te Londen. We zien de beeldhouwer
hier aan het werk tijdens het repareren van kleine beschadigingen, die het
beeld tijdens het vervoer naar Londen opliep.
Vliegtuigen met
kernbommen
Overal in de wereld staan Ameri
kaanse vliegtuigen met kernbommen
klaar om binnen vijftien minuten na
een waarschuwing voor een Russische
aanval op te stijgen. Dit heeft de be
velhebber van het Amerikaanse stra
tegische luchtcommando gisteren I
meegedeeld.
Generaal Thomas- Powers verklaar-
de dat het strategische luchtcomman
do dit bevel tot waakzaamheid op 1 j
oktober heeft uitgevaardigd en dat'
het sedertdien van kracht is geble-1
ven.
Powers zei dit op een persconferen-
tie in Parijs ter gelegenheid van de
parlementaire vergadering van de
Navo.
Volgens de generaal zou een derde
deel van zijn commando zich binnen- j
kort in deze toestand van waakzaam-
heid bevinden.
Generaal Powers verklaarde, dat
het niet waar is dat Russische pro jee-
tielen op één en hetzelfde moment de I
Amerikaanse basissen over de gehele
wereld buiten werking kunnen stel
len. De Russische partijleider
Kroestsjef heeft kortgeleden in
Moskou verklaard, dat de Russen dit
kunnen.
AMERIKAANS-BRITS-FR AN S
OVERLEG.
in Parijs. Dan zal de kwestie van
nieuwe westelijke ontwapeningsvoor
stellen mogelijk ook ter sprake ko
men, aldus de woordvoerder.
Dil nummer bestaat uit 10 pagina's
HOE
word!
het
weer?
(Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. (Opgemaakt te
11.15 uur).
VRU KOUD.
Droog weer met veel bewol
king, maar later enkele versprei-
de opklaringen. Overwegend ma- i
tige oostelijke wind. Opnieuw iets
lagere temperaturen.
De Britse premier, Macmillan, zal
mogelijk aan het einde van deze
week met zijn Franse collega, Gail-
lard, overleg plegen, o.a. over moge
lijke nieuwe Amerikaans-Brits-Franse
ontwapeningsvoorstellen, die ook ra
ketten, geleide projectielen en kunst
manen zouden omvatten, zo heeft een
woordvoerder van het Franse mini-
a klaard.
De Franse minister van buitenland
se zaken, Pineau, gaat deze maand
nog naar Washington voor overleg
over de komende Navotopconferentie
De Russisch-Duitse besprekingen in
Moskou over handelsbetrekkingen en
repatriëring van Duitsers zullen deze
week hervat worden. Zij waren op 16
oktober afgebroken.
De leider van de Westduitse dele
gatie, Lahr, verklaarde dit dinsdag
ochtend na een bezoek aan Semjonof,
de Sowjet-onderminister van buiten
landse zaken.
Men meent te weten, dat de Russen
bereid zijn ook weer kwesties die ver
band houden met repatriëring van
Duitsers uit de Sowjet-Unie te be
spreken. Aanvankelijk wilden zij de
kwestie niet bespreken, omdat vol
gens hen alle Duitsers gerepatrieerd
zijn, doch nu verluidt dat Lahr vrij
dag een lyst zal overhandigen van
Duitsers die in de Sowjet-Unie wo
nen en^die naar huis willen terugke
ren. Zaterdag zal gesproken worden
over handelskwestie?.
Temperatuur daalt
Nog steeds bevindt zich een groot
hogedrukgebied ten noorden van ons
land. Het strekt zich van het zeege
bied ten zuiden van IJsland via
Zuid-Scandinavië tot in West-Rusland
uit. Het hogedrukgebied veroorzaakt
van de Oekraine tot de Britse eilan
den een oostelijke luchtstroming,
waarmee nu geleidelijk koudere lucht
naar ons land wordt aangevoerd. De
temperaturen vertonen daardoor een
langzame daling. In de oostelijke
luchtstroming komt echter nog steeds
veel bewolk.ng voor, zodat de tem
peraturen 's nacht nog niet gemakke
lijk beneden het vriespunt zullen da
len. De neerslagkansen blijven klem.
14 Nov. zon op: 8.00; onder: 16.33;
maan op: 23.56; onder: 13.15.
22.59 L.K.
Hoogwaterstanen
14 Nov. v.m. 7.20; n.m. 7.50.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden;
weer temp.
HELSINKI zwaar bew. 2 C.
STOCKHOLM onbewolkt —2
OSLO onbewolkt —5
KOPENHAGEN geheel bew. 2
ABERDEEN zwaar bew. 6
LONDEN geheel bew. 9
AMSTERDAM geheel bew. 6
BRUSSEL geheel bew. 6
LUXEMBURG geheel bew. 5
FARIJS onbewolkt 4
BORDEAUX onbewolkt 3
GRENOBLE zwaar bew. 5
NICE zwaar bewolkt 11
EERLIJN geheel bewolkt 3
FRANKFORT geheel bew. 7
MüNCHEN geheel bew. 4
ZURICH nevel 7
GENèVE nevel 7
LOCARNO geheel bew. 4
WENEN geheel bew. 4
INNSBRUCK nevel 5
ROME onbewolkt 7
AJACCIO onbewolkt 7
Korreltje
Dank zij de tegenslagen van onze
buren is het leven gemakkelijker te
dragen.
C. E. Jerningham.
