S)e £cidóe6öii/fcci/iit
Koning Haakon van Noorwegen
vanmorgen overleden
Zijn zoon volgt hem op als koning Olav V
RUIM 50 TAREN BESTUURDE
HAAKON ZIJN LAND
Princes Gracia
verwacht baby
Nieuw-Guinea op de agenda van de Ver. N.
Ondanks verzet van
Nederland en Australië
Prinses Beatrix opende de C.A.W.A
Jean Sibelius
overleden
NATIONAAL
OVERLEG
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1957
58ste JAARGANG No. 15215
Noorwegen
rouwt over
populaire vorst j
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
Telefoon: Directie, Abonn., Drukkerij 20935; Redactie 25594 en 20015; Adver tenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w„ ƒ2.55 pjnnd., 7.50 p.kwart. Franco p.p. 8.—. Advertenties: 17 ct p. m.m. Telefoontjes ƒ1.50
Veelzijdig ontwikkeld en democratisch vorst
Koning Haakon van Noorwegen is vanmorgen vroeg te Oslo overleden,
's Konings zoon, kroonprins Olav, diens twintigjarige zoon Harald, de
nieuwe kroonprins, en de vijfentwintigjarige prinses Astrid hebben de
gehele nacht tot aan het einde bij het sterfbed van de koning vertoefd.
Onmiddellijk na de bekendmaking, van de dood van koning Haakon is
de eerste kabinetsvergadering onder de nieuwe koning, Olav de vijfde, üi
het koninklijk paleis te Oslo gehouden.
Olav de vijfde zal in januari, bij de opening van het nieuwe parlement,
de eed op de grondwet afleggen.
Er zal geen kroningsplechtigheid zijn. Na de kroning van koning
Haakon VII in 1906 is de grondwet gewijzigd en het artikel over
de kroning geschrapt.
De huidige regering zal de nieuwe soeverein haar ontslag aanbieden.
Dit ontslag zal evenwel geen politieke gevolgen hebben, daar de regering-
Gerhardsen zichzelf zal opvolgen.
Naar officieel wordt medegedeeld, zal het stoffelijk overschot van koning
Haakon op 1 oktober begraven worden.
lijk zijn drie kinderen geboren: de
prinsessen Ragnhild en Astrid en
prins Harald.
DE POPULAIRE KONING
Koning Haakon Vn, heeft in de
ruim 50 jaar van zijn koningsschap
de naam „De populaire koning", die
het volk hem gegeven heeft, ten volle
verdiend. Door de jaren heen is hij
trouw gebleven aan het devies, dat
hij zich stelde, toen hij in 1905 ko
ning van Noorwegen werd: „Alles
voor Noorwegen". Vooral gedurende
de tweede wereldoorlog heeft de ko
ning het hart van alle Noren gewon
nen door zijn krachtige houding
tegenover de Duitse aanvallers.
Koning Haakon .is op 3 augustus
1872 geboren als tweede zoon van de
Deense kroonprins, de latere koning
Frederik VIII. Hij is Christiaan Fre-
derik Carl Valdemar Axel gedoopt
en pas toen hij koning van Noor
wegen werd, wijzigde hij zijn naam
in de typisch Noorse naam Haakon.
Nadat de unie van Zweden en
Noorwegen in 1905 was ontbonden,
werd de toen 33-jarige prins Carl van
Denemarken verzocht koning van
Noorwegen te worden. Dit was geen
toevallig verzoek, daar zijn voor
vaderen eeuwenlang koningen van
Noorwegen en Denemarken waren
geweest.
De prins stelde als voorwaarde, dat
het Noorse volk hem zou aanvaar
den. Er werd een volksstemming ge
houden en de Deense prins kreeg een
grote meerderheid.
In november 1905 kwam prins Carl
thans wijlen koning Haakon in
de Noorse hoofdstad aan met zijn
vrouw, koningin Maud, en zijn twee
jarig zoontje, wiens naam in Olav
was gewijzigd.
De kroning had plaats in de oude
koninklijke residentie Trondheim. De
koning heeft zich steeds van deel
neming aan politieke debatten in
Noorwegen onthouden, ofschoon hij
alle gebeurtenissen met de grootste
aandacht volgde. Slechts eenmaal
loste hij naar eigen inzicht een poli
tieke crisis op, toen hij de socialisten
tegen het advies van de aftredende
premier in verzocht een nieuwe
regering te vormen. Maar ook toen
handelde hij in volledige overeen
stemming met de grondwet.
In 1938 stierf koningin Maud. Ne
gen jaar tevoren was kroonprins
Olav, het enige kind van het konink
lijke paar, in het huwelijk getreden
met de Zweedse prinses Maertha, die
5 april 1954 overleed. Uit dit huwe-
De Duitse invasie.
Toen de Duitsers in april 1940
Noorwegen zonder waarschuwing
aanvielen, nam de koning reeds een
groté plaats in in de harten van het
Noorse volk, maar zijn houding in
die kritieke uren maakte hem zo
mogelijk nog meer populair. De ko
ning bleef standvastig in zijn besluit,
Noorwegen volgens de grondwet te
blijven regeren en wees alle wen-
De oude en de nieuwe koning van
Noorwegen. Deze foto toont de thans
overleden koning Haakon (links)
met de arm geslagen op de schouder
van zijn zoon, toen nog kroonprins
Olav.
ken om af te treden van de hand.
Toen er twee maanden gevochten
was, besloot de koning het land te
verlaten en van Engeland uit de
strijd tegen de Duitsers voort te
zetten.
De koning was een uitzonderlijk
veelzijdige persoonlijkHlid en zijn
kennis van de werldpolitiek heeft de
Noorse regering vele keren geholpen
bij het nemen van een beslissing. De
koning heeft veel van de gebruike
lijke pracht en praal aan het hof af
geschaft. Men kon hem dikwijls op
een wandeling in de hoofdstad aan
treffen. Hij was vooral bemind om
Een woordvoerder van het hof te
Monaco heeft officieel medegedeeld,
dat prinses Gracia tegen maart van
het volgend jaar haar tweede baby
verwacht.
Het prinselijk paar is woensdag
met zijn dochtertje Caroline, dat
thans 8 maanden oud is, terugge
keerd van een lange vakantie in
Zwitserland.
zijn vriendelijkheid en rustige zelf
opoffering.
De overleden vorst leefde zeer
eenvoudig, at weinig en hield zich
stipt aan een vaste dagindeling. Hij
verzorgde zelf zijn correspondentie,
waarbij veel brieven waren van men
sen uit het volk.
In augustus 1954 heeft koning
Haakon een officieel bezoek aan Ne
derland gebracht.
Kroonprins Olav volgt, krachtens
de grondwet, automatisch zijn vader
op als koning, van Noorwegen, onder
de naam Olav V.
Hij is 54 jaar oud. Sinds zijn vader
eind juni 1955 zijn been brak, is hij
als regent opgetreden.
Koning Olav is internationaal be
kend als zeiler, voor welke tak van
sport hij veel organisatorisch werk
heeft gedaan. In zijn jonge jaren deed
hij ook mee aan skiwedstrijden.
Door zijn openhartig en vriendelijk
karakter is het de nieuwe koning
nooit moeilijk gevallen, in contact te
komen met zijn landgenoten, zowel
in Noorwegen als over de grens. Dat
is o.a. gebleken op de grote rondreis
door de Verenigde Staten, die hij in
1939 samen met kroonprinses Martha
maakte om Noorse emigranten te be
zoeken.
Op 21 maart 1929 trouwde kroon
prins Olav met prinses Martha van
Zweden. Zij overleed in 1954.
Faubus trok troepen
toch terug
Gouverneur Faubus van Arkansas
is vrijdag, ondanks -een dagvaarding,
niet verschenen voor de federale
rechter in Little Rock.
De gouverneur was gedagvaard
om te komen verklaren, warom hij
de nationale garde had opgeroepen
om de opheffing van de rassenschei
ding op de middelbare school te ver
hinderen.
Vóór rechter Davies begon met de
behandeling van de zaak, werd een
verzoek van de advicaten van gou
verneur Faubus ingediend om rech
ter Davies door een ander te ver
vangen, omdat hij niet „onbevoor
oordeeld" zou zijn.
Rechter Davies weigerde zichzelf
te diskwalificeren, omdat het ver
zoek niet „voldoende gefundeerd"
was.
De advocaten zeiden van oordeel
te zijn. dat deze zaak uitsluitend
door het Amerikaanse hooggerechts
hof kan worden behandeld.
Nadat de rechter deze opvatting
had verworpen verlieten Faubus'
advocaten plotseling de rechtszaal.
In een voorlopige uitspraak beval
rechter Davies gouverneur Faubus
verdere inmenging in de opheffing
der rassenscheiding te staken.
Vrijdagavond zijn de troepen van
de nationale garde van Arkansas, die
de middelbare school van Little
Rock bewaakt hebben, teruggetrok
ken.
De algemene Vergadering heeft
met 49 tegen 21 stemmen, bij
elf onthoudingen, besloten de aanbe
veling van haar agendacommissie, om
het geschil over Nederlands-Nieuw-
Guineu en Indonesië op haar agenda
te plaatsen, over te nemen-.
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, en zijn Australische ambtge
noot R. G. Casey, verzetten zich
krachtig tegen dit besluit.
Minister Luns verklaarde, dat een
hernieuwde bespreking van dit punt
slechts tot een „verdere verslechte
ring der Nederlands-Indonesische be
trekkingen zou kunnen leiden.
De Indonesische eis vindt zijn
oorsprong in een volslagen onjuiste
uitleg van een overeenkomst, die
op een in 1949 gehouden Ronde-Ta-
fel-conferentoe werd gesloten. Bo
vendien heeft Indonesië het juist ge
acht deze overeenkomst, in 1958 een
zijdig op te zeggen, zodat het thans
elk recht mist om zich hierop, ter
ondersteuning van zijn eis, te beroe
pen, aldus minister Luns.
Het enige orgaan der Verenigde
Naties, dat het recht zou hebben deze
zaak te beoordelen is, het Interna
tionale Gerechtshof en het is veel
betekenend, dat Nederland reeds vijf
jaar geleden heeft voorgesteld, 't ge
schil om Nederlands-Nieuw-Guinea
aan het Hof voor te leggen en Indo
nesië pertinent heeft geweigerd hier
op in te gaan.
Indonesië zal met het resultaat van
geen enkele bespreking instemmen,
tenzij deze zou leiden tot de onvoor
waardelijke overdracht van Neder-
H. K. H. Prinses Beatrix heeft vrijdag in Amersfoort de Centrale Werkplaats voor aangepaste arbeid geopend.
We zien haar hier tijdens de rondgang door het gebouw na de opening. Zij wordt vergezeld door jhr S. M.
Snouck Hurgronje, voorzitter van de stichting C.A.W.A.
lands-Nieuw-Guinea aan Indonesië.
Het zou dus willen, dat de Alge
mene Vergadering, door het instellen
van een „commissie van goede dien
sten", oogluikend zou toelaten, dat
druk op Nederland wordt uitgeoefend
om aan Indonesië een gebied over te
dragen, dat het wettig bestuurt en
waarvan de inwoners er niets voor
gevoelen om onder Indoensische ge
zag te komen.
De Finse componist Jean Sibelius
is gisteravond in zijn woning in Fin
land overleden.
Jean Sibelius is 91 jaar geworden.
Hij overleed in zijn landhuis nabij
Helsinki aan een hersenbloeding.
Johan Julius Christian Sibelius
werd op 8 december 1865 als zoon
van een dokter te Hameelinna in Fin
land geboren.
Op tienjarige leeftijd schreef hij
zijn eerste compositie, „Waterdrup
pels", voor viool en piano. Daarna
volgden vele werken, waaronder ze
ven symfonieën, zeven symfonische
gedichten, en orkestrale-, koor- en
instrumentale werken. Zijn composi
tie" .Finlandia" verkreeg wereldbe
roemdheid.
Dit werk werd voor het eerst uit
gevoerd in 1899 tijdens een welda
digheidsvoorstelling voor journalis
ten, wier artikelen verboden werden
door de regering van de Russische
tsaar.
De eerste werken van Sibelius
waren gebaseerd op zuiver nationale
thema's, die in hoofdzaak gekozen
waren uit het Finse epos „Kalevala".
Zacht en vochtig
De rug van hogedruk boven Duits
land, die ons gisteren zonnig weer
bezorgde, verwijderde zich langzaam
in oostelijke richting.
Tegelijkertijd drongen enkele fron
ten, die samenhangen met een diepe
depressie op de Oceaan, de Britse
eilanden binnen. Onder invloed hier
van begon vochtiger lucht uit het
zuiden ons land weer binnen te stro
men, waardoor het weer nevelig en
meer bewolkt werd. Ook viel van
morgen hier en daar een regenbui.
Ook morgen zal ons land zich in zach
te en vochtige lucht van subtropische
oorsprong bevinden. Daarom zal er
ook morgen vrij veel bewolking zijn,
waaruit plaatselijk regen of motre
gen kan vallen.
Het weer in Europa
RONDOM HET z.g. nationale over
leg, dat in Djakarta heeft plaats
gevonden tussen vertegenwoordigers
van de centrale regering van Indone
sië en de rebellerende buitenge
westen, hangt nog altijd een sfeer van
geheimzinigheid. Er mocht niets van
gepubliceerd worden, behalve dan de
uitgegeven slotverklaring, die allen
even wijs en even dom liet.
Het eenige feit, dat enigszins
0 houvast geeft en dat in ieder
geval een succes van het
overleg is geweest, is de herstelde sa
menwerking tussen Soekarno en
Hatta. Zij hebben althans verleden
week zaterdag een stuk ondertekend,
waarin zij erkennen, dat zij de „ab-
sblute verplichting" hebben te allen
tijde deel te nemen aan de verdedi
ging en tenuitvoerlegging van de
principes, die twaalf jaar geleden in
de onafhankelijkheidsverlaring zijn
neergelegd. Zij moeten dat doen,
zeggen zij, tezamen met het gehele
Indonesische volk, de regering van
de Republiek Indonesië en de staats
organen.
Hoe zij dat willen doen, weet nog
niemand. En toch zou men dat graag
willen weten, gezien hun beider zo
verschillende opvattingen.
Sindsdien heeft de buitenwereld er
niets meer van gehoord, totdat gis
teren de tegenwoordige Indonesische
minister-president ir. Djuanda Kar-
tawidjaja, verklaarde, dat ofschoon
het nationale overleg succesvol is be
ëindigd, alles nog lang niet geregeld
is. Wij hadden zoiets al vermoed.
De minister-president, die het par
lement verslag uitbracht van het ver
loop van het nationale overleg, zeide
over het centrale punt van de sa
menwerking tussen Soekarno en
Hatta:
„Beide leiders hebben een prin
cipieel aanknopingspunt gevonden:
zij wensen beiden een democratisch
sociaal stelsel. Beide nationale lei
ders zijn sterk gekant tegen elke
vorm van dictatuur".
„Op basis van deze aanknopings
punten wordt verwacht, aldus de pre
mier, dat een creatieve en construc
tieve grondslag voor samenwerking
tussen president en dr. Hatta, tot
stand kan worden gebracht, om de
natie voor totale ineenstorting en
scheuring te behoeden."
Dat klinkt allemaal nogal vaag
en nevelig, zoals trouwens het hele
verslag was. Want ofschoon het ver
slag, dat door de premier werd voor
gelezen, 19 pagina's besloeg, ston
den er totaal geen bijzonderheden
in over de resultatèn van de confe
rentie.
Vermoedelijk is dus het feit, dat
de beide Indonesische leiders elkan
der een slap handje hebben gegeven,
het enige concrete resultaat. Verder
dan dit slappe handje schijnen ze
nog niet gekomen te zijn. Men gunt
zich blijkbaar de tijd bij het redden
van het land.
Geen audiëntie Bisschop van R'dam.
Mgr M. A. Jansen, bisschop van
Rotterdam, verleent volgende week
woensdag geen audiëntie.
fBRlESn?,l73»ra.23357l
Dit nommer bestaat oit 12 pagina's
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
LUXEMBURG
PARUS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
C.
zwaar bew.
12
zwaar bew.
12
regen
regen
20
zwaar bew.
16
half bew.
23
geh. bew.
25
mist
24
zwaar bew.
23
zwaar bew.
21
half bew.
14
mist
20
onbewolkt
22
mist
24
mist
24
onbewolkt
23
onbewolkt
24
mist
24
zwaar bew.
27
zwaar bewolkt
25
licht bew.
27 h
(Geldig van zaterdagavond tot
zondagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
ZACHT EN VOCHTIG.
Overwegend zwaar bewolkt en
nevelig met plaatselijk enige
regen of motregel. Zwakke tot
matige wind tussen zuid en zuid
west. Zacht weer.
22 Sept. zon op 6.27; onder 18.41;
maan op 4.36; onder 17.41.
23 Sept. zon op 6.29; onder 18.39;
maan op 6.01; onder 18.09.
Hoogwaters tan den
22 Sept. v.m. 145; n.m. 2.15.
23 Sept. v.m. 2.35; n.m. 3.—.
Korreltje
Wie het recht aan zijn zijde heeft,
hoeft niet te schreeuwen.
I
