m
De stichting van nieuwe stad in Wilsveen op grens
gebied van gemeenten Leidschendam en Zoetermeer
Ontwerp van een disfrictsbestuur met
ver-gaande bevoegdheden
De nieuwe brug over de Rijn gesloten
IVOROL
Verlies en winst bij de grens
wijzigingen tussen Rijn en Gouwe
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGl.N^
B. en w. van de gemeenten 's Gravenhage, Voorburg, Rijswijk, Leidschen
dam en Nootdorp hebben zich met een schrijven tot het college van gede
puteerde staten van Zuid-Holland gewend waarin zij verklaren tot de
overtuiging gekomen te zijn dat ten aanzien van de plannen tot stichting
van een nieuwe stad, ter oplossing van het ruimteprobleem, het belang der
Haagse agglomeratie vereist dat het project „Wilsveen" en niet het plan
„Pijnacker" wordt verwezenlijkt Ten nauwste met het ruimteprobleem
verbonden is het bestuursprobleem, zo heet het verder in dit schrijven,
aangezien de stichting van een nieuwe stad vraagstukken van ruimtelijke
ordening, huisvesting, onteigening en grondpolitiek zal opwerpen. Om deze
redenen bevelen b. en w. van genoemde gemeenten aan de belangen van
de agglomeratie op te dragen aan een nieuw orgaan, een district, dat zij
als een nieuwe territoriale publiekrechtelijke rechtspersoon in ons staats
recht zouden willen zien geïntroduceerd en waaraan bij de wet een eigen,
beperkte, nochtans voor een doeltreffende taakvervulling toereikende, be-
stuursopdracht zou moeten worden verleend.
Geen instemming
bij Wassenaar en
Zoetermeer
B. en w. van Wassenaar hadden
het college van b. en w. van den Haag
doen weten, dat, gezien het eigen
karakter van de gemeente, aan een
medewerking overwegende bezwa
ren verbonden waren. B. en w. van
Wassenaar blijven evenwel tot voort
gezet contact bereid. Ook b. en w.
van Zoetermeer hadden geantwoord
dat zij het schrijven aan gedeputeer
de staten niet konden ondertekenen,
daar zij niet konden instemmen met
de aanhangige plannen.
DE BESTUURS-INRICHTING.
In een nota behorende bij de brief
van b. en w. der gemeenten 's Gra
venhage, Voorburg, Rijswijk, Leid
schendam en Nootdorp aan gedepu
teerde staten van Zuid-Holland wordt
o.a. gezegd dat bij de inrichting van
het hierboven genoemde district de
volgende punten in overweging wor
den genomen:
1. Het bestuur van het district
bestaat uit een districtsraad, een col
lege van gecommitteerde raden en
een districtscommissaris.
2. De districtsraad telt een door
de wet te bepalen aantal (b.v. 30) le
den, benevens een adviserend lid voor
elke gemeente, die in het district is
gelegen. De leden zouden althans
in een aanloopperiode kunnen
worden gekozen door de leden van
de raden der in het district gelegen
gemeenten, daartoe in gecombineer
de vergadering verenigd. Dit in
hoofdzaak naar het voorbeeld van de
in de kieswet gegeven regeling ten
aanzien van de verkiezing van de
leden der Eerste Kamer van de Sta-
ten-Generaal door de leden van de
Provinciale Staten. Adviserende le
den zijn de burgemeesters van de in
het district gelegen gemeenten.
3. Het college van gecommitteer
de raden bestaat uit de districts
commissaris en ten minste 3 gecom
mitteerde raden. Het aantal dezer
laatsten wordt door de districtsraad,
onder goedkeuring van gedeputeerde
staten, bepaald. De gecommitteerde
raden worden door de districtsraad
al dan niet uit zijn midden gekozen.
Zij moeten ingezetenen van het dis
trict zijn.
4. De districtscommissaris wordt
door de Kroon benoemd. Hij is even
wel een orgaan van het district, zoals
de burgemeester een orgaan der ge
meente is. Hij maakt deel uit van het
college van gecommitteerde raden,
welks voorzitter hij is. In de districts
raad, die hij eveneens voorzit, heeft
hij een adviserende stem. Hij verte
genwoordigt het district in en bui
ten rechten. Hij is belast met de uit
voering der besluiten en beslissin
gen van de districtsraad en gecom
mitteerde raden. Voorts dient hij toe-
zich t> houden op de verrichtingen
der overige organen van het districts-
bestuur.
DE TAAK VAN HET DISTRICT.
5. De taak van het district dient
nauwkeurig in de wet te worden om
schreven. Deze taak zal in de eerste
phase van het bestaan van het dis
trict van bescheiden omvang moe
ten zijn.
In de toekomst kan de wenselijk
heid blijken om andere belangen dan
die, welke aanvankelijk in de dis
trictsregeling zijn opgenomen, in de
werkkring van het district te betrek
ken, zo heet het verder in de nota.
Onder andere kan hierbij worden ge
dacht aan sociaal-economische belan
gen, welke echter voor het heden nog
niet in deze beschouwingen worden
betrokken.
Men zou zich kunnen voorstellen,
dat de taak van het district, in een
veel latere phase der ontwikkeling
zou uitgroeien tot het regelen (zij
het ook voor elke phase op nader
duidelijk in concreto aan te wijzen
manier) van de belangen, welker be
hartiging met het oog op de nood
zakelijkheid van een harmonische
ruimtelijke, economische en sociale
ontwikkeling en van een doelmatig
bestuursbeleid binnen het district,
beter aan een ander orgaan kan wor
den opgedragen dan aan de bestu
ren van de verschillende in het dis
trict g.elegen gemeenten.
Voor de eerste phase der ontwik
keling kan echter slechts aan een
betrekkelijk beperkte groep van be
langen worden gedacht.
Het district blijft deel uitmaken
ken van de provincie en de besluiten
van het districtsbestuur zijn op over
eenkomstige wijze aan de goedkeu
ring van gedeputeerde staten onder
worpen, als dit het geval is met de
besluiten der gemeentebesturen.
Naast een voorschrift, overeenko
mende met art. 18" der gemeentewet,
zal de nieuwe wet een bepaling moe
ten bevatten, krachtens welke elke
in het district gelegen gemeente be
voegd is de Kroon te verzoeken een
besluit van het districtsbestuur te
vernietigen op grond van de omstan
digheid, dat door dit besluit de be
langen der gemeente op ontoelaat
bare wijze worden geschaad. Door dit
laatste voorschrift wordt een extra
vooorzorgsmaatregel getroffen, ten
einde met name te voorkomen, dat
kleine gemeenten in het district door
de grote zouden worden overvleu
geld.
RUIMTELIJKE ORDENING EN
BOUWNIJVERHEID.
De eerste taak, welke aan het dis
trict worde opgedragen, zij dus een
taak van ruimelijke ordening. De ge
dachte hierbij is, dat de districtsraad
de bevoegdheid verkrijgt tot het vast
stellen van een districtsuitbreidings
plan, dat de hoofdpunten voor de
ontwikkeling op stedebouwkundig ge
bied van het gezamenlijke territoir
der gemeenten aangeeft en dat re
kening zal moeten houden met een
eventueel streekplan.
Zulks evenwel met dien verstande,
dat de gemeenten haar wettelijke be
voegdheid behouden tot het vaststel
len en wijzigen van haar plaatselijke
plannen, zij het met inachtneming
van het districtsuitbreidingsplan. Een
en ander uiteraard onder de nor
male goedkeuring van gedeputeerde
staten.
De wet zou aanstonds aan de dis-
strictsraad de plicht moeten opleg
gen om binnen een nader te bepalen
termijn voor het gehele district een
werk- of uitvoeringsplan vast te
stellen, onder goedkeuring van ge
deputeerde staten. Dit plan zal moe
ten aangeven de belangrijkste wer
ken, welke voor de ontwikkeling van
de gehele agglomeratie van belang
zijn en die voor rekening van het
district worden uitgevoerd. De dis
trictsraad zal bevoegd moeten zijn
om aan de hand van dit werkplan,
dat o.m. in de ut-gentie-volgorde
voorziet, aan de gemeentebesturen
de uitvoering van werken voor reke
ning van het district op te dragen,
binnen te stellen termijnen. Bij na
latigheid zal de districtsraad hierin
moeten kunnen doen voorzien. Ook
zullen de gemeenten, welke niet over
voldoende uitvoerend apparaat be
schikken, aanstonds de medewerking
van het district kunnen inroepen voor
de uitvoering. De districtsraad zal
dan op zijn beurt eventueel een be
roep moeten kunnen doen op daartoe
wel geoutilleerde diensten van an
dere tot het district behorende ge
meenten.
Er zal dus moeten zijn een dis-
trictsdienst voor ruimtelijke ordening
en bouwnijverheid.
De grondpolitiek zou mede tot de
taak van het district moeten gaan
behoren, in die zin, dat, met behoud
voor zo ver mogelijk van de gemeen
telijke taak ten deze, de districtsraad
de bevoegdheid krijgt, te bevorderen,
dat de gemeente, voor rekening van
het district, bepaalde grond-transac
ties verricht, welke nodig zijn voor
de verwezenlijking van de door het
districtsbestuur vastgestelde plannen.
Het huisvestingsbeleid blijve aan
de gemeentebesturen voorbehouden.
Echter krijgt het districtsbestuur de
bevoegdheid voorschriften te stellen
tot verzekering van een goede coör
dinatie van dat beleid in de onder
scheiden gemeenten.
DE FINANCïëN VAN HET
DISTRICT.
6. Wat de financiën van het dis
trict betreft, hiervoor zijn verschil
lende regelingen denkbaar, aldus de
nota. Met name de stichting van een
nieuwe stad zal zeer hoge uitga
ven vergen. Of deze via de in het
district gelegen gemeenten zullen
worden gedekt, of wel rechtstreeks
door het Rijk, zal nader moeten wor
den onderzocht. Voor de meer nor
male uitgaven van het district gelde
het beginsel, dat de districtsraad jaar.
lijks de begrotingen van inkomsten
en uitgaven vaststelt voor het dis
trict en voor de eventuele districts
diensten en -bedrijven.
De kosten van het district worden
over de gemeenten, in het district
gelegen, omgeslagen volgens bij de
wet te stellen regelen en met zo veel
mogelijk in achtneming van de finan
ciële draagkracht der gemeenten.
Naast de hierboven aangegeven
taak van het district op het gebied
van de ruimtelijke ordening in het
algemeen, krijgt het bij de wet nog
een bijzondere taak ofi dit zelfde ge
bied, nl. de stichting van een nieuwe
stad. Het is duidelijk, dat voor deze
stichting, welke zich volgens het
plan „Wilsveen" over het territoir
van meer dan één gemeente uitstrekt,
niet volstaan kan worden met het
verstrekken van algemene directie
ven door het districtsbestuur. Ten
aanzien van het territoir der nieuwe
stad worden aan het districtsbestuur
verdergaande bevoegdheden gegeven.
Voor deze bijzondere taak dienen de
bevoegdheden en verplichtingen,
welke de woningwet aan de gemeen
Woensdag is de nieuwe brug over de Rijn bij Rhenen gesloten. Hoewel de eerste stappen erover reeds gezet
zijn door de burgemeesters van vier gemeenten zal het toch nog wel tot eind oktober duren, voordat
het verkeer over de brug mogelijk is.
tebesturen verleent, resp. oplegt,
over te gaan op het districtsbestuur.
Voorts worden in dit verband nog
genoemd: de uitvoering van de woon.
ruimtewet, art. 79 van de onteige
ningswet en art. 18 van de wet hou
dende voorlopige regeling inzake het
nationale plan en streekplannen en
in het algemeen die wettelijke voor
schriften, welke de stichting ener
nieuwe stad op zo doeltreffend mo
gelijke wijze kunnen bevorderen. De
onteigeningen, welke ten behoeve
van de stichting der nieuwe stad
plaats vinden, geschieden ten name
van het district.
De wet bepale, dat de hier genoem
de bijzondere bevoegdheden van het
district een einde nemen op een na
der door de Kroon te bepalen tijd
stip, wanneer de stichting ener nieu
we stad naar het oordeel der Kroon
zal zijn voltooid.
De beantwoording van de vraag
uiteraard door de wetgever of de
nieuwe stad zal blijven deel uitma
ken van de gemeenten op wier ter
ritoir zij is gebouwd, dan wel of zij
in haar geheel aan het territoir van
een dier gemeenten zal worden toe
gevoegd, dan wel of zij een nieuwe
gemeente zal vormen, kan gevoegelijk
tot bedoeld tijdstip worden uitgesteld.
Op dat tijdstip zal de feitelijke ont
wikkeling een belangrijke bijdrage
kunnen schenken tot de bepaling van
de ten deze meest aangewezen oplos
sing.
Een afschrift van brief en nota
werd gezonden aan de Minister van
Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming
en P.B.O. en aan de Minister van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid.
ri als briljanten
Advertentie
AANBESTEDING VERBETERING
EN WIJZIGING VAN DE
VERHARDING DER RIJKSWEG
HAAGSE SCHOUW—LEIDEN—
BODEGRAVEN ONDER DE
GEMEENTE ZOETERWOUDE.
Door de Rijkswaterstaat te 's-Gra-
venhage is gisteren onderhands aan
besteed: de verbetering en wijziging
v.d. verharding, van de Rijksweg
Haagse SchouwLeidenBodegra
ven tussen km. paal 1965 en 20650
met bijkomende werken. De inschrij
vingen waren van hoog naar laag
als volgt. fa. Versloot, Bodegraven
140.000; Oudenes en Turkenburg
Alp-hen aan den Rijn 139.500; P.
Stigter Ammerstol, 135.000; fa. wed.
K. van Driel, Koudekerk aan den
Rijn. 132.500; fa. Rienstra, Nieu-
werkerk aan den LJsel 131.200; C.
Langeveld, Alphen aan den Rijn
129.900; J. Stam, Voorschoten
128.900; A. Ui. Stuifzand. Leiden
116.000; G. van Ark el, Nieuwerkerk
aan den IJsel 112 000; K. Barneveld
Zeist 111.860; N.V. van Splunder's
Aann. Mij. Ridderkerk 110.800; fa.
v. d. Steen, Nieuwebrug aan den Rijn
109.800; Aannemers bedrijf Gebr.
Schouls N.V. Kanaal weg te Leiden
106.500. Het werk is aan Gebr.
Schouls te Leiden gegund.
BACONPRIJS VERLAAGD.
Het Produktschap voor Vee en
Vlees heeft besloten de prijs van ba
con met 5 cent te verlagen tot 2.20
en de gewichtsgrenzen te verruimen
van 6380 tot 70 kg.
Verder is uitvoerig gesproken over
de situatie op de schapenmarkt, waar
een moeilijke situatie ontstaan is door
de betalingsmoeilijkheden met de ex
port naar Frankrijk.
Onze schapenstapel is van 178000 in
1956 verhoogd tot 202.000 in 1957, ter
wijl het aantal fokschapen is oegeno-
men met 25.000.
Door het stopzetten van de vrije
export naar Frankrijk zyn er in mei
en Juni 2.500 schapen minder uit
gevoerd dan vorig jaar en is door de
achterstand in leveringen de schapen-
markt overvoerd, met prijsdaling als
gevolg. Wel gaat de uitvoer naar
België op dezelfde voet voo -t, maar
deze export is veel geringere in 1956
gingen 137.000 schapen naar Frank
rijk en 24.000 naar België.
MAASTRICHTSE RAAD GELAST
ONDERZOEK NAAR BELEID
VAN OUD-DIRECTEUR.
De gemeenteraard van Maastricht
heeft dinsdagavond aan wethouder
mr. W. Kom opdracht verleend om
een onderzoek in te stellen naar de
bezwaren van ir. Cl. Driessen, oud-
directeur van het gemeentelijke gas-
en waterleidingbedrijf te Maastricht.
Deze had gelegenheid gevraagd tot
openbare verdediging van zijn beleid
tegen de aantijgingen, die de wet
houder van openbare werken vorig
jaar in de raad tegen zijn beleid had
geuit.
Ir. Driessen was toen opder meer
verweten nalatig te zijn geweest in
het op de hoogte stellen van burge
meester en wethouders inzake de
toestand, waarin de waterleiding- en
gasbuizen in Maastricht verkeerden.
Na een briefwisseling van meer dan
een jaar hadden b. en w. thans aan
de raad voorgesteld, het verzoek van
ir. Driessen af te wijzen. De raad
vond dit echter niet juist.
Gala voor Haagse bereden politie
Het algemeen Haags comité zal de bereden brigade van de Haagse politie
op woensdagmiddag 11 september een gala-uniform aanbieden. Bij deze
plechtigheid, welke zal plaatsvinden voor het oude stadhuis van Den Haag
aan de Groenmarkt, zal de burgemeester van de residentie, als hoofd van
de politie, de uniform officieel in ontvangst nemen. De uniform zal voor
het eerst officieel worden gedragen op 17 september a.s. ter gelegenheid
van „Prinsjesdag". Deze foto laat zi^n hoe de leden van de bereden brigade
er op die dag uit zullen zien.
Onderstaand staatje geeft een overzicht van de verlies en winstcijfers
van grondgebeid en bewoners, welke teweeg worden gebracht door de door
gedeputeerde staten voorgestelde grenswijzigingen van een twintig ge
meenten in het midden van Zuid-Holland.
Hieruit blijkt duidelijk, dat de steden Gouda en Woerden en de dorpen
Bodegraven en Boskoop het meeste profijt van de herzieningen trekken.
En voorts, dat de gemeenten Zwammerdam, Rietveld en Barwoutswaarder,
door opheffing, de grootste verbezen lijden, terwijl de gemeenten Heken
dorp, Lange-Ruige-Weide, Papekop en Waarder, als naamvoerende gemeen
ten, van de kaart gaan maar als gemeenten onder de nieuwe naam Drie-
bruggen worden samengevoegd.
Alphen aan den Rijn staat ca 465 ha. grondgebied met 570 bewoners af
aan Boskoop, maar ontvangt ca. 270 ha. met 1030 bewoners van Zwammer
dam en ca. 60 ha. met 50 bewoners van Bodegraven, alzo een verlies aan
grondge!>f d van 135 ha. en een winst aan zielen van 510.
Bodegraven ontvangt ca. 550 ha. met 1270 bewoners van Zwammerdam
en een grondgebied van ca. 1238 ha. met ongev. 2326 bewoners van de ge
meenten Lange-Ruige-Weide, Barwoutswaarder en Rietveld, terwijl het 60
ha met 50 bewoners afstaat aan Alphen aan den Rijn alzo een niet geringe
winst van 1728 ha. en 3546 bewoners.
Boskoop handelt niet minder voordelig. Deze gemeente ontvangt ca. 465
ha. met 570 bewoners van Alphen aan den Rijn, ca. 195 ha. met 130 bewo
ners van Reeuwijk, ca. 145 ha. met 40 bewoners van Zwammerdam en ca. 8
ha met 70 bewoners van Hazerswoude, in totaal 813 ha. met 810 bewoners
en behoeft niets tegen te stellen.
Driebruggen zal de nieuwe gemeente heten, die samengesteld zal worden
van de grootste delen van Hekendorp, Papekop, Lange-Ruige-Weide en
Waarder en een klein deel van Woerden, tot een totaal aantal inwoners
van plm. 2900.
Gouda ontvangt 450 ha. grondgebied met 630 bewoners van Waddinxvcen
3 ha. met. 107 bewoners van Stolwijk, 64 ha. met 286 bewoners van Goude
rak, 64 ha. met 300 bewoners van Haastrecht, 32 ha. met 19 bewoners van
Moordrecht en 31 ha. met 1070 bewoners van Reeuwijk, in totaal 644 ha.
met 2412 bewoners. Ook deze gemeente staat niets af.
Haast'/dit wordt ca. 64 ha. en 300 bewoners kleiner door afstand aan
Gouda, maar ontvangt ca. 400 ha. en 340 bewoners terug van Reeuwijk,
zodat Haastrecht een winst boekt van 336 ha. en 40 bewoners.
Hazerswoude zal zijn verlies wel kunnen dragen: 8 ha. met 70 zielen (aan
Boskoop). Krijgt er niets voor in de plaats.
Lange-Ruige-Weide staat een deel af aan Reeuwijk, de rest gaat deels
naar Bodegraven, deels naar Woerden (zie aldaar).
Oudewater ontvangt ca. 80 ha. het z.g. Klein Hekendorp van Hè-
kendorp en de kleine buurtschap Tappersheul met ca. 30 bewoners van
Papekop en behoeft niets af te staan.
Reeuwijk verliest ca. 31 ha. met 1070 bewoners aan Gouda, ca. 400 ha. met
340 bewoners aan Haastrecht en ca. 195 ha. met 130 bewoners aan Boskoop,
alzo een totaal verlies van 626 ha. en 1540 bewoners. Maar deze gemeente
ontvangt ca. 805 ha. grondgebied met 430 bewoners terug van de op te hef
fen gen nte Zwammerdam, alzo een winst van 179 ha. oppervlakte en een
verlies in 1110 zielen. Voorts ontvangt Reeuwijk het polderdeel Oukoop
van Hf^.-ndorp en een deel van Lange-Ruige-Weide.
Waddinxveen verliest ca. 450 ha. grondgebied met 630 bewoners aan
Gouda en krijgt er niets voor terug.
WoerrV i ontvangt ca. 900 ha. met 1050 bewoners van de gemeenten Lan-
ge-Ruige-Weide, Waarder, Barwoutswaarder en Rietveld en staat een klein
grondgebied af aan de te vormen nieuwe gemeente Driebruggen.
Zwammerdam verliest ca. 145 ha. met 40 bewoners aan Boskoop, ca. 550
ba. met 1270 bewoners aan Bodegraven, ca. 805 ha. met 430 bewoners aan
Reeuwijk en ca. 270 ha. met 1030 bewoners aan Alphen aan den Rijn en
hiermede verliest Zwammerdam haar bestaansrecht.
ZEEPOST.
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De dbta,
waarop de corr. uiterlijk ter post
moet zijn bezorgd, staan achter de
naam van het schip vermeld.
Argentinië: ss „Uruquay" 9 sept.,
Australië: via Engeland 14 sept. Bra
zilië: ss „Uruguay" 9 sept en ms
„Prins Willem 5" 10 sept., Canada: ss
„Kinderdijk" 12 sept. en ss „Groote
Beer" 14 sept., Ohili: via New York,
12 sept., Indonesië: ss „Roebiah" 12
sept., Ned. Antillen: ss „Triton" 12
sept., Nieuw Zeeland: via Engeland
14 sept., Suriname: ms. „Cottica" 11
sept., Brits-Oost-Afrika: via Frank
rijk, 14 sept
Inlichtingen betreffende de ver-
zendingsdata' van postpakkettten ge
ven de postkantoren.
VADER EN DRIE BROERS
AAN HET ALTAAR
Pater Leo Bakker SJ zal zondag
om 10 uur in de St. Petrus Canisius-
kerk te Nijmegen zijn plechtige
eerste H. Mis opdragen. Zijn vader
de weleer w. heer G. Bakker die op
latere leeftijd de H Priesterwijding
heeft ontvangen is presbyter-assis-
tens, terwijl zijn broeir pater Rob
Bakker SJ diaken is en een andere
broer pater Piet Baker SJ sub-dia
ken.
