4 GEKLOPT
De kaasmarkt van Bodegraven bestaat 75 jaar
TZÏicVi
Adres aan Tweede Kamer
BOUILLON
i_vi_yz"i v_7 AUGUi 1 Lib ly^,
rAUlJNA 0
Bond van Bloembollenhandelaren
Naar aanleiding van het aan
hangig gemaakte wetsontwerp tot
goedkeuring van het verdrag tot
oprichting van de Europese gemeen
schap heeft de bond van bloembol
lenhandelaren een adres gezonden
aan de Tweede Kamer der Staten
Generaal.
De bond schrijft ten volle over
tuigd te zijn van de noodzakelijk
heid nauwe economische samenwer
king tussen de Europese landen on
derling maar ook tussen die landen
en de andere delen der wereld zo
veel mogelijk te bevorderen. Met be
zorgdheid wordt echter afgevraagd
of de beginselen in het verdrag wel
steeds nageleefd zullen worden.
De bond meent als zijn oordeel te
mogen uitspreken dat in elk geval
bij uitlegging, uitwerking en toepas
sing van het verdrag gewaakt zal
dienen te worden voor de grond
beginselen en wel met name voor de
De eerste K.L.M.-vlucht
AmsterdamHouston
Kleine dingen 'die de
vriendschap onderhouden
Een van de meest interessante ge
schenken voor de verschillende in
stanties en instellingen te Texas, die
zich aan boord van het eerste KLM-
lijnvliegtuig naar Houston bevinden,
is wel een ingebonden exemplaar van
het Staatsblad van het Koninkrijk der
Nederlanden van 1841, waarin een
tractaat van vriendschap, handel en
scheepvaart is opgenomen, dat inder
tijd is gesloten tussen de toen juist
zelfstandig geworden republiek Texas
en Nederland. Dit staatsblad is een
geschenk van' de heer U. F. M. Del-
laert, directeur van de luchthaven
Schiphol en bestemd voor de gouver
neur van de staat Texas. a
De president-directeur van de
KLM, zal aan het stadsbestuur van
Houston de zilveren medaille van ver
dienste van de KLM aanbieden. De
Kamer van Koophandel van Houston
krijgt voorts twee aquarellen, voor
stellende havenge'zichten van Amster
dam (van de jonge schilder Nico Bak
ker) ten geschenke.
Het plaatsje Nederland in Texas
gesticht door emigranten uit Overijs
sel wordt ook betrokken bij de
feestelijke opening van de directe
luchtverbinding TexasNederland.
De burgemeester van deze plaats ont
vangt een brief van de burgemees
ter van het Nederlandse dorp Ameri
ca (Limburg), waarin de banden tus
sen America en Amerika worden ge
memoreerd. De gasten die de eerste
vlucht naar Houston zullen meema
ken, zullen na het welkomstdiner il-
daar een zeer merkwaardige sigaar
roken. Een Nederlandse sigarenma
ker heeft n.l. speciale sigaren gefa
briceerd, die geïnspireerd zijn op de
bekende lange hangpijpen.
Door de KLM worden speciale
enveloppen uitgegeven ter gelegen
heid van de eerste vlucht naar Hous
ton. Deze enveloppen, die te koop zijn
bij de postzegelhajndelaars, zullen
door de PTT worden voorzien van een
speciaal stempel, dat op de envelop
pen zal worden aangebracht naast 't
dagtekeningsstempel. In Houston krij
gen deze envelopDen een bijzonder
aankomststempel, waarna zij aan de
afzender worden geretourneerd.
Van de DC-7C, die van Schiphol
naar Texas vertrekt, zal de heer J.
Roosenburg (43N gezagvoerder zijn. In
Montreal, waar een tussenlanding
wordt gemaakt, zal gezagvoerder R. P.
A. van Rees (44) in de stuurstoel
plaats nemen voor het traject Mon
trealHouston.
GEVAARLIJKE HOBBY
Een 17-jarige scholier uit de Tin-
torettostraat 29 te Amsterdam, die
gistermiddag met zijn vader thuis
aan het experimenteren was met
chemische stoffen, is het slachtoffer
van zijn hobby geworden. Hij deed
een chemische substantie in een
oude geweerloop en spoedde zich
toen naar het balcon om te zien 'of
hij een ontploffing tot stand kon
brengen. Hij slaagde daarin zo goed,
dat de geweerloop uit elkaar sprong
Het gevolg was, dat hij ernstig aan
zijn rechterhand gewond werd- en in
de Boehavekliniek moest worden
opgenomen.
vrije ontplooiing ook van de mo
gelijkheden voor ons land van het
internationale goederen- en dienst
verkeer, zowel ten aanzien van de
lidstaten als van derde landen in en
buiten Europa.
Ook wordt gevraagd te waken
voor het tegengaan van protectionis
tische, autarkisch collectivistische,
dirigistische en bureaucratische ten-
denzen, alsmede voor handhaving
van particulier initiatief en onder
nemingsvrijheid en intensieve in
schakeling van het bedrijfsleven in
al zijn schakeringen, zowel in zijn
nationale als in zijn internationale
organisaties.
Geslaagde oog-operatie
Na 16 jaar weer ziende
De broeder van de minister-presi
dent van de Nederlandse Antillen,
de heer A. D. Jonckheer, eigenaar
van het dagblad „La Prensa" in Wil
lemstad (Curacao), is na een oogbe
handeling in de kliniek van prof.
Weve te Utrecht thans als genezen
ontslagen na 16 jaar blind te zijn ge
weest.
Hij blijft nog enige tijd in Neder
land voor een nabehandeling.
Een van zijn medewerkers heeft
nu een gesprek met hem gehad in
zijn appartement in een hotel, waar
hij hem en zijn echtgenote aantrof in
de beste gezondheid, ontroerd en zeer
gelukkig. De heer Jonckheer heeft
het verlies van zijn gezichtsvermo
gen sedert zestien jaren buitenge
woon flink gedragen.
„Wanneer bemerkte u he%. herstel
van uw gezichtsvermogen het eerst",
vroeg zijn medewerker. „Dat was
tijdens de operatie", zei de heer
Jonckheer. „Ik zag opeens in grove
trekken de professor zelf, daarna
een wit licht en een diep blauw licht
daar omheen, maar het diepst be
wust ben ik mij geworden het grote
geluk van het terugwinnen van miin
volle gezichtsvermogen, toen ik de
trappen afging van het gebouw,
waarin de kliniek van orof. Weve ge
vestigd is. Toen zag ik op de stoep
een autoped met twee jongetjes er
op zich voortbewegen en ik stond
stil en ik dacht, kijk, dat zijn nu
twee jongetjes op een autoped, die
ik zie".
De heer Jonckheer, die op voor
schrift van prof. Weve nog veel rust
moet houden, heeft meegedeeld, dat
hy verder niemand zal mogen en
kunnen ontvangen. Hij blijft in alle
rust nog enige tijd in Nederland voor
een nabehandeling onder cotrole van
prof. Weve.
OOGSTDANKDAG L.T.B
De L.T.B. gaat zijn najaars-pro
cessies naar O. L. Vrouw ter Nood
nabij Heiloo (tevens dioc. Oogst-
dankdagen) houden op woensdag 18
en donderdag 19 september a.s. De
plechtigheden beginnen om tien uur.
NEDERLAND.
In dit najaar zal in vier Nederland
se steden een reizende tentoonstelling
van Amerikaanse serigraphieën dit
zijn in zeefdruk uitgevoerde kunst
uitingen te bezichtigen zijn.
De expositie is bijeen gebracht door
de United States Information Service.
De Nederlandse vereniging van Zeef
drukkers verleent er medewerking
aan. Een 35-tal serigraphieën wordt
getoond, terwijl de vervaardiging
hiervan door een fotomontage wordt
toegelicht.
Daarnaast wordt een overzicht ge
geven van de commerciële toepas
singsmogelijkheden van het zeefdruk
procédé, waarbij in het bijzonder
aandacht is besteed aan het bedruk
ken van papier, textiel en acetaat en
op het doen uitvoeren van boekillus
traties in dit procédé. Een kleine bi
bliotheek completeert het geheel. De
Vereniging van Zeefdrukkers zal
Nederland vervaardigd zeefdrukwerk
exposeren. De tentoonstelling komt
van 1019 oktober te Amsterdam in
het Instituut voor Kunstnijverheids
onderwijs.
BRAND TE SCHIEDAM.
Vannacht is brand uitgebroken in
een woning aan de Brugmanstraat
37 te Schiedam bewoond door de ge
zinnen Van Loenen en Markus. De
oudste zoon van het laatste gezin,
die op zolder slaapt werd wakker
door brand- en rooklucht. Hij merkte,
dat de weg naar beneden reeds door
vlammen was versperd maar slaagde
erin zich via de dakgoot bij buren in
veiligheid te stellen. De brandweer
arriveerde spoedig en had het vuur,
dat ontstaan was in een hoeveelheid
g' oliede boardplaten, spoedig met
een nevelblusser onder de knie.
Aangezien de twee benedenverdie
pingen met behulp van buren snel
ontruimd konden worden is er aan
het meubilair niet veel schade aan
gericht.
TWEE JARIG MEISJE OVERREDEN
In Mheer (Zuid-Limburg) is gis
teravond het tweejarig dochtertje
van de familie B. door een achteruit
rijdende bestelauto overreden en ge
dood.
ZEEPOST.
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan ach.
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië: s.s. „Highland Brigade"
3 sept.; Australië: via Engeland 31,
via Engeland 7 sept.; Brazilië: s.s.
„Highland Brigade" 3 sept.; Canad:
m.s. „Prins W. van Oranje" 31 aug.,
s.s. „Luksefjell" 4 sept., s.s. „Nieuw
Amsterdam" 7 sept.; Chili: via New
York 5 sept.; Indonesië: m»s. „Oran
je" 7 sept.; Ned. Antillen: m.s. „Te-
lamon" 3 sept.; Nieuw Zeeland: via
Engeland 31 aug., via Engeland 7
sept.; Suriname: m.s. „Mentor" 4
sept.- Unie van Z.-Afrika: m.s. „Edin
burgh Castle" 31 aug. en Z.W.-Afri
ka; pa.s. „Winchester Castle". 7 septj.
Brita^ost Afrika: via Frankrijk
sept.
Inlichtingen betreffende verzen-
dingsdata van postpakketten geven'
de postkantoren.
Nieuwe hobby van Nederlandse mannen!
Knutselen, voetballen, tuinieren
al die mannelijke liefhebberijen val
len in het niet bij deze nieuwe: eten!
Nieuw? Een beetje wel. Want al lie
ten onze mannen zich al graag ver
wennen. de laatste tijd smaakt al
les hen beter dan ooit! Dat komt om
dat de Nederlandse huisvrouw een
nieuwe „smaakverfijner" heeft ont
dekt, die soep, sausen, ragouts enz.
véél lekkerder maakt. De naam?
Knorr bouillon uit Zwitserland! Van
één zo'n dubbel Knorr-tablet tovert
ook met kokend water een hele li
ter bouillon: door de Knorr koks be
reid van kostelijk vlees en geurig ver
se groenten; licht gezouten en ge
kruid, precies zoals u alles wenst! Als
extra hulp biedt Knorr u nog een
leuk geïllustreerd boekje aan, met 17
praktische vlug-klaar recepten. Alles
met dit heerlijke Knorr bouillon als
„smaakverfijner". U kunt het zó aan
vragen: sluit een postzegel van 10 ct.
met uw naam en adres, in een ge
frankeerde envelop en adresseer:
Knorr, Postbus 1700, Amsterdam. U
ontvangt het Knorr-boekje dan thuis.
(Advertentie).
van kostelijk vlees
voor krachtiger soep!
35 cf per dubbel labiel
A.G. Ikayn^M *»iiierte«d.
II
De Bodegraafse kaasmarkt heeft
altijd in een grote behoefte voorzien.
Regelmatig kwamen de boeren, zelfs
van zeer ver, met hun kaas naar de
markt, terwijl dikwijls een honderd
tal inkopers aanwezig waren. De aan
voeren in 1882, 1883 en 1884 bedroe
gen respectievelijk 3654, 6060 en 7649
partijen. Dit aantal is langzaam ge
stegen zodat in de eerste tien jaren
van deze eeuw jaarlijks 9 a 10 dui
zend partijen werden aangeboden.
Zelfs gedurende de eerste wereldoor
log noteerde men nog een stijging tot
11 a 12 duizend per jaar, doch vanaf
mei 1918 tot mei 1919 lag de markt
stil.
Na de oorlog begon de grote bloei.
Waren het aanvankelijk nog 10 a 12
duizend partijen; van 19231925
overschreed men de 14.000 om daar
na boven de 15.000 te komen met een
maximum van 16.165 in 1927, het re
cordjaar. Gemiddeld waren de aan
voeren gedurende de zomermaanden
van 1923 tot 1935 niet minder dan 450
wagens per week. Men rekent voor
iedere partij 45 kazen en voor iedere
kaas negen kilogram.
Vanzelfsprekend bleek het markt
terrein op het plein vóór de Ned.
herv. kerk veel te klein. Door het op
ruimen van enkele huizen en van de
oude openbare school werd het plein
destijds aanmerkelijk vergroot. Toen
men wekelijks sems een 500 wagens
kreeg, zodat zelfs een klein gedeelte
van Bodegraven als markt dienst
deed, moest naar een andere oplos
sing uitgezien worden. Nauwelijks
was burgemeester C. S. van Dobben
de* Bruyn een tweetal weken geïnstal
leerd of hij kwam met een nieuw
plan, dat door de gemeenteraad met
algemene stemmen werd aangenomen.
Na veel voorbereiding kon op 4 aug.
1925 het nieuwe, bestrate, terrein in
gebruik genomen worden. Het biedt
plaats aan ongeveer 600 kaaswagens,
zodat op de aan elkander gelegen
Oude én Nieuwe Markt zonodig maxi
maal duizend partijen kunnen wor
den aangevoerd.
Tot en met 1939 bleven de aanvoe
ren ver boven de 10.000, doch de
jongste wereldoorlog drukte niet al
leen haar stempel op de bedrijven
van de veehouders maar eveneens
op de kaasmarkt. In 1945 werd zelfs
geen enkele partij aangevoerd. Na de
oorlog zijn de aanvoeren nimmer zo
hoog geweest als voorheen. Dit is een
direct gevolg van de oorlog. Enerzijds
DE NEDERLANDSE IMMIGRANTEN
IN ZUID-AFRIKA.
De verminder emigratie van Ne
derlanders naar Zuid-Afrika is een
gevolg van het feit, dat Zuid-Afrika
voornamelijk geschoolde arbeiders
verlangt, die Nederland zelf nodig
heeft, zo heeft de Nederlandse consul-
generaal in Johannesburg, mr. H. S.
Hallo, gisteren verklaard.
Slechts één procent van de Neder
landse immigranten in Zuid-Afriku
kon niet \yennen en is naar Neder-
y ïhnd teruggekeerd.
Scheepsberichten
AALSDIJK 29 aug. te Semarang, ALU-
DRA 28 aug. Scillys gep. na Hampton
Roads, BALONG 29 aug. te Marseille.
BATU 28 aug. te Khoramshar, BENGA
LEN 29 aug. te Singapore, BINTANG
29 aug. te Pankal Pinang, CALTEX
LEIDEN (t.) p. 28 aug. Burlings n. Rot
terdam, CALTEX UTRECHT (t.) 28 aug.
dw. Muscas n. Ras Tanura, CINULIA
(t.) p. 28 aug. Gibraltar n. Curacao,
DRENTE 28 aug. te Port Swettenham,
ERINNA it.) 28 aug v. Chittagong n.
Pladju. ESSO DEN HAAG (t.) p. 28 aug.
Kaap Vilano n. Antwerpen, ESSO ROT
TERDAM (t.) p. 28 aug. Gibraltar n.
Antwerpen, FRIESLAND (krl.) p. 28
aug. Gibraltar n. Mobile. HAULERW1JK
29 aug. te Port Churchill verwacht,
LEOPOLDSKERK 29 aug. te Antwer
pen verw., LIMBURG p. 28 aug. Kaap
Tenez n. Beyrouth, OUWERKERK 29
aug. te Aden; OVERIJSSEL 28 aug. v.
Aden n. Port Said. PARKHAVEN p.
28 aug. Kaapverdische Eil. n. Antwer
pen, ROTTI 30 aug. te Singapore verw„
SAID JA (t.) 28 aug. v. Surabaja naar
Pladju, SINGKEP 29 aug. v. Belawan
te Penang, STAD ALKMAAR p. 28 aug.
zuidpunt Sardinië n. Bagnoli, STAD
GOUDA in de nacht van 29 op 30 aug.
te Vlaardingen verw., STATENDAM 28
aug. te Southampton, STATUE OF LI
BERTY (t.) 28 aug. v. Mena al Ahmadi
n. Philadelphia, TERNATE 29 aug. te
Makassar. WALTON JONES (t.) p. 28
aug. Malta n. Suez, WELTEVREDEN p.
28 aug. Rome n. P. Said, WIELDRECHT
(t) p. 28 aug. Finisterre n. Bremen,
WONOGIRI 29 aug. te Penang.
is toen vooral in het achterland van
Bodegraven veel grasland gescheurd.
Dit land kreeg gedeeltelijk een blij
vende bestemming als bouwland. An
derzijds wordt er door de boeren
minder kaas geproduceerd omdat er
niet voldoende arbeidskrachten zijn.
De cijfers van de laatste jaren, die
rond de 5000 liggen, behoeven niet te
verontrusten want de betekenis van
de markt hangt niet af van de vraag
of er meer of minder wagens worden
aangevoerd. Integendeel. De plaats
die de echte boerenkaas inneemt, is
onaangetast. De prijzen zijn aanzien
lijk beter dan die van andere kaas
soorten, terwijl in Bodegraven voor
de volvette boerenkaas vaak meer be
taald wordt dan op andere markten
omdat de kazen hier het zwaarst zijn.
Wat betreft volvette boerenkaas kan
de Bodegraafse kaasmarkt als de
meest belangrijke worden beschouwd.
Vanaf 1949 is aan de wekelijkse
markt reeds eens per jaar een bijzon
der karakter gegeven om nog meer
de aandacht te vestigen op de beteke
nis van de productie van volvette
boerenkaas en om de positie van Bo
degraven als centrum van de handel
in kaas te onderstrepen. Bij raadsbe
sluit van 9 september 1952 wordt de
ze najaarsmarkt op de tweede dins
dag in september gehouden. Dit jaar,
bij het 75-jarig bestaan der markt,
zal deze markt worden geopend door
de minister van landbouw, visserij ea
voedselvoorziening, z.exc. L. S. Mans-
holt. Om half tien zal deze minister
in het gebouw van de christelijke
huishoud- en industrieschool de gro
te kaastentoonstelling met meer dan
200 inzendingen openen.
Op het programma staan verder de
provinciale kampioenschappen voor
landelijke ruiters in Zuid-Holland en
Noord-Brabant. In de avond is er een
massaal openluchtspel met ongeveer
500 medewerkers. Johan Bodegraven
van de N.C.R.V. zal als Heer van Bo
degraven ingehuldigd worden, waar
na het officiële gedeelte met een ju
bileum-vuurwerk van meer dan 80
nummers wordt besloten. We hopen
maar dat het mooi weer is.
Drs KOEN PIKET.
SPORT
In een schrijven aan de Koninklijke
Nederlandse Hockeybond heeft Rein de
Waal medegedeeld zijn functies van elf
talcommissielid en coach van het natio
nale elftal neer te leggen. Rein de Waal,
die na de Olympische Spelen van 1952
in Helsinki de leiding van het Oranje
team op zich nam, heeft dit besluit
moeten nemen aangezien het hem we
gens drukke werkzaamheden niet langer
mogelijk is het tijdrovende werk in de
hockeybond vol te houden.
Van het bestuur van de K.N.H.B. ver
nemen wij, dat ook de heer A. R. O. van
Lierop uit de elftalcommissie treedt.
De secretaris-penningmeester, jhr. L.
J. Quarles van Ufford, zal zich belasten
met het zoeken naar geschikte kandida
ten voor de opengekomen functies.
ATLETIEK
De atletiek-landenwedstrijd Finland
Duitsland, welke voor 80.000 toeschou
wers in het Olympisch Stadion te Hel
sinki is gehouden, is door Finland met
het kleinst mogelijke verschil ge worn
nen en wel met 107—106 punten. Nadat
Duitsland na de eerste dag de leiding
had met 5551 punten en op de tweede
dag zelfs na het 18e nummer (10.000
meter) nog met 98—96 voor stond, ver
overden de Finnen met een dubbele zege
in het polsstokhoogspringen de beslis
sende punten (104101), waarin de 4
maal 200 meter estafette, welke een
Duitse overwinning opleverde, geen ver
andering meer kon brengen.
AUTOMOBILISME
LUIK—ROME—LUIK
In de vooravond van woensdag heb
ben de deelnemers aan de klassieke rit
LuikRomeLuik, die onze zuiderburen
graag de Marathon van de weg noemen,
zich naar Spa begeven waar zij van 11
uur af met tussenpozen van 2 minuten
werden weggevlagd.
Van de 113 ingeschreven équipes zijn
er negen niet gestart. GatsonidesJetten
met Triumph, Dassent—Hertzdahl met
Porsche en KoksGorris eveneens met
Porsche zullen de Nederlandse kleuren
verdedigen.
WANDELSPORT
W.S.V. DE LEIDSE HOUTSCHOOL
Zaterdag 7 september zal de Leidse
Houtschool 25 jaar bestaan en mede dit
feit wordt er een jubileummars gehou
den over afstanden van 10, 15 en 25 km.
Het bestuur rekent evenals vorige Jaren
op 'n overgrote deelname. De start vindt
plaats in de Leidse Houtschool, Adriaan
Pauwstraat 1, Leiden, te bereiken per
bus NZH en per gele en stadstram (uit
stappen halte Posthof), tussen 2 en 3.30
uur. Iedere niet-uitvaller ontvangt een
fraaie medaille, iedere groep (minstens
elf personen) een groepsprijs.
Inschrijf-adressen: J. Berg, Oldenbar-
neveltstraat 22, Leiden; G. Groenendijk,
Leidseweg 451. Voorschoten (tel. 32635,
Leiden); W. Bredevelt, Levendaal 175a,
Leiden.
POSTDUIVEN
Leidse Postduiven Club. Na he* ge
houden vliegseizoen kwamen de volgen
de kampioenen uit de bus. Kampioen
oude duiven (Duffel tot en met Bor
deaux): 1. H. Fasel 1203.04 pnt.; 2. J.
Filippo 1133.25 pnt.; 3. D. v. d. Nieuwen-
dijk 1108.30 pnt.
Kampioen Vitesse: 1. D. v. d. Nieu
wendijk 843.32 pnt.; 2. H. Fasel 784.31
pnt.; 3. H. van Alphen 76604 pnt.
Kampioen lange afstand: 1. J. Filippo
441.33 pnt.; 2. H. Fasel 418.73 pnt.; 3.
de Groot 390.79 pnt.
Kampioen jonge duiven: 1. J. Filippo
385.57 pnt.; 2. H. Fasel 383.74 pnt.; 3.
W. Stouten 359.98 pnt.
Kamp. Generaal: 1. H. Fasel 1586.78
pnt.; 2. J. Filippo 1518.82 pnt.; 3. D.
d. Nieuwendijk 1328.59 pnt.
Grote beker: D. v. d. Nieuwendijk
843.32 pnt. Kleine beker: H. van Alphen
765.04 punten.
Aetherklanken
VRIJDAG.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 VARA. 10.00 VPRO, 10.20 VARA.
12.00 AVRO. 16.00 VARA. 19.30 VPRO
21.00 VARA. 22.40 VPRO. 23.00—24.00
VARA.
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23
Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 Voor
de vrouw. 9.15 Gram. (9.35—9.40 wa-
terst.) VPRO: 10.00 Avonturen met
kinderen, caus. 10.05 Morgenwijding.
VARA: 10.20 Voor de kleuters. 10.40
Promenade ork., klein koor en soliste.
11.20 Trompet en trombone. 11.30
Voor de kinderen. AVRO: 12.00 Amus.
muz. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Sport en prognose. 12.50 Gram.
13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram.
13.25 Dansmuz. 13.55 Beursber. 14.00
Viool, altviool en contrabas. 14.35
Voordr. 14.55 Pianorecital. 15.10 Ge-
var. progr. VARA; 16.00 Viool en pia
no. 16.20 Hammondorgelspel. 16.40
Voor de jeugd. 17.05 Lichte muz. 17.25
Vakantietips. 18.00 Nws. 18.15 Act
18.20 Dansmuz. 18.50 De puntjes op
de i, caus. 19.00 Voor de kinderen.
19.10 Ritm. muz. 19.25 Sport. VPRO:
19.30 Vrijetijdsbesteding, klankb.
19.45 Op bezoek bij anderen, eau».
20.00 Nws. 20.05 Op het eerste ge
zicht, caus. 20.15 Pianorecital. 20.35
De Verenigde Naties weer bijeen,
caus. 20.45 Een-flitslicht op he£«qia-
b(je Oosten, caus. VARA: 21.00 Piano-
palet. 21.40 Lichte muz. 21.55 Buitenl.
weekoverz. 22.10 Snaarinstrumenten
van Noord-India, caus. VPRO: 22.40
Zorg om de mens, caus. 22.50 Avond
wijding. VARA: 23.00 Nws. en SOS-
ber. 23.15—24.00 Gram.
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Gewijde mu
ziek. 7.30 Gram. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.00 Nws. en weerber. 8.16
Gram. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Instr.
sept. 9.50 Gram. 10.00 Orgelspel. 10.30
Morgendienst. 11.00 Gram. 11.15 Ra-
diophilharm. ork. 12.00 Viool en pia
no. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Hongaarse volksmuz. 1"\53 Gram. of
act. 13.00 Nws. 13.15 Metropole ork.
13.45 Gram. 14.20 Kamerork. 15.15
Voordr. 15.35 Lichte muz. 16.00
Tuinb.praatje. 16.15 Gram. 16.23 Pia
norecital. 17.00 Voordr. 17.20 Lichte
muz. 17.40 Beursber. 17.45 Gram. 18.00
Stemmen van Overzee. 18.15 Gram.
18.35 Voor de jeugd. 19.00 Nws. en
weerber. 19.10 Regeringsuitz.: Vragen
over de huurverhoging en de blokke
ring door W. Dam, Hoofd Afd. Voor
lichting van het Ministerie van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid. Ru
briek Verklaring en toelichting. 19 20
Regeringsuitz.: Emigratierubr. Het
emigratiepraatje van H. A. van Luyk.
19.30 Nieuwe gram. 20.00 Radiokrant
20.20 Radiophilharm. ork. en solist.
21.15 Christelijk onderwijs in Euro
pees verband, eaus. 21.35 Gram. 21.45
Radiophilharm. ork. (verv.) 22.30
Gram. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nws. en S.O.S.-ber. 23.15-^24.00 Gram.
Er werd
doot J. P. SAE8ROOKE
46)
Zo, nu kan hij niet meer weg,
zei hij bedaard en hij zal even zeker
sterven, als wanneer jij hem gewurgd
had. Het enige verschil is, da^ hij nu
volgens de wet bestraft zal worden.
Dillinghast scheen overbluft door
die onverwachte tussenkomst. Hij
staarde Clyde verwonderd aan en
streek als versuft met de hand langs
het voorhoofd. Opeens scheen hij te
beseffen wat er gebeurde.
Achteruit, Clyde! schreeuwde
hij: Je zult me niet van mijn wraak
beroven. Ga weg!
Ik begrijp heel goed, hoe jij je
gevoelt, zei Clyde op rustige toon: En
als ik in jouw plaats was, zou ik er
misschien wel zo over denken. Maar
daarmee is de zaak niet goedgepraat.
Bovendien zou jij jezelf in nieuwe
moeilijkheden brengen. Laat de wet
op haar beloop. Eltinge zal net zo
streng gestraft worden.
De wet? schreeuwde Dillinghast
smalend: Net of ik niet weet, hoe het
dan gaat. Heb je hem dan niet horen
zeggen, dat hij schatrijk is? Een dure
advocaat zal hem wel vrij praten.
Nee, Clyde, je zult me niet
Hij stak haastig zijn hand in zijn
zak, doch Clyde was hem voor en
wrong hem de revolver uit handen,
die met rinkelend lawaai door het
venster heen vloog. Dillinghast knar
ste op zijn tanden. Het litteken werd
een vurige streep over zijn gezicht.
Hij beefde' van woede.
Loop naar de maan, Clyde!
schreeuwde hij en deed een sprong
vooruit. In razende woede wierp hij
zich op Clyde en sloeg naar hem,
doch deze ontweek de slag nog juist
op tijd. Hy sprong terzijde en
wachtte een volgende aanval af. Hij
wilde de half krankzinnige man niet
al te hard aanpakken. Onder woest
gebrul vloog Dillinghast wederom
op hem af, doch weer week Clyde
uit, maar hij struikelde over een
kleedje en viel met zijn hoofd tegen
de tafelrand. Een ogenblik was hij
versuft door de schok. Hij zag Dil
linghast zich op de man in de stoel
werpen. Hij greep de tafelrand beet
en krabbelde overeind. Juist toen hij
op Dillinghast wilde toespringen, zag
hij deze onverwachts wankelen, dui
zelig heen en weer zwaaien, met de
armen wild door de lucht slaan en
met een gesmoorde kreet omver tui
melen. Na enkele stuiptrekkingen
bleef de man stil liggen.
Clyde ging vlug naar hem toe. Dil-
linghast's bleke Verwrongen gezicht
was naar het licht gekeerd. Op zijn
lippen zat 'n weinig bloederig schuim
Diep getroffen keek Clyde op de
dode neer.
Zijn hart kon die spanning niet
verduren, mompelde hij: Stumperd.
God zij hem genadig.
XX.
HET MOTIEF.
Voor zóver is het volkomen in
orde, zei inspecteur Madran brom
merig.
Eltinge komt op de eiektrische
stoel, zo zeker als tweemaal twee
vier is. Zijn vingerafdrukken kómen
volkomen overeen met die in de
slaapkamer van Dinsmoore gevonden
zodat we hem tenminste met een
moord kunnen belasten. En, als ik
me niet vergis, zal hij ze alle vijf wel
bekennen. Ik zou alleen zo graag nog
weten, welk motief hij voor die
moorden gehad heeft.
Op dat punt kom ik zo dadelijk
verzekerde Clyde.
Ze zaten bij elkaar in de werk
kamer van de inspecteur op de avond
na het drama op „De Populieren".
Eltinge heeft een motief gehad,
zo sterk als het maar kan. En dat
was: angstde krankzinnig ma
kende angst die een man zijn toe
vlucht doet nemen tot de laagste mis
daden, om daardoor het lot, dat hem
boven het hoofd hangt, te kunnen
ontgaan. Stel jezelf eens in zyn
plaats Madran. Een jaar lang had
Dillinghast hem met zijn brieven en
kloppen achtervolgd. Geen vijand
boezemt zoveel vrees in, als een, die
onzichtbaar blijft, Eltinge werd in
letterlijke zin langzaam doorsbang
gemaakt. Hij kon zijn vijand niet te
pakken krijgen, hij wist «liet, wie het
was, of waar hij hem zoeken moest
Hij wist alleen, dat iemand het op
zijn leven gemunt had. Hij kon hem
niet ontwijken, want, waarheen hy
ook ging, die vijand achtervolgde
hem overal.
Eindelijk huurde hy „De Populie
ren", die vervallen buitenplaats in
Seagrove. Hjj had alles al gepro
beerd; nu meende hij'eindelijk op die
afgelegen plek fust te zullen vinden.
Een poosje ging alles goed. Hy liet
zijn baard groeien en nam de naam
van Graves aan. Zijn huisknecht Too-
ker, 'n trouwe en toegewijde schurk,
hield hem gezelschap. Vier of vijf
weken lang gebeurde er niets.
Eltinge begon juist te hopen, dat
hij eindelijk aan zyn gevreesde vij
and ontsnapt was. En toen hoorde hij
op een avond weer viermaal klop
pen. De man, die het gedaan had,
wist als altijd, te ontsnappen, maar
voor de deur lag het gebruikelijke
briefje, dat ditmaal duidelijker dan
anders was gesteld. Het ging zelfs
zover, dat het de datum vaststelde,
waarop Eltinge zou sterven.
Natuurlijk was Eltinge dodelijk
angstig; doch die avond kreeg hij
een inval. Hy schoor zyn baard af,
keerde naar New York terug en
huurde dat oude huis bij het Cra-
mercy Park. Dat was veiliger dan
een hotel of pension, want in zekere
mate leefde hy daar geheel op zich
zelf. Tooker ging natuurlijk mee.
Nog afgezien van zyn oprechte toe
wijding voor Eltinge, verwachtte
Tooker royaal beloond te worden,
zodra het gevaar eenmaal geweken
vas. Eltinge begreep, dat zijp leven
nu een poosje veilig was. Tot aan
de zestiende november, de datum in
de laatste brief genoemd, zou hij
mets te vrezen hebben. En toen
zette hy een systematisch en wei-
overlegd moordplan op. Zes mensen
moesten binnen
Houd op!, riep Madran: Wat
was zijn grondidee voor die serie
moorden?
Clyde fronste het voorhoofd.
Ik zal je de feiten op myn
eigen manier moeten vertellen, Ma
dran. Het plan van Eltinge vereiste
zes moorden. Hij en Tooker verdeel
den het werk gelykelyk onder el
kaar. Vyf hadden zij er met succes
vermoord, doch na de zesde moord
op Calverley, liep het bijna mis. Ah
je die avond niet zo'n pech gehad
had, zou je hem toen reeds te oak-
ken gekregen hebben. Eltinge en
Tooker veranderden vlug van woon
plaats en verhuisden naar het oude
huis aan de Lexington Avenue, dat
eigendom was van een bloedver
want van Tooker. Hollingsworth, 'n
verre bloedverwant van Tooker, was
een sluwe oude schurk, die voor veel
geld te vinden was, om de beide
moordenaars te herbergen.
(Wordt vervolfd).
