S)eGeid6cSot4/torit
Bezorgde Eisenhower pleegt
overleg met de Bagdad-staten
Roken wordt
weer duurder
EENSGEZINDHEID
GEVRAAGD
SYRIË IN RODE GREEP GEVANGEN
Handen ió mindet frezaxgd
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1957
48ste JAARGANG No. 14187
Directeur: C M v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C J ROOZEN BUREAUX: PAPENGRACBT 32
Telefoon: Directie Abonnementen. Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f 0.59 p.w.t ƒ2.55 pjnndM ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes ƒ1410.
IJoe langer hoe meer wordt het on-
bereikbare midden-oosten het
strijdtoneel tussen twee grootmach
ten, de Verenigde Staten en de Sov
jet-Unie, om de wereldsuprematie. Of
liever gezegd: een der strijdtonelen,
zij het dan het voornaamste. Rus
land heeft een greep gedaan naar de
macht in een der Islamitische rijken,
Syrië, en zette daarmee wederom een
stap in de richting van „de olie". De
Sowjets achten dus blijkbaar nu de
tijd gekomen een stap te wagen die
wel eens beslissend kon zijn voor de
gang van zaken in dat o-er het alge
meen genomen anti-Amerikaanse,
zeg anti-westerse deel van de aardbol.
Houden de Russen vaste greep op
Syrië dan hebben zij hun strategische
positie daar wezenlijk versterkt. Nog
een stap verder en zij hebben de con
trole over het levenselixer der wes
terse economie, de olie, in handen. De
Sovjets nestelen zich in een uitvals-
poort naar drie continenten, Azië,
Europa en Afrika.
Wat zal het westen daar tegenover
stellen? Engeland is bezig een
sultan te helpen om althans in de
gevaarlijke hoek enig houvast te hou
den. De Libanon kreeg een nieuwe
regering die zegt vóór de Eisen-
howerleer te willen blijven en dus
in min of meer pro-westerse geest te
willen regeren. Maar is er wel iets
zo onberekenbaars als dat deel der
wereld waar de Islam oppermachtig
is, ageert tegen een niet-Islamitisch
volk als de Israëliërs en konkelt te
gen het christelijk westen, niettegen
staande de ongehoorde rijkdommen
die datzelfde westen de potentaten
daar in de schoot heeft geworpen?
De islamiet zal altijd tegen de chris
tenheid blijven ageren en daar maakt
het anti-godsdienstige Rusland ge
bruik van door het monsterverbond
van de rode ster met de Koran.
Maar de hulp van Engeland in
Oman en Muskate, te zamen met de
pro-westerse politiek van de Libanon
en wellicht het verweer van Israël
tegen de dat land omringende isla
mieten, betekenen alles bij elkaar be
droefd weinig tegen de systematische
wroetpolitiek van Rusland. Er is geen
eensgezindheid in de Westerse poli
tiek die nodig is om de rode opmars
in het midden-oosten in te dammen.
Natuurlijk zal de wens een zodani
ge politiek te voeren bij de belangheb
bende mogendheden wel aanwezig
zijn, een andere vraag is echter of de
gevolgde gedragslijn dezer verschil
lende mogendheden in politiek èn
economisch opzicht zodanig parallel
lopen dat men van een ge-coördineer-
de politiek zou mogen spreken. En
om bij de Verenigde Staten te blij
ven, welk tegenwicht zal Eisenho
wer kunnen stellen tegen de zwaai
naar rood door Syrië?
Twee dingen zijn er die de kracht
van het westen, ondanks de wel
licht nog bestaande voorsprong in
bewapening, verzwakken: de matige
eensgezindheid van het westen zo
als die zich naar buiten laat zien en
de tegenstellingen die steeds weer
blijken te bestaan in Amerikaanse
regeringskringen, met name tussen
Eisenhower en de Senaat. Partijpoli
tieke overwegingen spelen daarbij
een grote rol, zo groot dat men daar
aan de weerkracht van het westen
en de vriendschap (in politieke zin
gesproken) tussen de verbonden mo
gendheden ondergeschikt maakt, zo
niet wil opofferen.
Geen redelijk denkend mens zal het
westen willen beschuldigen van
offensieve bedoelingen. De weer
macht der verbondenen, hoe sterk
deze ook nog mag zijn en welke wa
pens ook zullen worden gebruikt, is
niet anders dan defensief bedoeld.
Maar wil deze defensie in politiek
en materieel opzicht voldoende sterk
zijn om een eventuele agressor een
halt toe te roeepn en terug te drin
gen naar diens uitgangspunt, dan zal
deze macht uit binnenlandse politieke
overwegingen van welk land ook niet
mogen worden verzwakt noch de
band tussen de bondgenoten losser
gemaakt.
De rode octopus die nu Syrië in
zijn tentakels tracht te krijgen en
wellicht reeds heeft, zal het daarbij
niet laten tenzij het monster weet
uiteindelijk te moeten stranden op
een eensgezind en weerbaar front.
Misschien is het nog niet te laat.
De wereld hoopt dat haar goedwil
lende leiders de kracht en de wijs
heid zullen ontvangen die nodig zijn
voor het behoud van de beschaving.
AD INT.
De Amerikaanse regering heeft de machtsgreep van de Russisch gezinde
legergroep in Syrië hoog opgenomen. Zij heeft contact opgenomen met alle
leden van het Bagdad-pact Turkije, Pakistan, Perzië, Irak en Engeland
om hun mening te vragen over de ontwikkelingen in Syrië. Turkije heeft
al in onverbloemde termen te kennen gegeven, dat het niet zal dulden,
dat in Syrië een Russisch gezind regime aan de macht komt. In Washington
zelf worden op hoog diplomatiek niveau directe besprekingen gehouden tus
sen Amerika en Engeland. De Italiaanse staatspresident, Gronchi, heeft aan
geboden te bemiddelen tussen de westerse mogendheden en een aantal
Arabische landen, waaronder Syrië. „Als Gronchi de neutraliteit van Syrië
respecteert, is de regering in beginsel bereid deze bemiddeling te aanvaar
den", heeft de Syrische minister van voorlichting, Sale Akel, gezegd.
President Eisenhower ziet in de weigerde verder te gaan dan de op-
maohtsgreep van de pro-Russische merking, dat zijn regering „niet bij-
legergroep een grootscheepse poging zonder bezorgd" is over de toestand.
regering geluk te wensen met haar BEROEP OP GEZOND VERSTAND.
houding in het geval van de „recen-
landen, die gewoonlijk Syrische tar
we kopen.
Over het zogenaamde Amerikaanse
complot tegen de Syrische regering
zei minister Bitar, dat er feiten en
methoden aan de dag zijn getreden,
die niet te verenigen zijn met de be
ginselen van het volkenrecht en die
geheel en al in strijd zijn met de re
gels van de diplomatie.
Syrië voert een politiek van posi
tieve neutraliteit, dat wil zeggen, dat
het met geen enkele grote mogend
heid een politiek of diplomatiek ver- 1 welke volgende maand Burgarijë, Al-
bond aangaat. Minister Bitar wees banië, Tunesië en Libië zullen bezoe-
erop, dat Syrië zijn onpartijdigheid ken, naar Damascus zullen zijn te-
had getoond door de Amerikaanse ruggekeerd.
te aanval op ons broederland Egypte"
,In antwoord op vragen zei de mi
nister dat Libanon nog Saoedi-Ara-
bië zijn goede diensten heeft aange
boden bij het oplossen van de moei
lijkheden tussen de Verenigde Sta
ten en Egypte.
Op de vraag of Syrië de diploma
tieke betrekkingen met de Verenigde
Staten zal verbreken, zei minister
Bitar, dat dit geheel en al afhangt
van de volgende stappen van de Ame
rikaanse regering.
Syrië aanvaardt Russische
uitnodiging.
Een Syrische parlementaire af
vaardiging heeft een uitnodiging om
een bezoek aan de Sowj et-Unie te
brengen aanvaard, zo heeft de voor
zitter van de commissie van buiten
landse zaken bekendgemaakt.
De datum voor het bezoek zal wor
den vastgesteld als de delegaties,
Dulles hield de commisise voor dat
dat bezuinigingsbedrag zo groot was
dat de bondgenoten van de Verenig
de Staten en de andere landen van
de vrije wereld zich af zouden mo
gen vragen of zij nog wel op de Ver
enigde Staten konden rekenen als
een betrouwbare toeverlaat.
Admiraal Arthur Radford, de vroe
gere voorzitter van de commissie van
Amerikaanse stafchefs, liet ook een
ernstige waarschuwing horen. Zou
den de bezwuinigingen doorgaan, zei
hij, dan moest men rekening houden
met de noodzaak van een aanzien
lijke versterking van het Amerikaan
se militaire apparaat. Dat zou tot ge
volg hebben dat elke jonge Ameri
kaan veel langer militaire dienst
moest doen dan nu het geval is. „De
kosten daarvan zouden schrikwek
kend hoog zijn", zei hij. Van een te
rugtrekken binnen een „vesting-
Amerika" zou volgens hem niets
kunnen komen, omdat het gevolg
daarvan zou zijn dat de Verenigde
Staten een capitulatie voor een dan
steeds verder opdringend communis
me slechts konden uitstellen.
om een tegenwicht te scheppen tegen
de pro-westerse politieke groepen in
Syrië en tegen het aanzien van de
positie van de westerse mogendheden
Koning Hoessein van Jordanië
zond koning Saoed van Saoedi-Ara-
bië een boodschap die vermoedelijk
ever Syrië ging. De boodschap werd
in het Nabije en Mid den-Oosten. Met door de Saoedi-Aribische zaakgelas-
minister Dulles heeeft hij vandaag de tigde overgebracht.
„AMERIKAANSE" SPION
IN POLEN GEARRESTEERD
De Poolse politie heeft een Pool ge
arresteerd, Zbigniew Lenarczyk, „als
agent van de Amerikaanse geheime
dienst". Radio Warschau zei, dat de
man in 1948 uit Polen ontsnapte
naar West-Duitsland, waar hij in
Frankfort aan de Main „ingeschreven
werd voor samenwerking met de
Amerikaanse geheime dienst door
iemand onder de schuilnaam Now-
icki". Lenarczyk keerde als repatriant
naar Polen terug. Hij kreeg van de
staat een boerderij in Tatyn, die hij
gebruikte als dekmantel voor zijn
spionagewerk, aldus radio-Warschau.
Hij wordt ervan beschuldigd inlich
tingen verzameld te hebben over
Poolse militaire installaties.
zaak uitvoerig besproken. Vooral de
aanstelling van een Russisch gezin
de opperbevelhebber voor de Syrische
strijdkrachten, wordt door Eisenho
wer beschouwd als een resolute po
ging om het leger onder communis
tische controle te brengen. Dulles
heeft na zijn onderhoud met Eisen
hower met de Britse ambassadeur in
Washington, Caccia, gesproken. Ge
zaghebbende woordvoerders van het
Witte Huis zeggen, dat de Ameri
kaanse president zich bazig houdt
met de dubbele vraag: betekenen de gaan>
wapenleveranties van Rusland aan -■
Syrië, de militaire veranderingen en
de uitwijzing van drie Amerikaanse
diplomaten dat Syrië een sovjet-sa
telliet .wordt en, zo ja, welke maat
regelen moeten Amerika en de wes
terse mogendheden in het algemeen
nemen om hun oelangen in het Na
bije en Midden-Oosten veilig te stel
len? Voorshands wordt niet verwacht,
dat Rusland Syrië officieel tot sov-
jet-satëlliet zal verklaren, oimdat
Morkou meer belangstelling heeft
voor het stichten van' haarden van
onrust zoals in Oman en in Jemen.
De crisis om Syrië is vorige week
begonnen, toen drie Amerikaanse di
plomaten het land moesten verlaten
wegens zogenaamde samenzwerimg
tegen de Syrische regering. Het af-
Het plotselinge vertrek van de Sa-
oedische diplomaat viel samen met
berichten, dat de reis per vliegtuig,
die de president van Syrië, Koewatli,
zondag naar Egypte maakte, een
„laatste poging" was om te verhin
deren, dat Syrië een Russische sateL
liet zou worden.
Politieke waarnemers zeggen, dat
Koewatli blijkbaar de president van
Egypte, Nasser, wilde raadplegen
over mogelijk te nemen stappen om
de rode stroming in Syrië tegen te
Diplomatieke waarnemers in Lon
den veronderstellen dat de Navo-
landen, in het bijzonder Turkijë, bin
nenkort zullen worden uitgenodigd
deel te nemen aan besprekingen over
de „staatsgreep" in Syrië, die de eer
ste grote uitdaging aan het adres van
de „Eisenhowerleer" is.
De Engelse regering heeft Amerika
geadviseerd tegen het afbreken van
de diplomatieke betrekkingen met
Syrië, ondanks de ver-gaande Syri
sche beschuldigingen.
Syrische minister
beschuldigt Amerika.
De Syrische minister van buiten
landse zaken. Sajjid Salah el Bitar,
heeft de Verenigde Staten er maan-
glijden van Syrië naar het Russische dag op een persconferentie te Damas-
vlak werd versneld door een zuive-cus van beschulidgd te trachten de
ring van de Syrische politie en het onafhankelijkheid van de landen in
leger en de onverwachte reis van het midden-oosten te vernietigen en
Iedere zomer smelt de sneeuw op de Svartis (zwart ijs)-gletscher ln Noord-Noorwegen, vlak bij de Pool
cirkel, zo snel, dat de rivieren, die er het water van af voeren, buiten de oevers treden en grote schade veroor
zaken aan de landbouwbedrijven in de dalen. Dit jaar is het peil van de Svartis-rivier 2,70 meter boven nor
maal gestegen, waardoor 20 vierkante kilometers vrucht baar land in de dalen van de Svartis en de Rauvass zijn
overstroomd. Een dergelijke inundatie is hier nog nim mer voorgekomen. De foto toont een brug over de Svar
tis-rivier, welke door het kolkende water werd vernield.
president Koewatli naar Egypte, waar
hij de hulp van president Nasser is
gaan zoeken tegen de Russische groep
in Syrië. Met de grootste aandacht
wordt de reactie van Turkijë gevolgd,
dat van oudsher Rusland als zijn do
delijke erfvijand beschouwt. Moest
Syrië inderdaad een sovjet-satelliet
worden, dat zou Turkijë in het oosten
een 1700 kilometer lange „bedreigde"
grens krijgen. Het grenst in het
noordoosten aan Rusland en in het
zuidoosten aan Syrië.
Overleg WashingtonLonden.
De „staatsgreep" van communisti
sche officieren in Syrië heeft giste
ren tot een druk diplomatiek overleg
geleid.
Amerikaanse en Engelse diploma
ten voerden in Londen besprekingen.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken
deze landen „stuk voor stuk over te
geven aan het zionisme en het im
perialisme". De leer van Eisenho
wer inzake het Midden-Oosten is
voor de Arabische landen het groot
ste gevaar.
In de landen, die deze leer aanvaar
den, zijn reactionairen begonnen met
het onderdrukken van nationalisti
sche elementen onder het mom van
bestrijding van het communisme, al
dus minister Bitar.
Amerika heeft getracht, zo ging de
minister voort, de Syrische soevereini
teit in gevaar te brengen door een
soort economische blokkade. Grote
hoeveelheden Amerikaanse tarwe
zijn tegen lage prijs aangeboden aan
Een tweemotorfg Amerikaans
legervliegtuig is maandag op een fa
brieksterrein in Frankfort neerge-
HET GEVAL-STERN
De Amerikaanse zakenman Alfred
Stern heeft maandagavond te Praag
de beschuldigingen volgens welke hij
en zijn vrouw, Martha Dodd Stern,
voor de Sowjet-Unie hebben gespio
neerd, „verzinsels" genoemd. De be
schuldigingen werden geuit ten over
staan van een commissie van het
Amerikaanse congres.
Het echtpaar Stern en hun zoontje
verblijven sedert 21 juli te Praag. Op
die dag kwamen zij per vliegtuig uit
Mexico in de Tsjechoslowaakse hoofd
stad aan.
De algemene vergadering van
de Verenigde Naties is voor 10 sep
tember bijeengeroepen een week
voor het begin van de eigenlijke zit-
GEEN DEVALUATIE
VAN HET POND STERLING
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van financiën heeft heden
verklaard, dat het pond sterling niet
zal worden gedevalueerd en dat er
evenmin sprake van is het pond ster
ling vrij te maken van enige binding
aan de pariteit van de dollar of de
marges voor de koers van het pond
sterling te verruimen.
De verklaring van de woordvoer
der is een antwoord op de aanhou
dende geruchten, welke op alle bui
tenlandse markten de ronde doen
sedert de invoering van de nieuwe
Franse valutavoorschriften.
stort. De beide inzittenden vonden de j ting ter bespreking van het rap-
dood. Iport over Hongarijë.
Deze foto toont de ravage, welke werd aangericht toen een Belgische bus in de buurt van de Duitse stad
Leiphein, aan de achterzijde een zware Duitse vrachtwagen ramde, welke langs de hoofdweg stond geparkeerd,
de laadbak volkomen van de achteras lichtte en enkele meters omhoog drukte. Zes Belgische passagiers van de
bus werden vrijwel op slag gedood en 29 anderen werden gewond, van wie enigen ernstig. De bus was met
42 Belgische vakantiegangers van de Beierse Alpen op weg naar België. Volgens de politie was de snelheid van
het voertuig bij de botsing honderd kilometer per uur.
Dil nummer bestaat uit 8 pagina's
/eer i
I (Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond, opgemaakt
11.15 uur).
WESTELIJKE WIND
Veel bewolking met plaatse- I
lijk enige regen of motregen,
maar morgen ook verspreid
voorkomende opklaringen. Mati-
BRITSE EIGENDOMMEN
IN EGYPTE
De Egyptische minister van finan- i
ciën, dr. Abdoel Moneim el Kais- ge, aan de kust af en toe vrij
soeny, heeft maandagavond meege- j krachtige westelijke wind. Wei- j
deeld, dat hij twee Britse functiona-nig verandering in temperatuur.
rissen geen toestemming had ver- j
leend een bezoek te brengen aan die j
in beslag genomen Britse maatschap- 21 Aug. zon op 5.33; onder 19.56;
pijen, daar deze maatschappijen reeds maan op 0.39; onder 16.52.
Egyptisch zijn". 1
De functionarissen van het Britse
ministerie van financiën en de Bank
of England, voeren besprekingen
over de in beslag genomen Britse
eigendommen.
Zacht en vochtig
Hoogwaterstanden
21 Aug. v.m. 10.05; n.m. 11.50.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
OSLO onbewolkt 24 C.
Van de Azoren tot aan de Alpen a^xt
strekt zich een krachtig gebied van motregen 22
hoge druk uit. Langs de noordelijke ABERDEEN zwaar bewolkt 22
rand van het hogedrukgebied wordt LONDEN zwaar bewolkt 21
een brede gordel met krachtige zuid- 1 AMSTERDAM regen 20
westelijke winden aangetroffen, die LUXEMBURG zw. bewolkt 17
zachte en zeer vochtige oceaanlucht PARIJS geheel bewolkt 22
naar West-Europa voeren. Deze lucht BORDEAUX mist 21
bereikte reeds gisteravond ons land, GRENOBLE half bewolkt 17
in verband waarmee in de afgelopen' J^GE onbewolkt 26
nacht bijna nergens de temperatuur BERLIJN geheel bewolkt 22
beneden 15 graden daalde. Doordat de FRANKFORT zwaar bewolkt
atmosfeer tot op 4 kilometer geheel LUNCHEN zwaar bewolkt
verzadigd was met waterdamp, hing ZURICH
er een zwaar wolkendek boven Ne- GENEVE
derland, waaruit het langdurig re- I LOCARNO
gende en motregende. Achter een ^^EN
zwak koufront, dat vanochtend over 1 INNSBRUCK
de Noordzee naderde, bevindt zich ROME
iets minder vochtige lucht, waarin AJACCIO
eveneens veel bewolking voorkomt, MALLORCA
maar waarin enkele verspreid voor
komende opklaringen toch mogelijk
zijn. Tengevolge van de te verwach
ten passage van dit front en van een
volgend front zal er het eerstkomen
de etmaal in Nederland evenwel ook
plaatselijk weer enige regen vallen.
geheel bewolkt
onbewolkt
onbewolkt
geheel bewolkt
regen
half bewolkt
onbewolkt
regen
Korreltje
Wie zich schaamt om te vragen,
schaamt zich om te leren.
