Thomas
EEN BEZOEK MET VERRASSINGEN
aan de ichildeiende kapelaan
Trits is trots van de Lisserdijk
Siudenteniuoning.cn van 55 gulden pet maand
SupetAoni&zh payaag'exAvtiegtuig
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1957
nm LETDSE rOURANT
PAGINA 7
Hoe bent u er eigenlijk toe gekomen te gaan schilderen?
We zitten in de kamer van kapelaan Thomas in de pastorie aan de
Lorentzkade, een kamer, die van de kast met eigen houtsneden, tot een
half afgemaakt knutsel-radiotoestel het stempel draagt van de persoon,
die er in woont.
„Ach, je doet zoiets, omdat je het niet laten kan. Ik ben geboren in
Venhuizen, een dorp in Westfriesland. Qp de lange winteravonden knut
selden we thuis allemaal wat.
Kapelaan Thomas kijkt peinzend "uit het raaim, naar de bloemetjes, die
op 'n plat dak te bloeien staan, en hy ziet de huiskamer van zijn jeugd
voor zich: moeder, die prachtige figuren knipte uit papier, vader, die voor
las, terwijl de kinderen knutselwerkjes verrichtten. Zij deden aan hout
snijden, aan borduren, maar zélf tekende en schilderde hijalles wat
het schone Westfriese land in zijn herinnering had vastgelegd, de beesten
van de boerderij, de mensen, die over het witbesneeuwde land naar het
kleine kerkje gingen, de arbeiders op het land.
De eerste tekening, die hij in de
eerste klas van de lagere school
maakte, ging de gehele school rond
en de kleine Thomas werd als een fe
nomeen beschouwd, die met de teken,
les altijd op de achterste bank alléén
mocht tekenen. Misschien was dat
een verstandig besluit van de leer
krachten, die beseften, dat zij aan dit
talent met schoolse natekenvoorbeel-
den niets mochten bederven. De klei
ne Thomas werd seminarist, theolo
gant; een grote Thomas werd pries
ter gewijd, zijn liefde voor de beel
dende kunst bleef.
„Wij hadden op het seminarie
een leraar, die voortreffelijk les
gaf, zelf een kundig leerling van
Wesseling, die de jongelui met het
ware teken- en schildervuur be
zielde".
\7EEL, ZEER VEEL heeft hij ge-
leerd van de kunstschilder Pij
nenburg, die samen met de jonge
priester rondtrok door het ruige Bra
bantse land rond Helvoirt.
„Op een dag", zo vertelt kapelaan
Thomas, „stond hij naar mijn werk te
kijken. Hij had zojuist voor driedui
zend gulden een doek verkocht, dus
toonde zelf weinig lust tot werken".
Plotseling riep hij uit: „maar u
schildert niet, u vérft". Hij rukte het
penseel uit mijn hand en begon te
borstelen in een landschap, dat ik op
mijn ietwat schoolse en angstvallige
manier had opgezet. Hij joeg de
kwast door mijn werk en toen zag ik
wat ik miste: durf, brede visie. Ik
begreep, dat een schilder behoort te
denken in vlakken, kleuren en con
touren en niet in lijnen.
Pijnenburg gaf me de opdracht een
schilderij te voltooien met gebruik
van één kwast. Tot dat gedenkwaar
dige moment had ik, altijd met ver
schillende penselen voor de verschil
lende kleurtjes gewerkt. Het gevolg
was, dat ik een doek schilderde, waar
een liefhebber tot mijn grenzeloze
verbazing 300 gulden voor wilde be
talen.
I^APELAAN THOMAS is overigens
wat het schilderen betreft een
autodidact. Hij leerde veel van an
deren alléén door te kijken naar hun
werk. Daar zijn er onder die hij diep
bewondert, maar er is géén doek van
zijn hand waarin wij een duidelijke
invloed van persoon of stijl konden
ontdekken. Het zijn slechts de per
soonlijke impressies van 'n hartelijke,
diepgevoelige ziel, die we op het doek
Bij de foto: kapelaan C. W. Thomas
bij een mozaiek van zijn hand.
Soms laat hij zich verleiden „pro
grammatisch" te schilderen; een ge
beurtenis in de zielzorg, die hem niet
loslaat en die hij door het doek weer
kwijt moet. Het zijn nerveus geschil
derde doeken, zijn hand is als een
seismograaf, die de hartslag van de
maatschappij registreert.
Maar we zijn enthousiast over de
doorzichtige aquarellen, die de kape
laan schilderde, van het waterland
rond De Brasem en De Kaag, waarin
je de goede geur van het water ruikt.
Een bezoek aan de schil
derende kapelaan van de Pe
trusparochie wordt er een met ver
rassingen. Terloops laat de kapelaan
wat restauraties van zijn hand van
oude schilderijen zien. Daar hangt
Op zijn kamer een groot stuk voor
stellende de marteldood van de heili
ge Sebastianus; het doek heeft hij
op de zolder van de pastorie gevon
den, geen enkele restaurateur in Ne-
STATIES UIT
BETONIJZER
derland wilde op het zwaar geha
vende werk zijn krachten beproeven.
Maar met eindeloos geduld heeft hij
het verdoekt en bijgeschilderd; het
resultaat is een aantrekkelijk stuk
we menen van de Vlaamse school
dat 'n museum-directeur hem zou
benijden. Kunstbezitters hoorden van
zijn gave tot restaureren en zij kwa
men van ver met hun doeken om ze
door hem te laten herstellen.
„Maar waar blijf je, als je dat er
allemaal bij moet nemen". De ziel
zorg vraagt de persoon van deze
priester en er blijft nog maar 'n be
scheiden .strookje vrije tijd over, dat
gevuld kan worden met de vele ex
perimenten, die hij op het gebied van
de beeldende kunst verricht. Een
mensenleven is te kort om ruimte te
geven aan al zijn ideeën; hij maakt
linoleumsneden, hij maakt prachtige
mozaieken uit gebroken kopjes en
schotels echte mozaïeksteentjes
zijn immers véél te duur hij vormt
aardewerk op een draaischijf, doet
aan boetseren en houtsnijden, maakt
gouaches, en is sinds kort in die
spaarzame vrije uren van zijn drukke
priesterleven geheel in beslag geno
men door kruisweg-staties in wording.
Eén statie-reeks wordt gevormd uit
platteel, prachtige bruine ijzerhou
dende aarde, dat na felle verhitting
in de oven de kleur van brons aan
neemt. Een andere serie wordt ge
bogen betonijzer, een procédé, dat in
de religieuze kunst nog niet eerder
werd toegepast.
Vooral deze laatste werkwijze ver
dient een nadere toelichting: het be
tonijzer wordt naar de lijnen van
een tekening gebogen en gelast,
levensgrote statie-figuren blijven
over, die naar het idee van kapelaan
Thomas in de kerkruimte tegen de
kerkramen aangebracht kunnen wor
den.
Een razend-moeilijk werk, waarvan
men zich afvraagt of de kunstzinnige
priester niet te hoog heeft gegrepen.
De beweging en het wezen van de
figuren, de gemoedstoestand, moeten
immers in één enkele strakke lijn
worden weergegeven. In elk geval is
het een belangwekkend experiment,
dat bewijst, dat kapelaan Thomas
voor géén moeilijke opgaaf terug
deinst.
Een andere verrassing van deze
middag is het lichte, gezellige atelier
aan de Hoge Rijndijk aan de boorden
van de Rijn, waar de kapelaan één
stukje van één dag in de week zich
kan uitleven in de kunstlievende be
zigheid, die een onmisbaar deel van
zijn leven is geworden.
Het atelier is afgestaan door de
bevriende familie Neuwahl, die be
greep waar een schildersziel behoef
te aan heeft: aan een plekje, waar hy
zich kan wijden aan 'n bezigheid, die
voor zijn leven even noodzakelijk is
als ademhalen: het verbeelden van
dat, wat door het oog naar binnen
ging en door de ziel werd hervormd.
Typisch voor de schildersziel is óók
bij hem, dat hij wil meedelen van zijn
gave aan anderen.
Hij schildert veel met anderen, en
soms zijn er in die spaarzame uren,
waarin hij kan experimenteren ook
nog kinderen in het atelier, die on
der zijn en mevr Neuwahl's leiding
met rake penseelstreken grote vellen
met gekleurde fantasieën vullen.
Naar HUIBERS
Haarlemmerstraat 123, Leider
▼oor
GehoorteaankondHiingep
OVERPEINZING
(VOOR UE ZONDAG)
De voorste en de laatste bank
Morgen is het weer een beroerde Sag voor de gelovigen op de
eerste banken in de kerk maar ook voor de gelovigen in de
laatste banken!
„Twee mensen gingen naar de kerk
Het verhaaltje, ja oud als 't is, heeft nog niets aan actualiteit
ingeboet.
De pastoor of de kapelaan lezen dit verhaaltje voor namens
degene, die het bedacht en het 't eerst vertelde en die nu uit zijn
stille tegenwoordigheid in het tabernakel toeluistert en toekijkt.
Hij kijkt in de harten van al die kerkgangers, om te zien of
ze bij dit verhaaltje aan zichzelf denken ofaan een ander.
Het gaat er niet om, of iemand vóór of achter in de kerk zit. Als
iemand achter in de kerk meent: „dat is echt raak voor die en die
man vóór in de kerk" dan zijn de rollen omgedraaid. Dan staat
de farizeeër achterin, en kan het best zijn, dat de tollenaar op de
eerste bank schuilt.
Jezus kijkt doordringend in al die mensenharten,die daar in nette
rijen voor Hem zitten en op zondagmorgen naar Hem toe zijn geko
men om deel te nemen aan Zijn kruis-offer.
Zijn het farizeeërs mensen, die zichzelf zo slecht nog niet vin
den, of zijn het tollenaars, die zichzelf slecht vinden, omdat zij
altijd-maar-weer-aan naar het kwade neigen?
Jezus zelf beantwoordt de vraag, maar wij kunnen haar ook aan
onszelven stellen.
Het is veiliger, deze vraag zelf te stellen, want Jezus kon ver
schrikkelijk tekeer gaan tegen de farizeeën. „Gepleisterde graven"
is al het zachtste wat Hij bedenken kon.
Geen mens in de kerk, of hij nu voor of achterin zit, met een
greintje zelfkennis, kan zich verbeelden niet bij de zondaars te
behoren.
En als men stiekem in zijn gemoed daartegen protest aantekent
of het probeert te vergoelijken, dan hapert er iets heel bedenkelijks
aan het geloofsleven: nederige zelfkennis.
Hard wordt er op het Lelds Uni
versitair sportveld langs de spoorbaan
gewerkt aan de studentenwoningen,
die in oktober door studenten betrok
ken moeten worden. Langs de lijnen,
die het sportveld afbakenen, zijn de
huisjes verrezen. Iedere student heeft
een kamer, ieder huisje, waarin zich
vijftien kamers bevinden heeft een
gezellige conversatiezaal. In d t e
uitvoering zijn er op dit sportveld
zeven gebouwtjes geplaatst. De ka
mers zijn ingericht met centrale ver
warming, de student kan gebruik ma
ken van eenvoudig meubilair. De
huurprijs voor een kamer bedraagt
55 gulden per maand.
De foto geeft een beeld van de In
gang van één der gebouwtjes. Achter
de deur bevindt zich een conversatie
zaal.
(Foto: De Leidse Courant).
De trots van de Lisserdijk, de drieling Memnan, groeit als kool. En als se hi bad gaan, voelen ze zich pas goed
in hun element. Van rechts naar links: Yvonne, Marijke en Louiee»
Foto Mieloo, Lisse
MGR JANSEN
VIERT HUWELIJKSFEEST
VAN ZIJN OUDERS
In de parochie van de H. H. Nico-
laas en Barbara (De Liefde) in Am
sterdam West, waar de bisschop van
Rotterdam zijn jeugd heeft doorge
bracht, zal op zondag 1 september a.s.
mgr. M. A. Jansen om 9 uur een
plechtige hoogmis opdragen bij ge
legenheid van het veertigjarig huwe
lijksfeest van zijn ouders, het echt
paar Jansen-Grimmon uit de Frede-
rik Hendrikstraat.
VRIENDENDIENST.
„Er bestaat een echte vriendschap
tussen ons en wij hebben ons gespie
geld aan zo vele anderen. Ik beken
openlijk foutief te hebben gehan
deld", zei de kweker uit Noordwij-
kerhout voor de Haagse economische
politierechter, waar hij tegelijk te
recht stond met een andere kweker,
eveneens uit Noordwij kerhout. In
het seizoen 1954 had verdachte voor
2,96 are tulpenbollen geen vergun
ning gehad en hij had deze door
overschrijving ook niet kunnen krij
gen. Toen de opmeters kwamen had
verdachte gezegd, dat dit stukje aan
zjjn vriend toebehoorde. De vriend
had het spel meegespeeld en de meet-
bon ook ondertekend. „Weet u wel
dat u wegens valsheid in geschrifte
voor de volle kamer van de recht
bank zou kunnen worden gedag
vaard?", vroeg de officier van justi
tie. De verdachten zeiden er niet zo
kwaad van te hebben gedacht. „Het
is overigens geen nieuwe vondst. Dat
trucje gaat niet op", zei de rechter.
De officier van justitie vond dat
men deze zaken veel te gemakkelijk
opneemt. Hij vorderde tegen de eer
ste verd. 300,boete of 60 dagen
en tegen de ander een boete van
200,of 50 dagen. De rechter, die
releveerde dat de onrechtmatige op
brengst 444,zou hebben bedra
gen, legde resp. een boete van 125
of 25 dagen en van 75,of 15 da
gen op.
Een model van een straalpassagiersvliegtuig van de toekomst, dat verti
kaal zal kunnen starten en landen en in ongeveer 2' 2 uur van Londen naar
New York zal kunnen vliegen, werd donderdag op een perconferentie te
Londen door Sir Miles Thomas, voorzitter van het speciale comité van de
„Air league of the British empire'', getoond. Sir Miles verklaarde, dat,
nadat het comité technische adviezen had ingewonnen van alle afdelingen
van de luchtvaartindustrie, naar zijn mening, Engeland binnen twaalf jaar
met een dergelijk supersonisch vliegtuig in de lucht kan zijn. De snelheid
zou ongeveer 2775 km p/u zijn, op een hoogte van ruim 18 km zou wor
den gevlogen terwijl het toestel ongeveer 135 passagiers aan boord zou
kunnen hebben. De foto geeft een beeld van het ontworpen straalpassa
giersvliegtuig.
