Eerste preek in de H. Lodewijks
kerk duurde anderhalf uur
Koning Lodewijk Napoleon
vergeleken met koning David
Leidse (eugd Actie bracht
de Leidse jeugd in actie
MAANDAG 17 JUNI 1957
DE LETDSE COURANT
PAGINA 10
v
Ouderwetse
welsprekendheid
uitgesproken
bij gelegenheid der eerste plegtige
uitoefening van den godsdienst in de
Kerk van den Heiligen Lodewijk
te Leiden
den 17. van wijnmaand 1809
door
Bernardus Driessen
R.C. Pastoor te Voorschoten,
(de Aarts-Priester van Holland en
Zeeland, H. F. ten Hulsoher, verleen
de voor de druk zijn goedkeuring).
I'VE PREDIKANT had tot tekst ge-
kozen Psalm 25 vers 8: „Heer!
ik heb den luister van uw Huis en
woonplaats uwer Heerlijkheid be
mind".
In het begin van zijn predikatie
schetste hij de zong, die Koning David
heeft gehad voor de tempelbouw te
Jerusalem cn trok daarna een ver
gelijking tussen David en Lodewijk
Napoleon:
O gelukkig volk, dat zulk een Vorst
bezit! Gelukkige onderdanen, welker
dierbaarste belangen aan zulk een
Koning zijn toevertrouwd! Een Ko
ning toch, wien de eer van God, en
de luister van den Godsdienst zoo na
aan het hart ligt, die behartigt on
getwijfeld ook uit alle zijne vermo
gens het wezenlijk geluk van zijn
volk, om dat hij v/eet, dat daar mede
de Eer van God naauw verbonden is.
pRJKEN overzulks uw geluk, o Hol-
*-4 land! erken uw geluk met dank
baarheid van het albestuurend Op
perwezen, Dat in zijne oneindige
goedheid u eenen anderen David tot
Koning gegeven heeft! eenen Man,
die van den eerste voetstap af, wel
ken hij op onzen vaderlandschen
grond gedrukt heeft, niet heeft opge.
houden, doorslaande blijken te gee-
ven, niet alleen van zijn menschlie-
vendheid, maar ook van een Gods-
dienstminnend hart. Warsch van laffe
vleitaal, mag ik mij echter van geene
koude onverschilligheid, van geen ge
voellooze ondankbaarheid schuldig
maaken: de Godsdienst zelf zou mij
verwijten, dat ik zijne heilige voor
schriften niet eerbiedig, als ik bij deze
plegtige gelegenheid den Koning de
eer niet gaf, die hem met zo veel
recht toekomt.
OOE VEELEN TRAANEN heeft
zijne menschlievende hand, in
het kort tijdsbestek zijner loffelijke
Regeering, niet al afgedroogd? Hoe
veele en diepe wonden geheeld? Hoe
veele wanhoopigen van den rand des
verderfs, waarop zij zich bevonden,
te rug getrokken? De jongste ramp
spoeden, die ons Vaderland getroffen
hebben, zijn nog te versch in elks ge
heugen, dat het nodig zijn zou, die
hier te beschrijven, om ons te her
inneren, hoe waarlijk groot de edele
Fransenvriend zich in het midden
van die alle getoond heeft: Gy zelf!
Gy zelf, o Leyden! Gy ziet nog in
de levendigheid der verbeelding uwen
Koning in den omtrek dezer plaats,
met heldhaftige liefde, op den bran
denden puin uwer ingestorte huizen
klimmen, om uwe half versmagte,
verpletterende, zieltoogende kinderen
aan den dood te ontrukken: Gy ge
voelt nog de heilzame uitwerking
van de olie der liefdaadigheid, die
hij zo gulhartig in uwe wonden ge
stort heeft.
r\AN, niet minder luisterrijk, toont
hij de vriend te zijn van den
Godsdienst, hoe veele Kerken zegenen
reeds Hoogstderzelve Koninklijke
edelmoedigheid! hoe veele gemeentens
zenden reeds bij aanhoudendheid
vuurige gebeden hemelwaart voor
hunnen doorluchtigen Weldoener!
hoe luid inzonderheid weergalmen
wanden en gewelven van deze def
tige Kerk, die gij, geëerde Gemeente,
tot dezelve behorende! heden uit zijne
Koninklijke handen ten geschenke
ontvangt, daarbij nog ter instandhou
ding begiftigd met een jaarelijksch
inkomen van 600 guldens, hoe luid
herzeg ik, weergalmt deze bevallige
Kerk van dit dankbaar en erkente
lijk gejuich! Lodewijk Napoleon, Hol
lands geliefde Koning, mag met recht,
in navolging van David zeggen: Heer,
ik heb uw luister van uw Huis, en
de woonplaats uwer Heerlijkheid be
mind! Lodewijk Napoleon geeft aan
zijn volk een verheven, een stigtelijk
voorbeeld van liefde voor God en
Godsdienst.
Dat derhalven! (het is billijk) dat
het voorbeeld van onzen Koning ook
heden onze aandacht bepaale! en wel
bij de overdenking dezer waarheid:
,,de Woonplaats van Gods Heerlijk
heid beminnen, den luister van Zijn
Huis lief hebben, en, zoo veel mo
gelijk bevorderen", kan en mag rede-
en christelijker wijze gesproken, niet
anders aangemerkt worden, als een
bewijs van liefde en hoogachting voor
God zeiven.
Rede- en christelijker wijze
gesproken zou men denken dat
de predikatie hiermede ten einde
was. Het was nog slechts het begin
van deze toespraak tot de „hoogaan
zienlijke Vergadering".
Het onderwerp van de preek was
de luister van het heiligdom bij hei
denen, Joden en Christenen, toege
licht met vele citaten uit de H. Schrift
en zelfs uit Cicero. Het bouwen van
Gods huis en zijn luister beminnen,
is aan te merken als „een bewijs van
liefde en hoogachting voor God zei
ven".
De preek moet ongeveer anderhalf
uur geduurd hebben.
In de peroratie wordt de „Geëerde
Gemeente dezer Kerke" aangespoord
het stichtelijk voorbeeld van Koning
Lodewijk te volgen.
Opvallend is, dat in de gehele preek
van 32 gedrukte bladzijden met geen
woord gezinspeeld wordt op de H.
Lodewijk, onder wiens patronaat de
Kerk toch was geplaatst!
In de peroratie herhaalt de predi
kant zijn lof op den „Doorlugtigen
Weldoener", om te besluiten met een
gebed tot God:
GEBED
EEUWIGE en aanbiddelijke Ma-
jesteit! Gij, die zoo gul als plech
tig beloofd hebt, alle die geenen, die
U verheerlijkt zullen hebben, van
uwen kant wederkeerig te zullen ver
heerlijken! Zie, bidden wij U, van
uwen Hemelthroon neder op dit uw
Heiligdom, dat uw dienaar, onze Ko
ning U heden opdraagt, op dat uw
Naam daar in geheiligd, daardoor
verheerlijkt wordt, en verheerlijk
hem wederkeerig volgens uw woord!
Hij kent geene grootere heerlijkheid,
als die in het bezit der harten, der
liefde zijner onderdaanen bestaat: Gij
zelf, o God! stelt daar den hoogsten
prijs op! Gij begeert niets meer, als
de God onzer harten genoemd te wor
den, en te zijn! Hij verlangt niets
oprechter, als zijn volk gelukkig te
maaken, en Gij, o God der liefde!,
Gij kent insgelijks geen' grooteren
wellust: Volbreng dus, o Heer!, deze
zijne wenschen, zoo wel met de uwen
overeenstemmende! Voltooi de schit
terende overwinning, die hij reeds
over de gemoederen vain Nederlands
Volk behaald heeft, hoe langer zoo
meer! Stel hem, door ons eenen ge-
vvenschten algemeenen Vrede te
schenken, in staat, om zijne liefde
over zijn volk hoe langer zoo luister
rijker ten toon te spreiden! Bestraal
zijnen geest met het hemelsch licht
uwer Goddelijke Wijsheid, op dat
zijne onvermoeide pogingen tot wel
zijn van zijn volk steeds met den
beste uitslag gekroond worden! Doe
hem dit genoegen tot in den geze-
gendsten ouderdom smaaken, tot dat
het U behaagen zal, hem met nieuwen
luister, met onsterfelijke eer te eieren
in het rijk uwer eindelooze Heerlijk
heid!
Het gebed besluit met een bede
voor de „Leden dezer Gemeente" en
voor de „Herder dezer Gemeente".
Amen.
Burgemeester van Leiden opende
tentoonstelling Lodewijkskerk
Restauratie historisch
gebouw een hartewens
Zaterdagmiddag waren in De La
kenhal tal van vertegenwoordigers
van het Leids gemeentebestuur, ver
tegenwoordigers van de Lodewijks-
parochie en talrijke belangstellenden
verenigd om de opening van de his
torische tentoonstelling „Van Sint
Jacobsgasthuis tot Lodewijkskerk"
bij te wonen.
De directeur van het museum, de
heer J. N. van Wessem opende de
bijeenkomst. Hij noemde deze ten
toonstelling door het samenvallen
van de consecratie van de gerestau
reerde Lodewijkskerk en de herden
king van de buskruitramp nu 150
jaar geleden, ten volle verantwoord.
Hij sprak tevens over het stedelijk
karakter ervan, daar de Lodewijks
kerk een gebouw is, dat stamt uit de
tijden van de oudste bekende ge
schiedenis van onze stad.
Spreker dankte voor de medewer
king van het gemeente-archief, met
name mej. Versprille, maar ook het
bestuur van de St. Lodewijkskerk,
in het bijzonder deken W. P. M. Ha
ring voor de medewerking.
Hierna verzocht hij de burgemees
ter deze tentoonstelling te openen.
Jhr. mr. F. H. van Kinschot liet de
aanwezigen in de geest de wandeling
maken door het Leiden van 1186,
Nieuwe Rijn, Rapenburg en Steeh-
schuur. Zijn waardering voor deze
tentoonstelling was zodanig, dat hij
haar in persoon had willen openen.
Hij memoreerde de geschiedenis van
het St. Jacob-kapelletje dat via Saai
hal en Fusteinhal, tenslotte is uitge
groeid tot de schone en waardevolle
St. Lodewijkskerk.
Zijn beide hartewensen op oud
heidkundig gebied waren nu in ver
vulling gegaan: het herstel van het
Gravensteen en de restauratie van de
Lodewijkskerk.
Spr. toonde zich verheugd, te heb
ben kunnen medewerken aan deze
tentoonstelling en verheugde zich op
de plechtige gebeurtenis van a.s.
dinsdag.
Hij verklaarde vervolgens de ten
toonstelling voor geopend.
De tentoonstelling zelf geeft, zoals
Kanunnik W. P. M. Haring, mej. A.
Versprille, stadsarchivaris, en de
burgemeester tijdens een rondgang
door de tentoonstelling over de St.
Lodewijkskerk in De Lakenhal.
wij reeds meldden, een overzicht van
de geschiedenis van dit gebouw. Op
zeer deskundige wijze is uit allerlei
plaatsen een schat van gegevens
bijeengebracht, ook zelfs het gemeen
te-archief van Rotterdam heeft me
degewerkt.
Talrijke kopergravures, tekenin
gen en foto's van 1600 tot heden zijn
hier bijeengebracht om een beeld te
geven van de oudste toestand van de
Saaihal, de ramp van het kruitschip
en de totstandkoming van de Lode
wijkskerk en haar naaste omgeving.
Tevens kan men hier ook bewon-
derren de reeks schilderijen die de
burgemeester-schilder, leermeester
van Rembrandt, Izaak Nicolaasz van
Swanenburgh heeft vervaardigd ter
verfraaiing van de Saaihal, en uit
beeldend de Leidse draperie van die
tijd.
Het is voor iedere stadsgenoot, die
enige belangstelling voor zijn oude
stad kan opbrengen, zeker voor iede
re katholiek, die belangstelling heeft
voor de oude gerestaureerde Lode
wijkskerk, zeer aanbevelenswaardig
een bezoek te brengen aan deze ten
toonstelling, die zal blijven tot 25
juni a.s.
Bij het 2e lustrum
Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van de Leidse Jeugd Actie
(L.J.A.) werd zaterdagmiddag jl. een
grote jeugdmiddag gehouden op het
L.F.C.-terrein aan de Boshuizerkade.
Deze middag was de vierde in de
reeks van festiviteiten rondom het 2e
lustrum. Nu was het de bedoeling, dat
alle Leidse jeugdverenigingen geza
menlijk deze middag zouden verzor
gen in de trant van: „Voor de Leidse
jeugd, door de Leidse jeugd". En deze
opzet van de L.J.A. is geheel en al
geslaagd, mede dank zij de gewaar
deerde medewerking van de zon.
Om 3 uur vertrok vanaf het Pie
terskerkhof een grote kinderoptocht.
Voorop liepen de juniores van K en
G., dan volgden enkele speeltuin-
groepen, de N.P.V.-band, volksdans
groepen, padvinders, gidsen en ver
kenners. Achter K. en G.-senioren
reed een grote wagen met de leeu-
wenkooi en de artiesten van 't Circus
Knikkebeen en daarachter volgden
weer enkele speeltuingroepen.
Via de Douzastraat, Herenstraat,
Zoeterwoudseweg, Boshuizerlaan en
Boshuizerkade trok de stoet naar 't
L.F.C.-derrein. Op het zonovergoten
L.F.C.-terrein hadden zich inmiddels
al enige duizenden kinderen verza
meld. Toen ook de kinderen van de
optocht een plaatsje op de tribunes
hadden gevonden, kon de heer H.
Zunderman het programma openen.
Volgens Hindoegebruik
Schip voor India
met kokosnoot gedoopt
Bij de doop van de voor het gou
vernement van India in aanbouw
zijnde, stoomhoppersleper en cutter
zuiger „Visakha" door de echtgenote
van de ambassadeur van India in ons
land, is volgens hindoegebruik een
kokosnoot, in plaats van de in ons
land traditionele fles champagne, ge
bruikt.
Nadat gebeden waren gezegd om
de gunsten van de god der zee te
verwerven, schilderde mevr. Kapur
op de scheepshuid een swastika,
strooide rijstkorrels op de natte verf,
besprenkelde het geheel met rozen
water en gooide vervolgens de (ge
prepareerde) kokosnoot stuk tegen de
scheepswand, zodat de melk langs het
staal omlaag droop.
Enkele seconden later gleed de
„Visakha" van de helling op Verschu-
re en Co's scheepwerf en machinefa
briek n.v. te Amsterdam een der
vennoten van de I.H.C.-Holland.
De doop en de te "'aterlating wer
den bijgewoond o.m. d:or de ambas
sadeur van India, de heer B. K. Ka
pur.
De zuiger zal gebruikt worden bij
het op diepte houden van haven <*n
haveningang van Vizagapatam aan de
oostkust van India, alsmede voor het
uitvoeren van uitbreidingswerkzaam
heden.
Het schip zal worden voortbewogen
door twee schroeven, aangedreven
door twee stoommachines, die het in
geladen toestand een snelheid van 11
knopen zullen geven. De hopper, die
een inhoud van 3048 ton heeft, wordt
uitgerust met een zandpomp kan
in 50 minuten door een flexibele zuig-
buis worden volgezogen. Het vullen
van het laadruim kan zowel stil lig
-gend als varend geschieden. De
maximum baggerdiepte bedraagt 18
meter.
Indien de te baggeren grond te hard
is om onder meer opgezogen te wor
den kan een snijkopinstallatie ge
bruikt worden om de grond los te
snijden.
In open zee kan de gebaggerde spe
cie gelost worden door middel van
bodemkleppen, die hydraulisch wor
den bediend. De lengte over alles be
draagt 106.20 meter, de breedte 15.22
meter en de holte 7.14 meter.
Hij heette de genodigden, waaronder
wethouder J. C. van Schaik en de
ruim 5000 kinderen van harte wel
kom namens de Lustruimcommissie
van de L.J.A.
De beide corpsen van K. en G.
gaven daarna enige marsen ten beste.
Dans en spel
In 't midden van 't veld voerden
de volksdansgroepen van het Leidse
Volkshuis, De Grote Ronde, Oud-
Poelgeest en Nieuw-Holland geza
menlijk enige volksdansen uit. Wij
zagen o.a. Schotse, Amerikaanse en
Mexicaanse dansen.
Tegelijkertijd demonstreerden de
verschillende groepen van de padvin.
derij op de vier hoeken van 't veld.
De Ned. Padvinders hielden onder
linge wedstrijden Romeinse wagen
rennen, de N.P.G. zette een keuken
tent op, de gidsen stookten een kamp
vuurtje en de katholieke verkenners
waren aan het koprollen en jakar-
draaien.
Hierna was het de beurt voor de
Haagse gasten op deze middag: de
Rollerclub Hollandia, die een rol-
schaatsshow bracht, welke de kinde
ren nog lang zal heugen. Na een ge
zamenlijke openingsmars op de rol
schaats, volgden enkele solonummers
door Anneke Verhagen, waaierdans
door Vera van Rijn en een ballet
fantasie door Corry Vermeren, de
jeugdkampioene van Nederland. Alle
nummers werden met gratie en grote
licbaamsbeheersing gebracht. Vele
kinderen zullen wel nooit gedacht
hebben, dat je zoveel op een paar
rolschaatsen bereiken kan.
Knikkebeen
Vervolgens kwamen de artiesten
van Circus Knikkebeen in de piste.
Na een nummer hogeschool-dressuur
van hoge kwaliteit, volgden er enige
balletdansjes.
Voor de tweede maal trad de Haag
se rollerclub op, nu met een Hon
gaarse dans van Magdalena Slot, een
groepsdans, de Volendammertjes en
de sabeldans door Corry Vermeren.
Vooral de laatste had groot en ver
diend succes.
De acrobaten van Circus Knikke
been toonden hun lenigheid en sou
plesse en tot slot was het de beurt
aan freule Sixma van Heemstra met
haar ruitergroep. Ook de rollerclub
besloot zijn optreden met een geza
menlijke mars en een laatste optre
den van Corry Vermeren met Pic
colo.
Onder grote belangstelling is zater
dagmiddag te Arnhem het centrale
gebouw van de St. Vincentiusvereni-
ging, waarin alle organisaties, werk
zaam op sociaal en charitatief gebied
zijn ondergebracht, onder de naam
van Caritas Catholica, ingezegend
door mgr dr B. J. Alfrink, aartsbis
schop van Utrecht. De officiële ope
ning verrichte de minister van maat
schappelijk werk.
In Gouda is zaterdagmiddag als on
derdeel van de gebeurtennissen in het
De Ruyter-jaar een tentoonstelling
geopend in het Catharina-gasthuis,
die gewijd is aan admiraal Zoutman
en de slag bij Doggersbank. De bur
gemeester van Gouda, mr dr K. F. O.
James, deelde mede dat het nog mo
gelijk was gebleken bij verscheidene
nazaten voorwerpen voor de expositie
te krijgen die aan Zoutman herinne
ren.
De tentoonstelling, die o.a. scheeps
modellen, etsen, litho's en overzich
ten van de slag bij Doggersbank op
5 augustus 1781 omvat, is ingeleid
door prof. dr Th. Milo, die Zoutman
schetste als een goed bevelhebber,
die in zijn tijd evenveel waardering
genoot, als Michiel Adriaansz. de
Ruyter. Door de onbesliste slag op de
Doggersbank, waarvan eigenlijk elke
Hollander gedacht had, dat er geen
maritieme overwinningen te behalen
waren, werd het moreel van de Ne
derlandse marine zeer versterkt en
de gevolgen van deze slag zijn dan
ook, dat onze vloot in de volgende
jaren veel groter en sterker werd op
gebouwd, terwijl tevens de grondslag
werd gelegd voor de zeevaartschool
te Amsterdam.
Een actief moment tijdens de
volksdansen bij de L.J.A.-
middag te Leiden.
De heer G. Steinbach praatte de
verschillende programmapunten aan
elkaar.
Om pl.m. 6 uur sloot de heer H.
Zunderman deze middag met een
woord van dank aan alle medewer
kers. waarna de kinderen weer in
verschillende groepen huiswaarts
trokken.
De L.J.A. kan op een
middag terugzien.
Bondscongres
r.-k. smeden
De Ned. r.-k. bond van Smeden
patroons en werkgevers in staalver-
werkende bedrijven heeft zaterdag en
zondag een bondscongres te Tilburg
gehouden, waarbij tevens aandacht
werd besteed aan het veertigjarig be
staan van deze bond.
Bondspraeses Fr. v. Beurden zei
tijdens het congres dat in verband
met het verdwijnen van een aantal
kleinere'land'bouw-smidsbedrijven het
van groot belang is, dat men zich
vaktechnisch gaat bekwamen in de
moderne landbouwtechniek en het
bedrijf daarbij aanpast. Speciaal richt
te spr. zijn aandacht op de sectie
tractoren- en tractorwerktuigenbe-
drijven. Er zijn dagelijks circa 50 000
tractoren in de landbouw in bedrijf,
die tezamen een investering van twee
miljard gulden uitmaken. Het is der
halve van belang, dat dit Nederlandse
tractorenpark goede service-werk-
plaatsen en vakbekwame mensen ter
beschikking staan. In d:t verband ver
leent de stichting „vakopleiding" uit
stekende diensten. Tijdens de be
stuursverkiezing werden de heren F.
v. Beurden (voorz.) Tilburg, J. Derks
(Den Bosch), Th. Pley (Leiden) en
S. Smits (Amsterdam) herbenoemd.
De feestrede werd uitgesproken door
pater G. M. Colsen C.M., die onder
meer stelde, dat de bond tegen de
verdrukking in is gegroeid tot een
machtige organisatie, waartoe hij
dank bracht aan de werkers van het
eerste uur, die in tijden van laag
conjunctuur de grootste activiteit ont
wikkelden.
MAATSCHAPPIJ TOT
BEVORDERING DER TOONKUNST
Op de zaterdag 29 juni as. in de
feestzaal van restaurant National te
Venlo te houden algemene vergade
ring van de maatschappij tot bevor
dering der toonkunst komt als bij
zonder voorstel van het hoofdbestuur
der maatschappij aan de orde: Be
spreking van het onderwerp koor
vernieuwing. De algemene vergade
ring der maatschappij, die onder lei
ding zal staan van de algemeen voor
zitter prof dr E. Reeser uit Bilfcho-
ven, zal dit onderwerp bespreken
aan de hand van een aantal vraag
punten dat door een commissie van
voorbereiding is opgesteld.
TWEE BOERDERIJEN IN BRAND
In de buurtschap Vinkei van de
Noordbrabantse gemeente Hees heeft
gistermiddag een zware boerderij-
brand gewoed. Een boerderij is ge
heel afgebrand, een ging gedeeltelijk
verloren en een derde liep grote wa
terschade op.
Daar het dak uit stro was vervap-
digd greep het vuur zeer snel om zich
heen. De brandweren uit Heesch, Oss,
Nuland en Nistelrode bestreden het
vuur behalve met waterstralen ook
met nevelspuiten. Niettemin ging de
boerderij geheel in vlammen op. Van
de inboedel kon vrijwel niets worden
gered. Als gevolg van de windrich
ting kwamen vonken terecht op de
op 15 meter afstand gelegen boer
derij. Het dak van deze boerderij,
eveneens van stro, vatte ondanks het
feit dat het door de brandweer werd
nat gehouden, ook vlam. Deze boer
derij werd voor een groot deel een
prooi van het vuur en ook hier kon
van de inboedel slechts weinig wor
den gered.
DERDE SLACHTOFFER VAN
ONGEVAL TE MAASTRICHT
OVERLEDEN.
Gistermorgen is het derde slachtof-
r van het verkeersongeval, dat
woensdagmiddag gebeurde aan de
Franciscus Romanusweg te Maas-
Maastricht, overleden. Het betreft de
50-jarige J. Quix uit gittard.
