Regering houdt voet bij stuk
Andriessen (K.V.P.) trok zijn
amendement in
kaas
Geen inbreuk op eigendomsrechten
Blokkering niet om noden
schatkist te lenigen
Hogere A. Ot W. - uitkering
't vooruitzicht
in
Daling van de prijzen
B. en W. van Amsterdam kunnen
strafport betalen
VRIJDAG 7 JUNI 1957
DF LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Wij hopco dar Uw lunch niet in gevaar kon», tijden» de
feestdagen. Houdt vooral één ding in 't oogde KAAS
Ons eigen land biedt zoveel kostelijke kaassoorten, dat
U op deze voordelige lekkernij nooit uitgekeken raakt!
Doe méér me
Pinkster-picnic: „Ha. dat lust ik."
Jammer zeg. lunch weg
Toch voldaan: op de KAAS komt het aan.'
MINISTER WITTE i
Gistermiddag is de regering aan het woord geweest tijdens de huurdebat-
ten in de Tweede Kamer. Vier ministers hebben elk op hun wijze de hand
schoen van de Kamerleden opgenomen.
Minister Witte hield voet bij stuk. Hij dacht zich kennelijk zeker van zijn
overwinning in de Kamer bij de stemming die vanmiddag verwacht wordt.
In het algemeen stelde de minister nog eens het standpunt van de rege
ring scherp. Hij liet weten, dat de huurblokkering volgens haar geen aan
tasting is van het eigendomsrecht. Naar huidige rechtsbegrippen is een be
perking van dit recht mogelijk. De menselijke samenleving zou zonder deze
beperking niet meer mogelijk zijn. Men moet nu eenmaal in buitengewone
omstandigheden veel aanvaarden en de woningnood is een buitengewone
omstandigheid.
Voorts is hij van mening, dat een stellen naar het verschil in de hu-
eenvoudiger systeem, dan thans door
de instelling van een grootboek
wordt gevolgd niet te bedenken is.
De verbeteringen, die voor controle
in aanmerking komen zijn zo om
schreven, dat inspectie hiervan niet
meer dan 325.000 manuren per jaar
zal kosten. Per gemeente is dat 32.5
uur jaar of het werk van één man
in een week. Voor de administratie
op het departement zelf zijn de kos
ten becijferd op 600.000 gulden per
jaar.
Het amendement-Bommer de huur
verhoging van bedrijfspanden te be
perken tot maximaal 15 procent,
wees de minister van de hand. Hij
beloofde echter een onderzoek in te
ren in stad en platteland; bij komen
de huurverhogingen een onderzoek
naar de differentiatie in kwaliteit
van woningen in te stellen.
Ook bij een volgende huurverho
ging zal blokkering noodzakelijk
zijn. De regering heeft nu eenmaal
het streven het woningbezit afdoen
de te verbeteren.
De minister sprak in het verdere
verloop van zijn betoog zijn tevre
denheid uit over de huidige gang
van zaken in de woningbouw. „9000
woningen zijn in de eerste vier
maanaen van dit jaar méér ge
bouwd, dan in dezelfde periode in
1956. Mede dank zij het milde voor
jaarsweer kon men dit bereiken.
MINISTER HOFSTRA;
De minister van financiën, de heer
Hofstra, verklaarde, dat noch de
blokkering, noch de modaliteiten er
van in financiële, monetaire of bud-
getaire overwegingen haar oorsprong
hebben gevonden.
Opgemerkt is, dat de blokkering
het karakter zou krijgen van een ge
dwongen lening. De blokkering
spruit niet voort uit de wens de no
den van de schatkist, te lenigen. Het
is naief om te veronderstellen, dat
op een budget van 7 miljard gulden
bij acute liquiditeitsmoeilijkheden
deze blokkering van 50 a 60 mil
joen per jaar een oplossing zou kun
nen bieden. Als er moeilijkheden
zouden zijn kan dat geen serieuze
oplossing brengen.
Hij betoogde voorts, dat vorming
van een apart fonds, zoals bepleit
is, geen zin heeft. De garantie voor
terugbetaling ligt steeds bij de hou
ding van de staat. Waarom zou men
dan tot een afzonderlijk fonds over
gaan?
Spr. gaf in verband met een op
merking van de heer Van de Wete
ring te kennen, dat het rijk niet in
flatoir heeft gefinancierd.
De veronderstelling, dat de staat
van de huurverhoging een voordeel
van 400 miljoen per jaar zou heb
ben, is naar de minister verklaart
onjuist.
De gunstige invloed op 's riiks mid
delen zal zeer beperkt zijn. De bud-
getaire gevolgen van de huurver
hoging zijn bepaald onvoordelig voor
de fiscus, zo verzekerde spr.
Het voordeel voor de belasting
plichtigen of het nadeel voor de
schatkist, waarnaar was gevraagd,
kan hij niet opgeven, omdat een en
ander slechts zou gebaseerd zijn op
zeer vage schattingen.
Met betrekking tot de opmerkin
gen over de hoogte van de rente zei
spr., dat niet vergeten mag worden
dat historisch gezien de rentestand
thans exceptioneel hoog is en voorts,
dat het gaat om kort geld.
MINISTER SUURHOFF:
De minister van sociale zaken en
volksgezondheid, de heer SUUR
HOFF, merkt op, dat vier sprekers
gevraagd hebben of niet beter vol
staan had kunnen worden met een
huurverhoging van 12j^ pet. Minister
Witte heeft al gezegd, waarom de re-
Ïering meende te moeten komen tot
5 pet. Bij een verhoging van 12}4
pet. zouden dezelfde moeilijkheden
optreden. De compensatie is aan eni
ge groepen onthouden en zij kreeg de
vorm van een bijslag, een en ander
om het percentage van 2 pet. te be
naderen. Bij WA pet. verhoging zou
de overcompensatie groter geweest
zijn, want dan zouden die uitzonde
ringen niet zijn gemaakt.
Bij differentiatie naar gemeente
klassen zou de reële positie der ar
beiders ten plattelande niet anders
geweest zijn dan thans, verklaart de
minister. Het gaat niet om venten,
maar om de reële positie der werkne
mers.
Spr. verdedigt nader de wenselijk-
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid ir H. B. J. Witte,
hield donderdagmiddag in de Twee
de Kamer zijn eerste rede ter verde
diging van de huurwetten. V.lJi.r.
minister Witte en de minister-pres,
dr W. Dreea.
heid ervan, dat beaalde groepen
de gehuwde werkende vrouw, geen
kostwinster en de jeugdigen van
de compensatie zijn uitgesloten.
Hoe het zal gaan met de gesubsi
dieerde instellingen kan spr. nog niet
zeggen. Daarover is nog geen beslis
sing genomen.
Gevraagd is wat er zal geschieden
ten* aanzien van hen, die uitkeringen
ingevolge de A.O.W. krijgen. Door
een indiscretie is er in de kranten ge
meld, dat er bij de S.E.R. een ont-
werp-algemene maatregel van be
stuur ligt om die uitkeringen te ver
hogen; voor gehuwden van 1404
tot 1512 en voor ongehuwden van
ƒ846 tot ƒ930. Nu het toch gepubli
ceerd is zegt spr. te kunnen bevesti
gen, dat deze cijfers juist zijn. De pu
blicatie spijt hem intussen omdat de
beslissingsvrijheid hierdoor wordt
aangetast.
Daar de verlaging van de kinderbij
slagverzekering zal kunnen ingaan
per 1 januari 1957 zullen de kosten
der compensatie voor de werkgevers
lager worden, omdat zij voor de laat
ste vijf maanden van 1957 daarvan
het voordeel hebben.
De minister merkt op, dat er in
verscheidene gevallen overcompensa
tie zal zijn, bijvorbeeld hierdoor al,
dat weer compensaties worden gege
ven in gevallen van inwoning. Het op
treden van overcompensaties is een
reden te meer om het optreden van
andere loonstijgingen te voorko-
MINISTER ZIJLSTRA:
De minister van economische za
ken, de heer ZIJLSTRA, gaat ver
volgens in op de vraag of er econo
mische ruimte is voor de huurverho
ging. Repercussies voor de prijzen zijn
z.i. niet te duchten.
De regering staat op het stand
punt dat de volle 25 pet. verhoging
moet doorgaan. Daarmede spreekt zij
uit, dat de consequenties draagbaar
zijn.
Ten aanzien van het prijsstabilisa-
tiebeleid heeft de minister gisteren
een onderhoud gehad met vertegen
woordigers van werkgevers en werk
nemers. Hij heeft daarbij gezegd, dat
men zoveel mogelijk terug zal moe
ten tot de situatie van 1955: geen ver
hogingen, maar belangrijge dalingen
in de prijzen van geïmporteerde
grondstoffen moeten zo snel mogelijk
in de eindprijs worden doorgegeven.
De vertegenwoordiegrs van werk
gevers en werknemers hebben uiting
be
reidheid aan dit prijsstabilisatlebe-
leid mede te werken.
De minister geeft te kennen, dat er
een kentering is in de geneigdheid
om prijzen te verhogen. De laatste
weken zijn er slechts spaarzaam ver
zoeken voor prijsverhoging op zijn
departement ontvangen.
Er is z.i. een zekere tendens tot
een daling ook op de bouwmarkt.
De prijsstijging van deze compen
satie zal naar zijn verwachting zeer
matig zijn.
De looncompensotie voor de vijfde
klasse dat zijn de landbouwstreken
zullen z.i. wel in de garantieprijzen
worden doorberekend.
Minister Zijlstra geeft tenslotte als
zijn indruk te kennen dat het totale
complex meer deflatoir dan inflatoir
werkt.
Tegen halfzes wordt de vergadering
geschorst tot 8 uur.
Formulieren
IJ-tunnel-lening
géén drukwerk
Bij de eerste post zijn vanmorgen
al honderden pakken formulieren met
inschrijvingen in het Grootboek IJ-
tunnellening binnengebracht; alle
waren gefrankeerd als drukwerk, zo
als burgemeester en wethouders er
per advertentie in de dagbladen van
gisteren om gevraagd hadden. Bij de
Posterijen denkt men echter in an
dere lynen. Daar was al reeds eerder
heel ambtelijk vastgesteld, dat inge
vulde en getekende formulieren als
gewone brief moeten worden verzon
den. Dies hebben de postkantoren en
filialen er weer een stevige klus by-
gekregen. Iedere brief als drukwerk
gefrankeerd wordt met 12 cent straf-
porto belast en deze misrekening van
de Amsterdamse vroede vaderen
komt hen duur te staan, vooral wan
neer grote en kleine inschrijvers op
de lening door zouden gaan met te
laag frankeren, daarbij een even grote
onwetendheid aan de dag leggend als
de magistratuur van de hoofdstad.
Het is te begrijpen, dat b. en w.
thans een dringend beroep doen op
Concertgebouworkest
naar Scandinavië
Het Concertgebouworkest zal dins
dag 11 juni a.s. uit Amsterdam ver
trekken voor een tournee naar
Scandinavië. Op 13 en 14 juni wor
den concerten gegeven in Stockholm,
waarna het orkest twee uitvoeringen
zal geven in Helsinki op 16 en 17
juni. Het orkest wordt donderdag
avond 20 juni in Amsterdam terug
verwacht.
t ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd^ staan ach.
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië: s.s. „Highland Brigade"
(11 juni); Canada: s.s. „Rijndam" (12
juni), s.s. „Waterman" (12 juni), s.g.
„Statendam" (15 Juni); Chili via New
York: 13 juni; Ned. Antillen via En
geland: 15 juni; Suriname: m.s. „Sten
tor" (13 juni); Unie van Zuid-Afrika
en Z.W.-Afrika: m.s. Arundel Castle"
(15 juni); Brits-Oost-Afrika: via
Frankrijk (15 juni).
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpaketten geven d«
postkantoren.
REPLIEKEN IN AVONDVERGADERING
Romme: persoonlijk moreel gebonden aan
uitvoering wetsontwerp
De verrassing in de avondvergadering was, dat het amendement-An-
driessen (KVP), waarover tussen KVP en PvdA heftige onenigheid zou
kunnen ontstaan, door de heer Andriessen werd ingetrokken. De kans dat
de huurvoorstellen zullen worden verworpen daalde hiermede aanzienlijk.
De vraag blijft over of de A.R.-mlnlsters in de afwijzende houding van
hun partijgenoten aanleiding zien om af te treden.
is. Zijn fractie blijft tegenstander van
de weg, die minister en kabinet heb
ben ingeslagen met betrekking tot het
huurvraagstuk.
De heer Gortzak diende een motie
in waarin de regering wordt uitgeno
digd de huurverhoging niet eerder
te doen ingaan dan de datum waarop
compensatie aan gepensioneerden en
sociale-rentetrekkers wordt uitbe
taald.
De heer ZANDT (SG) handhaafde
zijn bezwaren tegen de wetsontwer
pen, die naar zijn oordeel onrecht
vaardig zijn en die hij als wange
drochten kentschetst.
Het juiste licht.
De heer BOMMER (Arb.) meent,
dat de AR-fractie niet van mening
is veranderd. Destijds is de AR-frac-
tie akkoord gegaan met een verho
ging van 25 pet. en het beginsel van
een bestemmingsreservering. Als er
geen sprake zou zijn van morele bin
ding heeft het laatste jaar iedereen
in het land gedwaald, meent spreker
en zijns inziens wordt het dan tijd,
dat het juiste licht wordt ontstoken.
Hij betoogde vervolgens, dat er
wel degelijk schaarste is aan bedrijfs
panden. De huurverhoging behoort
zijns inziens lager te zijn, zoals hij in
een amendement heeft uitgedrukt, nl.
15 pet.
De heer VAN VLIET (KVP)
vroeg de mening van de minister
over een regeling voor de bouw van
woningen, aangepast aan het inko
men van de middengroepen.
O.m. merkt hij op, dat de minis
ter niet is ingegaan op de aandrang
om de huurverhoging voor de wo
ningwetwoningen aan te wenden
voor een verhoging van de onder-
houdsnormen.
Er zdjn redelijke motieven om voor
de noodwoningen een huurvehoging
van 25% toe te passen.
Spr. merkte op, dat de minister
niet is ingegaan op de suggestie om
het maximum van f 208 voor de
compensatie te laten vervallen. Hij
vroeg de minister van economische
zaken de Kamer te willen inlichten
over het resultaat der besprekingen
met de middenstandsvertegenwoor
digers over een regeling voor com
pensatie.
De heer ANDRIESSEN (KVP) ver
klaarde, dat nadere overweging door
hem een bespreking in zijn fractie
hem tot de overtuiging hebben ge
leid, dat het niet verstandig zou zijn
een amendement met betrekking tot
de eenmalige blokkering in te die
nen. Hy kondigde echter een amen
dement op artikel 17, regelende de
uitbetaling, aan.
De heer TOXOFEUS (WD) zegt,
dat hij de woningwet nog altijd ziet
als een middel om onmenswaardige
woningen weg te krijgen.
Hij blijft van oordeel, dat een
huurverhoging van 12)^ pet. zonder
blokkering is te prefereren. De huis
eigenaren geven daaraan ook de
voorkeur.
Een ernstig bezwaar tegen de com
pensatie is, dat bepaalde groepen t
buiten zullen vallen. Daarom is een
andere compensatiemethode gewenst.
De heer VAN EIBERGEN (AR)
zegt, dat de rede van minister Witte
hem niet op alle punten heeft bevre
digd.
De minister is niet op alle opmer
kingen ingegaan, zo b.v. op die dat
er nog veel woningen zijn, die niet
voor huurverhoging in aanmerking
mogen komen.
Spreker is het er mee eens, dat ge
streefd moet worden naar kostprijs-
huren, die uit het loon moeten kun
nen worden betaald.
De minister heeft gezegd, dat dif
ferentiatie ongewenst is, maar hij is
niet ingegaan op sprekers argumen
ten. Als spreker periodieke verhoging
van 12Vz pet. heeft bepleit, dan be
oogde hij daarbij 'n gedifferentieerde
verhoging.
Het verheugde hem, dat minister
Zijlstra geruststellende mededelin
gen heeft gedaan, maar er was zijns
inziens reden voor ongerustheid, ge
lijk hij tot uiting heeft gebracht.
De heer VAN DER PEIJL (CH)
zei van oordeel te blijven, dat een
huurverhoging van 25 pet. met de
consequenties van de compensatie
een te forse ingreep in het economi
sche leven is.
De heer GORTZAK (CPN) be
streed de mening, dat iemand zijn
woongenot minder zou waarderen,
omdat de huur van zijn woning laag
Ontoereikend.
De heer Van Rijckevoorsel (KVP)
betoogt o.a. dat het middel, dat de
regering wil toepassen om te komen
tot het doel: verbetering en ver
nieuwing van de woningvoorraad,
ondeugdelijk en ontoereikend is.
Door belastingfaciliteiten bereikt
men dit doel veel eenvoudiger. Het
blokkeringsontwerp zal verkeerd
werken.
De heer OUD (VVD) constateer
de, dat de Kamer zich in de onbe
vredigende toestand bevindt, da
hier wetsontwerpen liggen, waarvan
dat betreffende de blokkering eigen
lijk niet de instemming heeft. Die
onbevredigende toestand is ontstaan,
omdat er hier sprake is van een com
prom is. Een compromis moet een
probleem oplossen, maar dat gebeurt
hier niet. Het is een hoogst verwer
pelijk compromis, meende spreker.
Waarom zou men dat compromis
aanvaarden?
Moreel gebonden.
De heer Romme (KVP) zei in zijn
fractie de enige persoon te zijn, die
moreel gebonden is aan het wets
ontwerp inzake de blokkering. Hij is
gebonden omdat hem tijdens de ka
binetsformatie een uitvoerig exposé
is geworden over deze zaak. Het ex
posé en het wetsontwerp kloppen
met elkaar.
Met die wetenschap van het ex
posé is hij gesteld voor de vraag of
hij de betrokken minister van volks
huisvesting zou afraden zitting
nemen of niet.
Als spr. de mening had gehad, dat
hij van zo'n wetsvoorstel niets wil
de weten, dan zou hy hebben moe
ten afraden.
Nu het exposé werkelijkheid is ge
worden zou hij een morele binding
schenden als hij er niet mee akkoord
ging. Maar spr. alleen heeft deze
morele binding.
De heer Romme meent, dat als
men aanvankelijk slechts voorbe
houd zou hebben gemaakt over de
praktische uitvoerbaarheid en men
nadien tot andere bezwaren komt.
daarvan publiekelijk mededeling be
hoort te worden gedaan.
Tot nu toe had de heer Oud zich
vrijheid voorbehouden met het oog
op de uitvoerbaarheid, maar nu zegt
hij, dat de wet het probleem niet
oplost.
Hij verklaarde, dat het een geluk
kig ogenblik voor hem zal zijn als
de ontwerpen zijn aangenomen, om
dat dit het enige middel is.
Te kwart vóór een wordt de ver
gadering geschorst tot hedenmiddag
een uur.
eventuele gegadigden, hun inschrijf
formulieren alsjeblieft niet meer te
beschouwen als ordinair drukwerk,
maar er zes cent méér aan te be
steden, anders zouden de moeilijkhe
den, die toch al zo indrukwekkend
groot zijn, weer toenemen.
Voor de inschrijving bestaat overi-
fjens een overweldigende belangstel-
ïng en uit het gehele land stromen
de aanvragen binnen. Van de Stads
drukkerij komen vijftigduizend invul-
formulieren voor leden van de ver
eniging voor de Effectenhandel en
bankier, de vereniging van effecten
handelaren te Rotterdam en de bond
voor de geld- en effectenhandel in
Den Haag. Op 28 juni, 's morgens om
11 uur, zal de IJ-tunnel worden aar>
besteed. Deze aanbesteding zal op hët
stadhuis plaatsvinden.
Enschede begint
polio-inenting
Langer wachten niet
verantwoord
De stad Enschede loopt vooruit op
het voornemen van overheidswege
om over te gaan tot het inenten van
kinderen tegen polio. De Enschedese
stichting „Het Poliofonds" heeft nl.
besloten gelden beschikbaar te stel
len om in Amerika hei Salkvaccin
aan te kopen dat nodig is om de
Enschedese jeugd te vaccineren.
Enkele vooruitstrevende gemeen
ten, waaronder Enschede, zijn van
mening, dat het niet verantwoord is
langer te wachten met een algemene
vaccinatie, terwijl het veccin in vol
doende mate aanwezig is. De kosten
van een inspuiting zullen 2 50 be
dragen. Aan de oudera van de kin
deren zal een bijdrage worden ge
vraagd van een gulden per inspuiting.
Koffie bij de textiel
Een textieldetaillist met zaken in
Breda, Bergen op Zoom en Roosen
daal, is er toe overgegaan voor zijn
klanten koffie ter beschikking te stel
len. Dit als represaille tegen het be
schikbaar stellen van textielgoederen
door de kruideniers. Hij heeft kans
gezien een partij koffie te kopen, die
hij thans verkoopt tegen inkoopsprijs.
Evenwel, bij aankoop van manufac
turen voor een bepaald bedrag, kan
men de koffie kopen tegen één cent
per pak van een half pond.
De zakenman is van plan deze
actie voort te zetten tot de kruide
niers de textielgoederen van hun
cadeaulijst schrappen. Uiteraard loopt
het sinds gisteren storm in zijn zaken
met huisvrouwen, die zich voor een
prikje koffie willen aanschaffen.
Vragen over subsidie
Nieuw Nederl.
„Puck" in mueilijkheilen
In de gistermiddag gehouden ver
gadering van de Tweede Kamer heeft
de heer VERHOEVEN (KVP) aan de
minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen vragen gesteld over
subsidie aan het Nieuw Nederlands
Toneelgezelschap.
Minister CALS antwoordde, dat
het bestuur der toneelcoördinatie
in maart motieven heeft aangegeven,
waarom geadviseerd werd het NTG
geen subsidie meer te verlenen.
De aangevoerd argumenten heb
ben hem echter niet kunnen over
tuigen. Er is z.i. geen reden om het
gezelschap geheel van subsidie ver
stoken te doen blijven.
De heer VERHOEVEN (KVP)
vroeg welke maatregelen de minister
denkt te nemen om tegemoet te ko
men aan de zorgwekkende situatie
van het gezelschap „Puck".
De minister merkte op, dat „Puck"
een tekort van ƒ200.000 heeft. Hij is
bereid een aanzienlijk deel daarvan
voor rijksrekening te nemen, maar hij
kan geen enkele toezegging doen om
dat het gaat over het komend speel-,
seizoen.
De Huurwetten.
De Tweede Kamer heeft gistermid
dag de algemene beraadslaging over
de huurwetten voortgezet.
De minister van volkshuisvesting
en bouwnijverheid, de heer WITTE,
vervolgt zijn gisteravond aangevan-
fien rede ter beantwoording van de
n eerste termijn door zestien Kamer
leden gehouden redevoeringen.
Hij verklaart met een zekere
vreugde de verdediging der ont
werpen op zich te nemen. Die vreug
de stamt uit een oude verbondenheid
met het woningprobleem.
De vele argumenten tegen en voor
huurverhoging zijn uitvoerig uitge
wisseld. Met verscheidene ervan kan
hij meegaan, doch hij zal ze niet alle
tegen elkaar afwegen.
Het standpunt van de heer Gortzak
zegt spr. te kunnen begrijpen, maar
we leven in een andere maatschappij
en een andere ideologie dan die wel
ke de heer Gortzak voor ogen staat.
Een rechtbank te Parijs heeft
een man veroordeeld tot een voor
waardelijke gevangenisstraf van vijf
jaar wegens brandstichting. De man
had zich hieraan schuldig gemaakt,
omdat hij het leven zo saai vond.
Radio-Moskou heeft meegedeeld,
dat Russische geleerden in de loop
van het internationale geofysische
jaar een honderdtal raketten zullen
lanceren voor het verzamelen van-ge
gevens over de stratosfeer, en wel
vanaf bases in het Poolgebied, op
Frans-Jozefsland en in Siberië. De
Russische kunstmaan zal zo dicht mo
gelijk bij de evenaar worden gelan
ceerd.
