S)e Cd/daeSoti/fccmt
Luisterrijke afsluiting van
staatsiebezoek aan Zweden
Zeg het met
orchideeën
'n Gunstiqe wcndinq in de
ontwapeninqsbesprekinqen
Kroestjef torpedeert kapitalisme
met melk en boler
VRIJDAG 24 MEI 1957
48ste JAARGANG
No. 14115
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w., ƒ2.55 pjnnd., ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.Advertenties: 17 ct/p. nun. Telefoontjes ƒ1.50.
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRAUH1 32
Koninklijke gasten danken
met orchideeën
Nederlands banket in Stockholms hotel
Nederlands vorstenpaar gaf een statiebanket in Zweden
DE NATIONALE
RESERVE
TLJet besluit om de Nationale Reser
ve op te heffen is ronduit gezegd
een onverstandig besluit geweest.
Niet onverstandig in die zin, dat
het militair gesproken onjuist zou
zijn. Ook generaal Calmeyer heeft in
de Kamer toegegeven, dat dit besluit
zakelijk gezien verantwoord is. Maar
men kan een zakelijk verantwoord
besluit nemen en tegelijkertijd toch
een verschrikkelijke blunder begaan.
Deze blunder heeft minister Staf
begaan, die hij in de Tweede Kamer
heeft pogen goed te praten. Wat hem
intussen niet is gelukt.
Zakelijk gezien heeft minister Staf
volkomen gelijk. De Nationale Reser
ve paste niet meer in de militaire
verdedigingsgordel van ons land.
Eerst de forwardstrategy en daarna
de overschakeling naar de atoomwa
pens hebben de eisen zo hoog ge
maakt, dat in-de-vrije-tijd-getrainde
vrijwilligers niet meer voor de ver
dediging van de binnenlandse veilig
heid capabel kunnen worden geacht.
Maar het is mede de vraag, of men
mensen, die zó'rt grote vaderlandslief
de hebben getoond, dat zij zich wil
len inzetten voor de verdediging van
dat vaderland, nu zo maar aan de
dijk kan zetten op het ogenblik, dat
men hen door de omstandigheden en
de militaire ontwikkeling niet meer
nodig meent te hebben?
Deze vraag heeft de minister van
Oorlog zich niet gesteld. Verdedi
ging van het land is niet alleen een
zaak van militaire kracht, maar ook
een zaak van volkskracht. Zelfs
en misschien vooral als er atoom
wapens bij te pas komen.
Nu heeft men zo geredeneerd: de
ontwikkeling van de strategie heeft
aangetoond, dat men alleen iets be
reiken kan met volkomen afgetrainde
militairen. Wij hebben dus de Na
tionale Reserve, die wij in 1948 nodig
hadden, omdat wij niets anders had
den, nu niet meer nodig. Zij kunnen
deze taak niet meer aan. Dus: stuur
ze maar naar huis.
Hier ligt de grote psychologische
fout. Minister Staf is hier blijk
baar afgegaan op het advies van zijn
militaire adviseurs, die alleen maar
oog hadden voor het militaire aspect
zonder aan iets anders te denken.
Men heeft vergeten te overwegen,
dat hier een volkskracht aanwezig
was van 13.000 man, die bereid waren
zich geheel te geven voor de ver
dediging van het vaderlnd. Die kon
men niet, zo maar zonder meer naar
huis zenden, ook omdat het niet ver
standig is zo om te springen met de
beste elementen uit ons volk.
Het feit, dat de communisten in de
Kamer de enige waren, die het be
sluit van de minister van Oorlog van
harte toejuichten geeft voldoende te
denken.
Zelfs zakelijk gezien had men zich
moeten afvragen hoe men deze men
sen, die zich op, het ogenblik, dat wij
niets anders hadden wilden geven
voor de verdediging van ons land,
die zich inzetten tegen de communis
tische dreiging, ergens anders had
kunnen gebruiken. Dat heeft men
niet gedaan.
Men heeft het alleen en louter mi
litair gezien en de aspecten van onze
volkskracht volkomen uit het oog
verloren.
Indien zij op een ogenblik niet
meer pasten in onze nationale ver
dediging zakelijk bezien had
men zich eerst moeten afvragen hoe
kunnen wij deze 13.000 mensen ge
bruiken ergens anders in ons verde
digingsapparaat?
Dat heeft men niet gedaan. Men
heeft eenvoudig aangekondigd dat
men hen niet meer nodig had en het
plan had om hen naar huis te zen
den. Zo heeft men gemorst met de
vrijwilligers van onze nationale ver
dediging.
Nu heeft de Tweede Kamer deze
zaak gecorrigeerd. Maar daarmee
is het kwaad, dat men heeft gesticht
niet ongedaan gemaakt.
De aankondiging van hun onbruik
baarheid is geschied. De Kamer heeft
dat niet genomen en heeft gezegd,
dat deze mensen kunnen worden in
gezet voor het verrichten van ordon-
nancediensten-, verbindings. en be
wakingsdiensten, het lopen van pa
trouilles, het doen van meldingen en
het verlenen van steun aan de gere
gelde strijdkrachten.
Zullen zij dit nu nog willen doen?
Het is te hopen. Daarmee zou de
psychologische fout, die de minister
van Oorlog maakte, zijn hersteld.
Met een luisterijk Nederlands staatsiebanket in het Grand Hotel te Stock
holm is gisteravond het bezoek van het koninklijk paar aan Zweden offi
cieel afgesloten. Een taptoe, in de tuin van het hotel gespeeld door de ma
riniersband van „De Zeven Provinciën", vormde het laatste officiële pro
grammapunt van drie zonnige, feestelijke dagen. Vanmorgen zijn Koningin
en Prins van het vliegveld Bromma vertrokken.
Een grote mensenmassa trotseerde gisteravond de gure wind om van ach
ter de afzettingen een glimp op te vangen van het fraaie schouwspel dat de
aankomst der honderd gasten, die voor het banket waren uitgenodigd, op
leverde. Voor het hotel werd de wacht betrokken door Nederlandse mari
niers in gala-uniformen.
gastheer. Het bevatte juist die zeld
zame soorten orchideeën, die tot dus
ver aan zijn verzameling ontbraken.
De tafel was gedekt met servies van
Sèvres porselein, evenals de spijzen,
uit Nederland aangevoerd. Aan de
hoofdtafel nam koningin Juliana, ge
kleed in een avondkleed van licht
blauw lila chiffon, plaats, tussen ko
ning Gustaaf en prins Bertil.
Rechts van de koning zaten konin
gin Louise in lichtblauw satijn met
bloemen van zilverborduursel en prins
Bernhard in de uniform van admiraal.
Aan de hoofdtafel zaten ook de prin
sessen Sybilla, Margarethe en Désiree.
Het weelderige festijn in de gou
den zaal, waarbij geen tafelredevoe
ringen werden gehouden, duurde tot
elf uur. Buiten het hotel blies intus
sen de mariniersband van „De Zeven
Provinciën" met een taptoe, die bij
zonder veel belangstelling trok, het
staatsiebezoek ten einde.
Het banket vond plaats in de gou
den zaal van het hotel, een hoge
pronkzaal met vergulde zuilen, waar
tussen kostbare gobelins en waarbo
ven een rijk geornamenteerd barok
plafond.
Voor de zetel van de Zweedse ko
ning stond een kleurrijk bloemstuk
van orchideeënplanten. Koning Gu
staaf is een hartstochtelijk verzame
laar van orchideeën en dit zeldzame
bloemstuk was dan ook tevens be
doeld als een vorstelijke gift aan de
TERUG NAAR NEDERLAND.
Doodvonnissen
in Hongarije
In de afgelopen 24 uur zijn in
Hongarije vier doodvonnissen bekend
gemaakt, waarvan er reeds twee zijn ..jU^ai?a prins Bern-
,hard zyn vrijdagochtend om 11.10 uur
voltrokken. Tot de veroordeelden be- van het Stockholmse vliegveld Brom-
hoort Agoston Praszmeyer, die tij- ma opgestegen om naar Nederland te-
dens de Hongaarse opstand van eind^c{*eïpS V°n<i °m"
vorige jaar verbindingsman was voor - --
generaal Pal Maleter, de militaire
leider van de opstand. Maleter moet
nog worden berecht.
Praszmeyer werd ervan beschul
digd te hebben gestreefd naar om
verwerping van het volksdemocra.
tische regiem, gewapende roof te
hebben gepleegd en geprobeerd te
hebben illegaal de grens te over
schrijden. Voor dezelfde vergrijpen
werd ook Pal Kabelacs ter dood ver
oordeeld. Diens broeor Karoly kreeg
levenslang.
In totaal zijn sinds de opstand 78
doodvonnissen bekend gemaakt en
38 executies op grond daarvan. Vol
gens onofficiële schattingen ligt het
aantal doodvonnissen en terechtstel
lingen veel hoger.
Donderdagavond, op de laatste dag van het Nederlandse Koninklijke bezoek aan Zweden, hebben Koningin Ju
liana en Prins Bernhard een staatsiebanket gegeven in het Grand Hotel aan de Strandweg te Stockholm. Deze
foto werd tijdens het banket van de vorstelijke tafel gemaakt. L.n.r.; Prins Bernhard, Koning Gustaf, Koningin
Juliana, Prins Bertil, Mevrouw van Wickevoort-Crommelin, Prins Wilhelm (gedeeltelijk zichtbaar) en Prinses
Birgitta.
Mendès-France af
Pierre Mendès-France is donder
dag afgetreden als leider van de
Franse linkse radicalen, nadat op een
bestuursvergadering een voorstel van
hem om twee radicale afgevaardig
den uit de partij te stoten, was ver
worpen.
Mendès-France had de uitstoting
van deze afgevaardigden geëist, om
dat zij dinsdag bij de vertrouwens-
stemming in de nationale vergade
ring voor de regering-Mollet hadden
gestemd.
Amerika
tegemoetkomend
Verwacht wordt, dat de Verenigde
Staten volgende week op de ontwa
peningsbesprekingen te Londen een
voorstel zullen indienen tot een klei
ne beperking van het aantal wapens
als eerste stap in de richting van een
algemene ontwapeningsovereenkomst.
Van welingelichte waarnemers te
Washington werd vernomen, dat dit
donderdag is besloten op het Witte
Huis op de vergadering van president
Eisenhower met de leden van de na
tionale veiligheidsraad.
Dit plan voor een kleine beperking
zou inhouden, dat wapens uit de na
tionale voorraden zullen worden over
gedragen aan internationale inspec
tiedepots, die onder toezicht zouden
moeten komen van een orgaan van de
Verenigde Naties. Onder de wapens
zouden vliegtuigen, onderzeeboten en
andere schepen, tanks, geleide pro
jectielen en artillerie vallen.
Volgens de waarnemers te Washing
ton zijn de vijf mogendheden, die te
Londen over ontwapening beraadsla
gen, van oordeel, dat aan een eerste,
beperkte overeenkomst over ontwa
pening meer landen moeten deelne
men, wil de overeenkomst doelmatig
zijn.
Verder wezen de waarnemers, die
veel voorbehoud in acht namen bij
commentaar op de vooruitzichten, er
op, dat de Sow jet-Unie op 26 april
heeft meegedeeld, dat zij wilde onder
handelen over een beperkte, gedeel
telijke overeenkomst.
Kentering a.s.?
In Washington is men over het alge
meen van mening, dat president
Eisenhower en de nationale veilig
heidsraad besloten h bben een krach
tige poging te doen om de Sowjet-
Unie inzake het ontwapeningsvraag-
stuk „halverwege" tegemoet te ko
men.
De speciale adviseur van Eisenho
wer voor ontwapening, Harold Stas-
sen, zou deze week naar Londen te
rugkeren met nieuwe instructies, die
moeten leiden tot een „eerste stap"
om tot een ontwapeningsovereen
komst te komen.
De verklaring, die Eisenhower
woensdag heeft afgelegd, heeft in ve
le kringen in Washington de mening
doen postvatten, dat de eerste grote
kentering in het thans 11 jaar oude
ontwapeningsvraagstuk wellicht vlak
bij is.
Z. K. H. Prins Bernhard en Prins Bertil met elkaar in gesprek nadat aij aan
de voet van het monument voor Linnaeus in Stockholm een krans gelegd
hebben.
Hollandse Nieuwe
is binnen
De Scheveningen 171, „Cornelis
Vrolijk", een treiler van de IJmui-
dense rederij Vrolijk, is gisteravond
om goed half twaalf de IJmuidense
pieren gepasseerd. Het schip meerde
om kwart voor twaalf af met de
allereerste Hollandse Nieuwe van
dit jaar. Het schip had ongeveer 50
kantjes bij zich.
Efficiënter dan
de waterstofbom
De eerste secretaris van de com
munistische partij van de Sowjet-
Unie, Kroestsjef heeft in een van
daag in de Sow jet-pers gepubliceer
de rede gezegd, dat de Sowjet-Unie
tegen 1958 meer melk per hoofd van
de bevolking zal kunnen produceren
dan de Verenigde Staten en in 1960
of 1961 meer vlees.
„Wij gaan de kapitalistische wereld
niet met bommen opblazen. Indien
wij de Verenigde Staten voorbij
streven ih de produktie van vlees,
boter en melk per hoofd van de be
volking, zullen wij de zuilen van
het kapitalisme met de krachtigste
torpedo hebben getroffen, die ooit is
gezien", aldus Kroetstjef in zijn
woensdag te Leningrad gehouden re
de tot een conferentie van arbeiders
in de landbouw.
„Deze overwinning zal meer re
sultaat hebben dan de waterstofbom",
zo zei de partijleider.
De Verenigde Staten verzwakken
op het ogenblik de gehele westelijke
wereld door de omvang van hun pro
duktie. Koloniale landen worden
door Amerika geintimideerd en kun
nen er zelfs niet van dromen Ame
rika voorbij te streven. Maar de
Sowjet-Unie, audus Kroestsjes, heeft
zich de mogelijkheden geschapen de
Amerikaanse produktie per hoofd
van de bevolking te overtreffen.
De partijleider gaf vergelijkende
cijfers van de produktie in 1956. De
Sowjet-Unie produceerde toen 32,3
en de Sow jet-regering afschaffing
overwegen met ingang van 1 januari
van de verplichte levering van land-
bouwprodukten van akkers, die het
particulier eigendom van boeren
van collectieve bedrijven zijn. Hij
herinnerde eraan, dat de omvang
van deze levering reeds in 1953 werd
beperkt.
Hij wees er op, dat verhoging van
de welvaart meer indruk op aarze
lende mensen zal maken dan wat ook.
Dergelijke mensen zullen steeds meer
geneigd zijn zich te scharen aan de
zijde van de Marxistisch-Leninisti-
sche leer en aan die van de arbei
dersklasse in de strijd tegen het
kapitalisme.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
OPKLARINGEN
Plaatselijk wat regen maar
nok flinke opklaringen. Matige
tijdelijk krachtige oostelijke
OOWJCL-tJIlie JHUUUCCCruC lUCH 04,0 ril C1V.11 ugi: uuoLtllj
kilogram vlees per hoofd, de Verenig- wind. Iets hogere middagtempe-
de Staten 102,3 kilogram. De melk
produktie in de Sowjet-Unie was
245 kilogram per hoofd en in de
Verenigde Staten 343 kilogram. In de
Sowjet-Unie was de produktie van
boter 2.8 kilogram in de Verenigde
Staten 3.8 kilogram.
Afschaffing leveringsplicht.
Kroestsjes deelde mee, dat het be
stuur van de communistische partij
Opklaringen
Een storing in de hogere luchtlagen
heeft in de afgelopen 24 uur het weer
in ons land beheerst. Ze veroorzaakte
veel bewolking, waaruit plaatselijk
24 uur 19 mm, in Valkenburg bij Lei-
den 16. De storing was oorspronke
lijk boven Zuid-Zweden ontstaan en
verplaatste zich via West-Duitsland
naar de Ardennen, waar ze enige tijd
stationnair is geweest. Vrijdagmorgen
had ze haar koers naar het zuidoos
ten verlegd. Tegelijkertijd traden in
het Oostzeegebied en in Duitsland en
Polen flinke stijgingen van de lucht
druk op, waardoor een kleine rug
van hoge druk tot ontwikkeling
kwam, die een uitloper vormt van het
krachtige hogedrukgebied voor de
kust van Noorwegen. Dit laatste
heeft nu een kerndruk van 1043 mb
bereikt en verandert bijna niet meer
van plaats. De genoemde rug van
hoge druk zal zaterdag voor enkele
opklaringen zorgen, terwijl de regen
kansen afnemen.
25 Mei zon op 4.35; onder 20.43;
maan op 2.30; onder 16.21.
Hoogwaterstanden
25 Mei v.m. n.m. 12.30.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM
licht bew.
16 C
OSLO
onbew.
21
KOPENHAGEN
zwaar bew.
19
ABERDEEN
onbew
14
LONDEN
regen
17
AMSTERDAM
regen
13
LUXEMBURG
regen
12
PARIJS
zwaar bew.
17
BORDEAUX
licht bew.
20
GRENOBLE
licht bew.
20
NICE
geheel bew.
19
BERLIJN
nevel
13
FRANKFORT
nevel
14
MüNCHEN
regen
16
ZURICH
nevel
16
GENèVE
onbew.
19
LOCARNO
regen
19
WENEN
onbew.
21
INNSBRUCK
regen
23
ROME
nevel
24
AJACCIO
regen
20
Kor
r e 11 j e
Hoop is een goed ontbijt, doch een
slecht avondmaaL
