„MENS IN MINIATUUR?"
Vrolijke tentoonstelling in Volkenkunde Museum
voert de mens door uitgebreide miniatuurwereld
Intrigerend vraagteken
Bijeenkomst van Kath* Bond
van Werkmeesters te Leiden
Mr dr P. G* Knibbe gaat reis
naar Zuid Afrika maken
Indonesische dansgroep treedt
op bij een dansfeest in Leiden
Echte
Zeiss-lkon
Camera's
Parochianen repeteren in de
vernieuwde St. Lodewijkskerk
DONDERDAG 23 MEI 1957 3
i in'
DE LETDSE COURANT
PAGINA 10
Bekroning van opvoedkundige experimenten
Zo op het eerste gezicht heeft een polio-epidemie weinig te maken met
een poppententoonstelling. Toch is de volksziekte, die het vorig jaar
onder de vakantietijd ons land bedreigde, de aanleiding geworden tot
een expositie in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden, een expo
sitie, die het poppenspel tot onderwerp heeft.
Teneinde het talrijke, voornamelijk jeugdige, publiek te blijven boeien,
kwam de leiding van genoemd museum in 1956 op het idee om de jeugd
zelf iets te laten doen.
Wat leent zich daarvoor méér, dan het poppenspel, één van de oudste
expressiemedia? Het resultaat was groot en het succes van het vorig jaar
is de basis geworden van de zomer-expositie van thans.
door middel van een scharnier vier
mogelijkheden biedt.
U ziet: wat betreft de techniek zijn
er mogelijkheden genoeg. En het zijn
diezelfde mogelijkheden, waarvan de
schooljeugd volop mag profiteren in
de wedstrijd, die aan de tentoonstel
ling verbonden is.
Aan verschillende scholen is de uit
nodiging gezonden, de kinderen pop
pen te laten maken, een spel te schrij
ven en het omstreeks september
in het Museum te komen opvoeren.
Inschrijving op deze wedstrijd staat
voor alle leeftijdsgroepen open tot
10 juni a.s. De organisatoren van de
tentoonstelling hebben grote ver
wachtingen van deze prijsvraag.
Onder de titel „Mens in miniatuur?"
werd vandaag een tentoonstelling ge
opend, samengesteld door de educa
tieve afdeling van het Volkenkundig
museum te Leiden, een tentoonstel
ling, die een inzicht jeeft in het pop
penspel, dat vrijwel over de gehele
wereld wordt beoefend.
Het is een intrigerende titel, die de
toekomstige bezoeker tot denken zet.
En daarmee bereikt de tentoonstel
ling, die geheel educatief is van aard,
haar eerste doel.
De tentoonstelling is ingedeeld in
drie „hoofdstukken": Kenmerken,
Functie en Techniek van het poppen
spel, zodat een duidelijk onderscheid
gemaakt kan worden tussen het spel
van de poppen en het toneel. Het gaat
er namelijk niet om één pop op vaar
dige wijze te vertonen, het gaat om
het samenspel van verschillende pop
pen. Ook is de kern van het poppen
spel niet gelegen in het natuurge
trouw weergeven van de pienselijke
handelingen. Het is vooral de weer
gave door de vertolker en het contact,
dat deze met zijn toeschouwers heeft,
dat het karakter van het poppenspel
bepaalt. Het is het overbrengen van
menselijke gedragingen in een irriëel
vlak, waarin het menselijk leven
klopt met een heftigheid, die de toe
schouwer zichzelf doet vergeten.
Functies.
Dit raakt aan de functies van het
poppenspel, die in de tweede afdeling
worden weergegeven. Het poppenspel
kan in sociaal, politiek en opvoedkun-
gisch-religieus gebeuren, maar ook
van een profaan volksvermaak; het
kan insociaal, politiek en opvoedkun
dig vlak liggen en veelal is het ook
een instructiemiddel of een uitlaat
klep.
De techniek, tenslotte, is het onder
werp dat in de derde afdeling de be
zoeker frappeert. Men ziet er de
stamboom van Jan Klaassen, die
moedelijk uit Italië stamt als nazaat
van de olijke Pucinella. Een andere
marionet, die in het Zuiden zeer ge
zien is, is Roeland, de razende ridder
van Roncesvalles. Er staat een exem
plaar in de vitrine, gestoken in een
echt harnas. Door een uitgebreid sa
menstel van koorden, kan hij niet al
leen lopen, maar kan Roeland ook het
zwaard trekken en het na afloop van
de veldslag weer in de schede steken.
Meer verheven is het Chinese „spel
van de linnen zak".
Een groep poppen is van de aarde
afgesloten door een linnen zak, die
in de poppenkast bevestigd is. Slechts
een verbinding met de hemel is open
gelaten.
Struisvogelpolitiek.
Zeer ingewikkeld is ook de Wajang
Golek van Java, wa rin tussen alle
poppen, kenbaar aan zekere „familie
trekjes", een verwantschap bestaat.
De poppencultuur gaat alreeds terug
tot bij de oude Grieken. Er zijn vele
exemplaren aanwezig, afkomstig uit
het Verre Oosten. Uit het Midden
Oosten zagen we een aardig span
schimmen uit Turkije en ook uit
Egypte was het fragment van een
schimm^nbeeld aanwezig, daterend
uit de veertiende eeuw na Christus.
Het moet gezegd worden, dat Euro
peanen en Chinezen reëeler zijn dan
bijv. de Japanners. Trachten de eer
sten de man, die de poppen zijn wil
laat volbrengen, doorgaans zoveel
mogelijk te verbergen, de Japannees
huldigt een struisvogelpolitiek: de
spelers steken zich in een lang, zwart
zijden gewaad, voorzien zich van een
masker en dan kunnen zij ongezien
de poppen naar hartelust over het to
neel dragen.
Aardig zijn een oud-Hollands ka
mertoneel van blik en een pop van
een rond-reizende Franse groep, die
Marionetten voor kamertoneel, af
komstig uit Italië, waar ze in het
begin van deze eeuw gemaakt wer
den. Ze stellen voor Pierrot en Don
na Clara, figuren uit de Commedia
dell' Arte.
Voor de opbouw van de expositie,
die grotendeels binnen onze eigen,
westerse cultuur gehouden is, er
zijn evenwel vele produkten van
vreemde culturen tentoongesteld
werd medewerking verleend door ver
schillende musea in Frankrijk, Bel
gië en Duitsland, alsook door parti
culieren.
Vrolijk geheel
Onder leiding van de heer Gan
Tjiang Tek, conservator van de af
deling China, die een levendige be
langstelling heeft voor het poppen
spel en van de directeur van het mu
seum, dr. P. H. Pott, heeft dr. G. D.
van Wengen, hoofd van de educatieve
afdeling van het Volkenkundig mu
seum, in samenwerking met de heer
H. H. Frese een bijzonder vrolijke en
leerrijke tentoonstelling samengesteld,
die zeer zeker bij jeugd en volwas
senen'zal inslaan.
Wie WALENKAMP zegt, denkt aan een fijne sigaar
Prinsessekade hoek Haarlemmerstraat
Telefoon 21126
(Advertentie)
N.V. DE LEIDSCHE COURANT.
In de heden gehouden aandeel
houdersvergadering van de N.V. „De
Leidsche Courant" werd de balans
de winst- en verliesrekening
Vraag en antwoord
In de Harmonie kwamen gister
avond katholieke werkmeesters en
uitvoerders bijeen om aan de bonds-
penningmeester op gebied van c.a.o.'s
ondernemingsrecht etc. hun moeilijk
heden voor te leggen. De voorzitter,
de heer H. van Schaik, verwelkomde
de leden, de geestelijk adviseur, kap.
G. Lemmens en de hoofdbestuurder
en memoreerde het besluit van de
jaarvergadering om eens meer te ver
gaderen en daardoor de leden in de
gelegenheid te stellen met hun vra
gen op allerlei gebied naar voren te
komen en tevens ook om het contact
met de leden onderling te verstevigen.
Spr. herdacht de zo droevig omge
komen vorige geestelijk adviseur,
Rector G. Beek, en sprak met de
leden een kort gebed uit voor zijn
zielerust. Met instemming besloot de
voorzitter een H. Mis tot zijin inten
tie te doen opdragen, waarvan datum
en tijd nog nader bekend gemaakt
zullen worden.
Hij verleende hierna het woord
aan kap. Lemmens, die gaarne van
de gelegenheid gebruik maakte om
enkele gedachten voor de leden te
ontwikkelen.
Allereerst wekte hy de leden op
om daadwerkelijk steun te geven aan
het retraitewerk. Hij wees op het
grote belang van een retraite.
De retraite is voor de gejaagde
mens een rustpunt in zijn drukke
werkzaamheden, waar hij rust vindt
voor zijn geestelijk en ook lichamelijk
leven. Het zijn dagen waarin hij zich
verliepen kan in de grote vragen van
het leven. Tevens geeft de werk
meester hier ook het voorbeeld aan
zijn ondergeschikten van een echte
christelijke levenshouding en draagt
hij op deze wijze het christelijke
ideaal naar buiten.
Spreker wees voorts op de moge
lijkheden van gesprekscentra of
-groepen nu iedereen blijk geeft van
vargaderingsmoeiheid. Een gesprek
groep heeft het voordeel, dat iedere
deelnemer aan het woord komt, zijn
eigen mening en zienswijze naar vo
ren kan brengen. De praktijk heeft
bewezen, dat deelnemers aan gesprek-
centra altijd tijd te kort komen.
Spreker gaf het bestuur in over
weging hierover eens de gedachten
te laten gaan en wekte de leden op
ook op dit punt eens actief te zijn
en niet alles goedsmoeds maar aan
Het bestuur over te laten.
Na een hartelijk dankwoord aan
kap. Lemmens gaf de voorzitter de
leden gelegenheid om het bondsbe-
stuurder do heer J. W. A. de Bruin
eens flink lastig te maken.
De heer De Bruin pareerde op
prettige wijze alle vragen, die de le
den op hem afvuurden over bonds-
financiën, pensioen- en ondernemings
raden. Zelfs bij het bespreken van
de langzaam-aan-actie der mijnwer
kers wist spreker zich uitstekend te
verdedigen.
Na een dankwoord door de voor
zitter aan de heer De Bruin kregen
de leden gelegenheid om nog een ge
zellig klaver jasje te spelen.
Leidse Universiteit
Gepromoveerd tot doctor in de Fa
culteit der Rechtsgeleerdheid op
proefschrift getiteld „De lening in het
Oude Testament (Bijdrage tot de
kennis van het vraagstuk van schuld
en aansprakelijkheid)", de heer R. K.
Sikkema, geboren te Sappemeer en
thans wonende te Rotterdam; tot doc
tor in de Faculteit der Geneeskunde
op proefschrift getiteld „Enting van
mola hydatidosa en chonionepithelio-
ma op de vruchtvliezen van het kip-
peëmbryo", de heer J. H. N. van
Bouwdijk Bastiaanse, geboren te
Noordwijkerhout en thans wonende
te Velsen.
Het dividend werd bepaald op
9 pet. (v. j. 8).
De aftredende commissarissen, de
heren Tb. M. W. Bergers en J. C. J.
Lamfoermont werden herkozen.
London Opera Ensemble
gisteravond in de Gehoorzaal op
trad, bestond uit de sopraan Edith
Joyce, Robert Pearson, tenor, en Alan
Pearson, bariton. In nog geen twee
uren tijds werd een serie van 17
operafragmenten doorgewerkt, Itali
aans, Frans, Weens, alles in 't Engels.
Maar niets uit een Engelse opera; dat
was er niet bij. Zij troffen het niet,
de Engelse operazangers, want de Ge
hoorzaal was zeldzaam leeg voor
Leiden. De acoustiek in de grote zaal
legt onbarmhartig de tekortkomingen
aan de dag, vooral wanneer deze
leeg is, zoals nu. Een opera-concert
blijft toch maar zoiets als: wyn met
water en heeft met een opera heel
weinig van doen. De sopraan Edith
Joyce heeft misschien vroeger wel
kunnen zingen, maar het zware werk
van opera vertolking heeft haar de
schoonheid van een hoge sopraan
doen verliezen. Van de beide heren
Pearson zit de stem van de bariton
niet vrij, zodat hij niet draagkrachtig
is en de tenor, die eigenlijk een mooi
geluid heeft, zingt te open. Bevredigd
zijn wij dus geenszins, noch in soli
noch in ensembles. Boeiende lezing,
coloriet en sterk dramatische accen
ten hoorden wij niet. Weinig expres
sief dus! Het gemis aan orkestbege
leiding was groot. Aan de vleugel
speelde Mary Earl vlotjes en niet
zonder sentiment, maar operamuziek
is ingesteld op een belangrijke instru
mentale begeleiding en dat kan een
klavier niet opleveren.
Wij vragen ons af, waarom dit
drietal solisten hier in Holland (waar
wij niet gemakkelijk in onze eisen
zijn) komt concerteren? Zij hebben
ons van de reden hiertoe niet kunnen
overtuigen. De stemming onder de
toehoorders was verveeld, welwillend
maar niet enthousiast, omdat alles
beneden artistiek niveau is gebleven.
J. KORTMANN.
Advertentie
VERENIGING VAN POSTZEGEL
VERZAMELAARS.
De bijeenkomst van de Leidse fila
telisten, gisteravond in „De Kleine
Burcht" te Leiden gehouden, trok
wederom een flinke belangstelling.
Na het openingswoord door de voor
zitter, de heer D. J. Meiboom, waarin
deze de spreker van de avond, de
heer Schafer uit Amsterdam had wel
kom geheten, werden enige huishou
delijke zaken behandeld. Daarin gaf
de voorzitter een overzicht van de
onlangs gehouden Bondsvergadering
te Leiden. Het filatelistische nieuws
bevatte de mededeling, dat er voor
bereidingen worden getroffen weder
om nieuwe Europazegels te doen ver.
schijnen. Ieder land krijgt daartoe de
gelegenheid het te ontwerpen beeld
zelf te verzorgen. Voor Nederland is
de heer Harz opgedragen het ontwerp
te verzorgen.
Hierna kreeg de heer Schafer het
woord tot het houden van zijn lezing
over Israël, waarbij hij dank zij een
filmapparaat zijn woorden met plaat
jes verduidelijkte. In zijn voordracht
gaf hij een uiteenzetting over 't post
wezen in Israël. Het vervoer van post
stamt uit de eerste tijd van de Chris
telijke jaartelling door koerier-dien
sten. Spreker verdeelde zijn lezing
in verschillende tijdperken, o.a. in
het Bijbelse-tijdperk, tijdens de kruis
tochten en Middeleeuwen om vervol
gens te komen tot de hedendaagse
Aangeboden door K. v. K. bij zijn afscheid
Mr Branderhorst per
1 juli secretaris
In de vergadering, van hedenmor
gen van de Kamer van Koophandel
en fabrieken voor Rijnland kondigde
de voorzitter, de heer T. H. M. van
Waveren aan, dat de Kamer heeft
besloten de scheidende secretaris, mr.
dr. P. G. Knibbe, een reis naar Zuid-
Afrika aan te bieden. De secretaris
zal deze reis tevens benutten om con
tacten te leggen, die voor bij de Ka
mer aangesloten bedrijven van nut
kunnen zijn. Voorts deelde hij mede
dat „Kamervrienden" de echtgenote
van mr. dr. Knibbe eveneens een reis
naar Zuid-Afrika aanbieden.
In verband met het spoedige ver.
trek van de secretaris is de adjunct-
secretaris, mr. H. A. C. Brander
horst met ingang van 1 juli a.s. be
noemd tot secretaris van de Kamer
als opvolger van mr. dr. Knibbe.
Om het werk van mr. dr. Knibbe
in Zuid-Afrika te bevorderen
deze de titel van secretaris blijven be
houden tot zijn terugkeer. Daarna zal
ook het officieel afscheid plaats vin
den.
Mr. dr. Knibbe heeft de pensioen
gerechtigde leeftijd bereikt. Hy is 35
jaar secretaris van de K. v. K. ge.
weest.
In deze vergadering herdacht de
voorzitter het overlijden van het lid,
de heer Van Herwaarden, directeur
van de Kalkzandsteenfabrieken die
20 jaar lid van de Kamer is geweest.
De ondervoorzitter, ir. J. E. G. van
Hoek, gaf een toelichting op het rap
port over de bestrijding van de ver
ontreiniging van waterwegen in het
district.
Naar aanleiding van het rapport
over wegen en waterwegen om Lei
den, mede in verband met de zee
haven Katwijk, zal de voorzitter van
de Kamer een onderhoud hebben met
Georganiseerd door
„Nieuw Holland"
De r.-k. Volksdansgroep „Nieuw
Holland" te Leiden houdt op Hemel
vaartsdag een internationaal dans
feest in Den Burcht. Het programma
vermeldt ojn. het optreden van een
Indonesische dansgroep, die Indone
sische dansen zal opvoeren. Zij wordt
gevormd door Indonesische studenten
die te Leiden studeren.
Deze groep is al opgetreden in Es
sen en Bochum, Duitsland, en in Leu
ven en Gent, België. Voorts heeft
mej. Anne Marie Laoh, die de artis
tieke leiding heeft, met kleinere groe
pen opvoeringen gegeven in verschil
lende plaatsen van Oostenrijk.
Volgende maand gaat de groep op
tournee in Duitsland.
Cultuur
Onder de titel „Indonesische stu
denten dansen en zingen" wordt deze
avond door de r.-k. Volksdansgroep
„Nieuw Holland" aan het Leidse pu
bliek aangeboden. Het programma
geeft een goed beeld van de Indo
nesische danscultuur. Klassieke dan
sen van het Javaanse hof en uit de
Balinese tempel zijn er vertegenwoor.
digd, maar ook de volksdansen krij
gen ruimschoots hun beurt. Volks
liederen wisselen het program af. De
rijke verscheidenheid van de Indo
nesische cultuur vertoont zich in de
typische dansen der verschilllende
eilanden, de parasol-dans, de zak
doek-dans en de beroemde, kaarsen-
dans.
De dansen zullen aan het pulbliek
uitgelegd worden, maar voor de mees
te dansen is uitleg eigenlijk over
bodig, ómdat de er in tot uiting ge
brachte levensvreugde zo groot is,
dat iedereen vanzelf aan deze vreug
de deel zal nemen.
de minister van verkeer en water
staat.
De vervoerscommissie van de Ka
mer zal haar licht laten schijnen over
de gevolgen van de verhoging der
vervoerstarieven van de Spoorwegen.
Bij het bespreken van de lijst van
subsidies werd er bij het bestuur op
aangedrongen de subsidie voor de
WV te Leiden te verhogen.
Vanmiddag brachten de leden van
de Kamer een bezoek aan het Neder
lands Instituut voor Praeventieve Ge
neeskunde te Leiden.
postverzorging. Fraaie exemplaren
van zegels verduidelijkten het gespro
ken woord.
De voorzitter dankte tenslotte de
spreker voor zijn interresant betoog.
De toehoorders onderstreepten dit
met applaus. Nadat de voorzitter had
medegedeeld dat de laatste bijeen
komst op 26 juni a.s. zal worden ge
houden, werd de vergadering beslo
ten.
Burgerlijke Stand
Geboren: Jan Pieter, zn. v. J. Ver
biest en E. Arroyo; Catharina Petro.
nella Maria, dr. v. N. v. d. Burg en
E. J. T. Goossen; Gizella Piroska
Franscina, dr. v. F. W. v. Houten en
G. P. Domankus; Jacoba Johanna,
dr. v. P. Schroef en P. J. Ie Febre;
Cornelis, zn. v. C. de Roode en S. de
Nobel; Thierry Quirinus Theo Mauri
ce, zn. v. J. L. J. v. d. Vliervoet en
J. J. F. Bette; Hendrika, dr. v. P. J.
de Jong en H. ter Wal; Alexander
Johannes, zn. v. C. C. Boogerd en J.
E. v. d. Linden; Robert Jan, zn. v.
C. C. Boogerd en J. E. v. d. Linden;
Agnes Sophie, dr. v. M. Jacobson en
J. C. Keij; Hendrik Jan, zn. v. H.
Prins en G. Nagtegaal.
Overleden: W. F. Hofstra zn., 14 jr.;
W. F. de Lang, hsvr. van: H. G. de
Roode, 62 jr.
met ZEISS-LENZEN voor
speciale prijzen.
CONTINA I lens Novar 3,5 van
183.— voor 156.—.
CONTINA II lens Novar 3,5 met
ingebouwde belichtingsmeter
van 255.voor 217.—
„Geheimen van de H. Mis"
18 Juni consecratie
door mgr M.A. Jansen
In de St. Lodewijkskerk aan het
Steenschuur te Leiden wordt geregeld
en intensief gerepeteerd door paro
chianen voor de uitvoering van het
gemeenschapsspel Geheimen van de
H. Mis", dat door Henri Gheon op
motieven van Galderon werd ge
schreven. De uitvoeringen van dit
spel vinden plaats in een gerestau
reerde St. Lodewijkskerk op 11, 12,
13, 14 en 15 juni a.s.
De regie is in handen van Anton
Sweers, die bij de repetities wordt
bijgestaan door zijn zuster Anneke
Sweers. In de kerk woonden wij
gisteravond een repetitie bij en we
kunnen getuigen, dat onder de be
zielende leiding van Anton Sweers
en zijn assistente hard wordt ge
oefend. „De geheimen van de H. Mis"
is een moeilijk spel, dat aan concen
tratie en de juiste wijze van woord
en gebaar zeer hoge eisen stelt. We
twijfelen er echter niet aan of de uit
voeringen zullen een groot succes
worden. De leidende idee in dit stuk
is de offergedachte in het Oude Ver
bond, welke leidt tot het Kruisoffer
van Christus en tot het Misoffer in
het Nieuwe Verbond. Het is de 27e
maal, dat Anton Sweers de leiding
heeft over dit spel. Hij kent de
teksten uit het hoofd en behoeft zich
niet van het tekstboekje te bedienen.
De plechtige consecratie van de St.
Lodewijkskerk vindt plaats op dins
dag 18 juni a.s.
17 juni om zeven uur wordt de
bisschop van Rotterdam, mgr. M. A.
Jansen, die de volgende dag de
gerestraureerde St. Lodewijkskerk zal
consecreren, in de parochie plechtig
ontvangen. De plechtigheden van de
18e juni beginnen al om half acht
's morgens en duren tot half een. De
kerk gaat echter voor de gelovigen
eerst open om 9 uur. De Pontificale
Hoogmis vangt aan om half elf.
