S)e £eidóc6oii4<uit
EM1
Snuffelende
duikboten
Nieuwe Encycliek over
Poolse martelaar
Stade fiaed adat SlaaC&e katdinaal
Kadar heeft plannen voor
een schijnproces
Wat komen die
duikboten daar zoeken?
Engeland zet spoed
met atoombomproeven
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 20 MEI 1957
48ste JAARGANG No. 14111
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN BIIREAI'X PAPEMiRACHl 32
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p.w., ƒ2.55 p.mnd„ ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advertenties: 17 et. p. m m. Telefoontje» 1-50.
Voorbeeld voor
modern Polen
Op dezelfde dag dat kardinaal Wis-
zynski, primaat van Polen, uit han-1 in Polen bloot stond aan de aanval-
den van de H. Vader de rode hoed len van degenen, die het van Rome
ontving, gaf de Paus een encycliek walden losscheuren. De H. Vader gaat
uit ter gelegenheid van de 300ste in op de martelingen, die de belijder
sterfdag van de Poolse Jezuït, de H.1 moest verduren en schrijft, dat zijn
met de woorden „Invicti athletae"
onoverwonnen kampvechter
De Paus spreekt in zijn rondschrij
ven over het apostolaat van deze
heilige, uitgeoefend in een tijd, waar-
Andres Bobola. De Encycliek begint
HUURVERHOGING EN
COMPENSATIE
in de beide eerste artikelen te
hebben uiteengezet, dat er inzake
de compensatie voor de huurverho
ging van 25% geen overeenstemming
tussenwerknemers en werkgevers
kon worden bereikt, heeft de rege
ring tenslotte een beslissing moeten
nemen, welke niet langer kon worden
uitgesteld.
Immers het plan was, dat deze
week de huurwetten plus de com-
pensatievoorstellen in de Tweede Ka-
mer zouden worden behandeld. Nu
de regering geen oplossing kon vin
den, welke beide partijen bevredigt,
moest er opnieuw overleg met de
Tweede Kamer- plaats hebben. Deze
zal de onderwerpen op 4 juni behan
delen. Aangezien de zaak ook nog
voor de Eerste Kamer na afhandeling
in de Tweede schriftelijk zal moeten
worden voorbereid en daarna in het
openbaar behandeld zal de streefda
tum van 1 juli niet worden bereikt
en is deze verschoven naar 1
augustus.
lliTEN kent intussen de door de re-
gering gekozen oplossing, welke
verleden week vrijdag is bekendge
maakt.
Om deze in het kort nog eens te her
halen komt de looncompensatie neer
op 2.4% van de totale Nederlandse
loonsom met dien verstande, dat de
compensatie voor loontrekkers zal
geschieden in de vorm van een bij
slag van 2% op de rechtens geldende
lonen met een minimum van 3.10,
2.60 en 2.10 voor resp. de eerste,
de tweede en derde en de vierde en
vijfde gemeenteklasse. Het maximum
van de bijslag zal niet meer mogen
bedragen dan 4.per week. Werk
nemers beneden 23 jaar, die niet ge
huwd en geen kostwinner zijn zullen
de bijslag niet ontvangen.
De drie werknemersvakcentrales
hadden immers een toeslag voorge
steld van 3.15 in de eerste en tweede
gemeenteklasse en van 2.40 in de
derde, vierde en vijfde gemeenteklas
se. Dit voorstel betekende reeds een
vergroting van het gemeenteklasse-
verschil met 0.75, terwijl het stre
ven er juist is naar opheffing van dit
verschil van gemeenteklassen. In het
voorstel van de regering wordt dit
verschil tussen de eerste en de vijfde
gemeenteklasse nu vergroot tot 1.-
Het is echter zeer wel de vraag
of een andere oplossing, nu de beide
groepen van werkgevers en werkne
mers niet tot overeenstemming kon
den komen, wel mogelijk ware ge
weest. Zeker niet zo, dat beide par
tijen zouden zijn bevredigd.
Gaat men uit, zo heeft de regering
uiteengezet, van de huurbedragen
voor de geschoolde arbeiders naar
een huur enquête van 1940, dan zou
den de compensatiebedragen moeten
zijn: gemeentekïasse 1 2.50, gemeen
teklasse 2 2.20, gemeenteklasse 3
1.90, gemeenteklasse 4 1.55, ge
meenteklasse 5 ƒ1.40, zodat de door
de regering gefixeerde bedragen
gunstiger zijn.
In het algemeen kunnen deze cij
fers dus wel aanvaardbaar worden
genoemd met uitzondering o.i. voor
gemeenteklasse 2, waarin de steden
zitten, die kleiner zijn dan een grote
stad en groter dan een provinciestad.
Hier moet een compensatie van 2.60
juist iets te klein worden geacht.
Voor het overige zal men er wel
mee accoord kunnen gaan, zij het, dat
het hier opnieuw de vergeten groe
pen zullen zijn, die, voorzover zij in
oude woningen verblijf houden, weer
het kind van de rekening zullen zijn.
Gelukkig staat hier tenminste dan
nog tegenover, dat degenen, die loon
trekkend zijn en een na-oorlogse wo
ning bewonen, nu eindelijk eens een
welkome inkomstenvermeerdering
zullen ontvangen, c'-'ar zij wèl de
compensatie zullen krijgen en geen
huurverhoging.
Geen reden overigens tot algehele
tevredenheid, wat bij de behandeling
in de Tweede Kamer, al of niet via
amendementen, nog wel tot uiting zal
komen.
De grondfout lijkt ons, dat is uit
gegaan van een foutief uitgangspunt
namelijk een huurverhoging van 25%
voor alle gemeenteklassen. Indien
men het systeem van een gedifferen
tieerde loonsverhoging van 1954 zou
hebben gevolgd, zou men een geheel
ander beeld hebben gekregen.
Erkend moet echter worden, dat
de beslissing nu op korte termijn
moest worden genomen en er geen
tijd meer was voor ingewikkelde be
rekeningen.
En het woord is dus aan de volks
vertegenwoordiging.
voorbeeld van het hoogste belang is
voor onze tijd, waarin men probeert
het geloof uit te roeien met het idool
van de materiële welvaart.
De Encycliek is ook een verma
ning: daar waar de vijanden van het
christendom de kerk bestrijden, moe-
Koninklijk paar
naar Zweden
Hedenmorgen om 9.57 uur zijn H.
M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
der Nederlanden per regerings-
Dakota van het vliegveld Soesterberg,
vertrokken voor een staatsiebeioek
aan Zweden.
Ned. oorlogsschepen
reeds in Zweden
De Nederlandse kruiser „De Zeven
Provinciën, en de onderzeebootjagers
„Friesland" en „Rotterdam" zijn za
terdag in de haven van Karlskrona in
Zuid-Zweden aangekomen.
Koningin Juliana en prins Bernhard
ten priesters en leken de waarheid hebben zich per vliegtuig naar Karls-
verdeJigen, aldus spoort de H- Vaderkrona begeven en zullen vandaar aan
de gelovigen van Polen aan. boord van de „Zeven Provinciën" de
De Poolse heilige deed missiewerk
in Letland en Litouwen in een tijd
toen Polen geplunderd werd door
Russische kozakken en Tartaren. In
Pinsk werd hij door kozakken ge
vangen genomen, vastgebonden aan
de paarden naar Janow gesleept en
daar op 16 mei 1657 doodgemarteld.
Pater Bobola, die op 65-jarige leeftijd
stierf, werd in 1938 heilig verklaard.
Zijn stoffelijke resten, die de bolsje
wisten in een medisch museum had
den geplaatst, werden in 1923 naar
Rome overgebracht en vandaar in
1938 raar Warschau.
reis voor hun bezoek aan Zweden
naar Stockholm vervolgen.
Wanneer de kruiser, begeleid door
de twee onderzeeboot]agers, dinsdag
de haven van de Zweedse hoofdstad
binnenvaart, zullen bijna tweehon
derd straaljagers overvliegen. Enige
vliegtuigen zullen de gasten al be
groeten, als de schepen de eilanden
groep ten oosten van Stockholm heb
ben bereikt.
Spanning op Haiti
In Port au Prince, de hoofdstad van
de Westindische negerrepulizk Haiti,
hebben aanhangers en tegenstanders
van de regeringsraad, die het thans
bestuurt, slag geleverd. Hierbij is één
der vechtenden om het leven geko
men, terwijl er twee werden gewond.
De regeringsraad heeft de corres
pondent van het Amerikaanse pers
bureau" Associated Press" aangezegd,
Haiti te verlaten. De toestand in Port
au Prince en in andere steden van
Haiti blijft gespannen.
AmnPCtlV wac Vfllcfrilr I voor zÜn regering te krijgen. In het
MUHICMIC WdbVdlMIIK geheim zou een aantal van hun
leiders hebben laten arresteren, on-
Naar verluidt is de Hongaarse pre-der wie Laszlo Kardos, de voorma-
mier Janos Kadar van plan een groot lige voorzitter van de boerenorgani-
„schijnproces" op touw te zetten, satie Nekosz, en Atila Szigethy een
Sommige Vaticaanse kringen zien waarin ook gematigde communisten i oud afgevaardigde van de nationale
in de encycliek een antwoord op de en boerenleiders zouden moeten te-1 boerenpartij,
communistische poging om de reis rechtstaan. Dit is meegedeeld door
van de kardinaal uit te leggen als reizigers uit Boedapest, die te Wenen
een stilzwijgoende goedkeuring van
het Vaticaan voor het communisti
sche regime van Gomiika en als een
bewijs dat „co-existentie" tussen de
Kerk en het communisme mogelijk is.
zijn aangekomen.
Volgens deze reizigers zou de Hon
gaarse premier er niet in zijn ge
slaagd, de steun van de gematigden
Bezorgdheid in
Zuid-Afrika
In Zuid-Afrika, Oost-Afrika en op
de Seychellen-eilanden zijn de laat
ste maanden rapporten ontvangen
over ongeïdentificeer'e onderzeeërs.
De autoriteiten nemen aan met Rus
sische bodems te maken te hebben,
omdat geen onderzeeërs van westerse
landen in de betrokken zeegebieden
zijn geweest.
Zuid-Afrika maakt zich ernstige
zorgen over de geheimzinnige onder-
zeeëers. Het land is voor een zeer
groot deel afhankelijk van zeetrans-
Pineau naar New York
De Franse minister van buitenland
se zaken, Pineau, heeft zondagavond
bij zijn vertrek uit Parijs naar New
York, waar hij de vergadering van de
Veiligheidsraad over het Suezkanaal
gaat bijwonen, verklaard, dat de
Franse positie sterk is, voornamelijk
omdat de zes beginselen voor de ex
ploitatie van het Suezkanaal, die
Frankrijk toegepast wil zien, vorig
jaar oktober door de Veiligheidsraad
zijn goedgekeurd.
Wij kunnen rekenen op het begrip
van de Ver/ Staten, Engeland en an
dere landen, zo zei hij.
De minister voegde hier aan toe,
dat hij geen „illusies" koesterde. Wij
kunnen de bestaande toestand niet ac
cepteren en zullen bij elke gelegen
heid het vraagstuk weer ter tafel
brengen, zo verklaarde hij.
porten. In de tweede wereldoorlog
brachten Duitse U-boten 150 Zuid-
Afrikaanse schepen tot zinken^ Defre
gering heeft een geheim onder kek
gelast om uit te maken of de onder-
zeërs wellicht wapens of agenten aan
land brengen.
Ook andere westerse mogendheden
volgen de rapporten over de onder
zeeërs langs de Afrikaanse kusten met
grote aandacht. Vele gebieden die nog
niet afhankelijk zijn, bieden haast
onbegrensde mogelijkheden voor
spionnen en provocateurs. Bovendien
is de veiligheid van de wateren rond
het Afrikaanse continent thans be
langrijker dan ooit. De zeevarende
naties hebben plannen voor de bouw
van enorme tankers, die rendabele
reizen rond Kaap de Goede Hoop
kunnen maken, om minder afhanke
lijk te zijn van het Suezkanaal.
■LHHLm f 349,50
Zeer aantreWeüiWe krediet-eervice
Fa. H. Walenkamp Zonen
TURFMARKT 5 - LEIDEN
Advertentie
Neptunus, god van de zee, was zater
dag persoonlijk naar Scheveningen
gekomen om de viering van vlagge
tjesdag luister bij te zetten. We zien
hem hier bij zijn intocht in de
Scheveningse haven.
De reizigers verklaarden voorts,
dat de amnestie, welke Kadar in no
vember beloofd had, aan hen die aan i
de opstand hadden deelgenomen,
alleen maar een valstrik was geble
ken. De president van een rechtbank
te Boedapest had, toen een verdedi
ger zich voor zijn cliënt beriep op de
belofte van de regering, verklaard,
dat amnestie alleen kon worden ver
leend door de presidentiële raad of
de nationale vergadering.
Nieuwe regering
in Italië
De gematigd-progressieve christen
democratische senator Adone Zoli
heeft zondag de samenstelling be
kendgemaakt van een homogene
christen-democratische Italiaanse min
derheidsregering.
De voornaamste taak van de nieu
we regering, die 32 zetels tekort komt
voor een meerderheid in de Tweede
Kamer van het parlement, is hand
having van de politieke stabiliteit in
Italië tot de algemene verkiezingen,
die over elf maanden gehouden moe
ten worden.
Zoli heeft medegedeeld, dat hij vóór
het einde van de maand om het ver-
Paus Pius XII heeft zaterdag aan de primaat van Polen, kardinaal Wys-
zinsky, de rode hoed overhandigd. De primaat die reeds in 1953 tot kardi
naal werd verheven, kon de rode hoed niet eerder ln ontvangst nemen, aan
gezien hij Polen niet kon verlaten. Op de foto het moment, waarop de Paus
niet de hoed maar de bonnet aan de kardinaal overhandigd.
Om ev. verbod
vóór te zijn
ven hebben de lucht en het water in
de wereld vergiftigd en dit vormt een
bedreiging van tegenwoordige en toe
komstige generaties.
trouwen van de beide Kamers van Herald in oktober worden gehouden.
Engeland heeft de voorbereidingen
voor een serie atoomproeven in Au-1 Djf nummer bestaat uit 10 pagina's
stralië verhaast. Deze zouden, volgens1
het Australische blad Sydney Sun-
het parlement zal vragen.
De nieuwe regering is de zeven
tiende sinds het einde van de oorlog.
De vorige regering, die van Segni,
is 10 dagen geleden afgetreden.
Atoomwapens in
satellietlanden?
Het onafhankelijke Westduitse dag
blad „Die Welt" meldt dat de in Oost-
Duitsland, Tsjecho-Slowakije en Hon
garije gelegerde Sowjet-Russische
troepen met atoomwapens zijn uitge
rust.
De correspondent van het blad te
Bonn, Georg Sohroeder, schrijft dat
de bron, waaruit hij dit bericht heeft
geput, zó betrouwbaar is, dat de juist
heid ervan ontwijfelbaar vaststaat,
„ongeacht of er al dan niet een tegen
spraak van Sowjet-Russische zijde
volgt".
De haast die Engeland maakt, is be
doeld om een eventueel verbod van
proeven door de grote mogendheden
voor te zijn. Zulk een verbod zou te
gen het einde van het jaar wellicht
afgekondigd kunnen worden, zo
schrijft het blad. Britse geleerden
hebben reeds de nodige voorbereidin
gen voor de proeven getroffen.
Intussen hebben de premiers van
India en Ceylon, Nehroe en Bandara-
naike, gisteren een beroep gedaan op
de grote mogendheden, alle verdere
proeven met kernwapens uit te stel
len in afwachting van een verbod.
Nehroe heeft zojuist een vierdaags be
zoek aan Ceylon gebracht.
Het gebruik van kernwapens be
dreigt de mensheid met uitroeiing,
aldus de twee premiers in een com
muniqué. Zij tonen zich bezorgd over
de mogelijke schadelijke gevolgen van
atoomstraling, veroorzaakt door de
proeven die door Rusland, Amerika
en Engeland zijn genomen. Deze proe-
Toenemende bewolking
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van maandagavond tot
dinsdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
j VEEL BEWOLKING.
Half tot zwaar bewolkt met
tijdelijk enige regen of motregen.
Zwakke tot matige wind tussen
west en zuid. Weinig verande-
I ring in temperatuur.
21 Mei zon op 4.40; onder 20.38;
maan op 1.08; onder 11.59.
18.03 L.K.
Hoogwaterstanden
21 Mei v.m. 8.15; n.m. 8.45.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer temp.
STOCKHOLM regen -.0 C.
OSLO zwaar bewolkt 17
KOPENHAGEN zwaar bew. 18
ABERDEEN zwaar bewolkt 9
LONDEN licht bewolkt 16
15
dag passeerde een koufront, behoren,
de bij een depressie, die in noord-
noordoostelijke richting over d<
Noordzee trok, ons land. Dit bracht
op de meeste plaatsen enkele milli
meters regen. Het front verplaatste
zich zolang maar langzaam verder in
oostelijke richting over Duitsland.
Het bracht daar en in Zwitserland op
vele plaatsen onweer en belangrijk
meer regen dan in Nederland. De
depressie, die in betekenis afnemend j Xms/TFRDAM lirht hpwn'iw
langs de Noorse kust verder rok, £M!^RDAM l,cht bewo kt
wordt gevolgd door een rug van hoge "£lk
luchtdruk. Deze bevond zich in de ™5~|?AT™.
nacht van zondag op maandag juist BORDEAUX half bewolkt
boven Engeland, waar tijdens wind
stilte en langdurige opklaringen
plaatselijk zware nachtvorst voor-
kwam. Inmiddels is de depressiea<*ti-
i viteit op de oceaan toegenomen. De
1 eerste van de nieuwe serie storingen
veroorzaakte maandagmorgen in Ier
land en Schot'and regen, terwijl een
volgende, in diepte toenemend, tame
lijk snel in noordoostelijke richting
over het zeegebied ten noorden van
de Azoren trok. Deze depressies stu
wen vochtige lucht naar de Britse
eilanden. Het weer in ons land zal
van maandag op dinsdag ook geleide
lijk onder invloed van de fronten van
deze storingen komen, waarbij de
bewolking zal toenemen en de kans
op regen weer groter wordt.
13
GRENOBLE geheel bewolkt
NICE half bewolkt
BERLIJN motregen
FRANKFORT regen
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WEN^N
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
regen
regen
regen
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
regen
zwaar bewolkt
zwaar bew.
Korreltje
Het is beter te hebben bemind en
verloren, dan nooit bemind te hebben.