3)e£cicióc&onïcmt Suez-kwestie a.s. maandag voor de Veiligheidsraad De eerste Britse waterstofbom Bij' 't zilveren priesterfeest van prof. dr. J. C. Groot Israëlisch proefschip blijft nog even thuis Was dit ook een Russische onderzeeër Moh* Hatta achter de opstandige beweging VRIJDAG 17 MEI 1957 48ste JAARGANG No. 14109 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Suez monument van westelijke verdeeldheid BUREAUX: PAPKNGRACH1 32 Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935; Redactie 20015; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs ƒ0.59 p.w„ ƒ2.55 pjnnd., ƒ7.50 p.kwart. Franco p.p. ƒ8.—. Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes 1.50. Huurverhoging en compensatie L LJET LIJKT ons niet ondienstig om, voordat de huurwetten in de Tweede Kamer in behandeling ko men, de situatie dienaangaande eens op de keper te beschouwen. Over de huurwetten zelf hebben wij, onmiddellijk nadat zij bij de Tweede Kamer waren ingediend, op deze plaats reeds een drietal artike len gewijd. Daarop behoeven wij dus niet terug te komen. Maar wel is er intussen iets anders gebeurd. Er is, voordat de behande ling kon geschieden, natuurlijk ge wacht op de Memorie van Antwoord van de minister van Volkshuisvesting, welke volgens de gebruikelijke pro cedure op het Voorlopig Verslag van de Tweede Kamei moest volgen. Deze Memorie van Antwoord ver scheen nu verleden week, maar daar in werd met geen woord gerept over de compensatie van de huurverho ging, omdat dienaar gaande nog geen accoord was bereikt. Er was nog over leg gaande binnen de Stichting van de Arbeid en minister Witte hoopte alsnog, dat daar werkgevers en werk nemers tot overeenstemming zouden komen omtrent de compensatie wel ke zou moeten worden gegeven. Zoals men weet gingen de gedach ten van de regering uit naar een com pensatie van niet meer dan 2 Die overeenst» -nming is niet be reikt in de Stichting van de Arbeid. Hoe liggen de standpunten? De drie vakcentrales van werkne mers hebben hun standpunt aan de regering bepaald op een loonsverho ging van 2 aei een minimum van 3.25 en een maximum van 4.50 per week voor de eerste en tweede gemeenteklasse en een grens van 2.50 en 3.75 voor de drie volgende gemeenteklassen. Hiervan zouden dan ongehuwde werknemers, beneden 21 jaar, die bovendien geen kostwinner zijn, kunnen word er uitgesloten. Het standpunt der werknemers hiertegenover is, dat zij óók een com pensatie accepteren van 9. maar zonder maximum. Zij zijn voorstan der van een minimum van 3. 2.60, 2.20, 1.75 en 1.55, gere kend van de eerste naar de vijfde ge meenteklasse. En hierover nu is men het met eens kunnen worden. 1EN DIENT goed te begrijpen, dat het hele overleg een compromis moest zijn, maar dat op dit punt geen compromis werd bereikt. Er waren nog andere verschillen, maar daar heeft men in de Stichting van de Ar beid de strijdbijl voorlopig dan maar begraven om de moeilijkheden met nog groter te maken. Deze moeilijkheden waren o.a. dat twee van de vakcentrales, namelijk K A.B. en C.N.V., hun standpunt handhaafden, dat een huurverhoging van 25 hun in deze tijd van prijs- stabilisatie niet aanbevelenswaardig leek. Maar daarop komen wij nog wel terug. Moeilijker was nu de situatie voor minister Witte, die eigenlijk op een overeenstemming in de Stichting van de Arbeid zat te wachten, om dan via een aanvullende Memorie van Ant woord én met een overeenstemming tussen werkgevers en werknemers, de zaak in de Kamer te kunnen bren- gen. Dat bleek dus niet het geval te zijn en dus moest ie zaak maandag in de Ministerraad komen om een beslis sing te nemen, wilde men met de schriftelijke voorbereiding van deze wetsontwerpen zóver zijn, dat deze de volgende week kunnen worden be handeld. Deze ontwerpen voor huurverho ging moeten de volgende week wor den behandeld, wil men de opzet waar maken, dat de huurverhoging op 1 juli zou moeten ingaan. Zoals de zaken nu staan is het reeds zeer de vraag of men die datum wel zal ha len, want de Eerste Kamer zal zich zeker niet laten dwingen om haast te maken. Dat neemt niet weg, dat nu de be slissing lag bij de regering. In de aanvulling op de Memorie van Antwoord heeft de minister dat van zich getracht af te schuiven met de redenering, dat de loonpolitiek in Nederland niet primair door de rege ring wordt gevoerd. Hij staat op het standpunt, dat primair steeds is ge weest en ook dient te blijven: het overleg in eigen kring van het be drijfsleven. Daarom had de regering zich tot de Stichting van de Arbeid gewend met het verzoek haar te ad viseren omtrent de in concreto te ne men loonmaatregelen. Eerst daarna zou de regering een oordeel kunnen uitspreken. Zij stelt zich op het standpunt, dat zij de eigen verantwoordelijkheid van de organisaties der werkgevers en werknemers zou hebben miskend en het bereiken van resultaten zou heb ben bemoeilijkt, indien dc regering van te voren reeds een mening zou hebben kenbaar gemaakt omtrent al le in het Voorlopig Verslag van de Kamer aangesneden bijzonderheden. Maar nu is het misgelopen. De re gering kent nu alleen tweeërlei opvat ting namelijk die van de werkgevers en van de werknemer., en zal tóch zelf moet kiezen. Minister Witte heeft dat natuurlijk in overleg met het kabinet gedaan en hij zal nu moe ten afwachten hoe de Kamer hierop de volgende week zal reageren. Londen steunt 't Franse standpunt De Veiligheidsraad komt op verzoek van Frankrijk maandagavond om acht uur Nederlandse tijd bijeen. Engeland zal Frankrijk in de Veilig heidsraad steunen. Dit heeft de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd, gisteren in het Lagerhuis meegedeeld. Amerika doet daar entegen zeer gereserveerd en geeft te kennen, dat hel standpunt van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken wel eens kon verschil len van dat van Londen en Parijs. Het is nog niet bekend, wat Engeland en Frankrijk in de Veiligheidsraad willen bereiken. Het voornaamste, hiermede verband louden vraagstuk is, hoe voorkomen kan worden dat een resolutie, welke bedoeld is om verbetering van de Egyptische voor waarden voor het gebruik van het Suezkanaal te bereiken, door een Sowjet-Russisch veto wordt getroffen. Selwyn Lloyd verklaade gisteren in het Lagerhuis dat er tussen Enge land en Frankrijk een nauw contact over deze kwestie bestaat. Het enige verschil van inzicht tus sen Engeland en Frankrijk betreft het gebruik van het Suezkanaal in af wachting van een uiteindelijke rege ling, zei de minister toen hij het de bat over de regeringspolitiek ten aan zien van de Suezkanaal heropende. Naar vernomen wordt zou Frank rijk niet voornemens zijn enige scha devergoeding van Egypte te eisen, omdat het zich niet houdt aan de be ginselen voor de regeling van het geschil om het Suezkanaal, die in ok tober j.l. door de Veiligheidsraad werden aanvaard, doch het wil de raad verzoeken Egypte uit te nodi gen met de landen, wier schepen van het Suezkanaal gebruik maken, te onderhandelen, om tot een bevredi gende regeling op basis van deze punten te komen. PROEFSCHIP UITGESTELD. Israël zal het zenden van een proef schip door het Suezkanaal uitstellen totdat de Veiligheidsraad het kanaal probleem heeft behandeld. Dit heeft een woordvoerder van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken meegedeeld. Israël zou tot dit uitstel hebben be sloten op verzoek van president Eisenhower van de Ver. Staten. Premier Sabri Assali van Syrië heeft Israëli gisteren gewaarschuwd, dat het een oorlog in het Midden- Oosten zou doen ontbranden, indien het zou trachten bij wijze van proef een schip door het Suezkanaal te zen den. Dag Hammarskjoeld, de secretaris generaal van de Ver. Naties, heeft donderdag op een perconferentie in New York te kennen gegeven, dat het internationaal gerechtshof in Den Haag het aangewezen international orgaan is om uit te maken, of de con ventie van Constantinopel Egypte het recht geeft, de rechten van oor logvoerende uit te oefenen ten aan zien van Israëlische schepen in het Suezkanaal. Raadselachtige aanvaring De Franklin D. Roosevelt, een van de grootste vliegdekschepen van de Amerikaanse marine, is met een zware klap opgevaren tegen een voorwerp dat zich onder water be vond. Er kwam een olievlek op het water drijven en de eerste conclusie was dan ook dat het reuzenschip een on derzeeboot had geramd. Zelfbestuur voor de provincies De voormalige Indonesische vice- president Mohammed Hatta heeft zich donderdag volledig en openlijk achter de opstanden in de buitenge westen gesteld. Hatta legde zijn ver klaringen af in een grote redevoering op een massabijeenkomst in Boelrit- tinggi, de hoofdplaats in Midden-Su- matra, van waaruit overste Ahmad Hoessein de opstandige beweging aan het rollen bracht. „De geest, waaruit deze beweging werd geboren, heb ik van den beginne voorgestaan, om dat de ontwikkeling van het land niet uitsluitend kan afhangen van de centrale regering", zo zei Hatta. „De jongste ontwikkelingen in de buitengewesten zijn geen afschei dingsbewegingen, maar acties die gericht zijn op de ontwikkeling van de gehele Indonesische archipel", verklaarde hij. Hatta wekte de be volking op tot initiatief en hard wer ken, wil het land tot bloei komen. Hij eiste uitdrukkelijk, dat de pro vincies zelfbestuur in de wijdste zin moet krijgen, om hen in staat te stel len hun eigen ontwikkeling en hun eigen zaken te regelen. „Als alles aan Djakarta zou worden overgelaten, kunnen de doelstellingen van de In donesische onafhankelijkheidsbewe ging: de schepping van een recht vaardige en welvarende staat, niet bereikt worden". De vroegere vice- president veroordeelde de politieke strijd in het land: „Wanneer deze op zijn beloop gelaten wordt, leidt hij tot anarchie". Indonesië zal ongetwijfeld het kapitaal voor de noodzakelijke ont wikkeling in het buitenland kunnen vinden, maar op één voorwaarde: „Het zal niet moeilijk zijn om kapi taal te krijgen, maar wij moeten te- veas garanderen, dat dit geleend ka pitaal wordt terugbetaald" Hatta stelde voor een „ontwik kelingsfonds" in de provincie te stich. ten, waaraan elk gezin per maand één roepia (33 cent) zou moeten bij dragen. Zulke fondsen zouden voor het buitenland een vertrouwenwek kende indruk maken. Macmillan kreeg vertrouwen De Britse conservatieve regering heeft gisteravond de socialistische aanval op haar Suepoütiek overleefd en in het Lagerhuis 't vertrouwen ge kregen. Een motie van de Labourpartij, waarin de regering berispt werd „we gens het toebrengen-van schade aan het Britse prestige en de economische belangen" werd met 308 tegen 259 stemmen /erworpen. De meerderheid was dus 49 stem men. Op papier heeft Macmillan een meerderheid van 65 stemmen, maar reeds acht conservatieven hadden aangekondigd blanco te zullen stem men. Er zijn de laatste tyd vele „onbe kende" onderzeeboten voor de Ame rikaanse kust waargenomen, dus de veronderstelling lag voor de hand. Maar omdat er geen spoor van wrakstukken boven kwam drijven, heeft men deze theorie weer over boord moeten zetten. De Amerikaanse marine is nu meer geneigd, te geloven aan een walvis, die bij de aanvaring enige liters traan is kwijtgeraakt. Desnoods zou het ook een onder water drijvend wrak geweest kun nen zijn, waaruit door de schok olie ontsnapte. De Russische onderzeevloot. Omtrent de omvang van de Rus sische onderzeevloot kan gemeld worden, dat elk jaar de Russische marine wordt uitgebreid met 80 on derzeeboten. De Sowjet-Unie heeft op het ogenblik de beschikking over 400 onderzeeërs, dat is vier maal zo veel als de Verenigde Staten. De Amerikaanse admiraal Jerauld Wright, een der marine-commandan ten van de Navo, deelde dit in De troit mee. In bijna elk deel van de Atlantische Oceaan zijn reeds duikboten waarge nomen, welke niet van Navo-bases afkomstig waren. „We hebben een afdoend plan om deze schepen te be strijden, eer plan dat bijna onmid dellijk in werking kan treden", aldus admiraal Wright. Tegelijk met twee an dere hoogleraren van het Groot-Seminarie te Warmond, prof. Van der Gaag en prof. Ruhc, viert prof. dr. J. C. Groot op 21 mei a.s. zijn zilveren priesterfeest. De korte levensloop van de drie jubilarissen is elders in dit blad op genomen. De reden, dat prof. Groot „voorrang" heeft op de beide ande re jubilerende profes soren is niet gelegen in meer of minder waar dering voor een van drieën, maar in het feit, dat prof. Groot aan „De Leidse Courant" ver bonden is in een zeer gewichtige functie. Hij is namelijk sinds enige jaren censor van ons blad, daartoe door de Bisschop van Haarlem, mgr. Huibers, aange steld als opvolger van pastoor C. C. Standen- meyer, thans pastoor te Noordwijkerhout; voor-* dien was censor pas toor S. Smitz o.f.m., emeritus pastoor van de Hartebrug. Bovendien is prof. Groot moderator van de Leidse afdeling van de St. Adelbertvereniging. In beide functies heb ben wij hem mogen ontmoeten, en iedereen die hem kent, zal ons daarin bijvallen deze ontmoeting in het leven met een persoonlijkheid als prof. Groot is een voorrecht. Het is een voorrecht, niet omdat prof. Groot zich op een afstand houdt en moeilijk te benaderen is. Het te gendeel is het geval! Hij weet zich, ondanks zijn overdrukke dagtaak, altijd vrij te maken voor het geven van adviezen en voor de „St. Adel- bert"; hij treedt iedereen tegemoet met een overrompelende eenvoud en vriendelijkheid. Gewend als „ge sprekspartner" in oecumenische krin gen éérst te luisteren „velox ad audiendum", zoals in het epistel van a.s. zondag staat Is hij daarna, in de goede zin des woords, niet „tardus ad loquendum". Na geluisterd te heb ben, geeft hij zijn advies, helder en klaar als de „geboren" docent, maar ook met veel hartelijkheid en men selijk inzicht. Daarom is het een voorrecht, prof. Groot in het leven te ontmoeten en van zijn wijze raad te mogen profi teren. Daarom is ook „De Leidse Courant" bij dit jubileum bizonder dankbaar gestemd. Het feest wordt op het Philosophi- cum zondag a.s. binnenshuis gevierd. Op de eigenlijke dag van het ju bileum, dinsdag 21 mei, is er op de gebruikelijke uren in de loop van de dag gelegenheid prof. Groot met zijn zilveren priesterfeest geluk te wen sen. Voor de martelaren der partij In Boedapest zal een monument ter nagedachtenis „van de communisten die door contra-revolutionairen ver moord zijn" worden opgericht, zo heeft de Hongaarse radio-omroep vandaag bekend gemaakt. Het gemeentebestuur van Boeda pest heeft een wedstrijd voor beeld houwers georganiseerd, die ontwer pen voor het monument „dat de nage dachtenis van de martelaren der par tij moet vereeuwigen", kunnen indie nen. De bisschop van Haarlem zal dinsdag 21 en woensdag 22 mei geen audiëntie verlenen. Dit nummer bestaat uit 16 pagina's Radio-actieve neerslag gering De eerste Britse waterstofbom, die woensdag bij de Christmaseilanden in de Stille Oceaan tot ontploffing is gebracht, zal slechts een vrijwel te verwaarlozen hoeveelheid radio actieve neerslag teweegbrengen. Dit heeft de Britse premier Macmillan donderdag in het Lagerhuis ver klaard. "Macmillan betoogde, dat Engeland na deze geslaagde proefneming in een betere onderhandelingspositie verkeert bij de besprekingen in de sub-commissie van de Ver. Naties in Met luaninypxa&Ceem in de nagjeliaeteid Boven op de wasknijpers in een oude tas, opgehangen bij een buitendeur van een huis te Watford in het Engelse graafschap Hertfordshire, heeft een roodborstjes-paartje een nest gebouwd, waarin op het ogenblik drie altijd- hongerige jongen luid.-sjilpend de bekjes opensperren (I.) net zolang tot ma of pa roodborst met een hap voedsel een eind maakt aan het lawaai. Hoewel het nest dicht bij de keuken van het huis „hangt" en er elke dag vele mensen langs lopen, laten de vogeltjes zich absoluut niet storen. Londen over de ontwapening en be perking van de kernproeven. De radio-actieve neerslag in het proefgebied zal zo gering zijn, door dat de ontploffing op grote hoogte heeft plaatsgevonden. In een oorlog zou de ontploffing dicht bij de grond tot stand worden gebracht. Macmillan maakte niet officieel bekend, dat er een waterstofbom tot ontploffing was gebracht. Hij sprak slechts over een prototype kernbom. De Britse premier zei, dat hij wel licht meer bijzonderheden zou be kendmaken, als voldoende weten schappelijke gegevens zouden zijn verzameld. Op een vraag van een Labour-af- gevaardigde verklaarde Macmillan, dat de serie kernproeven niet zal worden stopgezet na deze eerste goed geslaagde ontploffing. Het wordt waarschijnlijk geacht, dat de' bom, die woensdag tot ont ploffing werd gebracht nog niet het eigenlijke wapen was, dat zal worden vervaardigd als een militair afschrik wekkend bezit. Het eigenlijke wapen zal wellicht pas in de komende weken worden beproefd. Wisselvallig weer Een uitloper van een depressie, die van Ierland naar de Noordzee trok, heeft gistermiddag in het binnen land flinke buien veroorzaakt, waar bij hagel en onweer voorkwam. In ons land kwamen gisteravond en vannacht flinke opklaringen voor. Over de oceaan koerste een volgen de depressie naar de omgeving van Schotland. Voortgestuwd door een krachtige westelijke luchtstroming op de At lantische Oceaan, verplaatste het frontsysteem van deze depressie-zich snel naar de Britse eilanden Tegen de avond zal het ons land berei ken en plaatselijk enige regen bren gen. Morgen zullen weer opklarin gen voorkomen. In de temperaturen is niet veel verandering te verwach ten. HOE wordt het weer? (Geldig van vrijdagavond tot zaterdagavond. Opgemaakt te 11.15 uur). ZELFDE TEMPERATUUR. Vanavond en vannacht veel bewolking met plaatselijk wat regen, morgen opklaringen maar i in de middag ook hier en daar 5 een bui. Matige tot krachtige zuidwestelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. 18 Mei zon op 4.44; onder 20.33; maan op onder 8.46. Hoogwaterstanden 18 Mei v.m. 6.10, n.m. 6.35. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: STOCKHOLM onbew. 22 C- OSLO nevel 16 KOPENHAGEN zwaar bew. 17 ABERDEEN regen 14 LONDEN zwaar bew. 17 AMSTERDAM mist 16 LUXEMBURG onbew. 13 PARIJS licht bew. 17 BORDEAUX onbew. 16 GRENOBLE zwaar bew. 16 NICE zwaar bew. 19 BERLIJN regen 27 FRANKFORT onbew. 18 MüNCHEN regen 20 ZURICH zwaar bew. 13 GENèVE licht bew. 14 LOCARNO geheel bew. 27 WENEN zwaar bew. 26 INNSBRUCK regen 26 ROME nevel 23 AJACCIO zwaar bew. 20 Korreltje Een pessimist een man, die zich alleen maar tevreden voelt wanneer hij ongelukkig is en zelfs dan heeft ihij nog een slechte bui.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1957 | | pagina 1