Mogen Amerikanen in Neder
land vrij processies houden
TWEEDE KAMER
Merkwaardig politiek debat bij
vriendschapsverdrag met U.S.A.
'n Zieke moeder ziet haar
kind na een lange scheiding
2 zakjes
HONIG 'S
groentesoep
75 cent
Mechanisatie ledenadministratie
van de K.VP.
R.K. Horeca over de vakopleiding,
bierprijzen en concurrentie
DONDERDAG 9 MEI 1957
DK EEmSF CmrPAVT
PAGINA 3
Afwijking van de
Grondwet
In de vergadering van de Tweede
Kamer is gistermiddag aan de orde
gekomen het ontwerp van rijkswet tot
goedkeuring van het op 27 maart 1956
te 's-Gravenhage gesloten verdrag
van vriendschap, handel en scheep
vaart tussen het Koninkrijk der Ne
derlanden en de Verenigde Staten
van Amerika, met bijbehorend proto
col en briefwisseling.
De heer BLAISSE (KVP) herinnert
er aan, dat acht jaar nodig zijn ge
weest voor het verdrag tot stand kon
worden gebracht. Er zijn echter zo
veel zaken te regelen geweest, dat
men niet kon volstaan met eenvoudi
ge vriendschapsbetuigingen. Men is
overtuigd van de wederzijdse vriend
schap en Nederland weet hoeveel het
aan de Verenigde Staten te danken
heeft. Intussen wordt het buitenland
se beleid der Verenigde itaten niet
steeds door spr. en zijn fractiegenoten
begrepen.
Een punt, dat spr. steeds treft is
het dualistisch karakter van de bui
tenlandse politiek der Verenigde Sta
ten. Op handelspolitiek terrein zijn
daarvan verscheidene voorbeelden te
noemen, bv met betrekking tot de
luchtvaartonderhandelingen, waarop
tzt in de Kamer nade zal worden te
ruggekomen.
In art. 2, lid 3 van het verdrag wordt
bepaald, dat het onderdanen van bei
de partijen geoorloofd zal zijn beslo
ten zowel als openbare godsdienst
oefeningen ij te wonen. Daartegen is
opgemerkt, dat deze bepaling zich
niet zou verdragen met de Grondwet,
doch spr. is van oordeel, dat er geen
sprake is van afwijking van de grond
wet.
Het verdrag kent voor de Amerika
nen algemene vrijheid van godsdienst
behoudens de kwestie van openbare
orde. Onze Grondwet kent dezelfde
vrijheid, maar beperkt tot het terrein,
dat in 1848 is vastgelegd.
Spr. vraagt of er geen prikkel is
voor de regering om ook hier te ko
men tot een werkelijke vrijheid van
godsdienst, die we nog niet kennen.
Hij vraagt of het niet juister zou zijn
de goedkeuringsprocedure van art. 63
van de Grondwet te volgen. Daar
wordt een meerderheid van tweeder
den vereist met betrekking tot ver
dragen met he' buitenland.
De heer BAKKER (CPN) vindt het
veel betekenend, dat zolang over het
verdrag is gedokterd. Spr. betoogt dat
er wel een vaste lijn in de politiek
der Verenigde Staten is, nl. om de
bondgenoten machteloos te maken.
De heer BRUINS SLOT (AR) zegt
in overgrote mate zich te kunnen
aansluiten bij wat de heer Blaisse in
het midden heeft gebracht. Dat is ech
ter niet het geval met betrekking tot
zijn opmerkingen over het processie
verbod.
Naar sprekers oordeel is de bedoe
ling van art. 2 lid 3 van het verdrag
de onderdanen van het ene land
zoveel dat technisch mogelijk is
te doen delen in de voorrechten in
het andere land
Het is niet de bedoeling Amerikanen
voorrechten te geven bovën de Ne
derlanders. Z.i. is de interpreatie zo
als de heer Blaisse die gaf o.a. met
betrekking tot de openbare orde niet
juist. Voor toepassing van art 63 der
Grondwet is naar de mening van de
heer Bruins Slot geen reden aanwezig.
De heer DE KADT (PvdA) herin
nert eraan, dat reeds eerder te ken
nen is gegeven dat dit vriendschaps
verdrag aanvaardbaar is en moet
worden aangenon en.
Hij ontkent dat de behanv.eling van
het verdrag het aangewezen ogenblik
zou zijn om beschouwingen naar vo
ren te brengen als de heer Blaisse
heeft gedaan. Op die wijze worden
zaken br elkaar gebracht, die niet bij
elkaar behoren.
Het verdrag kan naar de mening
van de heer De Kadt niet anders wor
den geïnterpreteerd dar dat het geen
enkele afwijking /ertoont met het
geen in de grondwet is vastgelegd.
Een beroep op art. 63 onjuist. Het
is een respectabel verdrag, dat z.i
aanvaard moet worden.
De heer OUD (WD) zegt, dat zijn
Geen pro deo-zaken meer
In de Tweede Kamer is een nieu
we wet aangenomen, welke de rechts
bijstand aan on. en minvermogen
den op een andere wijze regelt dan
tot nu toe geschiedde. Door deze
wet wordt een einde gemaakt aan
het pro-deo-systeem, waaronder van
oudsher zowel de balie als de deur
waarders aan onvermogenden gratis
rechtsbijstand verleenden.
Deze onbetaalde praktijk is de
laatste tientallen jaren gegroeid tot
ongeveer 20 pet. van de gehele prac.
tijk zowel van de balie als van de
deurwaarders.
Er komen nu arrondissementsge-
wijs georganiseerde bureaus van
rechtsbijstand, die de rechtshulp aan
on- en minvermogenden in hun volle
omvang (behalve in straf- en tucht-
zaken) ter hand kunnen nemen.
Nieuw is ook de bepaling, dat toe
gevoegde advocaten en deurwaarders
van staatswege een vergoeding voor
iedere door hen behandelde zaak zul
len ontvangen, maar dit zal voorlopig
niet meer dan ongeveer 50 per zaak
kunnen bedragen.
fractie op het standpunt staat, dat het
verdrag aanvaard moet worden.
Spr. meent, dat de regering wel
voorzichtig moet zijn bij het beoorde'
len of een verdrag zich verstaat met
onze wet.
De Amerikanen mogen reizen waar
ze willen. Dat mogen de Nederlan
ders ook. Maar de Amerikanen mo
gen zich vestigen op de plaats van
hun keuze. Dat mogen de Nederlan
ders niet. Zo wor len de Amerikanen
voorrechten gegeven, die wij niet
hebben.
Met betrekking tot de bepalingen
inzake de godsdienstoefeningen zegt
spr. o.a., dat men „openbare gods
dienstoefening" zo moet verstaan, dat
ze voor ieder toegankelijk is in tegen
stelling tot de „besloten godsdienst
oefening".
Naar sprekers oordeel wordt aan de
Amerikanen in ons land door het ver
drag het recht van processies gegeven
ook voor plaatsen waar de Nederlan
ders die niet mogen houden. Z.i. wijkt
men door deze bepaling af van de
Grondwet. Een tweederde meerder
heid zal noodzakelijk zijn, al geeft dit
geen moeilijkheid omdat allen be
halve de communisten er zich wel
bij aansluiten.
Wel zou het gewenst zijn een bepa
ling op te nemen, uitdrukkende, dat
het verdrag geen randering brengt
in'de grondwettelijke voorschriften.
Dit omdat men bezwaren kan hebben
tegen afwijking van de grondwet.
Als het verdrag geratificeerd is gaat
het vóór de nationale wetgeving. De
Amerikaan, die hier een processie
houdt, kan er zich op beroepen en het
verdrag gaat boven de Grondwet.
Het is denkbaar, dat Amerikaanse
geestelijken een processie zouden
houden en dat er proces-ve* baal
wordt opgemaakt. Als de Nederland
se rechter uitmaakt dat de processie
niet is toegelaten dan is de Ameri
kaanse regering niet tevreden. Komt
de zaak voor het internationale hof.
Spr. vraagt of de regering overwogen
heeft hoe het dan zal gaan.
De heer BEEIiNINK (Ch verklaart
zich te kunnen verenigen met het
ontwerp en de meeste opmerkingen
van de heer Blaisse. Hij meent echter,
dat dit verdrai niet de meest geschik
te gelegenheid is om een debat over
het processieverbod te ontketenen.
Wat dit betreft sluit hij zich aan bij
de heer De Kadt. De kwestie van het
processieverbod moet z.i. op een an
dere tiju worden besproken Spr. zegt
het eens te zijn met «et standpunt der
regering en vraagt de duidelijke ver
klaring, dat noch afwijking van de
grondwet noch toepassing van art. 63
der grondwet nodig is.
De heer VAN DIS (St. Geref.) ver
klaart overwegende bezwaren tegen
goedkeuring van het verdrag te heb
ben als de bepaling inzake de gods
dienstoefeningen ongewijzigd wordt
gehandhaafd.
De staatssecretaris van buitenland
se zaken, de heer VAN DEN BEU
GEL, merkt op, dat de vriendschap
met de Verenigde Staten fundamen
teel bepaald wordt door beider lid
maatschap van de Navo.
Het is van belang Amerikaans ka
pitaal aan te trekken, betoogt de
staatssecretaris, die voorts opmerkt,
dat Nederland in zeer grote mate
deelneemt aan investeringen in Ame
rika. Er is geen sprake van het lar
deren van Nederlandse belangen
door het verdrag.
In zeer grote mate kan spr. zich
verenigen met wat de heer Bruins
Slot heeft in het midden gebracht.
Z.i. mag dit debat geen aanleiding
zijn tot een interpretatie van art.
184 der grondwet. Hij wenst zich te
bepalen tot het ter sprake gebrachte
artikel 2 van het verdrag.
De vraag is of het de bedoeling van
art. 2 is aan Amerikanen toe te
staan wat Nederlanders door artikel
184 der grondwet niet is toegestaan.
Het is niet de bedoeling de Ameri
kanen in een uitzonderingspositie te
plaatsen in vergelijking met de Ne
derlanders. Art. 184 geldt ook voor de
Amerikanen. Het is nimmer de be
doeling der regering eeweest door
art. 2 van het verdrag een principiële
beslissing te nemen ten aanzien van
het door de heer Blaisse genoemde
probleem.
Als er een afwijking van de Grond
wet is wordt dat uitdrukkelijk ver
meld.
Als het internationaal gerechtshof
een interpretatie zou geven dit in
antwoord op de vraag van de heer
Oud zou deze voor de regering
bindend zijn verkaart de staatssecre
taris tot slot.
De heer BLAISSE (KVP) zegt o.a.,
dat men voorzichtig moet zijn met
het gebruik van het woord „proces
sieverbod" Het processieverbod valt
zeker onder wat hij ter sprake
bracht, maar het gaat veel verder,
b.v. een begrafenis, waarbij een gees
telijke in een bepaald gewaad aan
wezig is.
Spr. constateert, dat er twee opvat
tingen tegenover elkaar staan. Er is
z.i. sprake van afwijking van de
Grondwet, welke door de internatio
nale rechtsorde wordt gevorderd.
Sprekers fractie zal haar goedkeuring
aan het verdrag geven od grond van
artikel 63 van de Grondwet.
Motie-De Kadt ingediend.
De heer DE-KADT (P. v. d. A.)
spreekt als zijn mening uit, dat de
beschouwingen van deze middag ver
uit gaan buiten datgene wat bij een
zakelijke bespreking van een ontwerp
zou moeten aan de orde komen.
Hij dient een motie in, waarin de
Kamer als haar oordeel zal uitspre
ken, dat het verdrag in overeenstem
ming is met de Grondwet en een
stemming ingevolge art. 63 der
Grondwet derhalve onnodig wordt
geacht.
De heer OUD (WD) verklaart,
dat hij er niet van overtuigd is, dat
er geen strijd zou zijn met de
Grondwet. Hij houdt vol, dat aan de
Amerikanen voorrechten worden ver
leend met betrekking tot de gods
dienstoefeningen welke de Nederlan
ders niet hebben. Hij wil daar intus
sen wel overheen stappen.
Materieel heeft spr. geen bezwaar
om voor het ontwerp te stemmen.
Maar als hij er voor stemt dan doet
hij dat met de volle overtuiging, dat
van de Grondwet wordt afgeweken.
En dat kan alleen in het kader van
artikel 63 van de Grondwet. Spreker
meent, dat als het ontwerp de twee
derde meerderheid niet haalt de re
gering het verdrag niet mag ratifice
ren.
De heer BEENINK (CH) betuigt
zijn instemming met de motie van de
heer De Kadt.
De heer VAN DIS (SG) handhaaft
zijn standpunt, opmerkende, dat de
staatssecretaris hem niet heeft over
tuigd.
De heer ROMME (KVP) vraagt
zich af wat de juridische betekenis
der motie is. De politieke begrijpt
hij wel. Voorlopig ziet hij deze motie
juridisch alleen als een slag in de
lucht. Aanneming van de motie ver
andert niets aan het verdrag. Men
geeft dan een eenzijdige verklaring
van een bepaalde bepaling. Volgens
het verdrag mag een Katholieke
Amerikaan zich in Nederland litur
gisch laten begraven. Een eenzijdige
interpretatie verandert daar niets
aan.
Hij bestrijdt voorts de interpreta
tie van art. 184 der Grondwet, zoals
de staatssecretaris zich die denkt.
De stelling, dat de bepaling Inzake
het processieverbod in de Grondwet
is gebracht ter handhaving van de
openbare orde is een diepgaande ont
kenning van de hele situatie, waarin
die bepaling grondwet werd.
De heer BRUINS SLOT (AR) ver
klaart met de motie-De Kadt te kun
nen instemmen.
De heer BURGER (P. v. d. A.)
merkt op, dat de motie is ingediend
om een onzuivere stemming te voor
komen. Het lijkt hem een lichtvaar
dige conclusie te zeggen, dat de motie
juridisch een slag in de lucht is.
Hij meent overigens, met betrek
king tot het betoog, dat het volko
men juist is, dat de openbare orde
te pas is gebracht bij de kwestie
van het processie-verbod.
Vrijheid van godsdienst, zo betoogt
hij o.m. nog, is in Nederland een con
creet vastomlijnd begrip, vastgelegd
in de Grordwet. Wanneer het verdrag
zegt, dat de Amerikanen vrijheid
van godsdienst hebben, dan is dat
deze vrijheid.
De staatssecretaris zal a.s. dinsdag
op de replieken ingaan.
Te half zeven wordt de vergade
ring gesloten.
Op T.V.-scherm
De journaaldienst van de Neder
landse Televisiestichting heeft gis
termiddag, met volledige medewer
king van H.M. de Koningin Juliana,
in het zeehospitium te Kijkduin bij
Loosduinen enige bijzondere opna
men gemaakt van de twee-jarige
Hanneke van Haasteren, een polio
patiëntje, dat daar verpleegd wordt.
In de televisie-uitzending van van
avond zullen deze opnamen een grote
verrassing vormen voor de zieke
moeder van het kleine meisje, die
daardoor haar dochtertje voor het
eerst na tien maanden zal terug zien.
Mevrouw Van Haasteren kreeg in
juli van het vorig jaar een rugge-
mergontsteking en moest in het zie
kenhuis worden opgenomen. Haar
doohtertje Hanneke, dat enkele da
gen later aan kinderverlamming leed,
heeft zij, doordat zij het bed niet
kon verlaten, sindsdien niet meer
gezien-
De vader van het meisje, de heer
Van Haasteren, werkzaam in het mi
litaire magazijn te Delft, vertelde
vorige week zijn chef, dat de konin
gin op bezoek zou komen in het zee
hospitium. De chef van vader Van
Haasteren stelde zich in verbinding
met de televisiestudio in Bussem en
had het genoegen, dat men daar, bij
wijze van uitzondering, alle mede
werking toezegde. Men vond in dit
speciale geval alle reden, bestaande
Touringcars streden
in landelijk concours
Voor de zesde maal in successie is
woensdag het concours d'Elégance
voor touringscars gehouden, georga
niseerd door de vakafdeling toerwa-
gens van de federatie van Neder
landse organisaties voor 't personen
vervoer. Aan dit concours, dat dit
maal voor het eerst buiten het wes
ten van het land was georganiseerd
en wel te Arhem, namen 81 toer wa
gens met een totale waarde van on
geveer zes miljoen gulden deel. In
series werden de wagenr voorgere
den op de met vele vlaggen versier
de markt en daar beoordeeld door
een jury, die lette op comfort, uit
zicht, ruimte en interieur der wa
gens, die in afdelingen waren inge
deeld al naar gelang het aantal zit
plaatsen en het bouwjaar. Het voor
rijden der wagens werd opgeluisterd
met pittige marsmuziek door de
Enka-harmonie en afgewiseld met
vendelzwaaien door het St. Sebas-
tiaansgilde uit Gent. Als bijzondere
attractie was er een dagvuurwerk.
De prix de concours, beschikbaar
gesteld door de FNOP, voor die toer-
wagen die het hoogste aantal punten
behaalde viel ten deel aan de firma L.
Beuk en Zn. te Noordwijk aan Zee
met 402 punten.
De 'ereprys in afdeling I, bouw
jaar 1956 en ouder, werd eveneens
toegekend aan de firma L. Beuk en
Zn te Noordwijk aan Zee met 387 p.
KOMEND NAJAAR VEEL MINDER
JONGE LEGHENNEN.
Tot einde april zijn er dit jaar
762.667.805 eieren of rond 164 mil
joen meer uitgevoerd dan vorig jaar.
De totale waarde aan geëxporteer
de pluimveehouderijprodukten was in
de eerste vier maanden van 1957
134.511.882,— tegen 128.473.277,—
vorig jaar in dezelfde periode.
Er zijn in 1957 zestien procent min
der broedeieren ingelegd dan vorig
jaar, waardoor er in het komende
najaar naar verwachting veertien
procent minder jonge leghennen zul
len zijn en de produktie van eieren
beduiaend minder zal zijn dan vorig
najaar.
I)ii deelde de voorzitter van het
produktschap voor pluimvee en
eieren, ir. J. G. Tusker, mede op de
gisteren in Utrecht gehouden ver
gadering van het pxoduktschap.
vaste regels opzij te schuiven en met
bepaalde wetten te breken. Een ra
diohandelaar te Delft heeft thans ge
heel spontaan en belangeloos, er
voor zorggedragen, dat voor van
avond in de huiskamer aan de Van
Loondensteegstraat in Delft een t.v.-
toestel geïnstalleerd werd, zodat Han
neke, zij het slechts op het scherm,
even in de kamer kan zijn; de blijd
schap over het weerzien zal er niet
minder om zijn.
Zo zal moeder dan getuige kunnen
zijn van 'n knielende koningin naast
het bedje van haar dochtertje, ter
wijl zij samen met een luchtballon
spelen. Het wordt een gebeurtenis,
die enige mensen heel erg dankbaar
heeft gemaakt Een dankbaarheid,
die na het volledig herstel nog wel
zal voortduren.
GRAAL EN K.A.J. NAAR AFRIKA
Op dinsdag 14 mei a.s. zullen met
een Raptim-vliegtuig naar Tobora in
Tanganyika (Br- O. Ofr.) een vier
tal dames van de Graal vertrekken.
Het zijn de dames Koeken, Neder-
pel Kohier en Verhoeven, die tot
Entebbe in Uganda reizen. Verder
vrtrekken met dit vliegtuig een vijf
tal kajotters, de heren A. Daems
(Deventer), A. Gisbertz (Pey L.),
F. de Louw (Tilburg), J. van Rijn
(Utrecht en M. Schipperijn (Sant
poort). De heren Deams en de Louw
zullen als technische krachten gaan
meewerken aan het opvoeren van de
technische efficiency van de missie
drukkerij te Kipalapala, de andere
drie worden naar de technische
school te Nyegezi in Tanganyika uit
gezonden om het praktijkonderwijs
ter hand te nemen.
In enkele bladen is een bericht schappij die over zeven maanden
verschenen waarin werd gemeld, dat
de ledenadministratie van de Katho
lieke Volkspartij zal worden geme
chaniseerd en dat daarbij de hulp is
verkregen van de onder het ministe
rie van Binnenlandse Zaken ressor
terende Rijkscentrale voor Mechani
sche Administratie, welke centrale
het leeuwendeel der benodigde pons
kaarten zal gaan bewerken.
De KVP is met de Rijkscentrale in
contact gekomen via de Internatio
nale Bedrijfsmachine Mij. te Den
Haag, die de administratie heeft ge
organiseerd en ook de zorg op zich
genomen voor het ponsen der kaar
ten, zolang de door de KVP bestelde
machines niet zijn gearriveerd.
Deze bladen verbazen zich er o.m.
over dat een onder het ministerie van
B. Z„ ressorterende instelling werk
verricht voor een politieke partij,
daarbij óók aanvoerende het motief
dat de Rijkscentrale toch reeds over
bezet zou zijn.
Commentaar van de KVP.
Het secretariaat van de KVP, om
commentaar op bovenstaand bericht
verzocht, tekent hierbij via het KNP
het volgende aan:
Over ruim een half jaar zal de KVP
overgaan tot de inrichting van een
geheel gemechaniseerde ledenadmi
nistratie. Zij heeft daartoe speciaal
geconstrueerde Robotmachines ge
huurd van een Amerikaanse maat-
OOK GEMEENTE-SECRETARISSEN
EN -ONTVANGERS IN Z.-HOLLAND
6 PCT. SALARISVERHOGING.
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland hebben besloten de salaris
verhoging van 6 procent die een
groot deel van de Nederlandse werk
nemers met ingang van 1 september
1956 heeft gekregen, in de vorm van
een uitkering ineens toe te kennen
aan de secretarissen en de ontvan
gers van de gemeenten in Zuid-Hol
land.
De regeling geldt met terugwer
kende kracht van 1 januari 1957 tot
1 september 1956, doch indien betrok
kenen in een gemeente werkzaam
zijn, waarvan het personeel de zes
procent salarisverhoging met ingang
van 1 juli 1956 heeft gekregen, zal
deze datum ook als ingangsdatum
voor de berekeningsperiode van hun
uitkering gelden.
De uitkeringsbasis is het wedde-
bedrag, dat de belanghebbende op de
peildatum, 1 september 1956 of 1 juli
1956 genoot.
Personeelsproblemen, vakopleiding
en werktijden waren het onderwerp
van een inleiding, die hedenochtend
op de vergadering van de Nederland
se Katholieke bond van Hotel-, Café-
en Restauranthouders en Slijters
(Hocres) te Nijmegen is gehouden
door de heer J. A. Engels, voorzitter
van de organisatie. De negen lagere
vakscholen, zo deelde hij mee, leveren
per jaar 270 mensen af, maar een gro
ter aantal verlaat per jaar de Horeca
bedrijven. Als enige oplossing hier
voor zag de heer Engels verdere ra-
ARKA BIEDT PAUS GOUDEN
KELK AAN
Aan de algemene audiëntie van
heden, in de St. Pieter, heeft een
groep van 146 pelgrims, leden van
de ARKA, de Kath. Ambtenaren-
vereniging, deelgenomen.
De Paus heeft in het Duits een
speciaal woord van welkom tot hen
gericht en na hunzelf, hun gezin en
familie en hun werk Zijn zegen ge
geven te hebben, aangespoord him
medewerking te geven.
.Voor het bewaren van de wereld
vrede, tn het bijzonder van de soci
ale vrede. Aansluitend sprak Z.H.
zijn hartelijke dank uit voor het
prachtige geschenk, een gouden kelk,
Hem door de ambtenarenvereniging
aangeboden
De 146 Nederlanders bevonden
zich in de onmiddellijke nabijheid
van de pauselijke troon en zoals ge
woonlijk heeft de H. Vader na zijn
toespraak zich te voet naar de voor
ste rijen begeven.
Hierdoor had de voorzitter van de
ambtenarenvereniging, de heer H.
A. van Velzen gelegenheid de door
de firma Brom te Utrecht vervaar
digde kelk persoonlijk aan de Paus
te overhandigen, die toen nogmaals
uiting gaf van zijn bijzondere waar
dering voor het hem namens de
vereniging aangeboden kostbare ge
schenk.
tionalisatie in de bedrijven, een kwes
tie die door enige te vormen commis
sies bestudeerd zal worden. Voorts zei
hij, dat de middelbare hotelschool te
Maastricht noodzakelijk uitgebreid
moet worden, zodat het vooral ook
mogelijk gemaakt wordt, dat meer
meisjes hier gaan leren.
Van het Horecapersoneel bestaat
44 pet. uit vrouwen. De arbeidstijd,
zo kondigde spreker aan, in de Hore
cabedrijven zal binnenkort worden
teruggebracht tot 106 uur per twee
weken en vervolgens geleidelijk tot
48 uur per week
In de groepsvergadering van de ho
teliers en restaurateurs merkte de
voorzitter, de heer J. Neelissen, op
dat de bierprijzen zo hoog worden,
dat het naar uit gaat zien. dat het
aanbevelenswaardig wordt wyn te
gaan drinken.
Voorzitter A. G. A. Spaan van de
groep caféhouders bracht onder an
dere de concurrentie van de zoge
naamde parochiehuizen ter sprake
Men wil over deze kwestie binnen
kort rapport uitbrengen
episcopaat.
Ter verruiming van de kredietmo
gelijkheden bij het overnemen van
bedrijven wil men, zo zei de heer
Spaan, contact opnemen met het
waarborgfonds voor de middenstand
en met het centrale brouwerijkantoor.
Bovendien wil men komen tot eigen
fondsvorming voor dit doel.
DAG—V.H.M.O. NEEMT STEEDS
MEER TOE.
Uit een publikatie van het CBS
blijkt, dat de 411 scholen voor Dag-
VHMO (1955: 395) op 15 september
1956 119.747 leerlingen (1955: 108,845)
telden, een stijging van het aantal
met 10 Het aantal voor de eerste
maal toegelaten leerlingen steeg van
28.127 tot 30.526, het aantal geslaag
den voor de eindexamens van 9.938
tot 10.522.
Het percentage onbevoegd gegeven
wekelijkse lessen nam toe van 16,5
tot 18,8. Dit percentage werd by vry-
kunnen worden afgeleverd.
Daarom treft het partijbestuur nu
reeds de nodige voorbereidingen en
verzamelt alle gegevens, nodig voor
de z.g. moeder-ponskaarten.
Het heeft daarom middels de be
doelde Amerikaanse maatschappij de
hulp ingeroepen van verschillende
bedrijven die de daarvoor benodigde
machines eeds bezitten. Daartoe be
hoort ook de Rijkscentrale voor Me
chanische Administratie.
Deze centrale kan op bepaalde
tijden over-capaciteit hebben en vult
deze met z.g. stopwerk tegen ver
goeding.
In zekere Haagse kringen wordt
deze dienstverlening aangemerkt als
een ongewenste samenwerking tus
sen een overheidsinstantie en de
KVP. Dezelfde kringen meenden te
weten, dat de Rijkscentrale over on
voldoende capaciteit beschikt het
geen gebleken zou zijn bij de uit
voering van een spoedorder, welke
het rijk enige maanden geleden wilde
plaatsen toen de ambtenaren-salaris
sen op korte termyn moesten worden
herzien.
De Rijkscentrale heef toen inder
daad de hulp ingeroepen van een in
stantie in het buitenland die de tech
nische mogelijkheid bezat de bereke
ningen binnen de gestelde tijd te
verrichten. Normaliter is dit niet
nodig daar de centrale de opdrachten
van het rijk gemakkelijk aan kan en
incidenteel gelegenheid overhoudt
voor dienstverlening aan derden.
JAARVERGADERING
KATHOLIEKE ANNEMERS EN
PATROONS TE ROTTERDAM.
Tijdens de jaarvergadering van de
Nederlandse Katholieke Aannemers-
en Patroonsbond heeft de heer J.
Heymans gesproken over de wegen-
en grondbouw.
Hij vertelde, dat door de bestedings
beperking en de kapitaalsschaarste
de bedrijven in de wegen- en grond
bouw zeer ernstig zijn getroffen. De
terugval in de arbeidsactiviteit be
draagt meer dan 75 procent. De werk
zaamheden die op het ogenblik nog
worden ui gevoerd, zijn werken, die
al een lange tijd lopen en sporadisch
komen er nieuwe opdrachten bij, al
dus spr.
De situatie is zelfs zodanig gewor
den, dat tal van bedrijven een begin
maken met het ontslag niet alleen
van de kern van vakbekwaam ma-
chinepersoneel, maar ook zelfs van
functionarissen van de staf. Vrijwel
alle asfaltmachines staan stil en nog
circa 20 procent van de cemcntbeton-
machines zijn nog in werking, zo be
sloot hij.
Op de tweede dag van de 35ste
jaarvergadering kwam ook het twee
de ontwerp voor de collectieve ar
beidsovereenkomst voor het bouw
bedrijf ter tafel.
De voorzitter van de bond, de heer
J. P. A. Nelissen, wilde toegeven, dat
men het niet iedereen voor honderd
procent naar de zin kan maken, maar
niets za worden nagelaten oi te zor
gen, dat de CAO voor ieder aanvaard
baar is. Dat het verschil tussen de lo
nen van de nieuwe regeling en de
thans betaalde in een grootte van
twintig tot der ig procent zou liggen
kon de voorzittei niet geloven. Een
der afgevaardigden had dit n.l. voor
een bepaald bedrijf becijferd, daarbij
opmerkend, dat dit zonder doorbere
kenen de nekslag voor de kleine on-
dernemei kon zijn Bij de besprekin
gen was men er van uitgegaan, zo
voegde de voorzitter er nog aan toe,
dat loonsanering voorop moest staan
en niet loonsverhoging en hij geloof
de dat men in deze opzet was ge
slaagd Wanneer men het eens is over
deze CAO, dan heeft de bond de ge
dachten en de harden vrij om over de
tweede fase, die van doorberekening,
te gaan denken. Dit is evenwel een
kwestie, die overal in het land an-
ders ligt, aldus d<- bondsvoorzitter.
wel alle vakken ongunstiger.
Het aantal leraren in de wettelijk
verplichte vakken bedroe,, op 15 sep
tember 1956 8.569 (1P55: 7,909), waar
onder 2.003 (1955: 1.637) onbevoegde
(23 Van de aangestelde docenten
was .in 1956 evenals in 1955 61 on
bevoegd.
Het tekort aan bevoegde leraren
kan voor 1956/'57 becijferd worden
op 1.572 docenten (1955/'56 '.289).
Het gemiddeld a tal leerlingen
per klasse steeg van 20,5 in 1954 tot
21,2 in 1956; 37 van alle klassen
telde 25 of meer leerlingen (1954:
33
De 146 handelsavondscholen telden
in september 1956 19.236 leerlingen
(1955: 19,260).
Hier steeg het aantal leraren van
1.309 in 1951 tot 1,660 in 1956. Het
percentage mbevoegde leraren en on
bevoegd gegeven lessen daalde van
