Congressen over het nijverheidsonderwijs
Problemen rond automatisering
en leerlingenselectie
visie op
televisie
Nationale Reserve niet
bekwaam voormoderne* oorlog
Waar kunnen emigranten hun geld laten?
Barium-carbonaat door 't aardappelmeel
ZATERDAG 27 APRIL 1957
nK t.ETDSE COURANT
PAGINA 12
Er zijn dezer dagen een tweetal congressen gehouden die handelen over
het nijverheidsonderwijs en waarop verschillende problemen de technische
opleiding en de leerlingen rakende, door deskundige sprekers aan de orde
zijn gesteld.
In de Internationale School voor Wijsbegeerte te Leusden geschiedde dit
op een congres van de groep Nijverheidsonderwijs van de Nederlandse on
derwijzersvereniging (NOV) en in het Kurhaus te Scheveningen op een
tweedaags congres van de Nederlandse Bond van Leerkrachten bij het Nij
verheidsonderwijs.
De verschillende inleidingen werden gecomprimeerd in een aantal con
clusies met betrekking tot het technisch onderwijs en ten aanzien van de
selectie van leerlingen.
Vakmensen zullen
nodig blijven
Op het landelijk congres van de
Sioep nijverheidsonderwijs van de
ederlandse onderwijzersvereniging:
(N.O.V.), daf te Leusden wordt ge
houden, sprak de heer H. W. Kruk
over problemen van vorming en op
leiding der Nederlandse jeugd". De
heer Kruk, directeur van het vor
mingscentrum voor mannelijke be-
drijfsjeugd te Rotterdam, gaf in zijn
met voorbeelden uit de praktijk
verduidelijkte rede te kennen, dat
steeds weer blijkt, dat een groot deel
▼an de jeugd na het volbrengen
van het achtste leerjaar haar aan
sluiting aan de maatschappij mist.
Er moet dus iets mis zijn in het on-
(Van onze T.V.-medewerker.)
De KRO televisie kwam met
een gevarieerde avond, bestaande
uit bekende rubrieken met de no
dige verscheidenheid gebracht. Het
is nochtans jammer, dat het eerste
nummer: „katholiek nieuws", ook
reeds de vorige maal in de program-
ma-bladen aangekondigd, niet is
doorgegaan; er werd zeWs geen
woord van verontschuldiging ge
sproken. We hadden stellig aange
nomen, dat bijvoorbeeld de spectacu
laire uitdeling van vliegbrevetten
aan de drie jonge Franciscanen in
het KRO nieuws zou zijn te zien en
te horen gegeven. In „Testplaat",
een programma voor de jonge men
sen, heeft dra. Ariëtte Schippers
instructieve dingen over beroepskeu
ze behandeld met enige jongens en
meisjes die voor het eindexamen
staan. Het tweede deel van deze ru
briek werd gevormd door het optre
den van de schoolband van het ste
delijk gymnasium te Arnhem, inge
leid door Michiel de Ruyter; het was
geen opvallende vertoning. Jos van
Loon heeft een nieuw recept bereid,
namelijk komkommer, nu eens niet
als salada, maar als groente; ze wist
een smakelijk gerecht uit de pan te
toveren. In het brabantse Drumen
heeft Joop Re:nboud in een directe
reportage gegidst in de daar geves
tigde grote gieterij voor scheeps
schroeven. Uit een uitstekend maar
wel wat langdradig gesprek mét de
directie is wel komen vast te staan,
dat een grootbedrijf in verband met
de scheepsbouw niet per sé aan het
water behoeft te zijn gevestigd, om
beroemd te kunnen worden. Vóór
de epiloog wederom van aalmoeze
nier P. C Groenendijk, directeur
van Wanlheuvpl heeft Maria van der
Eist, echtgenote van een Neder
lands burgemeester zich met de da
mes onderhouden over de voorjaars
mode, compleet met.strepless!
Het werd een gezellig babbeltje,
waaraan ook de omroepster deel
nam.
Nu we het torh over de KRO
en zijn omro pstcr hebben, mag wel
eens worden herinnerd aan 't steeds
prettige en charmante optreden van
„Tante Hannie" Lips in het kinder
programma. Deze week had ze een
kwartiertje uitgetrokken voor een
babbeltje over ontvangen brieven
en verder heeft ze niet slechts de
accoordeon virtuoos gehanteerd,
maar er ook het bijzondere van ver
teld. En nog meer pe:len heeft Han
nie Lips op baar boog, hetgeen haar
heeft gomaakt tot een ideale t.v.-
omrocpster.
Na een Televizier, dat te lang
was om boeiend te kunnen zijn, heeft
de AVRO een vertoning gegeven
van het toneelspel van J. B. Priestly
„De spiegel". We hebben wel eens
diepergaande stukken van deze
auteur gezien; de inhoud van het nu
vertoonde spel was wel zeer onwaar
schijnlijk, tenzij men groot vertrou
wen heeft in mensen met paranor
male begaafdheid. Ton Lensink had
hier zijn eerste grotg kans als regis
seur; dat hij slaagde, dankte hU me
de aan het goede spel, vooral van
Sara Heyblom die na vier jaar weer
eens op het scherm was verschenen,
verder aan Ida Andrea en aan de
nieuwelinge Annie v. d. Vorsten-
bosch.
Vrijdag was er een relais van
de vlaamse televisie, met een op
voering van Ibsen's Peer Gynt door
het gezelschap van de Koninklijke
Nederlandse Schouwburg te Antwer
pen. Niet minder belangrijk komt
ons voor te zijn het eurovisieconcert
op zaterdag (van 5.55 tot 6.45) door
het orkest en koor van Radio televi-
sone Italiana. Dit concert wordt ge
geven in de Aula Delia Benedizione
van het Vaticaan en zal door Z.h. de
Paus worden bijgewoond. Wie de
week met ontspanning wil eindigen,
kan vertier zoeken in het Uit en
thuis programma van de NCRV, met
Goos Kamphuis als spelleider.
derwijs, dat wfj pogen te vemieu
wen, omdat het nog altijd teveel
gericht is op de intellectuele vor
ming.
De heer Kruk noemde in dit ver
band de situatie absurd, dat thans
in het bedrijfsleven de ongeschool
de krachten meestal met meer geld
naar huis gaan dan de geschoolde.
Dat is volgens spreker een premie
op het niet afmaken van de vak
scholing. Het is naar zijn mening
„kapitalistisch wegkopen" van de nier
geschoolde krahten om de toekomst
zeker te stellen. Niemand trekt zich
van deze foutieve gang van zaken
iets aan doch men moet bedenken
aldus spreker, dat het hier gaat om
tienduizenden jongeren.
Vóór de heer Kruk aan het woord
kwam, sprak de voorzitter van de
landelijke werkgroep, de heer L. G.
van Klootwijk, een rede uit, waar
in hij betoogde, dat het NOV naar
twee richtingen werkt, namelijk
i naar die van de behartiging van de
j belangen der leden en naar die van
de bevordering van het onderwijs-
I Hij vond, dat het over de salarissen
getroffen akkoord een gelukwens
j waard is. Hij toonde zich voorts een
1 voorstander van de door gemeente
lijke overheden gecreëerde en ge
financierde nijverheidsscholen. Ten
aanzien van het onderwijs z<
heer Klootwijk, dat men zich voor
al moet voorhouden, dat er niet al
leen moet worden onderwezen maar
vooral ook opgevoed.
DE AUTOMATISERING EN HET
NIJVERHEIDSONDERWIJS
„Om de problemen van de auto
matisering de baas te blijven zullen
er meer geschoolde mensen van ver
schillend niveau nodig zijn", aldus
ir. E. J. Baumann, hoofd onderwijs
van de n.v. Philips' gloeilanmpen-
fabrieken in Eindhoven In zijn le
zing, die hij op het congres van dei
Nederlandse Bond van Leerkrach
ten bij het Nijverheidsonderwijs in
het Kurhaus te Scheveningen heeft
gehouden. Ir Baumann sprak over
„automatisering en de mogelijke
consequenties voor het technisch
onderwijs".
Spreker zeide dat een voorspelling
van de consequenties op.de vraag
stukken van fabcane en qjeer nog
de consequenties op het terrein van
het maatschappelijk leven, nog
slechts vaag kan zijn en omringd
door allerlei reserves. Hij gaf de
volgende omschrijving van wat het
moderne woord „automation" naar
zijn mening inhoudt: „automatisering
is een continue-proces, dat een gelei
delijke omvorming van de wijze van
produktie met zich meebrengt, het
steeds meer overschakelen van men
selijke arbeid naar de machine".
Volgens de heer Baumann staat
het vast, dat de positie van de vak
man bij de automatisering geen ge
vaar loopt, vooral de sector dienst
verlening zal niet geautomatiseerd
kunnen worden. Wel zal een verdere
uitbouw van de kennis van de vak
man worden gevraagd, waarbij te
verwachten Is, dat, meer dan nu,
vaklieden en technici uit de vaklie
den voortgekomen, op hoger theo
retisch niveau nodig zijn. Vooral
geldt dit voor de elektricien, die
elektronisch vakman zal moeten
worden.
Ten aanzien van het onderwiis
verkondigde spreker de volgende
stellingen: het basis onderwas van
de lagere technische school blijft in
deze onaangetast. Men zou er goed
aan doen dit te verstevigen, speci
aal voor die leerlingen, die daar
voor de capaciteiten hebben; diffe
rentiatie van de opleiding, overeen
komstig de begaafdheden van de
leerlingen moet ernstig overwogen
worden. De daaruit voortvloeiende
moeilijkheden op sociaal terrein be
horen niet uit de weg te worden ge
gaan.
Het aanvullend onderwijs van het
leerlingstelsel in het systeem van
de zgn. een-dags onderwijs zou vol
gens hem volle belangstelling moe
ten krijgen. Nauw contact tussen be
drijfsleven en school is daartoe een
dringende noodzakelijkheid. Ir. Bau
mann antwoordde op een desbetref
fende vraag, dat het naar zijn me
ning van belang zou zijn, wanneer
een vertegenwoordiger van de indu
strie lid van het schoolbestuur is.
SELECTIE VAN LEERLINGEN.
De twee congresdagen zijn van
middag besloten met twee lezingen
over het selectie vraagstuk. Drs. S.
Wiegersma, wetenschappelijk mede
werker van het Nederlands Instituut
voor preventieve geneeskunde te
Leiden besprak 't selectie vraagstuk
voor jongens en mevr. Mary Zel-
denrust-Noordenms psychologe te
Rotterdam, voor meisjes.
Drs Wiegersma zeide onder meer
dat het zittenblijven een van de be
langrijkste punten is bij het selec
tie-vraagstuk. Cijfers wijzen uit dat
zowel b(j het middelbaar als bij het
nijverheids onderwijs het percentage
van zittenblijvers en van degenen
die de school verlaten op ongeveer
25 komt. Als een vóór-selectie door
geschikth°'dst»>Rt heeft plmts gehad
veranderd dit percentage in tegen
stelling tot wat men zou verwach
ten, niet.
Zodra de geselecteerde leerlingen
in één klas worden bijeen gebracht,
faat de leraar ze beoordelen naar
e maatstaven van goed, middelma
tig en slecht, en de slechten blijven
weer zitten. Selectie heeft dus
slechts tot verhoging van het niveau
bijgedragen.
Drie punten zijn bij het zittenblij
ven van belang, volgens spreker,
namelijk:
Dat de differentiatie niet in de
leerstof geschiedt maar in de pres
tatie;
Dat het gemiddelde peil van de
leerlingen bij het nijverheidsonder
wijs laag is, omdat de nijverheids
scholen zwakke leerlingen van de la
gere scholen krijgen toegewezen en
tenslotte het persoonlijke en maat
schappelijke verliespunt dat het zit
tenblijven oplevert.
De heer Wiegersma bepleitte ter
oplossing van dit probleem het bij
eenbrengen van leerlingen van ver-
schilend nivau in één kasse, met an
dere woorden het aanpassen van de
leerstof aan de leerlingen.
Wat de selectie naar de verschil
lende richtingen betreft, was spre
ker van mening dat de voorberei
dende klas hiertoe de beste gelegen
heid biedt.
Mevrouw Zeldenrust-Noordanus
zeide in haar lezing dat de selectie
bij meisjes niet zo'n probleem op
levert als bij de jongens. Zij be
sprak daarna de selectie ter specia
lisatie; hierbij heeft men de beschik
king over drie gegevens, n.L het
schoolgedrag (de totale persoonlijk
heid), het oordeel van de ouders
over wat het kind het beste worden
kan, en het oordeel van de leerling
zelf.
Wanneer het kind zelf een uitge
sproken wens heeft zijn er veelal
geen moeilijkheden. In de andere ge
vallen speelt vaak het feit een rol
dat de leerling een keuze moet ma
ken in een leeftijdsperiode die daar
voor zeer ongeschikt is, n.l. in de
puberteit. Het beste is in de taatste
gevallen met medewerking van de
ouders te zoeken naar de juiste be
nadering van het kind, zodat het
zelf tot een keuze komt.
De slotzitting werd onder meer
bijgewoond door mr. A. G. de Vries,
hoofd afdeling nijverheidsonderwijs
van het ministerie van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, die de
minister vertegenwoordigde.
R.-K. M.U.L.O.
in stijgende lqn
Iri de algemene vergadering van
de Vereniging voor R.K. Mulo, die
donderdag te Utrecht werd gehouden,
heeft de voorzitter, de heer W. A.
Brassé zeer waarderende woorden
gewijd aan de werkkracht en toewij
ding van de twee afgetreden be
stuursleden, de oud-secretaris frater
Emmanuel en de oud-redactie-secre
taris broeder Athanasius.
Beiden werden benoemd tot erelid
Het aantal leden is in het afgelopen
jaar met meer dan 10 procent toege
nomen.
Een enkel woord wijdde de heer
Brassé aan' de experimenten op een
zestal scholen, welke experimenten
van het Kath. Paedagogisch Centrum
uitgaan. De nadruk zal komen te
liggen op meer persoonlijk contact
met de leerlingen, op nauwkeuriger
observatie, op beklemtoning van het
onderwijs in de moedertaal, op groter
ambtsvaardigheid en op meer ruimte
voor de muzische vakken.
Over de wijze waarop de leerlin
gen van de betrokken scholen aan een
diploma zullen komen, zal men zich
nog nader beraden.
Binnenkort hoopt het bestuur na
dere mededelingen te kunnen doen
inzake het overleg met het K.O.V.
omtrent de nieuwe vorm van orga
nisatie.
Wat de salarissen betreft uit de
voorzitter teleurstelling en voldoe
ning over het accoord in het geor
ganiseerd overleg. Een schaduwpunt
is de verlenging van de schaal tot 26
dienstjaren. De voldoening geldt het
feit, dat de meesten dank zij een
noodverband plus een definitieve re
geling niet onaanzienlijk in salaris
zijn vooruitgegaan.
Het aantal candidaten voor het
examen by het r.k. mulo is tot boven
de tienduizend gestegen. Vooral het
aantal candidaten, dat volledig b-
examen doet, is sterk stijgend.
Onder de titel; „Maakt ons gods
dienstonderwijs de moderne jeugd
kerkelijk of onkerkelijk?" hield pa
ter M. Hijman S.J. een causerie als
toelichting op het nieuwe godsdienst
program voor de r.k. mulo-scholen,
waaarbij de scheidingslijn tussen
godsdienstleer, bijbel en liturgie
wordt opgeheven.
Op vragen van het Tweede Ka
merlid de heer Visch, met betrek
king tot de nationale reserve, heeft
de minister voor defensie, de heer
Staf, geantwoord, dat hij kennis
heeft genomen van reacties van ver
schillende aard op het besluit de
nationale reserve op te heffen.
De minister deelt naar aanleiding
hiervan mede, dat de nationale re
serve tot dusverre een plaats inge
nomen heeft in de organisatie van
de territoriale verdediging. Door
het ontbreken van een voldoend
aantal dienstplichtigen, die bij mo
bilisatie een plaats in de territoriale
verdediging kunnen innemen, was
de bijdrage van de nationale reserve
in de eerste jaren van deze defensie-
opbouw van groot belang.
Thans is het mogelijk geworden
alle eenheden, bestemd voor de ter-
toriale verdediging, te doen vormen
door dienstplichtigen die tevoren
een volledige militaire opleiding
hebben ontvangen.
Ondanks alle toewijding en ijver
bleef het bezwaar bestaan, aldus de
minister, dat de reservisten der na
tionale reserve slechts zeer betrek
kelijk voor hun oorlogstaak konden
worden opgeleid.
Onder detegenwoordige omstan
digheden zal een militair in het
noodgeval een vijand tegenover zich
krijgen, die zodanig is geoefend en
en uitgerust, dat het wel onmagelijk
moet worden geacht, dat deze mi
litair enigermate partij kan geven,
indien hij niet een volledige en
daardoor langdurige opleiding heeft
gehad.
De hierboven genoemde argumen
ten hebben wel in overwegende
mate tot het besluit geleid de natio
nale reserve op te heffen. De bestem
ming van de huidige vrijwilligeirs
der nationale reserve moet naar de
mening van de minister aan hen zelf
worden overgelaten. Zij zullen bij
de vrijwillige politie, de bescherming
bevolking en zeer zeker bij het korps
luchtwachtdienst zeer goed werk
kunnen doen.
De vraag, of in de afgelopen jaren
bij de samenstelling en de opleiding
van dit korps te veel is gelet op de
kwantiteit en te weinig op de kwa
liteit wordt ontkennend beantwoord.
REGELING VARKENSHOUDERIJ
GEVRAAGD.
Tijdens een vorige week gehouden
hoofdbestuursvergadering van de
Overrijsselse Landbouwmaatschappij
is men unaniem tot de mening geko
men, dat een regeling voor de var
kenshouderij noodzakelijk is. Hierbij
is echter gesteld dat een dergelijke
regeling zo eenvoudig mogelijk dient
te zijn. Men achtte het voorts voorals
nog voldoende alleen een regeling
voor de mesterij in te voeren; mocht
er in een later stadium, wanneer een
regeling voor de mesterij eenmaal is
ingevoerd, toch grote moeilijkheden
rijzen in de fokkerij, dan heeft men
nog altijd de mogelijkheid hiervoor
maatregelen te treffen. De situatie is
nu zodanig dat 2/E, van de varkens in
het binnenland geplaatst kan worden
en 1/3 voor export bestemd moet
worden.
In 1955/1956 waren in Nederland
circa 3 y miljoen varkens. Dit aan
tal kon worden geplaatst, waaruit
volgt dat geen vrees behoeft te be
staan dat bij invoering van een mest-
kaartensysteem de varkensstapel di-
rekt ingekrompen zal moeten worden, kon worden.
Bankwezen in Australië
(Van onze correspondent in Australië)
Emigranten, zodra ze bij hun aan
komst in dit land een wandeling
maken door Melbourne of Sydney,
vallen altijd twee dingen op; eerstens
het groot aantal „pubs"; practisch op
iedere hoek van een straat en er
zijn vele hoeken! aanwezig; twee-
dens: de paleizen van bankgebouwen,
halve dat de bank vergoeding heft,
is er ook nog een etxra belasting op
dat chéque-verkeer.
Wat herinnert de Nederlander hier
zich ons ingenieurs, betrouwbaar en
snol postchéque- en giroverkeer!
Niets van dat alles in Australië,
men tobt maar wat door. En inmid
dels vergaren de bank (en bankdirec-
ties)zich kapitalen waarvan de
pracht-gebouwen een representatie
vormen.
Men krijgt de indruk, dat het de
bankdirecties er slechts om te doen
is zo groot mogelijke winsten te ver-
die weliswaar wat minder talrijk «?ren' waarb« aan het balanS van
u kleine man weinig aandacht wordt
De inspecteur der nationale reser
ve heeft bij herhaling een aantal re
servisten, die niet geregeld ran de
oefeningen deelnamen, en hen, wier
graad van geoefendheid niet vol
doende werd geoordeeld, ontslagen.
Vdjj algemeen werd juist het omge
keerde gehoord en werd gemeend,
dat te hoge eisen werden gesteld,
met name voor wat betreft de fysie
ke gesteldheid. Ten einde misver
standen te vermijden, zij opgemerkt,
dat de keuringseisen toch nog lager
waren gesteld dan voor dienstplich
tigen het geval was, aldus minister
staf.
zijn, doch niettemin het stadsbeeld
beheersen. De bank speelt In het
Australische leven een belangrijke
rol, niet slechts voor degenen die
royaal van geld en goederen voorzien
zijn, doch ook in dat van de kleine
man en spaarder, waartoe uiteraard
ook de emigrant behoort.
In de eerste havenplaats, welke het
emigrantenschip in Australië aan
loopt. komen o.a. ook beambten van
enkele Australische banken aan
boord. Gedurende de verdere reis
langs de kust zoeken deze Neder
landse beambten nieuwe klanten
onder de emigranten en daar zijn er
weinig die niet reeds dadelijk een
bankrekening openen, ook al van
wege het volmaakt juiste motief, dat
het gevaarlijk is om veel geld bij
zich te dragen, terwijl de minder
hechte kamphutten voor het bewaren
daarvan ook niet erg geschikt zijn.
De man, die in Holland hoogstens
een spaarbankboekje bezat, heeft
hier meteen een rekening bij één of
andere bank.
Eerlijk gezegd, het Australische
banksysteem is allerminst aantrek
kelijk, zonder mij verkeerd te ver
staan: is ook niet zo betrouwbaar.
Het is me overkomen, dat een vrij
betekenend bedrag ten onrechte van
mijn bankrekening werd afgeschre
ven, waarvoor toen de fout werd
ontdekt als verklaring werd ge-
gegeven, dat degene die chéques op
zijn rekening had uitgeschreven, een
bijna gelijke handtekening als die
van mij bezat.
Controle op eigen rekening is wel
haast onmogelijk; men behoort wel
iswaar bericht te krijgen indien een
bedrag is overgeschreven, doch bij
de meeste banken hapert het daaraan
nog al eens.
In elk geval, men krijgt niet het
gevoel het volle vertrouwen aan een
bank te kunnen schenken; zoveel als
mogelijk is, dient men zelf ook te
controleren.
Afgezien van dit alles, is het
systeem ook buitengewoon onhandig.
Degenen die een zgn. chéque-reke-
ning hebben, kunnen betalingen doen
per chéque, hetgeen echter vrij duur
is, vooral indien men van de post
gebruik heeft te maken eri dus met
frankeerzegels te doen krijgt. Be-
1 Maand geëist tegen
magazijnchef
Een hechtenisstraf van een maand
heeft de officier van justitie bij de
Haarlemse rechtbank, mr dr R. W.
H. Pitlo, gisteren geëist tegen de 59-
jarige magazijnchef van een gros-
sierderij te Zaandam, C. D., wie het
hoogst roekeloos en onnadenkend
optreden, tengevolge waarvan de ge
zondheidstoestand van een aantal be
woners van Krommenie in ernstig
gevaar is gekomen, ten laste was
gelegd. Het betrof hier een geval van
voedselvergiftiging in Krommenie,
als gevolg waarvan de 78-jarige heer
Pruim na het eten van worst
ziek werd en overleed. De heer Van
der Wiel moest in ernstige toestand
in een ziekenhuis worden opgeno
men, en ruim zestig personen zijn
enige dagen ziek geweest
Uit de behandeling van de zaak
bleek, dat verdachte meer dan veer
tig jaar in het magazijn van de gros
sier werkzaam is. In maart van het
vorig jaar werden drie zakken be
zorgd en aangenomen werd, dat zij
alle aardappelmeel bevatten Later
bleek dat in 2. zakken aardappelmeel
had gezeten en de derde barium-
carbonaat, een meelachtige stof of
witte poeder bevatte, dat bij inne
men de dood tengevolge kan heb
ben.
Een 26-jarige magazijnbediende
heeft een deel barium gevoegd in
een zak, die met tien kilogram aard
appelmeel gevuld moest worden.
Verdachte deelde mee, dat de ma
gazijnbediende hem er op attent had
gemaakt, dat het goedje uit de zak
er anders uit zag dan aardappelmeel,
het leek wel krijt. Hij gaf de jonge
man dan ook opdracht het mengsel
van tien kilogram in een doos te
doen en eventueel later in gedeelten
in zakken, als hij bij afwegen van
hoeveelheden aardappelmeel wat
nodig had
Een slager uit Krommenie als ge
tuige gehoord, verklaarde, dat hij
geregeld aardappelmeel koopt van
de Zaandamse grossier. Aangenomen
moet worden, dat hij eind juli een
hoeveelheid heeft ontvangen, waarin
barium vermengd was. Vele klan
ten, die bij hem gekochte metworst
gegeten hebben, zijn ziek geworden.
Op verzoek van de verdediger, mr
J. A. M. Thijssen, werd een verkla
ring voorgelezen, waaruit bleek, dat
dr. J. P. L. Hulst uit Leiden, die
sectie had verricht, tot de conclusie
was gekomen, dat de doodsoorzaak
van de heer Pruim niet vastgesteld
Scheikundigen zijn tot de conclusie
gekomen, dat het vlees in orde was,
het meel evenwel niet. De officier
van justitie betreurde het, dat er
geen voorschriften bestaan over het
vervoer van vergif. De jeugdige ma
gazijnbediende die nog slechts kort
in functie was, kan geen verwijt
worden gemaakt. Volgens de officier
is verdachte D. hoogst roekeloos en
onnadenkend opgetreden. Daarom
achtte hij hem strafbaar.
Mr. Thijssen daarentegen betoogde
dat verdachte niet voorzien kon heb
ben wat later bebeurd is. Aan hem
kan ook geen schuld verweten wor
den. Verdachte meende met krijt te
maken te hebben en vreesde dus niet,
dat er schadelijke stoffen aange
voerd waren. Ook is het vreemd,
dat niet terstond een nauwkeurig
onderzoek is ingesteld, toen een fir
ma, die vijftig zakken barium-car
bonaat besteld had, er negenenveer
tig had ontvangen. Bovendien wa
ren de drie zakken aan de buiten
kant hetzelfde. Verdachte heeft een
vergissing gemaakt met ernstige ge
volgen. Dat kan hem niet of nau
welijks worden aangerekend, aldus
pleiter. Daarom vroeg hij vrijspraak
voor verdachte.
Uitspraak over 14 dagen.
MILJOENENINSTALLATIE IN
BEDRIJF GESTELD.
Drs. J. H. van der Kwast, directeur-
generaal voor handel en nijverheid,
heeft gistermiddag op de terreinen
van de Caltex Petroleummaatschappij
te Pernis een zg. „platformingsinstal-
latie" de eerste in ons land er. de
tweede op het vasteland van Europa
in gebruik gesteld door een druk
op de knop. Deze nieuwe raffinage-
installatie voert de kwaliteit van de
benzine op zodat nog een doelmatiger
verbranding in de motor wordt ver
kregen. Daarnaast zit in deze benzine
slechts een tiende van de hoeveelheid
zwavel, die aanwezig is in normale
benzine, waardoor het roestprobleem
vrijwel geëlimineerd wordt. Tenslotte
blijft door het gebruik van deze ben
zine de motor schoner, doordat de
brandstof geen gumvormende be
standdelen bevat. De totale kosten
van dit project bedroegen dertig mil-
jen gulden, waarvan twaalf miljoen
werd uitgegeven voor machines, des
tillatiekolommen, ovens en verdere
apparatuur. Al« katalysator wordt in
de installatie een platinaverbinding
gebruikt en dit metaal vertegenwoor
digt een bedrag van anderhalf mil-
jen gulden.
besteed.
Reeds maakte ik melding van het
dure cheque-systeem, waarbij om het
geheel nog minder aantrekkelijk te
maken, geen penny rente wordt ge
geven van bedragen, welke men op
z'n bankrekening heeft. Daartoe moet
men een „paarrekening" openen, wel
ke echter het afgeven van cheques
uitsluit, be interest is aag, plm. drie
procent.
Wanneer ik hierbij meteen vermeld,
dat de bank zelf gelden uitleent te
gen percentages, die tot rond de tien
liggen, dan is het duidelijk waarvan
de bank-paleizen gebouwd worden.
Tot voor kort had de directeur-ge
neraal der Commonwealth bank een
privé vliegtuig ter beschikking.
Het kan er wel af
Tot in de kleinste plaatjes vindt
men enkele bankgebouwen of ge
bouwtjes; ze verrijzen er gelijk met
de kerk.
De bank en woningbouw.
Een van de motieven welke ge
bruikt wordei om nieuwe klanten
voor een bank te winnen is, dat men
later geld zou kunnen ienen voor
bouw of aankoop van een woning.
Laat men daaromtrent zich geen al
te grote illusies maken; daar zijn ook
verzekeringsmaatschappijen etc. wel
ke in dat opzicht van beloften leven.
De praktijk van dat alles is meer dan
teleurstellend. Men is één en al vrien
delijkheid, zolang men he' geld naar
de bank brengt; hoe hoger uw reke
ning, des te groter hun winst.
Zodra het echter gaat om een le
ning te verkrijgen, verdwijnt er heel
wat van de vriendelijkheid.
Laat r.ien zich niet voorstellen, dat
men voor bouwdoeleinden enz. ge
makkelijk geld van een bank kan ver
krijgen; zulks behoort tot de zeer
grote uitzonderingen, waarbij men
gebonden wordt aan allerlei soms vrij
zware voorschriften.
De laatste weken is een min of
meer politieke oorlog uitgebroken
tussen de xegering en het grote pu
bliek, omtrent beschikbaar stellen
van gelden ten behoeve van woning
bouw.
De aandeelhouders van de Com-
monwealt fondsen verklaarden dat zij
graag 50 miljoen pound daarvoor zou
den afstaan, doch door bepaalde re
gelingen zulks niet konden.
Velen hebben over die verklaring
geglimlacht.
De banken in het algemeen houden
zich stil; zon doet de boter op iemands
hoofd snel smelten
Zo praat men langs elkaar heer\j
verwijten vliegen over en weer; men
belooft; doch afwachten of er meer
huizen van zullen komen!
Waar men niet praat, doch doet.
Iedere emigrant wordt dus bij aan
komst in Australië begroet door ver
tegenwoordigers der banken; optimis
tische verwachtingen worden ge
kweekt.
Dank ook zij de prachtige gebou
wen, blijven de banken wel in de
aandacht.
Heel wat minder pompeus en
luxieus, zijn de kantoren der zgn.
.Building Societies"; welke evenwel
ten behoeve van de woningbouw een
heel wat belangrijker rol spelen in
het Australische leven. Het is daarom
goed hierop de aandacht van de toe
komstige emigrant te vestigen.
Merkwaardig is het dat menige
bank-spaarder, indien hij om geld
vraagt voor een huis, zich hoort toe
voegen: „Gaat u eens bij de Building
Society informeren."
Men is dan van de lastige klant af.
In een gesp. ek dat ik dezer dagen
met de directeur van één der grote
Building Societies had, merkte deze
,Men stuurt de mensen die'jaren
hun geid naar de bank hebben ge
bracht, naar ons, doch waar moeten
wij het geld vandaan halen, want de
banken geven ons dat maar spora
disch".
De kwestie is .1., dat ind'en men
vele jaren klant bij een b«.nk is deze
onder bepaalde omstandigheden wei
eens via genoemde Society geld voor
hem beschikbaar stelt.
Als gevolg echter van de schreeu
wende reklm door de banken ge
maakt, br ïg? het publiek zijn geld
veelal daar en hoort pas van de Buil
ding Society, zodra over een lening
wordt gesproken.
Het is daarom goed te weten dat
het heel wat verstandiger is, indien
de emigrant het geld hetwelk hij over
heeft oij een Bui'ó ng C ociety laat,
waar hij dan later met heel wat meer
recht kan aankloppen Dm een lening
en die ook sneller krijgt toegewezen.
Bovendien verschaffen genoemde
instellingen een hoger rentepercenta
ge dan de banken doen en kan men
ook kleine bedragen inbrengen, wel
ke op vrijwel elk moment weer op
gevraagd kunnen worden.
Kort geleden is op heel bescheiden
schaal door Nederlandse emigranten
een Building Society gesticht, welke
evenwel uitermate beperkt is met
geld.
Naar mijn overtuiging is het van
groot belang de aandacht van onze
emigranten op de hier genoemde on
dernemingen te vestigen, beter dan
dat zij na vele jaren tot de ontdek
king komen eigenlijk een verkeerd
spaarsysteem te hebben gevolgd voor
hun toekomstige woning.
Want, ondanks de discussies en be
loften, zal het probleem voor finan
ciering der woningbouw, voorlopig
wel urgent blijven!
