Vijf Zoeterwouders kwamen in
een Trappisten-klooster bijeen
Bijzondere ontmoeting op Java
B en W van Leiden maakten
proefrit in nieuwe stadsbus
Pater Walter Goddijn o.f.m.
uit Leiden, promoveerde
VRIJDAG 12 APRIL 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
Op 30 dec. 1956 waren we in de
unieke gelegenheid bovenstaande
foto te laten maken; ik mag zeker
wel zeggen: uniek, want ongetwij
feld zal het niet meer voorkomen,
dat in het uitgestrekte Indonesië vijf
Zoeterwouers tezamen vereeuwigd
worden. Wanneer u alleen al bedenkt,
dat de afstanden die boven afge
beelde personen scheidt, afstanden
van A'damParijs en zelfs verder
zijn, dan begrijpt u wel dat het niet
zó gemakkelijk is om 'n dergelijke
samenkomst te organiseren.
In een nederzetting van
Trappisten.
Deze foto werd gemaakt te Hawa
Seneng op Midden-Java, in dat klei
ne, afgelegen oord, midden in het
Javaanse bergland, ligt de kleine
Trappistennederzetting, die daar in
1952 haar vruchtbaar werk begon.
De eerste die uittrok was Pater Bavo
v. d. Ham, oud-Z'wouer; aan hem
werd de moeilijke taak toegewezen
'n geschikt terrein te vinden voor de
toekomstige abdij; dat viel niet mee,
want èn het terrein was moeilijk te
vinden èn aan de voorwaarden voor
gunstige ligging kon moeilijk worden
voldaan. Uiteindelijk viel de keuze
op Rawa Seneng, dat wel voldoet
aan de voorwaarden van 'n rustige
omgeving, iets wat voor 'n klooster
gemeenschap als die van de Trappis
ten toch noodzakelijk is, maar dit is
gegaan ten koste van 'n gunstige lig
ging t.a.v. het van de hand doen van
de landbouwproducten, waarvan de
gemeenschap uiteindelijk moet leven.
Overigens zijn de moeilijkheden hen
niet bespaard gebleven; toen de plaats
eenmaal gekozen was, kwamen drie
paters en 'n broeder de gelederen
versterken. Gezamenlijk begon men
toen alles op te bouwen en te ont
ginnen; aanvankelijk werd getracht
in de cultures in het onderhoud te
voorzien, maar dat liep op 'n mis
lukking uit. Momenteel wordt dan
ook alles op de veeteelt gezet en dat
werpt betere resultaten af; er zijn nu
20 koeien, 'n iets groter aantal var
kens. Elke dag wordt de gepro
duceerde melk naar Magelang ge
bracht, anderhalf uur rijden van
Rawa Seneng; tot voor kort geschiedde
dat met 'n geleende jeep; nu be
schikken we over 'n eigen vervoer
middel.
Eenvoud en blijheid.
'n Bezoek aan deze Trappistenne
derzetting is steeds een verkwikking.
De eenvoud en vooral de blijheid
doet weldadig aan. Er zijn nu reeds
veertien Indonesische mannen, die
dit zware leven delen; helaas kan
hun priesteropleiding nog niet er
plaatse voltooid worden, zodat zij
voor hun hogere studies naar Tilburg
moeten. Deze Indonesische Trappis
ten komen vanuit de gehele Archipel:
Flores, Celebes, Borneo. Het beschou
wende leven ligt de Indonesiër; wat
men alleen niet gewend was van
deze Europeanen dat was dat ze
zélf de handenarbeid verrichten: dat
ze zélf spitten, zélf de stal schoon
maken etc. Dat maakt 'n goede in
druk op \et volk.
De Nederlandse paters en broe
der, hebben voorlopig opheffing van
het zwijgverbod; er moet nog zoveel
geregeld worden; er komen zoveel
gasten dat vrij sprekende mensen
daar wel nodig zijn!
Koken met grapjes.
Overste Bavo v. d. Ham is de minst
spraakzame. Bescheiden gaat hij z'n
weg, dankbaar voor elke hulp die
geboden wordt. Trouwens er is 'n
zéér grote kameraadschappelijkheid
tussen deze Nederlandse pioniers,
zodat Broeder Maurus (uit Wasse
naar!) 'n even belangrijke plaats in
neemt als Overste v. d. Ham; Broe
der Maurus is dan ook 'n onovertrof
fen kok en grapjesmaker! Veel -on-
tact hadden de dorpsgenoten Verstee-
gen en Berg direct met Pater Sil
vester de Boer uit de Trappistenge
meenschap; hij kreeg natuurlijk aller
lei wijze raadgevingen, vooral voor
het geval hij kaas zou willen gaan
maken. Betreffende de medische ver-
Van links naar rechts: Pater Bosman,
O.S.Cr., mevr. VersteegenBerg, de
heer Berg, mevr. dra. M. Pop-Smeets
en pater Van der Ham van de Orde
der Cisterciënsers.
zorging van de veestapel hebben wij
'n nauw contact: Het is reeds ver
scheidene malen voorgekomen, dat
we vanuit Jogja (3 uur rijdens!) met
'n Duits veearts naar de nederzetting
zijn gereden om daar enige koeien
van 'n wisse dood te redden! Als u
bedenkt, dat zo'n koe hier 'n waarde
van 20.000 r. vertegenwoordigt, dan
begrijpt u, dat het voor deze arme
mensen 'n enorme slag zou zijn zo'n
koe te verliezen.
Pater Balduinus is de eigenlijke
gastenpater, bedelpater en weet ik
al niet meer. Ook hij bezit 'n rijke
dosis humor zodat niemand zich ver
veelt.
Op bezoek bij pastoor-dokter.
Persoonlijk heb ik steeds het mees
te contact met collega Pater Nicasius
of, zoals hij daar genoemd wordt:
Rawa Dokter (Pastoor Dokter!). Elke
dag heeft hij zo'n 60 mensen die zijn
polikliniekje bezoeken en die hij
dan zo goed en zo kwaad mogelijk
helpt. Dit werk behoort eigenlijk
niet tot het Trappistenleven, maar
het is hier één van de belangrijkste
middelen om contact met de bevol
king te krijgen. Weet de dokter te
voren, dat wij komen, dan kunnen we
zeker zijn dat er wel enige consulten
gevraagd worden. De bevolking heeft
erg veel vertrouwen in deze „dokter";
zij betalen hem in natura: met pi
sang, eieren, suiker etc. Helaas be
schikt hij meestal over te weinig ge
neesmiddelen, want wie zal dat beta
len? Momenteel maakt de zuster
van onze apotheek alle poeders etc.
voor hem klaar, wat voor hem al 'n
enorme steun is.
Ja, zo heeft ieder z'n taak in Gods
Wijngaard. Pater Bosman O.S.C., die
u links op de foto ziet, is dus Pastoor
te Garut, twee uren rijden van Ban
dung; 'n mooie plaats, maar niet al
tijd even rustig; veel trekt hij zich
daar niet van aan, want ook deze
Z'wouer is onvermoeibaar en kent
slechts één ideaal: God aan het Indo
nesische volk brengen.
Korte vacantie.
In Garut gaat dat vnl. via 't onderwijs-
iets wat enorm veel vergt van de
leerkrachten daar zij steeds meerdere
vakken moeten geven en dat naast
hun andere priesterlijke plichten. Het
was voor Pater Bosman dan ook 'n
weldaad deze korte vacantie te Jog
ja, die hem mogelijk gemaakt werd
door de andere dorpsgenoten die u
op de foto ziet: de heer en mevrouw
H. VersteegenBerg, werkzaam bij
de G.I.A. te Djakarta; zij waren in
het gelukkige bezit van 'n auto. Na
tuurlijk kon p. Bosman het ook niet
niet nalaten zijn kennis op missiege
bied te verrijken; met de Jezuieten
kon hij 'n kijkje nemen in de Java-
missie, één van de bloeiendste mis
siegebieden van Indonesië.
Ligt het niet op de weg
Dit artikel is bedoeld u weer eens wak
ker te schudden en uw aandacht te
vragen voor de missionarissen van
uw dorp. Is er wel ooit gedacht om
deze Trappistengemeenschap hulp
te bieden? Wist u eigenlijk wel, dat
de stichter van die nederzetting een
Zoeterwouer was, al kwam hij daar
pas wonen op z'n 17e jaar? Ligt het
juist niet op de weg van de katho
lieke boeren hier eens de helpende
hand te bieden? Er zijn nog zovele
technische dingen waarmede u deze
mensen van dienst kunt zijn. Het is
niet voldoende dat u uw steun geeft
aan de missienaaikring, u moet meer
persoonlijk interesse op 't eigen ter
rein voor de missie tonen. Ik hoop
dan ook dat dit artikel bij zal dra
gen tot vorming van 'n Z'wous actie
comité, uitgaande van de boeren
stand, dat er in zal slagen de nog zo
hoogst noodzakelijke artikelen aan te
schaffen. Schrijft u daarover maar
aan Pater Bavo v. d. Ham, S. M. Ra
wa Seneng, Temanggung, Java, In
donesia.
Voor ieder ander die niet onder
deze oproep valt en toch zijn hulp
zou willen verlenen aan dit pioniers
werk, vraag ik uw bijdragen te stor
ten op Giro 132074 t.n.v. H. J. J. A.
Smeets, Zoeterwoude, onder motto:
Riwa Seneng, Schrijfster van dit ar
tikel garandeert u een goede beste
ding van die gelden!
M. POP—SMEETS,
Arts.
Kind op bank
achtergelaten
Eis: 6 maanden
Op 19 maart van het vorig jaar zat
op een bank in de vestibule van het
gebouw van de sociale raad te Am
sterdam de 3-jarige Sonja W., die
daar door haar vader was achterge
laten omdat hij nergens onderdak
voor zijn dochter had kunnen vin
den. Gistermorgen stond de vader,
de 30-jarige, thans ir Deventer wo
nende transportarbeider P. van D.
voor de rechtbank terecht.
Hij was die morgen uit zijn huis
gezet en tezamen met zijn tegenwoor
dige vrouw en hun dochtertje naar
de sociale raad gegaan. De voogdij
raad had hem zo vertelde de man
daarheen verwezen.
De moeder was naar haar betrek
king gegaan terwijl de man wachtte
tot de ambtenares hem te woord kon
staan. De laatste kon echter ook niet
helpen aan onderdak. Tegen haar had
verdachte toen gezegd: „dan zal ik
het kind wel ergens neer moeten zet
ten". Ten einde raad had de vader
zijn dochtertje toen op de bank gezet
en gezegd, dat hij even weg moest om
een pakje sigaretten te halen; hij
keerde echter niet terug.
De ambtenares had de peuter la
ter op de bank aangetroffen. Het
meiske had op dat moment de status
van „een verlaten kind". Toen was
er ineens wel plaats, zo vertelde de
man, en werd het meisje in het stads.
bestedelingshuis ondergebracht, waar
het nu nog verblijft. „Ik heb niet de
bedoeling gehad om het kind voor
goed kwijt te raken", zo verweerde
verdachte zich.
Niet wennen.
De man is reeds zes keer veroor
deeld en wordt iij de rapporten een
labiel type genoemd, dat agressief te
genover de maatschappij staat en
eenmaal een glaasje ophebbende
doordrinkt. Hij wil nu, omdat zijn
vrouw in Deventer niet kan wennen,
weer in Amsterdam gaan wonen.
„Dat gaat weer mis, dat zult u zien",
zo merkte de president op.
De officier van justitie, mr J. H.
Bergsmae hield er bij zijn eis van zes
maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar rekenirig mee,
dat verdachte in grote moeilijkheden
zat en niet anders kon. Hij merkte
echter op, dat een flinke kerel wel
een oplossing had kunnen vinden.
GROTE MELKINRICHTING IN
EINDHOVEN.
In Eindhoven is de eerste paal ge
heid voor de nieuwe melkinrichting
„Campina" van de coöperatieve zui-
velvereniging De Kempen.
De paal werd geheid door de loco
burgemeester van Eindhoven, drs. F.
Gijzeis, op een terrein van 3.5 ha. aan
de Kanaaldijk-Zuid, waarvan 1.2 ha.
bebouwd zal worden. De nieuwe fa
briek zal, naar verwacht wordt, om
streeks het midden van 1959 gereed
komen. Zij zal een capaciteit krijgen
van minstens 60 miljoen kg consump-
tiemelk en qua inrichting tot de mo
dernste en grootste van West-Europa
behoren. De bouwkosten worden ge
raamd op ongeveer 6 miljoen gulden.
De inrichting zal eveneens een mil
joen gulden vergen.
De nieuwe melkinrichting annex
kantoren, garages, stallingen en de
nieuwe ijsfabriek zullen een inhoud
van ongeveer 90.000 kubieke meter
krijgen.
Tot grote voldoening
Aan de uitnodiging van de Leidse
taxi- en autobus-onderneming „El-
tax" om een demonstratierit mee te
maken met de nieuwe stadsbussen
werd hedenmorgen door het voltal
lig college van b. en w. en door de
gemeentesecretaris, de heer J. Bool,
gevolg gegeven.
Om half tien stopte een glimmen
de, blauwe bus op het Stadhuisplein
en, na een korte bezichtiging, stap
ten de genodigden in het voertuig
voor een ritje door het Haagweg-
kwartier.
Na afloop van de rit toonden de
passagiers zich zeer in hun schik over
het nieuwe voertuig.
De nieuwe bussen behoren tot de
modernste wagens in hun soort. Ze
beantwoorden geheel aan de door de
Rijksdienst Wegverkeer gestelde
hoge eisen.
De oude bussen, die een lengte
hadden van 7J4 meter, en een hoogte
van 1.90 m binnenwerks gemeten,1
kunnen 40 personen vervoeren. De
nieuwe wagens hebben de voor het j
vervoer door de nauwe Leidse straat- I
jes, grootst mogelijke lengte van 9,20
meter. De hoogte is gehouden op 2
meter binnenwerks en er kunnen 22
passagiers méér in vervoerd worden,
dan in de oude wagens.
De instaphoogte is zo laag mogelijk
gehouden op 76 cm en de in-en uit
gangen zijn zo ruim mogelijk. De
wagens heben een Mercedes-motor
van llo pk, die achterin gemonteerd
is, geheel geïsoleerd van de passa
giersruimte. Hierdoor is het onder
alle omstandigheden uitgesloten dat
de motorgassen in de wagen te rui
ken zijn. De wagen heeft 3 soorten
remmen en een hypermoderne ve
ring, die zwaaien in de bocht voor
komt.
Dezer dagen in gebruik.
Het interieur is ruim en licht. De
zitplaatsen van verchroomde buizen
zijn bekleed met rood leer. De tree
planken zijn van alluminium. Vijf
bussen van het nieuwe type komen
binnen enkele dagen in bedrijf. Mor-
Het college na het proef rit je in de
nieuwe Eltax-stadsbus. V.l.n.r. de
wethouders Van der Kwaak, Jonge-
leen, Menken, burgemeester Van
Kinschot, de gemeente-secretaris mr
Bool en wethouder Van Schaik.
gen worden de eerste twee al in ge
bruik genomen. De oude wagens zul
len dan binnen afzienbare tijd wor
den afgevoerd.
In de Eltax bezit Leiden als een
van de weinige gemeenten in Neder
land nog een particulier vervoerbe
drijf. Misschien is dit een van de re
denen, waarom de tarieven van het
openbaar vervoer hier ter stede nog
niet omhoog zijn gegaan, in tegen
stelling tot steden als Amsterdam,
Den Haag, Rotterdam, Utrecht en
Groningen, waar desondanks de te
korten jaarlijks in de miljoenen lo
pen.
In 1959 zal het vervoersprobleem
hier ter stede worden herzien, in dat
jaar lopen de concessies af van de
drie vervoersondernemingen, NZH,
HTM en Eltax, die het openbaar ver
voer te Leiden verzorgen. We zijn
benieuwd, in welke status de Eltax
uit die herzieningen te voorschijn
zal treden.
GEVANGENE HELPEN
ONTSNAPPEN.
De rechtbank te Rotterdam heeft
gisteren de 27-jarige A. M. uit Heer
len, zonder beroep, veroordeeld tot
een maand gevangenisstraf. Een 24-
jarige metselaar uit Heerlen werd
vrijgesproken.
De eerste verdachte had een ge
detineerde, die nog ruim vier jaar
moest uitzitten, helpen ontsnappen
uit de strafgevangenis te Rotterdam.
In de tijd die hij daar zelf doorge
bracht had, was dit afgesproken. Zij
wisten wanneer de gevangene corvee
had om de vuilnisbakken buiten te
zetten, en de helper stond met een
auto gereed. Deze auto was van de
metselaar, en met hem was hij uit
Heerlen komen rijden. De autobezit
ter had gezegd niet geweten te heb
ben voor welk doel de auto zou wor
den gebruikt. De rechtbank achtte
dit ook niet bewezen.
Tegen de schuldige was drie maan
den gevangenisstraf geëist en tegen
de metselaar een maand voorwaar
delijk, beide met drie jaar proeftijd.
De reisbonnen-actie van de
Utrechtse kellner Jan Kuyper is ge
slaagd. Enige maanden geleden werd
de als limiet gestelde afstand van
500.000 km. bereikt. De actie werd
gevoerd ten bate van tbc- en astma
patiënten.
KORTE golf
Ernstig gewond door een neer
stortende ge vel versiering, is woens
dag de 35-jarige mevrouw Burger uit
Tuitjehorn naar het ziekenhuis te
Alkmaar overgebracht. Het ongeluk
gebeurde op de Paasvee-tentoonstel-
ling te Schagen, doordat een passe
rende auto een spandoek losrukte en
de versiering naar beneden stortte.
Binnen een uur tijds is gisteren
een kapitale landbouwschuur van de
gebr. Van Dries te Heinkenszand op
Zuid-Beveland tot de grond toe af
gebrand, doordat kinderen achter het
gebouw een vuurtje stookten. De
brandweer, die spoedig aanwezig was,
slaagde er in het aangrenzende woon
huis te behouden.
Het vee kon worden gered. De
schade bedraagt tenminste honderd
duizenden gulden. De eigenaars wa
ren verzekerd.
De gezondheidstoestand van de
84-jarige koning Haakon van Noor
wegen schijnt wat minder goed te
zijn geworden. De bloedsomloopstoor
nissen, die vooral de benen betreft,
is ernstiger geworden. De koning
lijdt thans ook aan staar.
De Parijse gemeenteraad heeft
gisteren besloten op een der pleinen
van de Franse hoofdstad een stand
beeld te doen plaatsen van Ferdinand
de Lesseps, de Fransman, onder wiens
'leiding in de vorige eeuw het Suez-
kanaal werd gegraven.
Het standbeeld van de Lesseps aan
f de ingang van het Suezkanaal werd
door de Egytenaren, na de nationa
lisatie van het kanaal, weggehaald
en later vernield.
Een reddingsploeg, die zich gis
teren naar de plaats heeft begeven
waar het Braziliaanse verkeerstoe-
stel op het eiland Anchieta was neer
gestort. heeft vier overlevenden (er
waren 29 inzittenden) aangetroffen
en per hef schroef vliegtuig naar Rio
de Janeiro overgebracht.
Scheepsberichten
AARDIJK 10 v New York n Kaapstad.
ABBEKERK 13 Dairen verw. BANKA 12
te Balik Papan. BORNEO 11 v Tj Priok
n Djeddah. CALTEX LEIDEN (t) 12 te
Sidon. CELEBES 12 te Napels. GABON-
KUST 11 te Accra. JOHANNES FRANS
12 te Ras Tanura. KERMIA (t) 12 te
Mena al Ahmadi. LANGKOEAS 12 te
Surabaja. MAASKERK 11 v Colombo'n
Durban. MACOMA (t) 11 v Pt Okha n
Abadan. OOTMARSUM 11 te New Or-
leans. ORION 11 dw Sicilië n Rotterdam.
STATENDAM 11 v Havana n New York.
STRAAT BANKA 11 van Bombay naar
Aleppo. TARAKAN 12 te Sungeigerong.
TEUCER 12 te Tjilatjap. IJSSEL 11 te
Georgetown. ZAANLAND 12 A'dam ver
wacht. ZEELAND 12 te Salala.
d.c'méér met KAAS
KAAS is voedzaam en gezond
Publ. Ned. Zulvelbure
Proefschrift over: „De katholieke
minderheid en protestantse dominant"
Pater Walter Goddijn o.f.m. pro
moveerde vanmiddag om 4 uur in de
universiteit van Nijmegen tot doctor
in de sociologie op een proefschrift
getiteld: „De katholieke minderheid
en de protestantse dominant".
Pater Walter Goddijn werd gebo
ren te Leiden, op 12 februari 1921.
Aanvankelijke heeft hij de HBS ge
volgd te Leiden, daarna ging hij in
1934 naar het gymnasium van de Pa
ters Franciscanen te Venray waar hij
in 1940 eindexamen deed. In 1947
werd hij priester gewijd te Weert.
Daarna volgde een jaar pastoraal-
theologie en sociologie te Maastricht.
Vervolgens ging hij in 1948 naar
Leuven, waar hij studeerde in de
politieke en sociale wetenschappen
en in 1951 zijn doctoraal-examen
aflegde. Intussen volgde hij in de zo
mer van 1950, de cursussen van het
„Institut für Publizistik" van prof.
dr Waiter Hagemann te Münster
in Westfalen.
K.SK.I.
In 1951 nam prof. Zeegers het ini
tiatief tot de oprichting van een de
finitief bureau Noord-Nederland van
het Katholiek Sociaal Kerkelijk In
stituut te Leeuwarden. De werk
zaamheden van het K.S.K.I. in de
noordelijke provincies werden sinds
1946 verricht door pater Manfred
Staverman of.m., thans Apostolisch
Vicaris te Hollandia, Nieuw-Guinea.
De leiding van het nieuwe bureau
werd aan pater Goddijn opgedragen
en op 10 maart 1951, dus thans juist
5 jaar geleden, werd dit geopend en
kort daarna door de aartsbisschop
coadjutor, mgr. dr. B. Alfrink, plech
tig ingewijd.
De doctors-thesis van pater God
dijn vond in deze vijfjarige periode
geleidelijk aan gestalte. Een tussen
phase kunnen wij aantreffen in een
publicatie van zijn hand in „Sociaal
Kompas" 1953 over „Sociografische
aspecten van de katholieke samen
leving in de provincie Friesland".
Tevoren reeds maakte hij een
studiereis naar noord-Odenburg om
de diasporazielzorg aldaar te be
studeren en nog onlangs werd door
hem dezelfde problematiek bestu
deerd in Oostenrijk, waar de protes
tanten in een diaspora-situatie ver
keren. In de voordrachten, welke hij
tesamen met de Ned. Herv. Predi
kant te Bolsward, Dr. Krab, in Fries
land hield, werd reeds gebruik ge
maakt van de verrichte studies en
onderzoekingen.
Franciscanen in Friesland.
De Franciscanen hebben tot nu toe
wel een bijzondere bijdrage gegeven
aan de bestudering van de gods
dienstige situatie in Friesland. Pater
A. Fiolet o.f.m., die lange tijd in St.
Jacobiparochie werkzaam was, pro
moveerde daarna op een studie over
de Nederlandse Hervormde K^rk en
de nieuwe Kerkorde Pater S. Gala
ma o.f.m., uit Burgwerd afkomstig,
bestudeerde de wijsgerige school van
de universiteit te Franeker. Pater
N. Staverman o.f.m., geruime tijd
gardia'an-praeses te Drachten, promo
veerde op een studie over de buiten
kerkelijkheid in Friesland, terwijl
pater Goddijn thans de verhouding
tussen katholieken en protestanten
bestudeerde en in het bijzonder de
katholieke samenleving.
Morgen hopen wij op deze promo
tie terug te komen.
