BERTUS VOORTMAN DIENDE DRIE
GENERATIES VAN VLIET
Lang debat over verhoging
van minimumprijzen
Veertig jaar geleden kwam
prof. E. van Slogteren in de Bollenstreek
15e Internationale
Slagersvaktentoonstelling
VRIJDAG 29 MAART 1957
DE LEIDSE COURANT
PAGINA S
Gouden jubileum te Hazerswoude
Actief.
In het verenigingsleven was hij ook
een geziene figuur. Vooral in het
jeugdleven was hü actief: in de Gere
formeerde Jongelingsvereniging er
in' de „reciteerclub", waar hij in het
debat een gevreesde tegenstander
werd. Ook in het improviseren was
hij een ster en vele bruiloften en ju
bilea heeft hij als minstreel met zijn
gedichten opgevrolijkt.
Op sociaal terrein bewoog hij zich
evenzeer: hij was tweede voorzitter
van de plaatselijke afdeling van de
Christelijke landarbeidersbond, twee
de voorzitter van het C.N.V. en lid
van de raad van beheer van de bi
bliotheek.
„Hij bediende de pomp bij
brandweer en was sneleter in de hooi
bouw", vult de heer Van Vliet sr
aan
Hoewel hy~ëigenlijk al tier. jaar ge
leden gepensioneerd is, heeft Bertus
het nog steeds naar zijn zin op de
boerderij en iedere morgen om zeven
uur is hij present. „Je kunt er je
klokje op gelijk zetten".
Op maandag, 1 april a.s. is het feest
op de boerderij. De familie Van Vliet
wil zijn dankbaarheid uiten in een
hulde, „zo mooi als het maar kan".
Des middags van 3 tot 4 uur is er een
receptie, waarop alle dirbaren, vrien
VOORSCHOTEN
Eerste H. Mis
pater Kooloos
Op zondag Laetare 31 maart a.s
zal de eerwaarde Frater Th. Kooloos
Montfortaan in het Scholastikaat te
Oirschot 'de H. Priesterwijding ont
vangen.
Op de Eerste Paasdag zal de Neo-
mist om tien uur in de parochiekerk
den, kennissen en belangstellenden I Maria Middelares van alle genaden
Bertus met dit bijzondere jubileum (Haagse Schouw, Voorschoten) zijn
kunnen complimenteren. Plechtige H. Mis opdragen.
Van boerderij niet
weg te slaan
„Toen ik hier veertig jaar was,
vroegen de mensen me al, of ik nog
niet ging rusten, maar als de wereld
blijft draaien als ie nu doet, dan leg
ik mijn werk nog lang niet neer".
Bertus Voortman, op 1 april a.s. j
vijftig jaar werknemer in het vee
teeltbedrijf van de familie Van Vliet
te Hazerswoude, zit voor ons aan ta
fel, naast zijn baas en samen halen
ae herinneringen op aan de afgelopen
halve eeuw.
Veertien jaar oud was Bertus, toen
sijn vader stierf.
Hij was juist van school gekomen
•n het mocht een geluk heten, dat
iemand in het bestuur van de „werk
verschaffing" hem gunstig .gezind
was, want nu mocht hij houtjes ko
men hakken, waanpee hij drie en
•en halve gulden per week verdiende.
Later verdiende hij drie kwartjes
per dag als waterdrager bij de stoom-
dorsmachines. Hij moest daarvoor da
gelijks heen en terug naar de Haar
lemmermeer lopen.
Toen hij goed vijftien jaar was,
kwam hij bij de heer Van Vliet, de
grootvader van zijn huidige werkge
ver. Hij ging toen wekelijks met vier
gulden naar huis. De mensen zeiden
verwonderd: „Als nu zulke snotjon
gens al vier gulden gaan verdienen,
waar gaan we dan naar toe?" Vier
gulden was inderdaad zoveel, dat
moeder Voortman de Diaconie ging
bedanken voor de verleende bijstand.
Ze kon van Bertus' loontje leven.
Na zeven jaar stierf de boer. Het
bedrijf ging over op de zoon, de heer
J. J. van Vliet.
Nieuwe meesters, nieuwe wetten:
Bertus ging tien gulden in de week
verdienen.
Vier en dertig jaar heeft hij in de
beste verstandhouding met de nieu
we baas samengewerkt. Natuurlijk
waren er wel eens onenigheidjes
tweemaal liepen die zo hoog op, dat
zijn baas Bertus bijna van het erf af
sloeg. „Maar wegjagen hielp niet" en
de volgende morgen om half vier
vond de baas zijn knecht weer onder
de koeien. Hij heeft toen maar niet
meer geprobeerd hem weg te krijgen.
Bertus trouwde intussen en dat
maakt iemand nog weer honkvaster.
„Keihard".
Ziekten vermochten niet, Bertus
„er onder" te krijgen: zover Bertus
en zijn vroegere werkgever samen
kunnen nagaan, is hij maar drie keer
Voor ons bezoek moest Bertus eerst
de stal aanvegen. V.l.n.r.: de heer
R. C. van Vliet, Bertus en Jantje bij
zijn grootvader, de heer J. J. van
Vliet.
(Foto: „De Leidse Courant").
Luilekkerland
Bertus Voortman vindt, dat er
een halve eeuw wel veel ver
anderd is. Hij is er nog steeds
trots op, dat zijn moeder ging
bedanken voor de bijstand van
de diaconie. Is het wonder, dat
hij schertsend over de wijze,
waarop men tegenwoordig „niets-
doend" geld kan verdienen, zegt:
„Als ik 's maandags wakker
word, heb ik alleen al veertig
gulden verdiend:
27 van de A.O.W., 5 van de
Raad van Arbeid, 7 van het land
en tuinbouwpensioenfonds en 1
van de sociale wetgeving
ziek geweest. Eens bij storm zou de
kap van de hooiberg lager gezet wor
den en tijdens dat karweitje vloog de
slinger van de takel. Voortman kreeg
het ding tegen het hoofd en ging te
gen de grond. Toen hij twee uur in
een stoel had gezeten, stapte hij op
en zei: „Ik denk dat ik het maar weer
ga proberenTwee jaar heeft hij
lopen slingeren.
Ook een trap van een paard heeft
hij overleefd.
Een andere keer, toen hij de stal
bijna schoon had en een kruiwagen
zand zou omstorten, viel de zware
kar terug, precies op Bertus' kouse
voeten. Doodsbleek kwam hij het huis
binnen strompelen waar hij zonder
veel woorden met een nijptang een
'kleine operatieve ingreep heeft ge
daan.
Niet alleen op het gebied van de
landarbeid heeft de familie Van Vliet
veel aan Bertus te danken. Hij leerde
graag en volgde een tijdlang lessen in
het handelsrekenen bij de school
meester. Duit$ leerde hij zichzelf en
hij kon het op den duur even vlot
lezen als het Nederlands. Hierdoor
vonden de kinderen een waardevolle
hulp in hem als ze moeilijkheden
hadden met hun huiswerk: hij over
hoorde hen zelfs de katechismua.
Bertus, die als arme jongen bij de
familie Van Vliet kwam, bezat begrip
voor geld en voor het beheer ervan
en zo kwam het, dat hij later zijn
baas verschillende malen heeft kun
nen bijspringen.
„DE NARCIS" KWAM BIJEEN
Woorden, wóórden, een stortvloed
van woorden!
Ruim anderhalf uur nadat de voor
zitter van „De Narcis", de heer Th. de
Vroomen, het punt verhoging binnen
landse minimumprijzen aan de orde
had gesteld, waren de H.H. Parle
mentariërs nog steeds aan het woord
en zag er het eventjes naar uit, dat de
eigenaar van de Lissese „Nachtegaal"
gistermiddag haastig naar het politie-
LEIDEN
Eerste H. Mis
pater Gottenbos
Zondag a.s. zal frater Siegward
Gottenbos, Minderbroeder, in d<
kloosterkerk van de paters Francis
canen te Weert de H. Priesterwijding
ontvangen.
Op tweede Paasdag zal de neomist
in de parochiekerk Van O. L. Vrouw
Hemelvaart en St. Joseph (Herensin
gel) te Leiden zijn plechtige H. Mis
opdragen om 9.30 uur v.m.
Een plechtig danklof wordt gehou
den te 5 uur nam.
bureau zou moeten om een nachtper
missie. Toen zette de heer De Vroo
men echter een punt achter de debat
ten en de betogen. Er was nl. een be
stuursvoorstel om de prijzen van de
trompetten te brengen op 8.voor
»cnen, op 5.50 voor de tweeën, en
3.50 voor de drieën. Voor groot-
kleinkronige narcissen en andere
variëteiten zou men de prijzen resp.
op 5.50, 4.en 2.50 willen stel
len. De heer De Boer had al in het
begin betoogd, dat deze prijzen niet
juist waren. Hij stelde voor de prij
zen te stellen op 90 van de produk-
tiekosten en deze kosten zou men
kunnen lezen uit het L.E.I.-rapport,
dat straks in mei zal verschijnen.
Het bestuursvoorstel kon er op geen
stukken na komen. Het voorstel De
Boer behaalde 100 van de 120 stem
men.
De heer De Vroomen had er in zijn
openingswoord op gewezen, dat het
zeer zelden in de geschiedenis van
het bollenvak was voorgekomen, dat
narcissen zo vroeg bloeien. Het
zachte weer in geheel Europa bracht
echter met .ich mee, dat de bloemen-
prijzen overal slecht waren en de af
nemers maakten een allesbehalve
best voorjaar. Speciaal in Engeland,
waar de broeiers al heel vroeg de
concurrentie kregen van de buiten-
narcissen die op Cornwall groeien, is
veel geld verloren.
Of de vroege bloei van invloed op
de groei zal zijn, zal afhangen van
het weer in de komende maanden.
Na enkele vrij onbelangrijke pun
ten te hebben behandeld sneed men
dan de prijzenkwestie aan, waarover
men uitvoerig van gedachten wissel
de.
Men zal de uitspraak van de verga
dering ter kennis brengen van het
Produktschap. Aan het slot werden
nog enkele mededelingen gedaan
over de nieuwe ziekte, die in de nar-
cissencultuur nog al schade aanricht:
de aantasting door tarsonemus, een
mijt. De kwekers werd nadrukkelijk
aangeraden alle adviezen van de keu
ringsdienst op te volgen, teneinde
het kwaad in do kiem te kunnen
smoren.
Bioloog van
wereldformaat
t Was in 1916Nederland had
alle reden dankbaar te zijn, dat men
uit de oorlogsellende was gebleven.
Maar de vaderlandse bollenkwekers
voerden in dat jaar een felle strijd,
die men op alle fronten dreigde te
verliezen: de strijd tegen het narcis-
senaaltje. Die plaag had zo'n grote
omvang aangenomen, dat de cultuur
met ondergang werd bedreigd.
Honderden roeden bollen Waren de
moeite van het rooien nauwelijks
waard en het leek er op, dat de nar-
cissenkwekers wel een ander beroep
zouden kunnen zoeken.
In het voorjaar van het volgend
jaar om precies te zijn: elf april
1917 sloeg een jong bioloog in een
'okalen van de Lissese tuinbouw
school aan de Heer-weg zijn tenten
op. Een dertig-jarige luitenant, die al
plannen had gemaakt naar Indië te
gaan. Die man was dr E. van Slogte
ren.
In bollenkringen meesmuide men:
Wat zou zo'n theoreticus willen doen
tegen het aaltjesziek, een kwaal
waartegen de knapste kwekers het
hadden moeten afleggen? Het mees
muilen werd na korte tijd hoonge
lach, toen dr Van Slogteren de nar-
cissenkwekers adviseerde hun bollen
eenwarmwaterbehandeling
geven.
Omdat er toch niets te verliezen
viel pasten enkele kwekers het mid
del toe en waarempel: het hielp. Dr
Van Slogteren had zijn eerste succes
behaald en in de loop der jaren zou
den er nog heel wat volgen.
Toen het aaltjesprobleem aan een
oplossing was geholpen brak voor dr
Van Slogteren nog geen rustige tyd
aan. De hyacintenkwekers tobden erg
met het geelziek en dat probleem eis
te studie en diepgaand onderzoek.
Inmiddels was men uit het lokaal
aan de tuinbouwschool gegroeid en
was de eerste naai voor het laborato
rium de grond in gegaan, een labora
torium, dat zich in de loop der jaren
steeds meer heeft uitgebreid en thans
een grote oppervlakte beslaat met tal
van schuren, kassen, laboratoria en
proefvelden, waar een flinke staf van
geleerden zich dagelijks bezighoudt
met de problemen, waarmee het bol
lenvak ook vandaag nog heeft te
kampen.
Plantendokter van wereld-
formaat.
Baanbrekend werk heeft dr Van
Slogteren, die in 1925 werd benoemd
tot hoogleraar aan de Landbouwho
geschool te Wageningen, verricht op
het terrein van het serologisch onder
zoek, terwijl hij wereldvermaardheid
verkreeg met zijn onderzoekingen
op het terrein der virusziekten. En
kele jaren geleden viel hem de grote
eer te beurt door de Engelse regering
aangezocht te worden om samen met
de grootste geleerden uit andere lan
den de ziekteverschijnselen in de ca
cao-cultures aan de Goudkust in
ogenschouw te gaan nemen en er een
rapport over uit te brengen.
Van bijzonder groot belang waren
ook zijn onderzoekingen i.v.m. de in-
vlped van verschillende temporaturen
op de bloemvorming. Daarmee brak
hij een nieuw afzetgebied voor de
bollenexporteurs open. Door de bol
ler „af te remmen" zijn ze nu ge
schikt voor export naar het zuidelgk
halfrond, wat tot dan toe niet moge
lijk was, daar de tulpen en de nar
cissen in die streken midden in de zo
mer bloeien en voor de kwekers ginds
natuurlijk geen artikel zijn, waar
men geld in wilde steken.
Als 't aan prof. Van Slogteren zelf
lag. dan zou deze elfde april vermoe
delijk onopgemerkt voorbijgaan,
maar dat kan nu eenmaal niet. Op die
datum zal ,,de prof', zoals het bollen
vak hem altijd noemt, worden gehul
digd. Nadere bijzonderheden daarom
trent worden nog bekendgemaakt.
ONGELUK ONBEWAAKTE
OVERWEG.
De ongeveer zestigjarige landbou
wer S. G. Wiersoma uit Oosterwgt-
werd werd donderdagmorgen even
eens door een „Blauwe engel" ge
grepen, toen hij over de onbewaakte
overweg Tjamsveer-Oostcrwytwerd
reed. juist op het moment dat de
trein van 11.13 van Groningen naar
Appingedam passeerde. De trein was
al gedeeltelijk gepasseerd en de auto
botste met een hevige klap tegen het
middengedeelte van de trein. De wa
gen werd ongeveer twintig meter
meegesleurd en kwam daarnu in oen
sloot langs de spoorbaan i r<-« lit De
heer Wiersema werd er uit geslin
gerd. Hij bleek enkele ribben te heb
ben gebroken en ernstig aan zijn
hoofd te zijn gewond. Hoe het onge
luk is veroorzaakt, is tot nog toe nog
een raadsel, vooral omdat het uit
zicht ter plaatse zeer goed is.
GEMEENTELIJKE
GASVOORZIENING ZUID.
HOLLAND.
In de vergadering van de Algeme
ne Raad van het Intercommunale
lichaam „Gemeentelijke Gas voorzie
ning Zuid-Holland" waartoe ook
Leiden behoort welke op woens
dag 27 maart in het stadhuis te Rot
terdam is gehouden, besloot men na
enige discussie een overeenkomst
aan te gaan met de Rijksdienst Gas-
voorziening voor de aankoop van
aardoliegas tot een maximum van
25.000M3 per etmaal.
De gemeente Gouda, die bij de op
richting als deelneemster toetrad,
maar tot heden uit kostenoverwegin
gen had afgezien v. een feitelijke
afname van raffinaderijgas, zal door
een besluit van de raad haar aan
deel kunnen opnemen en verwerken.
De rijksdienst Gasvoorziening zal n.l.
een leiding voor het transport van
raffinaderijgas van de Caltcx naar
Utrecht aanleggen cn van deze lei
ding zal nu een aftakking gemaakt
worden naar de gasfabriek in Gouda.
Eveneens werd besloten een trans
portleiding aan te leggen van Rot
terdam naar de gasfabriek te
Dordrecht, welke gemeente op 10 ok
tober 1956 tot de gemeenschappelijke
regeling toetrad.
JKeukenpieten (buiióten vaik en Cep.eC
Door het spelen van een spelletje „boter, kaas en eieren" heeft de directeur-generaal van de Landbouw Ir A. W.
van de Plassche, donderdag in Arnhem de niuwe electronische administratiemachine van de Nederlandse
Heide Maatschappij in dienst gesteld. Deze apparatuur is voor zover bekend nog de enige in ons land. De di
recteur-generaal moet het echter laten afweten in zijn strijd tegen de electronen, waarin wij hem op de foto
nog gewikkeld zien.
IN RA1-GEBOUW
Tachtig exposanten zullen ruim
4000 variaties in vleeswaren laten
zien op de 15e slagersvaktentoonstel
ling, die van 2 tot en met 11 april in
het RAl-gebouw te Amsterdam zal
worden gehouden. Deze tentoonstel
ling, waaraan tevens nationale en
internationale vakwedstrijden zijn
verbonden, is van een propaganda
voor het vakonderwijs, sedert 1923
uitgegroeid tot een internationale
manifestatie van het slagersambacht.
Voor de vakwedstryden bestaat
grote belangstelling. Slagers uit vrij
wel alle landen van West-Europa,
behalve Italië, nemen er aan deel,
benevens nog 117 Nederlandse sla
gers. Een internationale jury, onder
voorzitterschap van prof. dr. Grau,
directeur van het Duitse proefstation
voor de vleesbranche in Kulmbach,
zal de produkten keuren.
Aan de nationale wedstrijd nemen
36(i slagers deel.
De nevenindustrieën van het sla-
gersbedrijf zullen op de beurs de al
lernieuwste aipparaten en machines
tonen.
De 15e Slavakto wordt thans in
Amsterdam gehouden, omdat door
de Jaarbeurs in Utrecht, in welke stad
voordien werd geëxposeerd, niet vol
doende accomodatie kon worden ge
boden en tevens omdat de pa as vee
markt dit jaar voor de 25e maal in
Amsterdam wordt georganiseerd.
De staatssecretaris van het departe
ment van economische zaken. dr.
Veldkamp, zal de beurs officieel
openen.
De leden van de kookcursus „De vlam in de pan", die dezer dazen in De-
demsvaart hun kookdiploma behaalden, hebben donderdagmiddag in de
Amsterdamse Huishoudbeurs gestreden om de titel ..Keukenpiet nr 1". We
zien hen hier bezig met een van de belangrijkste onderdelen van het ko
ken: het proeven (voordat de strenge Jury dit mocht doen).
