Leiden zag weer een lang gevestigde en
belangrijke instelling verdwijnen
Hartelijke huldiging van de heer
P* S* Stokman, adj*-directeur NEM
1 Maart: Raad van beroep voor
Directe Belastingen opgeheven
KORTE golf
Vrijmetselaren op Paleis Soestdijk ontvangen
MAANDAG 4 MAART 1957
DE LETDSE COURANT
PAGINA 6
Bij 25-jarig jubileum
Groot en bijzonder hartelijk was
zaterdag de belangstelling, welke
zich concentreerde rond het zil
veren jubileum van de heer P. S.
Stokman, thans adjunct-directeur
van de N.V. Ned. Electrolasch
Maatschappij.
Alvorens in de middaguren ln
café-restaurant „In den Vergulden
Turk" een zeer druk bezochte re
ceptie werd gehouden, vond
's ochtends in de kantine van de
N.E.M. in tegenwoordigheid van
het personeel, waarbij zich ook een
delegatie van de montage-afdeling
en van het personeel uit Sittard en
Oude Wetering had aangesloten,
een hartelijke huldiging plaats.
De directeur, ir. E. F. E. Bongaerts,
die hier als eerste spreker het woord
voerde, stond uitvoerig stil bij de
prachtige staat van dienst van de
jubilaris, die in 1932 in het bedrijf
werd opgenomen. Spreker herinner
de er aan, dat de heer Stokman zijn
Vooropleiding ontving in de in 1931
opgeheven Machinefabriek Gonner-
man Co. te Haarlem en behoort
tót de kern, welke na stillegging van
dit bedrijf met thans wijlen ing. A.
Prinsen naar de N.E.M. overging.
Mede dank zij zijn zakelijk inzicht en
grote technische kennis heeft hij zich
weten op te werken tot zijn huidige
functie. Namens de directie bood ir.
Bongaerts de jubilaris een gouden
polshorloge met inscriptie aan.
Uitbreiding.
Ir J. Schreuders Jr., één der pro
curatiehouders, sprak vervolgens na
mens het administratief en technisch
personeel. Spreker wees er o.a. op,
dat de voortdurende werklust van de
heer Stokman ieders bewondering af
dwingt. Bestond het personeel bij de
komst van de heer Stokman uit nog
geen 20 man, thans zijn er ruim 500
werkzaam. De uitbreiding van de fa-
brieksruimte hield hiermede gelijke
tred. Werd aanvankelijk een terrein-
oppervlakte van 600 m2 in beslag ge
nomen, thans is dit circa 9.000 m2.
Bijzondere waardering had ir.
Schreuders ook voor het aandeel, dat
de heer Stokman heeft gehad in de
uitbreiding van het fabricageproces
en zijn streven om de teamgeest on
der het personeel te bevorderen. Na
mens het door hem vertegenwoor
digde personeel bood spreker de ju
bilaris een wandbord in Delftsblauw
aan.
In gelijke geest voerden vervolgens
het woord de heren H. A. de Graaf
namens het fabriekspersoneel, Th.
Neyenhuis namens het personeel uit
Oude Wetering, Zwemmer en Boer
stoel namens het personeel, resp. uit
Sittard en van de montage-afdeling,
Bosse, assistent van de bedrijfsleider,
Rietman namens het bestuur van de
Ontspannings- en Ontwikkelingsver
eniging „Gelaste en geklonken
Drukbezochte receptie
paters Tijnagel en Mikx
Groot was de belangstelling voor
de receptie va-n de paters Ceslaus
Tijnagel en Patritius Mikx, die gis
termiddag in de grote cantine van
Ihet r.-k Lyceum aan de M;riënpcel-
straat werd gehouden. De beide pa
ters vierden bun zilveren priester
feest. De stroom van receptiegangers
bleef van 4 tot 6 uur aanhouden.
Pater Mikx, die in de oorlog kape
laan in Katwijk is geweest en jaren
lang als econoom en vicarhis aan het
mssiecollege te Katwijk was verbon
den. werd gelukgewenst door vele
vrienden en kennissen uit zijn Kat-
wijkse tijd: geestelijken en deputaties
van verschillende organisaties. Pater
Mikx heeft sinds kort de leiding van
het onderwijssecretariaat der mid
delbare scholen van de paters Fran
ciscanen.
Vele belangstellenden uit Leiden,
Delft, Haarlem en Den H^ag kwamen
pater Tij nagel feliciteren, die sinds
1953 aan het hoofd staat van het
klooster aan de Mariënpoelstraat.
Pater Tijnagel is voorheen kape
laan te Haarlem, Delft en Den Haag
geweest. Ook leden van het leraren
corps drukten beide jubilarissen de
hand.
vriendschap" en A. van Heusden na
mens het bestuur van „De Stalen
Band". Talrijke geschenken werden
aangeboden.
De heer Stokman, die getroffen
was door zoveel hartelijkheid en
waardering, sprak een uitvoerig
dankwoord.
Receptie.
Onder de velen, die in de middag
uren ter receptie verschenen, merk
ten wi^naast zeer vele zakenrelaties
o.m. op de wethouders, de heren S.
Menken en D. van der Kwaak, die
de gelukwensen van het gemeentebe
stuur aanboden, de heer C. F.
Meerpoel, ondervoorzitter van de
Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland, afgevaardigden
van de drie werknemersbonden, ir.
D. IJ. Lem, directeur van Gemeente-
V.Ln.r.: ir. J. Schreuders, ir. E. F.
E. Bongaerts, directeur, mevr. Stok
man, ing. G. E. Deprez, P. S. Stok
man en de oud-president-commissaris
ir. M. Ch. E. Bongaerts.
BUTEENl
B
Het Nederlandse Bureau voor Bui
tenlandse Studentenbetrekkingen is
voor het jaar 1957 als volgt samenge
steld: W. J. M. Touw, president; H. P.
Utermark, quaestor; H. I. Werre, se
cretaris afdeling scheepvaart; P. J.
Vogel, secretaris afd. inkomende rei
zen; G. F. Scheltema; J. R. Carp; D.
Scheper: E. S. Nieuwendijk.
R.K. MIDDELBARE HANDELS
AVONDSCHOOL „ST. PIETER"
OFFICIEEL ERKEND.
De r.k. Middelbare Handelsavond
school „St. Pieter" te Leiden heeft
van het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen bericht
ontvangen, dat de school officieel er
kend wordt. Dit houdt in, dat zij het
recht heeft gekregen examens af te
nemen.
„St. Pieter" telt thans ruim hon
derd leerlingen, en is 3 jaar in Leiden
gevestigd.
laarvergadering Bond
Mil. Oorlogsslachtoffers
Met cabaret na
De afdeling Zuid-Holland Noord
van de Bond van Nederlandse Mili
taire Oorlogsslachtoffers hield zater
dagmiddag in de kantine van de Doe
lenkazerne haar jaarvergadering.
De voorzitter, de hee*. H. de Jager,
opende de bijeenkomst en toonde zich
zeer tevreden over het afgelopen jaar.
Het kon dus ook niet anders of het
jaarverslag van de secretaris, de heer
Tiëinan luidde gunstig. Dank werd ge
bracht aan de heer de Jager, die reeds
tien jaar achtereen de voorzittersha
mer voortreffelijk heeft gehanteerd.
De penningmeester, de heer A. F.
Laue, las vervolgens het financieel
verslag voor, waarin melding werd
gemaakt van een batig saldo. Boeken
en bescheiden werden door de kas-
commissie in goede orde bevonden.
De heren H. de Jager, A. F. Laue, H.
Booy en N. Wassenaar, die allen af
tredend waren werden bij acclamatie
herkozen, terwijl in een vacature
werd voorzien door de benoeming
van de heer Tegelaar.
Naar de binnenkort te houden al
gemene jaarvergadering zullerf de he
ren de Jager en Tieleinan worden af
gevaardigd. Aan het slot van de ver
gadering gaf de secretaris van de
Pensioen- en Sociale Commissie, P.
W. Kroezen, een duidelijke uiteen
zetting over de huidige pensioenwet
ten, die voor de leden van de bond
land se studenten
betrekkingen.
werken, mr. Ph. J. de Ruyter de
Wildt en de heer G. Begeer namens
de Leidse Vereniging van Industrië
len, ir. J. J. P. Catel hoofdingenieur-
directeur van het Stoomwezen, de werd
heer Kottelaar, directeur van de
Rijkswerkplaats en een deputatie van
het gemeentebestuur van Alkemade.
Bovendien gaf ook de oud-president
commissaris en oud-minister van
Verkeer en Waterstaat, ir. M. Ch. E.
Bongaerts, van zijn belangstelling
blijk. Tijdens deze receptie werden
vele geschenken en een schat van
bloemen aangeboden.
van belang zijn. Later op de middag
werd door de sportclub uit Leiden en
Den Haag in de gymnastiekzaal een
zitvolleybal-demonstratie gegeven. In
de avonduren kwamen de militaire
oorlogsslachtoffers weer gezellig bij
een om van een rijk gevarieerd caba
retprogramma te kunnen genieten.
Latijnse brieven van
Boerhaave vertaald
De Leidse hoogleraar Hermannus
Boerhaave (1668—1738) heeft tot zijn
dood toe gecorrespondeerd met Jo
hannes Baptista Bassand, een oud
leerling. Deze brieven waren van
belang voor de studie van de kennis
en de methode, die Boerhaave bezat.
De in het latijn geschreven brieven
zijn in 1778 door een onbekende in
het Duits vertaald. Deze dagen is een
Nederlandse vertaling verschenen
van de hand van prof. dr. G. A.
Lindeboom (Uitgever Erven F. Bohn
N.V. te Haarlem).
De vertaling werd verricht met
steun van het instituut voor zuiver
wetenschappelijk onderzoek. De brie
ven geven een duidelijk inzicht in de
stand der wetenschap in Boerhaave's
dagen. Er blijkt o.m. uit, dat de hoog
leraar grote liefde koesterde voor de
botanie. Het is aan zijn bemoeiing te
danken, dat de Leidse Hortus zo'n
rijke verzameling planten kreeg.
TENTOONSTELLING VAN
OOSTERSE HANDSCHRIFTEN
IN UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK.
In de tijdschriftenzaal var. de uni
versiteitsbibliotheek, Rapenburg 70,
wordt van 4 tot 9 maart een tentoon
stelling gehouden van Oosterse hand
schriften uit de collectie Snouck Hur-
gronje.
Deze tentoonstelling is mede inge
richt ter herdenking van de honderd
ste geboortdag van professor Snouck
Hurgronje.
De expositie is te bezicht<gen op
genoemde data van 9.305.30 uur.
BIOSCOPEN.
De films in de week van 18 ma^rt
zijn door de Kath. Film Centrale als
volgt gekeurd:
Casino:
Lido:
Luxor:
Trianon:
Rex:
„To catch a thief, 14 jaar.
„De machinist", 14 jaar.
Afgekeurd.
„Morgen zal ik huilen", 18
jaar.
„Ik vecht voor geld" 14
jaar.
Ontwikkelde belasting
stelsel de oorzaak
DIJ K.B. van 4 februari 1957 S.
1957 no. 32 is met ingang van 1
maart 1957 in werking getreden de
Wet administratieve rechtspraak be
lastingzaken (S 1956 no. 323). Dit wil
zeggen, dat met ingang van 1 maart
1957 alle in den lande tot dusverre
bestaande Raden van Beroep voor
de Directe Belastingen, en hiertoe
behoort ook de Leidse Raad van Be
roep, zijn opgeheven en dat de recht
spraak in belastingzaken, uitgezon
derd die met betrekking tot de om
zetbelasting, voortaan berust - bij de
vijf Gerechtshoven (afzonderlijke be
lastingkamers van die Hoven) te we
ten: Leeuwarden, Arnhem, Amster
dam, 's-Gravenhage en 's-Hertogen-
bosch.
Hiermede is weer een belangrijke
wijziging gekomen in de rechtspraak
in belastingzaken, een wijziging, die
voornamelijk hierin haar grond vindt,
dat onze belastingrechtspraak, om
welke redenen dan ook, is achterge
bleven bij de ontwikkeling van het
belastingstelsel. En wel vooral bij de
ontwikkeling van het belastingstelsel
sinds 1941.
Het is wellicht interessant in het
kort na te gaan de ontwikkeling van
het belastingstelsel in het verleden
in verband met de regeling van de
rechtspraak.
Vóór de invoering van wat men
wel noemt de geplitste inkomstenbe
lasting (vermogens- en bedrijfsbelas
ting) in 1893 was er geen aparte be
lastingrechtspraak. Voor het recht
van successie, registratie en zegel
was zij (en wel tot 1 maart 1957) on
dergebracht bij de gewone burger
lijke rechter. Voor zover er met be
trekking tot andere belastingen al
rechtspraak was, berustte deze veelal
bij Gedeputeerde Staten (tot 1 maart
1957 b.v. nog de grondbelasting).
Eerst bij de totstandkoming van de
Wet op de Vermogensbelasting (1892)
ging men behoefte gevoelen aan een
aparte rechtspraak met betrekking
tot die belasting en dat was feitelijk
het begin van de Raden van Beroep.
Bleef de taak van die raden aanvan
kelijk beperkt tot de vermogensbe
lasting, zij vond uitbreiding toen de
bedrijfsbelasting werd ingevoerd. De
rechtspraak met betrekking tot de
bedrijfsbelasting werd immers even
eens ondergebracht bij de raden van
beroep voor de Vermogensbelasting.
MERKWAARDIG mag het heten,
dat, toen drie jaren daarna de
Personele belasting werd ingevoerd,
de rechtspraak daarover niet werd
ondergebracht bij de bestaande ra
den van beroep (voor de vermogens
belasting en voor de bedrijfsbelas-
onderhevig geweest, doch het zou te
ver voeren hier nader op in te gaan.
Voor wat de Leidse Raad betreft kan
globaal gezegd worden, dat deze
steeds heeft om\at de inspectie Lei
den I (stad en directe omgeving) en
II (bollenstreek tot en met Hillegom),
Alphen en Woerden.
Doordat de grenzen der inspecties
niet samenvallen met die der Ge
rechtshoven, zullen de werkzaamhe
den van de Leidsche Raad deels over
gaan naar het Hof te 's-Gravenhage,
deels naar het Hof te Amsterdam
(b.v. Lisse, Hillegom, Woerden).
slotte enige personalia.
De Leidse Raad heeft als voorzit
ters gehad Prof. Mr. H. Krabbe (tot
le mei 1929) Prof. Mr. A. S. de Blé-
court (1 mei 19291 mei 1939), Mr.
C. Punt (1 mei 19391 maart 1951)
en laatstelijk Mr. A. G. de Blécourt
(1 maart 19511 maart 1957).
Ondervoorzitters zijn geweest prof.
mr. A. S. de Blécourt (tot 1 mei
1929), mr. C. Punt (1 mei 19291 mei
1939), mr. J. Slagter (1 mei 19391
januari 1947), prof. mr. B. M. Telders
van 1 mei 1939 tot zijn ontslag door
de Blécourt (1 maart 19491 maart
1951) en laatstelijk prof mr K. V. An-
tal de Felsögeller (1 maart 19491
lasting), maar dat voor de personele
belasting een afzonderlijke raad van
beroep werd ingesteld. Wel was de
samenstelling daarvan (één lid be
noemd door Ged. St., één lid door de
reohtbank, één lid door de Minister
van Financiën en een voorzitter met
slechts raadgevende stem by Ko
ninklijk Besluit) analoog geregeld
aan die van de reeds bestaande raden
van beroep, en wel waren het voor
een groot deel ook dezelfde leden,
maar formeel waren het niet dezelfde
raden.
Het behoeft wel geen betoog, dat
de betekenis van de belastingrecht
spraak gaat stijgen als de betekenis
van de belastingen gaat stijgen, als de
bedragen, die de fiscus van de inge
zetenen gaat vragen, zich in stijgen
de lijn bewegen.
Toen dan ook de Inkomstenbelas
ting door de wet daarop van 1914 be
langrijke betekenis kreeg, werd het
vraagstuk van de belastingrecht-
spraak opnieuw onder ogen gezien, de bezetters op 25 maart^l941, A. G^.
hetgeen geleid heeft tot de totstand-JD1 /1 iaAO 1
koming van de Wet op de Raden van
Beroep voor de Directe Belastingen
van 1914, welke' wet nu, met ingang
van 1 maart 1957 is afgeschaft.
Behoudens de bovenvermelde,
strekte de rechtspraak van die nieu
we raden van beroep zich feitelijk uit
over alle directe belastingen en iets
later ook (door een wijziging van de
Gemeentewet) over alle gemeente
lijke belastingen (straatbelasting,
schoolgeldheffing, precariorechten,
hondenbelasting enz. enz.)
Merkwaardig mag het wederom he
ten, dat de samenstelling van de ra
den krachtens de wet van 1914, op
gelijke wijze geschiedde als die van
1892. Dus een voorzitter met slechts
raadgevende gtern en drie leden (G.S.,
rechtbank en Min. van Financiën).
De raad koos uit zijn midden een se
cretaris.
de voorzitter (en plv. voorzitter)
lid van de raad werden, rechtstreeks
door de Koningin benoemd, en naast
zich leden (en plv. leden) hadden,
deels door Ged. St., deels door de
rechtbank benoemd. Vanaf dat tijd
stip werd derhalve ook geen lid meer
door de Min. v. Financiën benoemd
om het geheel onafhankeuijk recht
sprekend karakter meer tot uitdruk
king te laten komen. Bovendien werd
de secretaris voortaan eveneens
rechtstreeks door de Kroon benoemd
en maakte hij geen deel meer uit van
het college. Zo is het tot 1 maart 1957
gebleven.
Een uitermate belangrijke wijziging
van 1914 was ook de invoering van de
Cassatierechtspraak door de Hoge
Raad der Nederlanden.
De rechtspraak van de Hoge Raad
heeft op de wetgeving vaak beslissen
de invloed uitgeoefend.
Het ressort van de verschillende ra-
maart 1957)
Gedurende vele jaren (allen ten
minste tien jaren) syjn lid geweest
mr. Egbert de Vries, jhr. C. C. Roëll,
mr. J. Slagter, J. W. Heringa (tot 1
maart 1957) en mr. A. G. de Blé
court.
Gedurende langere of kortere tijd
hebben als pl.v. leden gefungeerd W.
Warnaar, J. M. van Til, jhr. W. von
Weiier, A. Frylink, prof. mr. K.
Wiersma en tot 1 maart 1957 M. Veld
huizen van Zanten Rzn., mr. F. H. v.
d. Brink en A. Warnaar.
Als secretarissen zijn aan de Raad
verbonden geweest de heren Van
Griethuyzen, mr. A. W. J. van Vrij-
bergh de Coningh, mr. E. J. M. H.
Bolsius, mr. C. Goudsmit en vanaf 10
juni 1930 mr. H. F. A. Donders.
Zoals in den beginne reeds is op
gemerkt, is de intense ontwikkeling
van het belastingstelsel, zowel in de
breedte als in de diepte, en vooral
sinds 1941 er de voornaamste oorzaak
van geweest, dat de belastingrecht-
spraak thans in handen gelegd is van
volledige beroepsrechters. Daartegen
is eigenlijk van geen enkele zijde
enig verzet gerezen.
Er is alleen over gediscussieerd of
die rechtspraak moest worden onder
gebracht bij geheel nieuwe rechter
lijke colleges, dan wel bij nieuw te
vormen belastingkamers bij de be
staande rechtbanken of bij de ge
rechtshoven. Tenslotte is de keuze op
de gerechtshoven gevallen. Een beslis
KOSTBARE
HOOGTEVREES
Bij een familie in De Zilk, de
om zijn merkwaardige gebeur
tenissen nogal bekende buurt van
Noordwijkerhout, (we zullen ze
bescheidenheidshalve maar ,rA
noemen) wilde de schoorsteen
niet voldoende trekken, waar
door kolendamp de huiskamer
binnendrong.
„Daar moet iets aan gedaan
worden", zei de vrouw des huizes
tot haar man, „om erger te voor
komen moet de schoorsteen
worden geraagd."
,}k heb er echt geen tijd voor
en bovendien, je weet, dat ik
hoogtevrees heb", was het ant
woord van haar echtgenoot, een
eerzaam winkelier, „bel de lood
gieter maar op hoor, tot kijk!"
en ging zijn klanten bedienen.
Mevrouw belde in arren moede
de loodgieter, die geen tijd en
een aannemer in de buurt, die
geen personeel ter beschikking
had, „al kon hij de hemel er mee
verdienen".
Nu blijkt mevrouw echter niet
voor één gat te vangen te zijn
en, goede raad duur zijnde, zó
kon het immers niet blijven, trok
zij zelf maar de stoute schoenen
aan. Met behulp van het dienst
meisje, van een met oude lappen
omwikkeld 10-pondsgewicht aan
een (dun) touwtje en van een
ladder op het plat, trok de on
dernemende dame naar hoger
sferen; enkele dakpannen werden
opzij gehaald en, zij het met
angst en beven, kon de schoor
steen tenslotte worden bereikt.
Helaas, door het schuren tegen
de schoorsteenrand werd het al
te dunne touwtje door gevijld en
met een doffe klap viel de 10-
ponder in het schoorsteengat,
bleef klem zitten en sloot zo
doende de schoorsteen lucht- en
rookdicht af, de gevreesde ko
lendamp in heviger golven de
kamer binnenvoerende. Nu moest
toch de aannemer er aan te pas
komen!
Een half uurtje later arriveer
den twee metselaars met sloop-
en metselmateriaal om vóór de
nacht aanbrak met het werk
klaar te komen. De schoorsteen
(in de kamer) moest gedeeltelijk
worden afgebroken om het klem
zittende gewicht „vlot" te krijgen.
„Daar was nu wèl tijd voor",
was de enigszins bittere opmer
king van mevrouw tot haar echt
genoot, „die hoogtevrees van jou
komt ons duur te staan."
JONGEN STAK MET MES.
In de rust van- de in de derde
klasse oost van het zaterdagvoetbal
te Kampen gespeelde voetbalwed
strijd Go AheadSWN kregen twee
jongens ruzie over het gooien met
steentjes. Een van de twee wond
zich zo op, dat hij een mes trok en
de 12-jarige Berry de Haas in de zijde
stak. De jongen is naar het stads
ziekenhuis te Kampen overgebracht,
waar operatief is ingegrepen. Zijn
toestand is thans bevredigend.
Te Haarlem is in tegenwoordig
heid van burgemeesters uit Haar
lem en omliggende plaatsen en ver
tegenwoordigers van instellingen en
bedrijven op het gebied van handel,
industrie en verkeer in perceel Scho
tersingel 117a. een bijkantoor van de
ANWB geopend.
Een varken wordt uitgeloofd
voor degene, die bestuurslid wil wor
den van de Gelderse Maatschappij
van Landbouw te Ederveen. Tijdens
een vergadering werd in het bestuur
sing die mij om meerdere redenen van de afdeling de heer E. van der
juist voorkomt. Doch hoe dit ook zij,
voor wat de stad Leiden betreft, is
het wel te betreuren, dat zij wederom
een lager gevestigde en belangrijke
instelling ziet verdwijnen.
H. F. A. DONDERS.
Pol herbenoemd, hoewel hij niet her
kiesbaar was. Hij weigert zijn func
tie pertinent en loofde genoemde
prijs uit voor wie hem wil overne
men. Er heeft zich nog geen gega
digde gemeld.
In het paleis Soestdijk heeft H.M. Koningin Juliana zaterdag een deputatie van vrijmetselaren ontvangen.
De foto laat zien hoe ir. C. M. R. Davidson, grootmeester voor het grootoosten der Nederlanden, tijdens deze
den van Beroep is vaak aan wijziging ontvangst aan de landsvrouwe een boek en een medaille overhandigde.
