1*3
V
Bruisende ontwikkeling Belgische
Congo is nog slechts een start!
leiöen uit öe lucht in 1578
Burgem
viert
BEROEMDE
LEI DEN AARS
ZATERDAG 12 JANUARI 1957
DE LEIDSE COURANT
Het büg<
III 10 dagen
gereed en nog
was de kelder,
na 4500 m3 bi
tooid en begor
het betonstorl'
grondvloer.
Langzaam in
gebouw met c
raadhuis aange
grond en in dc
In een plee
de gemeenten
tevens 'belegd
gebruiknemin:
van het raadh
jarig ambtsju'
ter P. M. M.
den gevierd.
By K.B. va
(heer Van de
ger van zyn 1
gemeester dei
Op 29 dec. c
eiste eden af
vaardde hij z
Na een am:
jaren in Nieu
„Het eenvoudige is het zegel
van het ware" Sigillum veri
simplex). Dit was de zin
spreuk van Hermanus Boer-
haave, een geleerde, die men
zeker onder de onsterfelijke
Leidenaren kan scharen.
Zijn voordrachten als pro
fessor in de geneeskunde
waren eenvoudig, duidelijk en
bevallig, schreef men over
hem. Hij verborg de zin van
zijn uiteenzettingen niet in
een lawine van rhetorische
volzinnen, zoals het in zijn
tijd te doen gebruikelijk was,
omdat hij wist wat hij ver
teld\e.
In 1709 werd Hermanus
Boerhaave tot professor aan
de Leidse universiteit be
noemd. Hij stelde zijn pupillen
al dadelijk gerust door een
inaugurale rede uit te spreken
over „De Eenvoudigheid van
de Geneeskunde".
Als zoon van een predikant
te Voorhout was Boerhaave
eigenlijk voorbestemd om in
de voetsporen van zijn vader
te tredenmaar twee merk
waardige voorvallen bepaal
den zijn levensloop.
Op de eerste plaats genas
hij op 17-jarige leeftijd zich
zelf van een hardnekkige ver
zwering aan zijn linkerdij,
door haar gedurig te wassen
met zijn eigen water, waarin hij wat zout had laten smelten. Dit
deed hem besluiten naast van de Godgeleerdheid ook studie
van de geneeskunde te maken.
Op de trekschuit werd zijn lot nader bepaald, toen hij met iemand,
die onbesuisd tegen de leer van Spinoza te keer ging, in discussie
trad. Boerhaave vroeg aan zijn opponent alléén of deze de werken
van Spinoza gelezen had. Dit deed hem al spoedig als een volgeling
van Spinoza te boek staan en hij voelde wel, dat hij als predikant
met deze reputatie geen standplaats zou kunnen bemachtigen.
Daarom koos hij de geneeskunde.
Boerhaave gaf jarenlang les in de Leidse Boerhaavezalen en ook
in de bovenzaal van het Waaggebouw, dat door de medische faculteit
gehuurd was. Zijn faam en populariteit werden zo groot, dat Czaar
Peter I hem bezocht en keizer Frans I een uitgebreide corresponden
tie met hem voerde, waarin de hoogleraar adviezen gaf.
In de Sleutelstad was hij zeer populair. Toen de hoogleraar van
een langdurige ziekte genas, was de gehele stad feestelijk verlicht.
In september 1738 stierf Boerhaave en hij werd in de Pieterskerk
begraven.
Zijn grootste verdienste was, dat hij de geneeskunde terugvoerde
naar de onderzoekende, zuiver exacte' methode van werken. Hij
besteedde grote aandacht aan het onderwijs bij het ziekbed. In het
St. Caecilia Gasthuis te Leiden had hij hiervoor de beschikking over
twaalf bedden. Internationaal werrd zijn wijze van werken gevolgd
als „de methode van Boerhaave
HERMAN BOERHAAVE
(Graf in Pieterskerk)
Sociaal
Charitatief Centrum
Nu er op verschilleiide punten van
Leiden nieuwe woonwijken gaan ver
rijzen, wordt het werk van het So
ciaal Charitatief Centrum steeds om
vangrijker.
Het bestuur zag zioh daarom ge
noodzaakt, nog een maatschappelijk
werkster aan te stellen.
Met ingang van 1 januari is als
zodanig benoemd mejuffrouw C- M.
de Vreede.
Spreekuren.
De spreekuren zijn thans als volgt:
Parochie H. Lodewijk en O. L. Vr.
Onbevlekt Ontvangen (Hartebrug):
dinsdagmiddag 23 uur en dinsdag
avond 78 uur Zr. A. Remmers,
Plantsoen 25;
woensdagmorgen 910 uur Zr. A.
Remmers, Pastorie Haarlemmerstr.
100, woensdagmiddag 23 uur Zr. I.
Guinée, Plantsoen 25.
Parochie H. Leonardus (Haagweg
13): maandagmiddag 23 uur, don
derdagmiddag 23 uur Zr H. Nib-
belke, Plantsoen 25;
woensdagavond 7.308.30 uur Zr
H. Nibbelke, School Potgieterlaan 7;
vrijdagmorgen 9—10 uur Zr H- Nib
belke, Pastorie Haagweg 13.
Parochie O. L. Vr. Hemelvaart en
St. Jozef (Herensingel 3): dinsdag
morgen 9—10 uur Zr W. van Nunen,
Plantsoen 25;
woensdagmiddag 23 uur Zr W.
van Nunen, School Lusthoflaan 2;
donderdagavond 7.308.30 uur Zr
W. van Nunen, School Lusthoflaan 2.
Parochie H. Petrus: woensdagmor
gen 910 uur mej. C. M. de Vreede,
Plantsoen 25;
vrijdagmiddag 2—3 uur en vrijdag
avond 78 uur mej. C. M. de Vreede,
Plantsoen 25.
Zaterdagmorgen geen spreekuur.
H. MIS VOOR ALLE
KATHOLIEKE HONGAREN
TE LEIDEN.
Morgen, zondag 13 januari zal pa
ter R. Radanyi S.J., aalmoezenier der
Hongaren, een H. Mis opdragen in de
kapel van „de Vrolijcke Arke" Pieters-
kerkkoorsteeg 15 te Leiden, des
morgens om half elf. Vanaf 10 uur is
er gelegenheid om te biechten.
Na de H. Mis gemeenschappelijk
ontbijt in de benedenzaal van de Ar
ke. De Hongaren zal zoveel mogelijk
persoonlijk bericht gezonden worden.
Pleegouders en huisgenoten van
Hongaren worden opgewekt te zor
gen dat allen aanwezig zijn.
Ook de Hongaren, die reeds langer
in Nederland wonen, zijn hartelijk
welkom. Daar pater Radanyi het erg
druk heeft, zal hij niet zo dikwijls
naar Leiden kunnen komen. Zijn er
nog pleegouders, of Hongaren,, die
met hem over één of ander probleem
willen spreken, dan kunnen zij dit
vandaag opgeven bij mevr. S. v. We-
ly-Van Deene, Breestraat 12.
Na de H. Mis wordt een ontbijt
aangeboden, dank zij de medewer
king van enige Leidse middenstan
ders.
ZITTING KATH. EMIGRATIE -
BUREAU VOORTAAN MAANDAG.
Het Katholieke Emigratiebureau
houdt voortaan iedere maandagavond
zitting van half acht tot half negen
in 't Karrewiel, Steenstraat 55, Lei
den.
ffitoemenautotnacU ap Schiphol
fVEZE
1 keer wordt de aandacht van
de belangstellende lezer bepaald
by de Waag, het historisch gebouw,
dat in september 1956, geheel geres
taureerd met enige feestelijkheid op
nieuw in gebruik werd genomen.
De geschiedenis van „een" waag
gebouw gaat terug tot 1458 toen een
huis op de hoek van de „Craenste-
ghe" en de Ryn werd- aangekocht om
hierin een waag te vestigen. In een
aangrenzend huis werd het boterhuis
ondergebracht, op deze reproductie
duidelijk aangegeven. In de loop van
de tijden waren deze naast elkaar
Een van de nieuwste snufje, op het vliegveld Schiphol!., de Ateflower e'_ Mrt.»
PPn hioemenautomaat waar men voor drie harde guldens een bos baar geworaen en m iow worai een
SLS. "VZTbSZZ kan verkrijgen. De foto geeft een beeld van - houten loods aan het water op het
vernuftige apparaat terwijl een jongedame zich voorziet
boeket tulpen.
LEVEND GELOOF
Men schrijft ons:
„De voordrachten hebben veet
bijgedragen om in verband met
godsdienstige vraagstukken hei
wezenlijke en het bijkomstige te
leren onderscheiden". Aldus de
mening van een der deelnemers
aan de serie godsdienstvoordrach
ten, die vorig jaar door de samen
werkende Katholieke Actie-groepen
van Leiden en Oegstgeest werden
georganiseerd.
Een andere deelnemer gaf als zijn
mening: „Ik ben uit de sleur van alle
dag gehaald, vooral door de prettige
en vlotte wijze, waarop de inleidingen
gegeven werden en ook heb ik met
belangstelling kennis genomen van de
nieuwe theologische opvattingen".
Anderen vroegen om de proefne
ming, zoals de opzet vorig jaar was,
een meer vaste vorm te geven. Dit
laatste is voor het ogenblik nog wel
wat veel gevraagd. Wel hebben de
genoemde samenwerkende Katholieke
Actie-groepen een nieuw plan op
stapel gezet onder de algemene titel:
Levend geloof. Dit plan voorziet in
twee series voordrachten, elk voor
driemaal drie avonden. Evenals het
vorig jaar zal rector G. A. Beek de
voordrachten verzorgen en is er op
iedere avond na de inleiding ruim
gelegenheid tot vragen stellen en
openhartig gesprek. Om een indruk
te geven van hetgeen behandeld zal
worden, kunnen o.a. deze onderwer
pen worden genoemd: „Is geloven
verstandig?"; „Ons leven in God";
„De Heilige Kerk bestaat uit zon
daars". De stof wordt bevattelijk be
handeld, zodat het volgen ervan geen
moeilijkheden kan opleveren. Zo mo
gelijk wordt ook een schriftelijke
samenvatting van de besproken stof
verstrekt. Een ieder kan zich dan
nog eens in het behandelde verdiepen.
De eerste serie start op vrijdag
avond 18 januari en de tweede serie
op donderdagavond 24 januari. Er
volgen steeds drie vrijdag- of donder
dagavonden achter elkaar en voor het
volgende drietal is er een tussen
ruimte van twee weken.
Gezien het succes van het vorig
jaar is de verwachting, dat met en
kele dagen de beide series wel vol
bezet zullen zijn. Vorig jaar moesten
verscheidene, die zich later aanmeld
den, teleurgesteld worden. Opgave
voor meedoen, tot 15 januari bij:
A. C. Goddyn, Lammenschans-
weg 44, telefoon 26784; J. C. van
Hameren, v. d. Duynstraat 28, te
lefoon 31810; A. J. K. A. Sommers,
Oude Varkensmarkt 6, tel. 20329;
Mej. L. J. Weiter, Kamphuizen-
laan 2, Oegstgeest, telef. 20698,
die ook gaarne verdere inlichtingen
verstrekken.
Naar HUIBERS
Haarlemmerstraat 123, Leiden
CeMeaankondigingen
Mr. Idenburg bij Leidse Expogé
Waardevolle partner voor West Europa
Een ongekend groot aantal leden van de Expogé, afdeling Leiden, bezetten
gisteravond de bovenzaal van de Harmonie om na een welkomstwoord van
voorzitter L. Questroo te luisteren naar de boeiende lezing van mr. P. J.
Idenburg over de moderne ontwikkeling van de Belgische Congo.
De heer Idenburg, die vorig jaar een grote reis door Centraal Afrikal
maakte, vertelde eerst een enkel feit uit de rijke historie van dit land. hoe
de Amerikaanse journalist, Stanley in 1869 voor zij krant een speurtocht
door dit nog volkomen onbekende gebied begon naar de grote Lfivingstone,
van wie men drie jaren niets gehoord had. Het armzalige kampement, dat
Stanley toen opsloeg is momenteel uitgegroeid tot de hoofdstad van de
Belgische Congo, Leopoldstad, met 300.000 inwoners.
De kolonisatie-naijver tussen Frankrijk en Engeland speelde Belgie de
Congo eind vorige eeuw in handen en sindsdien heeft het lan^ een grootse
ontwikkeling gekend, die vooral tijdens en na de laatste wereldoorlog een
spectaculair karakter heeft gekregen.
Plaatsen als Leopoldstad, Elisa
beths tad e.a. zagen hun inwonersaan
tal vier, vijf maal zo groot worden;
de-trek naar de industriesteden is
zeer groot en dit heeft de nodige so
ciale spanningen als gevolg.
Toch staat Belgisch Congo nog
slechts aan het begin van haar ont
wikkeling; de mynbouw mag in zes
jaren tien maal zo groot geworden
zijn zink vijftien maal de land-
bouwprodufctie mag drie en viermaal
meer opleveren dan enkele jaren ge
leden, de mogelijkheden reiken ver
der en voor Europa is het van emi
nent belang, dat er een goede samen
werking met dit land van de toe
komst opgebouwd wordt.
KEUZE
Vooral de Katholieke missie is er
werkzaam en op onderwijsgebied zijn
in de laatste jaren goede prestaties
geleverd; zij heeft een eigen univer
siteit, die het vorig jaar in de Rijks
universiteit een tegenhanger heeft
Toch zal het wel enkele tientallen
i jaren duren, voordat de inheemse be
volking zich volledig aangepast heeft
aan de nieuwe toestand en voordat
zij de steeds sneller wordende ont
wikkeling kan bijhouden. Deze men
sen leefden tot voor kort nog geheel
buiten de Westerse economie; in zeer
korte tijd hebben zij kennis ge
maakt met geldwezen en handel op
grote schaal. Ook de uitwassen van
de Westerse beschaving zijn hun niet
vreerad gebleven en zij zullen moe
ten leren om de keuze de 'goede
keuze te maken.
NED. INVLOED
De-Nederlandse invloed is er niet
onbelangrijk. Vooral ons land heeft
in de Belgische Congo de handel tot
ontwikkeling gebracht en voor vele
Nederlanders biedt dit gebied een
goed belegde boterham.
De komende decennia zullen
over de toekomst van dit impo
sante gebied beslissen en voor
West Europa niet in het minst
voor de Benelux partner Neder
land is het van wellicht door
slaggevende betekenis of dit gebied
aan de zijde van het Westen blijft
staan.
Dagelyks trekken duizenden in
heemsen naar de grote steden om
daar verhoogde welvaart en voor hen
nieuwe comfort te vinden; ruim 50%
van de mannelijke bevolking uit de
binnenlanden heeft nu reeds een
plaats in de steden. Door verstandige
sociale en politieke maatregelen kan
dit land tot steun worden voor
Europa.
Na deze met veel verve voorge
dragen inleiding, kregen de aanwe
zigen ook een visueel beeld van het
gebied. Een film over Leopoldstad,
dat met zijn moderne bouwwerken
aan een Zuid Amerikaanse stad doet
denken; een aardig filmpje over oli
fanten jacht en een opname over in
landse gebruiken.
Na de koffie volgden een kleuren
film, waarin voorzichtig een tipje
van de sluier, die de mogelijke toe
komst van Centraal Afrika bedekt,
werd opgetild, en nog een indruk van
het leven der inheemsen, die nog niet
in aanraking zijn geweest met de
westerse beschaving.
Een dankbaar applaus en hartelij
ke dankwoorden van de heer Ques
troo besloten de avond.
55ste Verjaardag van hun huwelijk
.^gf iW
Het echtpaar C. v. Holste in en M. v. Holstein—Vlasveld, Hoorn 214 te Alphen
aan den Rijn hoopt op 28 januari zijn 55-jarig huwelijksfeest te vieren. De
bruidegom is 82 jaar en de bruid 79. Zij genieten nog een goede gezondheid.
TJit het huwelijk werden 7 kinderen geboren, van wie er nog drie in leven
zijn. Er zijn 27 kleinkinderen en een achterkleinkind. Op 28 januari zal er
in de parochiekerk van 't Zwaantje een H. Mis uit dankbaarheid worden
opgedragen. Op deze feestdag zullen bruid en bruidegom ongetwijfeld veel
belangstelling ondervinden.
van een mehtig I waaghoofd opgetrokken om de waag-
1 dienst daarin onder te brengen. Van
die tijd af wordt van de waaggelden
een fonds gevormd om tot het bou
wen van een nieuwe waag te kunnen
komen.
Op 21 sept. 1657 wordt aan Pieter
Post de opdracht gegeven een ont
werp voor een waaggebouw in te le
veren, op 6 nov. van hetzelfde jaar
wordt de eerste steen reeds gelegd
en op 16 juli 1659 hebben de bur
gemeesters het gebouw, na het geïn
specteerd te hebben, overgenomen.
Wat een heerlijke voortvarendheid!
Achter de ruimte, waarin het
waagbedrijf was ondergebracht, be
vond zich de boterhal of het boter
huis..-Dit huis bestond uit een over
dekte'galerij ,öm een open binnen
plaats. Deze vorm is voor een, boter
markt of -huis meer gebruikt. Te,
1 Leiden achtte men deze open ruimte
ongeschikt en later bracht men
z.g. binnenplaats onder de kap.
Hoewel niet nodig voor het bedrijf,
had het gebouw een verdieping ge
kregen. Hierin werd het Collegium
ad negotia obstetriciae en het Colle
gium medicum et chirurgicum geves
tigd.
Boven de toegangen tot waag en
boterhuis bevinden zich twee reliefs
toepasselijk op de beide bedrijven,
vervaardigd door Rómbout Verhulst.
De naam „Craensteghe" voor de
tegenwoordige Mandemakerssteeg,
was vanzelfsprekend. Zij leidde naar
„der stede craen", opgesteld op het
waaghoofd (men 2iet het duidelijk),
waarmede de schepen werden gelost.
De knechts, die deze kraan te bedie-
(Foto: H. Kleibrink
nen hadden, werden kraankinderen
genoémd. De kraan is in 1863 afge
broken.
Uw aandacht wQrdt nóg even ge
vestigd op één der (getorseerde) ko
lommen, die geplaatst warer: op de
hoeken van de Visbrug. Nadat de
stad Leiden in 1651 eigenaresse was
geworden van de burcht en bijbeho
rende rechten, zijn de kolommen
overgebracht naar het burchtterrein,
waar men ze bij het betreden van
de burchtheuvel kan aanschouwen.
Zij dragen de wapens van Rijnland
en Leiden.
.Mr. A. J. VERSPRILLE.
