S)e C«id6c(2oii4ant
Eden onverwachts afgetreden
als premier van Engeland
LABOUR - PARTIJ DRINGT AAN
OP ALGEMENE VERKIEZINGEN
I DE MAN
I DIE VERLOOR
CU) xedeit opgegeven: ótecflte g&zonMeiditaeötaad
Zie&e Eden nam antóEag
Masjoemi verlaat het
Indonesisch kabinet
Vijf ministers
treden uit
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 10 JANUARI 1057
48ste JAARGANG No. 14002
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs 10.55 p. w-, f2.35 p. mnd„ 17.— p. kwart. Franco p.p. f7.40 - Advertenties: 17 ct. p. m.m Telefoontjes f 1.50
Wat velen reeds dadelijk na zijn terugkeer van Jamaica verwachtten, n.I.
dat Eden de leiding van de Britse politiek zou neerleggen, is thans geschied:
premier Eden is gisteravond afgetreden. Het motief is: wegens gezond
heidsredenen.
Eden is 59 jaar oud en heeft het hoogste ambt van zijn land gedurende
21 maanden bekleed. Op 6 april 1955 was hfj Churchill als premier opge
volgd. Zijn politieke toekomst werd onzeker na de mislukte Brits-Franse
invasie in Egypte op 5 november jl. Het staat vrijwel vast dat Eden zich
nu geheel uit de politiek zal terugtrekken.
Misschien zal de koningin hem tot graaf verheffen en in dat geval wordt
Eden automatisch lid van het Hogerhuis.
Mislukt Egyptisch avontuur ujreekte zich
KONINGIN OP DE HOOGTE.
De geruchten over het aftreden
van de premier namen gistermiddag
vaste vorm aan toen koningin Eliza
beth onverwachts van SandringhaCm,
haar buitenverblijf in Oost-Engeland,
naar Londen terugkeerde.
Eden was dinsdag met zijn echt
genote naar Sandringham gereisd en
had daar de nacht doorgebracht.
Vermoedelijk heeft hij tijdens dat be
zoek de koningin reeds privé van zijn
plan op de hoogte gesteld.
Gistermiddag, enkele uren vóór de
koningin, kwam de premier in Lon
den terug. Direct na zijn aankomst
riep hij zijn kabinet bijeen voor een
vergadering, die om 6 uur begon in
zijn ambtswoning, Downingstreet 10.
Na afloop begaf Eden zich naar het
Buckinghampaleis. Hij zag er
schokt uit en scheen op het punt
staan in tranen uit te barsten.
Het bezoek aan de vorstin duurde
veertig minuten. Eden verliet het pa
leis alleen. Hij zat slap achterover in
zijn grote auto zodat hij bijna on
zichtbaar was. Toeschouwers die een
haastige glimp van hem konden op
vangen, verklaarden, dat hij er ver
moeid uitzag. Eden en zijn echtgenote
vertrokken later naar Chequers, het
officiële buitenverblijf van de pre
mier in Buckinghamrshire.
NIET HERSTELD.
De afgetreden premier gaf de vol
gende verklaring uit:
„Toen ik een maand geleden naar
Engeland terugkwam hoopte ik dat
mijn gezondheid in voldoende mate
hersteld zou zijn om mij in staat te
stellen nog voor lange tijd mijn plich
ten op doeltreffende wijze uit te voe-
ren. Deze hoop heeft zich niet ver- Eden klachten gehad,
werkelijkt.
Ik heb daarom met het grootste leed
wezen besloten, mijn ontslag bij de
koningin in te dienen, hetwelk de ko
ningin behaagd heeft te aanvaarden.
Dokters verklaring.
Vier van Eden's doktoren hebben
zegd dat zijn gezondheid „re
den tot bezorgdheid geeft".
De doktoren zeiden:
„Niettegenstaande de verbetering,
die volgde op zijn rustkuur vóór
Kerstmis, hebben zich opnieuw symp
tomen voorgedaan van een inge
wandsaandoening. Dit maakt ons zeer
bezorgd uit hoofde van de ernst der
operaties in 1993 en enkele daarop
volgende koortsaanvallen. Naar onze
mening stelt zijn gezondheid hem
niet langer in staat de zware lasten
te dragen die onverbrekelijk verbon
den zijn aan het ambt van eerste
minister", aldus de artsen.
Naar aanleiding van dit commu
niqué herinnert men er aan, dat hij
kort geleden bij een bezoek aan zijn
echtgenote, die voor een lichte onge
steldheid in een ziekenhuis verbleef,
zelf plotseling ziek werd en met een
temperatuur van meer dan veertig
graden moest worden opgenomen.
Deze hoge koorts, stond volgens Aie
artsen, in verband met de ernstige"
galblaaskwaal, waarvoor hij in 1953
driemaal een operatie onderging. Ook
tijdens zijn vakantie op Jamaica had
tannië, als een regeringsleider zijn
functie neerlegt. Op deze manier
de nieuwe eerste-minister over alle
regeringsposten beschikken, doch de
huidige ministers zullen de lopende
zaken blijven behartigen.
Politieke kringen te Londen zijn
van mening dat, als de koningin
Edens advies over een opvolger
heeft gevraagd, deze of Butler, of de
62-jarige Harold MacMillan, de mi
nister van financiën heeft genoemd.
De kansen van Butler worden groter
genoemd dan die van MacMillan.
NU ALGEMENE VERKIEZINGEN?
Op een persconferentie in de Har
vard Universiteit te Cambridge, in de
WIE VOLGT HEM OP?
Door zijn ontslag aan te bieden
Ik meen, dat het niet juist zou zijn
mijn ambt als eerste minister van de „J SL*»®*.
koningin voort te zetten, wetend, dat I heeft Eden ook automatisch het ont-
ïk niet in staat zal zijn mijn plicht in slag van de gehele regering aange-
dienst van mijn soeverein en het land I boden. Dit is de gebruikelijke consti-
volledig te vervullen. I tutionele procedure in Groot-Brit-
Konsekwentie van
een mislukking
IJ ET MISLUKTE EGYPTISCHE
avontuur heeft zich dan toch ge
wroken en is uitgelopen op het af
treden van de Britse premier Eden.
Het moge waar zijn, dat de gezond
heidstoestand van Eden hem niet
langer toestond de vermoeienissen
van het zware ambt te dragen, dat
neemt niet weg, dat de teleurstellin
gen en de spanning van het mislukte
avontuur hun invloed ook op Edens
gezondheid hebben doen gelden. Ook
voor een gezonde Eden was een eer
volle terugtocht de-aangewezen weg
geweest.
In de gehele wereld ziet men
0 dan ook Edens aftreden als
het logische gevolg van de
nederlaag, welke in het Midden-
Oosten is geleden, en als een erkei>
ning van het falen van diens politiek.
Eden is geen Churchill gebleken; hij
v/as een uitstékende minister van
buitenlandse zaken, maar als leider
van Engelands politiek heeft hij ge
faald; de omstandigheden waren hem
te machtig.
Wat hij achterlaat is: een Midden-
Oosten, waar de Britse invloed zo
goed als verdwenen is; een gebarsten
verhouding tot Amerika; een Enge
land, wiens gezag in Europa getaand
is en wiens positie als leider van het
Britse Gemenebest uitermate wankel
is geworden. In het binnenland laat
hij tenslotte een groeiende oppositie
achter, die er naar snakt om door
nieuwe verkiezingen te bewijzen, dat
zij een grote meerderheid achter zie
heeft.
President Eisenhower gaf een ver
klaring uit, waarin hij de hoop uitte,
dat Eden weer spoedig geheel gezond
zal zijn. Hij noemde hem een „oude
en goede vriend", die de zaak van de
vrijheid had verdedigd. De Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken, Dulles, betreurde het, dat Edens
gezondheid zodanig is, dat hij ge
meend heeft te moeten aftreden. Bei
den betreuren het blijkbaar niet, di j
Eden is afgetreden, al vinden zij he>,
jammer, dat dit aftreden om gezond
heidsredenen is geschied.
In ieder geval heeft Edens aftre
den deze goede zijde, dat daardoor
een spoediger herstel van de vriend
schapsbanden tussen Engeland en
Amerika mogelijk wordt.
Met deze „goede daad" heeft Eden
een politieke carrière besloten, die
ondanks de jongste mislukking in
Egypte toch een buitengewoon schit
terende is geweest. Hij heeft zijn Premier Sir Anthony Eden verlaat de ambtswoning op Downingstreet 10,
land en de wereld grote diensten be- om zich naar Buckingham Palace te begeven, waar hij Koningin Elisabeth n
wezen en had een beter politiek uit- i zijn ontslag zal aanbieden. De premier deelde mede, dat hij dit ontslag heeft
einde verdiend. 1 gevraagd om gezondheidsredenen.
Edens loopbaan
Sir Robert Anthony Eden, die op
twaalf juni 1897 werd geboren, was
sinds zes april 1955 premier van
Groot-Brittanië. Hij nam deze post
over van sir Winston Churchill, die
hem reeds dertien jaar tevoren bij
koning George V als zijn opvolger
had aanbevolen, toen men er reke
ning mee moest houden, dat de toen
malige regeringsleider het slachtoffer
van oorlogshandelingen kon worden.
Anthony ontving zdjn vorming te
Eton en studeerde met succes Oosterse
talen te Oxford. Na tijdens de eerste
wereldoorlog gediend te hebben begaf
•hij zich in de politiek en werd al
spoedig benoemd tot parlementair pri.
vé-secretaris van sir Austin Chamber
lain, de toenmalige minister van bui
tenlandse zaken. Van toen af aan
maakte Eden gestadig carrière via de
functies van parlementair onder
staatssecretaris van buitenlandse za
ken, geheim-zegelbewaarder, minis
ter voor volkenbondsaangelegenhe
den etc.
Reeds op 36-jarige leeftijd, in 1935,
werd hij voor het eerst minister van
buitenlandse zaken, als zodanig was
hij de jongste minister van buiten
landse zaken sedert lord Granville in
1651 deze functie aanvaardde. In de
verzoeningspolitiek van Neville
Chamberlain jegens Italië en Duits
land vond Anthony Eden echter aan
leiding om zijn ontslag te nemen
Hij werd echter prompt minister
van oorlog, toen Churchill in 1940
Chamberlain als minister-president
opvolgde. En wederom kwam hij
terug aan het ministerie van buiten
landse zaken. Zijn werkzaamheden
voor de tweede wereldoorlog verwier
ven hem vooral de faam van kam
pioen van de vrede, het internationa
lisme en van de volkenbond.
Tijdens de tweede wereldoorlog was
Eden aanwezig bij alle grote confe
renties van Stalin, Roosevelt en Chur
chill. Men schrijft hem toe, dat hij
aandrong op aanzienlijke steun voor
de Sowjet-Russische oorlogsinspan
ning, doch later in Jalta zich verzette
tegen Sowjet-aanspraken op de zeg
genschap over Oost-Europa.
Na de verkiezingen van 1945, toen
de Labours de overwinning behaal
den, moest Eden aftreden, doch toen
de conservatieven in 1951 weer aan
de macht kwamen, lag Eden's be
noeming, voor de derde maal, tot
minister van buitenlandse zaken voor
de hand. Hij werd ook plaatsvervan
gend premier.
De problemen waarvoor hij toen
kwam te staan waren o.a. die van
de waip enstilstandsonderhan.delingen
in Korea en de kwestie van de Per
zische olie, alsmede die van de een
zijdige opzegging door Egypte van het
in 1936 met Engeland gesloten ver
drag.
Op zes april 1955 volgde hij Chur
chill op als eerste-minister.
Hij woonde in juli 1955 te Genève
de conferentie bij van de regerings
leiders van de „Grote Vier", die dé
periode van de „vreedzame coëxisten
tie" inluidde. Deze periode, die be
kroond werd door het bezoek van
premier Boelganin en partijleider
Kroestsjef aan Londen, zou echter
niet lang duren. Op 26 juli 1956 ont-
keténde de nationalisatie van de Suez-
kanaalmaatschappij, door president
Nasser een reeks van gebeurtenis
sen, die tenslotte leidde tot het ge
wapende optreden van Engeland en
Frankrijk tegen Egypte. Dit had weer
een crisis in de betrekkingen tussen
Londen en Parijs enerzijds en Wash-
inton anderzijds ten gevolge.
In deze tijd kon Eden, ondanks veel
oppositie, rekenen op de steun van
een meerderheid in het parlement.
Om gezondsheidsredenen zag hij
zich echter gedwongen, zijn werk
zaamheden gedurende drie weken
neer te leggen voor een vakantie op
Jamaica. Een maand na zijn terug
keer legde hij zijn functie definitief
neer, waarbij hij wederom zijn ge
zondheidstoestand als reden noemde.,
staat Massachusetts, verklaarde Gaits-
kell, de leider der Labour-oppositie:
„Eden heeft juist gehandeld door af
te treden, maar aangezien het gehele
kabinet zich openlijk volkomen heeft
vereenzelvigd met de regeringspoli-
tiek van de laatste drie maanden, ben
ik van oordeel, dat er thans algemene
verkiezingen moeten worden gehou
den, opdat het land de gelegenheid
heeft, een nieuwe regering te kie
zen."
De socialisten zijn er an overtuigd,
dat zij thans bij verkiezingen met een
grote meerderheid aan de macht kun
nen komen.
DE BRITS-AMERIKAANSE
BETREKKINGEN.
In gezaghebbende Amerikaanse
kringen is gezegd, dat door het aftre
den van premier Eden van Engeland
de Verenigde Staten en Engeland in
de gelegenheid zouden worden gesteld
een nieuwe poging te doen „de scha
de van het verleden" te herstellen.
Ondanks de gebeurtenissen van de
afgelopen twee maanden, aldus ver
klaarde men, genoot Eden bij de re-
gering-Eisenhower nog een grote po
pulariteit. Maar zijn besluit om Egyp
te aan te vallen had de president
verbitterd en het sein gegeven voor
het doen ontstaan van een onafhan
kelijke Amerikaanse politiek in het
Midden-Oosten.
Functionarissen van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken zouden op persconferenties
openlijk gezegd hebben, dat Eisenho
wer een spoedige samenkomst met
Eden om deze reden uitsloot. Voorts
is in Washington opgemerkt, dat prei
sident Eisenhower, hoewel hij de hoop
heeft uitgesproken, dat Eden spoedig
weer geheel gezond mag zijn, in zijn
verklaring niet zijn spijt over het af
treden van Eden heeft betuigd.
De Masjoemi, de grootste moham
medaanse politieke partij van Indo
nesië, heeft besloten haar vijf minis
ters uit het coalitiekabinet van Ali
Sastroamidjojo terug te trekken.
Hoewel de Masjoemi reeds gedreigd
had met uittreden sinds het begin
van de legeropstand in Centraal- en
Noord-Sumatra, kwam het besluit
nochtans als een verrassing. Te meer
daar dinsdag nog verluidde dat de lei
ding van de Masjoemi besloten had
aan de regering te blijven deelnemen
ondanks het feit, dat men gaarne
de voormalige vice-president Moham
med Hatta tot premier zou zien be
noemd.
De huidige premier Ali Sastroamid
jojo, verklaarde dinsdag nog vol ver
trouwen, dat zijn regering niet zou
vallen, omdat zij door 189 van de 250
parlementsleden gesteund werd.
Ook dc Riouw-archipel.
De Riouw-archipel, een eilanden
groep dicht bij Singapore, heeft nu de
regering in Djakarta min of meer op
zij gezet. De leiders van de bevol
kingsgroepen op de eilanden ver
klaarden tegenover de regering dat
als men de eilanden niet meer zelfbe
schikkingsrecht gaf, het wellicht in'
de toekomst moeilijk zou worden om
nog samen te werken.
Het ministerie van Binnenlandse
Zaken had de leiders beloofd dat hun
Tsjoe erkent de
leiding van Moskou
De Chinese minister-president Tsjoe
En Lai heeft samen met de Oostduitse
premier Grotewohl in Moskou een
verklaring uitgegeven, waarin hij de
leidende positie van de Sovjet-Unie
in het wereldcommunisme erkent.
„Om onze vijanden te verslaan moe
ten wij de eenheid van het commu
nistische kamp onder de leiding van
sovjet-Rusland versterken", zo luidde
de voornaamste passage in de Chi-
nees-Oostduitse verklaring.
Volgens het Weens dagblad „Neuer
Kurier" heeft maarschalk Tito de lei
der van de Poolse communisten, Go-
mulka en ^sjoe En Lai uitgenodigd
naar Zuid-Slavië te komen om over
de landen te praten, die het „onaf
hankelijke communisme" aanhangen.
Tsjoe gaat na zijn bezoek aa.i Moskou
wel naar Polen en Boedapest maar
heeft tot nu toe demonstratief Tito
genegeerd.
Verdere afkoeling
Vannacht is tamelijk koude po
laire lucht over ons land uitgevloeid.
Dit was mogelijk, doordat een hoge
drukgebied, dat zich bij de Alpen
bevond, in betekenis afnam, terwijl
op de Atlantische oceaan een nieuw
en krachtig hogedrukgebied ontstond.-
Aan de flank daarvan vormde zich
een krachtige westelijke tot noord
westelijke luchtstroming, die de po
laire lucht naar West-Europa trans
porteerde. Door haar onstabiele ge
laagdheid komen in deze polaire
lucht enkele verspreid optredende
buien voor, welke in Schotland van
nacht zelfs met onweer gepaard gin
gen. Was vanochtend de koude lucht
nog pas tot Zuid-Limburg gevorderd,
in het komende etmaal zal zij de
Alpen bereiken en mogelijk ook
via het Rhonedal de Middellandse
Zee bereiken.
Intussen verplaatst het Atlantische
hogedrukgebied zich naar de Britse
eilanden, daardoor zal de wind in
ons land naar noord of noordoost
ruimen en in kracht afnemen. Tij
dens opklaringen zal in de komende
nacht eeh flinke afkoeling optreden,
waarbij de temperatuur plaatselijk
tot om het vriespunt kan dalen. Ook
is mistvorming mogelijk. De alge
mene circulatie ontwikkelt zich in
een richting, die verdere afkoeling
mogelijk maakt.
eisen om autonomie aan het kabinet-
Sastroamidjojo zouden worden voor
gelegd.
Het dagblad Haloean in Padang be
richt in dit verband dat zakenlieden
op de Riouweilanden en de economi
sche raad een aantal eisen hadden
gesteld die overeenkwamen met die
van de Sumatraanse opstandigen.
Bulgaarse politieke
gevangenen bevrijd?
Verscheidene honderden politieke
gevangenen zijn, geholpen door anti
communisten, er in geslaagd te ont
snappen uit een gevangenis in de Bul
gaarse stad Stalin (Varna), aldus on
bevestigde berichten, die woensdag in
Wenen zijn ontvangen.
De ontsnapte gevangenen zouden
bewapend zijn en als een anti-commu
nistische verzetsrnacht naar de ber
gen zijn getrokken.
Volgens de berichten hebben grote
menigten betogers, die zich bij de
gevangenis verzamelden, de politie
gehinderd toen de gevangenen ont
snapten.
Dit nummer bestaat uit pagina's
HOE
wordt
het
veer
(Geldig van donderdagavond tot 1
j vrijdagavond. Opgemaakt te -
11.15 uur.)
VERDERE DALING VAN
TEMPERATUUR
Opklaringen, maar aanvanke-
lijk nog enkele buien, voorna-
melijk aan de kust. Tot matige of
zwak afnemende wind, ruimend'
naar noord. Verdere daling van
temperatuur.
11 Jan. zon op 8.47; onder 16.54;
maan op 12.40; onder 3.27.
Hoogwaterstanden
11 Jan. v.m. 10.15; n.m. 10.55.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
DUBLIN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MUNCHEN
ZURICH
GENEVE
LOCARNO
WENEN
TNNSBRUCK
ROME
MALLORCA
weer
temp.
regen
2 C.
onbewolkt
2
half bew.
3
sneeuwbui
2
onbewolkt
2
licht bew.
4
zwaar bew.
5
geheel bew.
5
motregen
3
nevel
5
nevel
—4
geheel bew.
4
regen
6
geheel bew.
0
onbewolkt
1
nevel
—5
mist
—6
onbewolkt
5
nevel
—1
licht bew.
—5
onbewolkt
1
licht bew.
2
Korreltje
Speel niet met het geluk van anderen.
