S)e £cld6c(5oii4cmt
Hongaarse vrouwen herdachten de opstand
Onder het oog van de Russische soldaten
Hongarije laat Hammarskjoeld toe
5)e eetóie Caiuine in Ziuit&eïiand eióte niet daden
WOENSDAG 5 DECEMBER 1956
48ste JAARGANG No
Directeur: C. M. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX:PAPENGRACHT 32
Telefoon. Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redact'e 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w-, f2.35 p. mnd., f7.— p. kwart. Franco p.p. f7.40 Advertenties: 17 ct. p. m.m. Telefoontjes ƒ1.50
De defensiebegroting
I'VE BEHANDELING van de defen-
sie-begroting in de Tweede Kamer
als eerste van de lange rij begrotin
gen heeft ook, ondanks het Hongaar
se drama, *och wel een merkwaardi
ge ontwikkeling te zien gegeven.
Het Hongaarse drama heeft de gees
ten plotseling dichter bijeen gebracht.
Het heeft de Atlantische landen doen
beseffen, dat de afbrokkeling van de
Navo, welke in verschillende landen
reeds was ingezet door verkorting
van de diensttijd, zoals in België en
West-Duitsland, onverwijld moet
worden omgezet in inniger samen
werking.
'Het heeft de Navo-landen doen be
seffen, dat er van vreedzame coëxis
tentie niet meer was dan een dwaze
illusie, opgeroepen door de glimlach
van het Kremlin, dat het nergens an
ders om te doen was dan de defensie
ve geest van het Westen te verzwak
ken. Het is te wensen dat dit inzicht
levend en blijvend is en dat de ver
klaringen van de afgetreden generaal
Gruenther en van de Amerikaanse
generaal Cortland van Rensselaer
Schuyler, dat er een onmiddellijk
antwoord met atoombommen zal wor
den gegeven bij een Sovjet Russische
aanval, geen loze bewering zal zijn,
indien het zover zou komen.
Dat is dan de les van het arme en
ongelukkige Budapest. De gebeurte
nissen in Hongarije en Polen hebben
aangetoond, dat waakzaamheid gebo
den is. De Navo was verslapt, er was
hier en daar vermindering van troe
pensterkte én verkorting van dienst
plicht, men heeft nu plotseling het
oorlogsgevaar, dat Rusland telkens
weer oproept, weer beseft en begre
pen, dat er geen sprake kan zijn van
vermindering van inspanning.
r\EZE OVERWEGINGEN hadden
echter de beleidslijn van de mi
nister van defensie, zoals hij weer
heet, nog niet bepaald, toen zijn me
morie van antwoord verscheen. Dat
kon ook niet.
Maar het was toch goed, dat naar
aanleiding van deze gebeurtenissen
nog eens werd gewezen bp het Russi
sche systeem, dat gericht was op af
brokkeling van de Navo, met de be
doeling om, indien deze genoegzaam
was afgebrokkeld, toe te slaan. Niet
anders moet men ook nu weer de vre
desvoorstellen van Boelganin zien.
Wie kan nu na alles nog vertrouwen
in het Russische woord?
Cyprus heeft een scheiding te weeg
gebracht tussen Engeland en Turkije.
Suez tussen Engeland en Frankrijk
enerzijds en Amerika aan de andere
kant.
De Russische wapenleveranties aan
Egypte hebben nu wel voldoende aan
getoond wie hier achter zat.
Daarom juist, zo heeft de heer Fens
in de Kamer gezegd, moet de Navo
meer activiteit tonen wat de reorga
nisatie betreft in verband met het ge
bruik van militaire wapens.
En het lijkt erop, dat wij wat dit
betreft de bus hebben gemist.
De heer Weiter heeft dit de minis
ter van defensie nog eens onder het
oog gebracht.
Men moet zich wel herinneren wat
er in de laatste jaren hierover in de
Kamer is gezegd. Steeds is er op de
parate kracht van ons leger aange
drongen. Toen de minister van Oor
log verdedigde, dat wij niets anders
konden hebben dan mobilisabele di
visies, verdedigde de heer Fens reeds
met kracht tenminste één parate di
visie. Nu heeft men het systeem van
vier mobilisabele en één parate divi
sie vervangen door twee parate en
twee mobilisabele divisies, wat reeds
lang zijn beslag had kunnen krijgen,
indien men daartoe eerder was over
gegaan. Het argument was altijd, dat
men toen nog niet kon doen aan for-
wardstrategy, omdat de-nieuwe richt
lijnen van het Navo-opperbevel nog
niet bekend waren.
Laten we het eerlijk zeggen: die
richtlijnen zijn nu nog niet bekend,
zodat de aangesloten regeringen
eigenlijk nog altijd geen beslissingen
kunnen nemen.
I^INISTER STAF heeft de beslis-
sing van twee parate en twee mo
bilisabele divisies nu toch genomen
en dat valt te prijzen.
Maar men had die beslissing over
de forwardstrategy eerder kunnen
nemen in verband met de toepassing
van het atoomwapen. Toen zeide men,
dat ons leger nog niet met atoomwa
pens kon of mocht worden uitgerust
en dat wij dus met de conventionele"
wapens hadden te rekenen. Dat heb
ben wij nu óók nog, maar tegelijker
tijd is de strategy verlegd, de parate
divisies worden nu opeens geoefend
in het gebruik van atoomwapens, al
geschiedt dit dan ook nog onder
Amerikaanse leiding en zullen wij
zelf geen voorraden mogen hebben.
Maar ook hier is de ontwikkeling op
gang en valt het slechts te hopen, dat
wij niet te laat zijn.
De heer Weiter pleitte reeds in 1954
en '55 voor een nieuwe strategie in
verband met de atoomwapens, hij kon
nu niet nalaten eraan te herinneren,
dat de minister toen van een nieuwe
strategie niets bekend was en da* hij
nu ineens overstag is gegaan en zich
gaat aanpassen aan de atoomoorlog
voering zonder de nieuwe richtlijnen
af te wachten. Had hij dat twee jaar
eerder gedaan, dan zouden wij nu
een heel stuk verder zijn geweest.
Wij kunnen slechts hopen dat het
nog niet te laat is en dat de Navo nu
op haar hoede blijve.
Kadar heelt het vertrouwen nog altijd niet
Tienduizenden Hongaarse vrouwen hebben gisteren een ontroerende, ver
beten demonstratie gehouden om hun mannen, broers en zonen te eren, die
tijdens de Hongaarse opstand zijn gevallen.
Zij marcheerden in dichte drommen op naar het monument van de Onbe
kende Soldaat op het Heldenplein midden in Boedapest, de tientallen Rus
sische tanks, pantserwagens en nerveuze militairen negerend. Een jonge
vrouw werd gewond toen Russische militairen vier schoten losten om de
demonstratie te ontbinden.
EEN MAAND GELEDEN.
De demonstratie begon om elf uur
in de ochtend, toen grote groepen
vrouwen zich met boeketjes bloemen
op weg begaven naar het Heldenplein,
precies een maand nadat Russische
tanktroepen begonnen met hun bloe
dige onderdrukking van de kortston
dige Hongaarse vrijheid. De vrouwen
gingen in het zwart gekleed en velen
van hen hadden kinderen aan de
hand.
Doch toen nog slechts enkele vrou
wen hun roerende bloemenhulde aan
de gevallenen hadden gebracht, werd
het plein hermetisch afgesloten door
Russische tanks en pantserwagens.
Russische soldaten sprongen van de
pantserwagens en begonnen nerveus
de vrouwen terug te dringen. Doch
de vrouwen drongen onbevreesd op.
De situatie werd gevaarlijk.
Op dat moment arriveerden twee
Russische generaals, die de Russische
troepen opdracht gaven zich terug te
trekken om de vrouwen gelegenheid
te geven zich naar het monument te
begeven. In groepjes van vier liepen
de vrouwen, gebogen tegen de ijskou
de wind en de striemende regen naar
het monument en brachten zij hun
armzalige bloemenhulde.
Kard. Mindszenty
niet naar de V.S.
Regeringskringen in de Verenig
de Staten hebben de berichten ont
kend. dat kardinaal Mindszenty om
asyl in de Verenigde Staten verzocht
heeft. Zij geloven niet, dat de kar
dinaal Hongarije wil verlaten.
De man, die als leider van
het bevrijdingscommando kardinaal
Mindszenty uit de gevangenis ge
haald heeft, de 27-jarige Zoltan Fi
scher, heeft aan de bisschop van Pas-
sau verteld, hoe hij daarin ge
slaagd is.
Bij de gevechten had het comman
do een AVO-officier gevangen ge
nomen, die acht jaar geleden een be
langrijke rol heeft gespeeld in het
proces tegen kardinaal Mindszenty.
Hem dwongen zij de verblijfplaats
van de kardinaal bekend te maken.
Het leger had de hoogwaardigheids
bekleder in die tijd reeds van Felsso-
poeteny naar Retsag overgebracht.
Bijzondere indruk, zo ging Fischer
voort, had de menselijke grootheid
van de kardinaal op hen gemaakt,
toen deze, wijzend op de AVO-offi
cier zeide: „Laat hem vrij, ik wil
geen wraak".
Naar vluchtelingen te Londen ver
klaren, hebben de Russen tijdens de
Hongaarse vrijheidsstrijd talrijke
priesters gedeporteerd: Sovjet-Russi
sche soldaten namen zonder een re
den voor arrestatie te noemen, de
bisschop van Veszprem, mgr. Bada-
lik gevangen, die zij na drie dagen
op een hevig protest van de arbeiders
weer vrij lieten.
Paniek brak uit.
Toch deed zich nog een incident
voor. Een meisje van ongeveer zes
tien jaar spuwde een Russische offi
cier in het gezicht. Hij wilde haar
beet grijpen om haar naar een pant
serauto te slepen, doch een dozijn
vrouwen vloog hem aan en trok het
meisje uit zijn handen. Een Russische
generaal die tussen beide wilde ko
men, kreeg een geweldige opstopper
van een van de vrouwen.
Zijn adjudant trok vervolgens zijn
revolver, waarop de vrouwen in pa-
nièk vluchten, vervolgd door Russi
sche militairen, die in de lucht scho
ten. Door een van die schoten werd
een jonge vrouw in het been gewond.
Dat brak de demonstratie.
Kort voor het schietincident had
een diplomatieke wagen met de twee
Indische diplomaten, die door premier
Nehroe als waarnemers naar Boeda
pest zijn gezonden, het plein gepas
seerd, Zij waren langdurig door de
demonstrerende vrouwen toegejuicht.
ER WORDT NOG GEVOCHTEN.
Uit dinsdag te Wenen uit alle delen
van Hongarije ontvangen berichten
blijkt, dat de tegenstand tegen de
Sowjet-troepen op vele, verspreide
plaatsen opnieuw is opgelaaid.
In de afgelopen 48 uur is in de om
geving van Boedapest gevochten. In
de nacht van twee op drie december
hebben zich felle schermutselingen
ten zuid-oosten van Pest voorgedaan,
terwijl in dezelfde nacht in de heu
vels ten noorden en ten westen van
Boeda het geluid van hevige ontplof
fingen werd gehoord, gepaard met
vuren door kanonnen en geweren.
Gemeld wordt, dat sterke bewa
pende nationalistische eenheden zich
in het district Borsod bevinden. De
hier door de arbeidersraad in het le
ven geroepen onafhankelijke repu
bliek is bezig met het instellen van
bestuursdiensten.
Volgens sommige berichten wordt
het moreel der Sow jet-Russische troe
pen steeds slechter. De Russische sol
daten zijn over het algemeen zeer
jong en voor indrukken vatbaar. De
Hongaren zyn een aantrekkelijk en
onderhoudend volk en velen hunner
spreken Russisch. Dit werkt een
steeds sterker wordende verbroede
ring in de hand.
Reizigers, die dinsdag uit het ge
bied van Pees te Wenen zijn aange
komen, deelen mee, dat de mijnwer
kers aldaar nog steeds vastbesloten
staken. Zij verklaarden ook, dat de
uranium mijnen te Kovagoszollos on
der een laag water van dertien me
ter staan en dat bepaalde gedeelten
der mijninstallaties zijn opgeblazen.
Volgens te Wenen ontvangen be
richten is een impasse ingetreden in
de onderhandelingen tussen de rege-
ring-Kadar en de arbeidersraden. Pre
mier Kadar wilde de eisen der raden
niet inwilligen, waarop deze hebben
geweigerd met hem samen te wecken.
De Hongaarse regering heeft dins
dag een besluit uitgevaardigd, dal
voorziet in de onverwijlde ontbinding
van alle revolutionaire raden en
overeenkomstige organen, die na 23
oktober j.l. in het leven zijn geroe
pen.
HET VLUCHTELINGENPROBLEEM.
De intergouvernementele commissie
voor Europese migratie heeft dinsdag
avond bekend gemaakt, dat zij van
plan is met ingang van 11 december
een luchtbrug tussen Oostenrijk en
overzeese landen in werking te stel
len, waardoor in de periode tot juni
1957 90.000 Hongaarse vluchtelingen
met name naar Australië, de Verenig
de Staten en Canada kunnen worden
vervoerd.
Het rommelt ook in
Oost-Duitsland
Volgens de Berlijnse „Nachtdepe-
sche" zouden in het laatste etmaal
vele studenten in Oost-Berlijn en in
Freiberg (Saksen) door de staatsvei
ligheidsdienst gearresteerd zijn; zij
zouden beschuldigd sijn van samen
zweren tegen de Duitse democrati
sche republiek.
In de afgelopen vier weken zouden
verder duizenden functionarissen van
de „Socialistische Eenheidspartij" in
de plaatselijke en regionale afdelin
gen zijn afgetreden.
V.N. herhalen hun eis
Hongarije heeft dinsdagavond de se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Dag Hammarskjoeld, uitge
nodigd een bezoek aan het land te
brengen.
De secretaris-generaal heeft de Al
gemene Vergadering meegedeeld, dat
hij van plan is 16 december naar Boe
dapest te gaan voor een bezoek van
drie dagen.
Hij heeft de Hongaarse regering
voorgesteld, dat de ondersecretaris
van de V.N. voor de hulpverlening
aan Hongarije, Philippe de Seynes,
dezer dagen al naar Boedapest gaat.
De Algemene vergadering van de
V.N. heeft voorts met 54 tegen 10
stemmen, bij 14 onthoudingen, de
door de V.S. en 13 andere landen in
gediende resolutie over Hongarije
aangenomen. Daarin wordt het ver
zoek aan Hongarije om waarnemers
toe te laten herhaald en besloten on
middellijk waarnemers naar naburige
landen te zenden om daar inlichtin
gen over de toestand in Hongarije in
te winnen. Hongarije wordt tot vrij
dag de tijd gegeven om aan het ver
zoek van de Assemblée te voldoen.
Een woordvoerder van de Verenig
de Staten heeft tijdens de voorafgaan
de debatten duidelijk gemaakt dat in
dien de Hongaarse regering niet toe
stemt, men een beroep zal doen op
de Assemblée om tot „drastische ac
tie" over te gaan. Volgens waarne
mers zou hieronder de uitstoting van
de Hongaarse delegatie zijn begrepen
en het nemen van sancties tegen de
Sowjet-Unie, die tot dusverre gewei
gerd heeft haar troepen uit Hongarije
terug te trekken, zoals de Assemblée
heeft bevolen.
Wat&CAtiood in de Uia-uaCCei
Ruim tweeduizend bewoners van de dorpen in het dal van de Italiaanse
rivier de Po zijn dakloos geworden door overstromingen, veroorzaakt door
het buiten de oevers treden van deze rivier. De bovenste foto geeft een
beeld van de overstroomde hoofdstraat in het getroffen dorpje Pila, waar
door bewoners met hun hebben en houden in platboomde vaartuigjes zich
een weg zoeken. De onderste foto toont bewoners van het dorpje Ca' Zu-
liana, die hun bezittingen in een bootje laden om het overstroomde gebied
te verlaten.
In de omgeving van Grindelwald, Zwitserland, werden vier arbeiders bedolven onder een lawine die van de
Gibelsteinhorn kwam. Een man kon gered worden, de drie anderen werden na lang zoeken door een reddings
ploeg dood aangetroffen. Op de foto ziet men de leden van het reddingsteam aan het werk op de sneeuwheuvel
die door de lawine werd gevormd.
Onbevredigende
antwoorden
Volgens diplomatieke kringen te
Belgrado hebben de Sowjet-Unie en
Hongarije geantwoord op de Zuidsla-
vische nota, waarin werd geprotes
teerd tegen de schending der Zuid-
slavischHongaarse overeenkomst,
welke voorzag in een vrijgeleide voor
oud-premier Imre Nagy.
In het Hongaarse antwoord zou
zijn gezegd, dat Nagy c.s. „uit vrije
wil naar Roemenië is vertrokken,
zodat de overeenkomst niet is ge
schonden".
In de Sowjet-Russische antwoord
nota zou in feite zijn verklaard, dat
het met Nagy c.s. gebeurde die
door leden van de Sowjet-Russische
veiligheidspolitie werden ontvoerd,
toen zij het gebouw van de Zuidsla-
vische ambassade verlieten uitslui
tend de Hongaarse regering aangaat
en dat deze zaak buiten de bevoegd
heid van de autoriteiten van Belgrado
valt.
Laatstgenoemden zouden het Sow-
jet-antwoord onbevredigend achten.
Treedt Dulles af?
„Le Monde" maakt melding van
geruchten in diplomatieke kringen,
volgens welke Foster Dulles binnen
kort ontslag zou willen nemen.
Als één van de kandidaten, die de
meeste kans zouden maken hem op
te volgen als minister van buiten
landse zaken van de V.S., wordt ge
neraal Gruenther genoemd, die een
vriend van president Eisenhower is
en goede betrekkingen met de Euro
pese regeringen onderhoudt.
Opklaringen
Boven de Golf van Biscaye ligt een
gebied van hoge luchtdruk, dat ge
leidelijk in betekenis afneemt. Aan
de flank ervan waaien westelijke
winden zalchte ocea^nlucht uit de om
geving van de Azoren naar ons toe.
Bij Schotland is vanmorgen een de
pressie aangekomen, die in ongeveer
oostelijke richting trekt. Deze zal
over Zuid-Scandinavië trekken. Het
bijbehorende koufront zal ons in het
komende etmaal passeren. Dit zal met
regen gepaard gaan. Na de koufront
passage konden we in iets drogere
lucht, waarin flinke opklaringen mo
gelijk zijn.
De wind blijft westelijk en kan
tijdelijk tot krachtig toenemen.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
Geldig van woensdagavond tot
Onderdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur.)
MINDER ZACHT.
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met enige regen. Later opklarin-
gen. Matige tot krachtige weste-
lij'ke wind. Iets minder zacht. S
6 Dec. zon op 8.34; onder 16.32;
maan op 11.11; onder 20.47.
Hoogwaterstanden
6 Dec. v.m. 5.45; n.m. 5.55.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hec
gen 7 uur luiden.
STOCKHOLM onibew.
OSLO mist
KOPENHAGEN zwaar bew.
-2 C.
-5
ABERDEEN
DUBLIN
LONDEN
AMSTERDAM zwaar bew,
BRUSSEL geheel bew.
mist
regen
motregen
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
BERLIJN
NICE
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
MALLORCA
geheel bew.
geheel bew.
nevel
motregen
licht bew.
geheel bew.
geheel bew.
geheel bew.
nevel
lioht bew.
half bew.
nevel
onbew.
onbew.
10
9
2
Korreltje
Ach lieve mens,
zeg waarom huil je
Hier hebbie toch,
'n nieuwe portevuilje
(Uit.'t verzamelde werk
van St. Nicolaas).