2)e £ckióe(2oti4a/nt
Kadar weigert om waarnemers
van de Ver. Naties toe te laten
Hongaarse opstand is een „binnenlandse aangelegenheid
Lijdelijk verzet van
verslagen Hongaren
Russen kijken de Polen
op de vingers
Kadar's deur is
dovemans deur
MIKOJAN EN KROESTSJEF ZOUDEN
IN BOEDAPEST ZIJN
Magy vluchtte naar de Joegoslaven
POTTEKIJKERS
ti
Geïsoleerde groepen vechten door
Paus Pius XII spreekt tot de mensheid
DINSDAG 13 NOVEMBER 1955
48ste JAARGANG No. 13956
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Directeur: C. M. v HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. G J. ROOZEN.
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w f2.35 p. mnd„ f7^- p. kwart Franco p.p. f7.40 Advertenties: 17 ct p. mun. Telefoontjes ƒ1.50
BUREAUX:PAPENGRACHT 32
De Hongaarse regering heeft maandag het verzoek van de Verenigde Na
ties, waarnemers toe te laten om een onderzoek naar de toestand in Honga
rije in te stellen, in een telegram aan de Ver. Naties verworpen. Het argu
ment is, dat het om een zuiver binnenlandse aangelegenheid gaat en dat
uitsluitend de regeringen van Hongarije en de Sowjet-Unie bevoegd zijn
om te onderhandelen over een terugtrekking van de Russische troepen. Deze
troepen waren er slechts tot herstel van de orde en namen geen maatrege
len tegen de bevolking, die strijdig waren met het internationale recht en
de beginselen van menselijkheid. Wat het houden van vrije verkiezingen
betreft, aldus het telegram, dit is een zaak die alleen de Hongaarse auto
riteiten aangaat.
In het telegram werd de Verenigde Naties hulde gebracht voor haar
„humane resoluties", die strekken tot hulpverlening aan het Hongaarse
volk. De Hongaarse regering werkt thans samen met het internationale Rode
Kruis en is bereid bij de hulpverlening volledig samen te werken met
diensten van de Verenigde Naties.
„De Sowjet-troepen in Hongarije hinderen dit hulpwerk in geen enkel
opzicht", aldus het telegram.
GEEN
*T*ERWIJL PRESIDENT NASSER
van Egypte de internationale
politiemacht van de Verenigde Naties
op zijn grondgebied toeliet, heeft Ka-
dar in Hongarije zelfs de waarnemers
van de UNO niiet willen 'binnenlaten.
Wij schrijven Kadar, want officieel
was hij het, die het desbetreffende
telegram a<an de Verenigde Naties
stuurde, maar in feite waren het de
Russen, die geen pottekijkers wilden
hebben op het terrein, waar
0 zij huisgehouden hebben Van
Kadar zeggen de Hongaren,
dat hij „op een Russische tank Boe
dapest is binnen gereden" en zijn
gezag berust uitsluitend op de macht
van de Russische troepen. En zelfs
op een Russische tank zit hy nog niet
eens veilig, want volgens de berich
ten zijn op het ogenblik enige Rus
sische leiders in de Hongaarse hoofd
stad om te proberen een regering
samen te stellen, die voor de Han
garen en voor Moskou aanvaardbaar
s. Vermoedelijk zullen zij Kadar wel
laten schieten.
Maar inmiddels zitten te New York
twee door Hammarskjoeld ingestelde
commissies voor Hongarije voor spek
en bonen. Zij zijn door de secretaris
generaal ingesteld krachtens een be
sluit van de Algemene Vergadering
der Verenigde Naties en de Algemene
Vergadering kan het moeilijk zo maar
op zich laten zitten, dat een lid van
de volkerenorganisatie haar besluiten
negeert.
Een beroep op het argument, dat
het hier slechts gaat om een zuiver
binnenlandse aangelegenheid, kan be
zwaarlijk worden geaccepteerd, want
dat argument heeft de UNO reeds
verworpen, toen zij de kwestie Hon
garije op haar agenda plaatste. Ook
de uitvlucht van de Russen, dat zij
alleen maar te hulp geschoten zijn op
verzoek van de Hongaarse regering,
is geen voldoende motief om waar
nemers te weigeren.
De vraag is nu maar: wat zullen de
Verenigde Naties doen?
Men zou het ook zó kunnen for
muleren: wat kunnen de Ver. Naties
mu dioen? Aan protesten zal wel geën
gebrek bestaan, want de kern van de
kwestie is duidelijk, n.L dat Moskou
SOW JET-DELEGATIE IN
BOEDAPEST.
Uit gewoonlijk goed ingelichte bron
is maandag in Boedapest vernomen,
dat een delegatie van twaalf Sowjet-
leiders op het ogenblik met de Hon
gaarse regering besprekingen voert
over de vraag hoe een einde kan
Een beeld, dat bij ons wrange herin
neringen oproept aan de bange tijd
van de hongerwinter: lange rijen
wachtenden voor de levensmiddelen
winkels. Hier een opname uit Boeda
pest, waar de mens*'" voor het
grootste deel vrouwen geduldig
wachten voor wat levensmiddelen.
worden gemaakt aan de anti-commu
nistische opstand. Men gelooft, dat de
eerste vice-premier van de Sowjet-
Unie, Mikojan, de delegatie leidt. Mo
gelijk is ook de partijleider Kroest-
sjef in Boedapest.
Voorts gelooft men, dat de Sowjet-
leiders en premier Kadar proberen
de afgezette Titoïstische premier
Nagy over te halen zitting te nemen
in de regering van Kadar.
Het volk zou dan misschien geneigd
zijn de regering te steunen en de al
gemene staking te beëindigen.
Imre Nagy, de Titoïstische voorgan
ger van de huidige Hongaarse pre
mier Kadar, heeft met enige van zijn
ministers een toevlucht gezocht op de
Joegoslavische ambassade in Boeda-
pest. Dit hebben drie westelijke jour
nalisten maandag gemeld in een ge
zamenlijk bericht uit Boedapest.
De journalisten deelden mede, dat
zij maandag met een introductie
brief van de huidige Hongaarse rege
ring naar de* Joegoslavische ambas
sade waren gegaan, doch dat zij niet
waren toegelaten. Voorts meldden zij,
vernomen te hebben, dat twee redac
teuren van het revolutionaire jeugd
blad „Szabad Ifjusag" en prof. Tamas
Nagy, deken van de Karl-Marx-uni-
verslteit in Boedapest, zondag gear
resteerd zijn toen zij de Joegoslavi
sche ambassade verlieten. Prof. Nagy
is gisteren echter weer vrijgelaten.
Zuid-Slavië en de
Veiligheidsraad
De Zuidslavische afgevaardigde heeft
maandag bekendgemaakt, dat de ver
tegenwoordiger van zijn land op 1
jan. uit de Veiligheidsraad treedt
ingevolge de afspraak, die vorig jaar
werd gemaakt, toen bij de stemming
in de Algemene Vergadering over
nieuwe leden voor de Veiligheidsraad
Zuid-Slavië noch de Philippijnen de
vereiste meerderheid kon verwerven.
Men besloot toen het lot te laten
beslissen en het winnende land de
helft van de normale zittingstijd van
twee jaar in de Veiligheidsraad te ge
ven. Zuid-Slavië won.
De Algemene Vergadering zal nu
een opvolger voor Zuid-Slavië moe
ten kiezen. Verscheidene landen, die
zich vorig jaar niet met de gevolgde
procedure konden verenigen, ver
klaarden toen, dat zij zich niet ver
plichtten tot ondersteuning van de
Philippijnen voor de resterende zit
tingsperiode. Men verwacht, dat de
Sowjet-Unie een lid van het commu
nistische blok voor de zetel zal voor.
dragen.
De hopeloze strijd van de Hongaarse opstandelingen tegen de overmach
tige Sowjet-troepen is nog altijd niet geëindigd, terwijl het niet-strijdende
deel van de bevolking doorgaat met de algemene staking, aldus meldde
maandag de correspondent van Reuter uit Boedapest. Ondanks dreigemen
ten en oproepen van de Russen en de regering-Kadar vechten geïsoleerde
groepen opstandelingen door.
In Boedapest zijn maandag op straat pamfletten verspreid, waarin de
„Hongaarse jeugd, die de strijd voortzet" terugtrekking van de Russische
troepen en herstel van de regering-Nagy eist.
Gomoelka nu
naar Moskou?
Uit bronnen van de Westduitse in-
lichtigendienst wordt vernomen, dat
Rusland zijn militaire macht langs de
Russisch-Poolse grens heeft verdub
beld. Dit is een duidelijk gevolg van
de vrees, dei Rusland koestert ten
opzichte van de situatie in Polen.
Meer dajn 40 pantser- en volledig
gemotoriseerde infanteriedivisies,
waaronder zich elitetroepen van het
rode leger bevinden, zijn nu gesta
tioneerd langs de Poolse grens. De
Westdluitse inlichtingendienst legt dit
zo uit, d'at het Kremlin klaar staat
militair in Polen in te grijpen, als zijn
westerse buur onder leiding van de
regering van Gomoelka de liberali
satie te ver zou doorvoeren naar Rus
sische smaak.
De functionarissen van de inlich
tingendienst ontkenden echter berich
ten', dat de Russische troepen in Po
len of Oost-Duitsland zouden zijn
versterkt.
PRATEN OVER TERUGTREKKING?
Men verwacht te Warschau, dat
Gomoelka donderdag a.s., vergezeld
door premier Cyrankiewicz en zijn
voorganger Ochab, naar Moskou zal
vliegen voor het voortzetten der be
sprekingen met Kroestsjef, die 19 okt.
j.l. te Warschau begonnen zijn.
DOOR DE PUINHOPEN DER STAD.
Duizenden Hongaren lopen doel
loos in Boedapest rond tussen de ruï
nes van hun eens zo mooie stad. Zij
weigeren aan het werk te gaan en
negeren de Sowjet-tanks en -troepen
die overal in de hoofdstad op wacht
staan.
Tientallen mensen verdringen zich
voor aanplakbiljetten, waarop de
eisen van de arbeiders in de indus
trievoorstad Ujpest vermeld staan.
Deze arbeiders verklaren, dat zij
zullen staken tot de Sowjet-troepen
uit Boedapest teruggetrokken zullen
zijn en de regering-Nagy weer aan
het bewind is.
Verenigingen, die vrijwel alle Hon
gaarse intellectuelen vertegenwoor
digen, hebben maandag in een resolu
tie hun minimumeisen gesteld.
Zij willen, dat Hongarije een neu
traal land wordt, vrij van vreemde
overheersing, met een sociaal en eco
nomisch stelsel, dat gebaseerd is op
een democratisch socialisme, dat re
kening houdt met de Hongaarse tra
dities. De resolutie veroordeelde
vroegere eisen voor een meer-par-
tijenstelsel en vrije verkiezingen.
De LEVENSMIDDELENPOSITIE.
De Hongaarse regering heeft be
kend gemaakt, dat er geen rantsoe
nering van levensmiddelen ingevoerd
hoeft te worden en dat Hongarije hulp
van westelijke organisaties zal aan
vaarden, aldus meldt radio-Boeda-
pest.
De voedselsituatie zou in de afgelo
pen paar dagen als gevolg van de ge
troffen maatregelen verbeterd zijn,
aldus de radio. Er zijn genoeg voor
raden, doch de grote moeilijkheid
vormt het vervoer, dat grotendeels
gedesorganiseerd is.
Het Rode-Kruisconvooi, dat zondag
uit Oostenrijk vertrok, is maandag in
Boedapest aangekomen. Het konvooi
bestond uit 15 vrachtwagens, die meer
dan 60 ton levensmiddelen en medi
camenten brachten. Vandaag zou men
met de verdeling van de goederen
beginnen, onder toezicht van het in
ternationale Rode Kruis.
Radio-Boedapest heeft maandag een
regeringsbevel omgeroepen, dat alle
graanvoorraden in het gehele land in
beslag worden genomen en aan de
staatsvertegenwoordiger ter beschik
king moeten worden gesteld voor de
voedselvoorziening.
Gisteren waren in Boedapest alleen
de levensmiddelenwinkels open.
Slechts de gelukkigen slaagden er in,
na urenlang in de rij te hebben ge
staan, een stuk vlees te bemachtigen.
Het grootste deel van de bevolking
voedt zich met brood, aardappelen
en groente.
De verwoeste stad.
De verwoesting in de stad is on
voorstelbaar. Op de buitenboulevard
van Pest zijn bijna alle huizen kapot
geschoten of uitgebrand. Het station
Zuid in Boeda is vernield. Het plein
voor het station ligt vol met omver
geworpen spoorwagens, die de natio
nalisten als barricades gebruikt heb
ben. Boven verscheidene wijken van
de stad hing maandag in de heldere
november lucht een dichte stofwolk.
Overal in de stad is het bovengrond
se net van de tram kapot. De dra
den hangen tot op het plaveisel. Ka
potte tramrails steken tussen de
steenhopen uit. Overal liggen niet-
ontplofte handgranaten en patroon
hulzen.
Volgens onbevestigde berichten is
maandag nog gevochten op het in
dustrie-eiland Csepel, in de noorde
lijke voorstad Ujpest en de industrie
wijk Koebanja in het zuidelijke deel
van Boedapest. Maandagochtend
vroeg openden zware kanonnen het
vuur, doch het is niet bekend, waar
zjj stonden en wat het doel was.
TWINTIGDUIZEND HONGAREN
VLUCHTTEN.
Er komen elke dag nog steeds een
tweeduizend Hongaarse vluchtelingen
Oostenrijk binnen. De meesten hun
ner steken in het duister over de
grens, die zij langs eenzame landwe
gen of door akkers bereiken. Volgens
een officiële Weense schatting zijn
tot nu toe waarschijnlijk bijna twin
tigduizend Hongaarse uitgewekenen
Oostenrijk binnengekomen.
Radio-Boedapest heeft omgeroe
pen, dat de Hongaarse grenspatrouil-
les, die thans niet bij machte zin
de stroom van vluchtelingen naar
Oostenrijk in te dammen, mogelijk
zullen worden versterkt.
Een Oostenrijkse socialistische af
gevaardigde, Peter Strasser, die zon
dag j.l. uit Boedapest in Wenen is te
ruggekeerd verklaarde tegenover
verslaggevers, dat er een volslagen
wanorde in de Hongaarse hoofdstad
heerst.
„De Russen zijn niet in staat een
regering of een bestuur op touw te
zetten. Zij kunnen slechts met hun
tanks door de straten rijden en weg
versperringen oprichten", verklaar
de hij.
Strasser zei dat vele, tot oordelen
bevoegde inwoners van Boedapest
hem hadden medegedeeld, dat de hui
dige periode van betrekkelijke rust in
Hongarije, slechts een tijdelijk ka
rakter draagt.
„Zodra de mensen weer over le
vensmiddelen en ammuritie beschik
ken, gaar de poppen weer aan het
dansen. Men levert zijn wapens niet
in. Volgens sommigen kan over een
of twee weken een nieuwe opstand
worden verwacht", aldus Strasser
over zijn te Boedapest verkregen in
lichtingen.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van dinsdagavond tot s
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
MEER WIND.
Overwegend zwaarbewolkt met
later enige regen en aanvankelijk
plaatselijk mist. Zwakke tot ma-
tige, later aan de kust krachtige
wind in hoofdzaak tussen zuid-
west en west. Iets hogere tem-
peraturen.
14 Nov. zon op 8.onder 16.52.
Maan op 14.52; onder 3.26.
Hoogwaterstanden
14 Nov. v.m. n.m. 12.25.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uiur luiden:
lak heeft ana UNO-besluiten, die niet
in zdjm kraam te pas komen. Maar in
het Kremlin is men brutaal genoeg
om allerlei smoesjes vol te houden,
die de hele wereld doorziet.
Wij vrezen, dat de UNO weer eens
een demonstratie van machteloosheid
gaat geven, die maar nauwelijks ge
camoufleerd kan worden door het
„succes", dat zij in het Midden-Oos
ten behaald hebben en dat in wezen I deswil van de gehele mensheid voor en achter het IJzeren Gordijn. We zien de Paus"hier"ttidens riïn
maar een schijnsucces is. 1 toespraak. u J
Z. H. Paus Pius XII heeft zich* via radio Vaticaanstad tot de wereld gericht om een beroep te doen op de vre-
flfSJWÏI van dp irphplp mpnchpid vnnr on ophtpp ITinvan <if. j. nT
STOCKHOLM
geheel bew.
—1 C.
OSLO
nevel
0
KOPENHAGEN onbew.
o
ABERDEEN
geheel bew.
7
DUBLIN
zwaar bew.
8
LONDEN
mast
3
AMSTERDAM
nevel
6
BRUSSEL
mist
4
PARIJS
zwaar bew.
6
BORDEAUX
nevel
4
GRENOBLE
nevel
5 H
NICE
geheel bew.
11
BERLIJN
nevel
1
FRANKFORT
geheel bew.
8
MüNCHEN
nevel
2
ZüRIOH
nevel
6
GENèVE
zwaar bew.
7
LOCARNO
geheel bew.
1
WENEN
nevel
3
INNSBRUCK
nevel
4
ROME
regen
14
MALLORCA
regen
8
Westelijke wind
Een zwak storingsgebied, dat voor
namelijk maandagmorgen in ons land
plaatselijk nog enige regen bracht,
trok tamelijk snel in zuidelijke rich
ting weg. Het werd gevolgd door een
nog in betekenis toenemende rug van
hoge luchtdruk boven het Noordzee
gebied. De uitbreiding hiervan gaf
gedurende de avond en nacht aanlei
ding tot opklaringen, tijdens welke
ziioh op uitgebreide schaal mist en
laaghangende bewolking vormde.
Deze rug van hoge luchtdruk zal
in de nacht van dinsdag op woens
dag ons land in zuidelijke richting
passeren. Inmiddels breidt de in
vloedssfeer van een depressiegebied
bij IJsland zich over Schotland naar
het Noordzeegebied uit. Dit doet de
regenkansen in ons land morgen weer
toenemen. De wind draait daarbij
naar westelijke richtingen en neemt
geleidelijk wat in kracht toe.
Korreltje
Het leven is te kort om slechte boe
ken te lezen.