Groot tumult in Britse Lagerhuis
Na luchtslag van 2 dagen naderen Brits-
Franse zeestrijdkrachten 't Suez-kanaal
ISRAEL VEROVERT HET SCHIEREILAND SINAII
Assemblée der V. N. dringt aan op
onmiddelijk staken van het vuren
De strijd tekende het gelaat van Hongaarse held
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1956
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Het Israëlische leger meldt heden,
dat in Midden-Sinai de opmars van
Israëlische eenheden voortduurt. Ver-
I der wordt gezegd, dat centrale pun
ten in het Negebgebied door talrijke
Egyptische commandotroepen zijn
aangevallen. Een aantal voertuigen
en bevloeiingsbuizen werd opgebla
zen. Aan de overige grenzen was het
rustig.
CAMERA S
(Advertentie)
r HET 'GEZICHT* VAM HET MIDDEN OOSIHV
Olievelden
Bnhse basis
Amerikaanse basis
i i Qefl me. ner wesren Dezirfm
A Arabische Lig*
Onder Egyptische leiding gesloten
ill-viViiijAli militaire verdragen gericht- Legen
deWesLerse invloed
DE EGYPTENAREN ZOUDEN IN
WANORDE TERUGTREKKEN
Britse en Franse vliegtuigen en oorlogsbodems zijn woensdagmiddag om
tien over half zes Nederlandse tijd begonnen met een bombardement op
Egyptische militaire doelen.
Vandaag naderen Franse en Britse vlootstrijdkrachten zowel van de Mid
dellandse Zee als van de Golf van Suez uit het Suezkanaal.
Alle scheepvaart door het Suezkanaal is geblokkeerd als gevolg van het
tot zinken brengen van een Egyptisch fregat door het Frans-Britse lucht
bombardement.
President Nasser heeft donderdag voor geheel Egypte de staat van beleg
afgekondigd. Hij is thans militair gouverneur-generaal over het land.
Een Egyptische woordvoerder bij de V.N. heeft donderdag verklaard, dat
Egypte zich beschouwt als zijnde „in staat van oorlog' met Frankrijk en
Engeland.
OP HET SCHIEREILAND 3INAI.
Wat het strijdtoneel in .de Sinai-
woestijn betreft, is in Tel Aviv don-
deravond officieel bekend gemaakt,
dat de Israëlische troepen het gebied
van Gaza geheel ingesloten hebben.
De Israëlische troepen hebben don
derdag El Arisj, dat aan de kust van
de Middellandse Zee tussen Gaza en
de Nijldelta ligt, bereikt.
•Volgens het Israëlische radiostation
te Jeruzalem trekken de Egyptenaten
in het gebied van El Arisj zich in
wanorde terug.
De Israëlische troepen worden ge
steund door de luchtmacht De Egyp
tische luchtmacht speelt een slechts
onbetekenende rol in de strijd.
Volgens de Israëliërs heeft presi
dent Nasser persoonlijk de algemene
terugtocht gelast.
De Egypt >naren laten het grootste
deel van hun uitrusting in de steek.
De Israëliërs hebben .o.m. een hon
derdtal tanks, merendeels van Russi
sche en Tsjecho-Slowaakse makelij,
buitgemaakt.
Een deel van het Egyptische leger
op het schiereiland is geliquideerd,
een ander deel gevangen genomen en
de rest tracht in de richting van het
Suezkanaal te vluchten.
De Britse admiraliteit heeft woens
dagnacht bekend gemaakt, dat de
Britse kruiser „New Foundland" in
de Golf van Suez en Egyptisch fre
gat tot zinken heeft gebracht
De „New Founland" heeft overle
venden van het fregat aan boord ge
nomen.
BOMMEN OP CAIRO?
Volgens het Egyptische hoofdkwar
tier in Cairo hebben Britse vliegtui
gen Alexandrië, Cairo, Port Said en
Ismailia aangevallen. Van officiële
Britse zijde heeft men echter de aan
val op Egyptische steden ontkend en
verklaard dat alleen militaire doelen
zijn aangevallen.
De bedoeling van het luchtoffen-
sief is de Egyptische luchtmacht uit
te schakelen. Deze eerste fase van
de militaire operatie gaat vooraf aan
de inschakeling van parachutisten en
luchtlandingstroepen, die de voorhoe-
aangevallen wordt door een Ara
bisch land, zal het terugslaan, maar
het zal niet de eerste zijn om aan te
vallen, aldus de verklaring.
VERBITTERING IN AMERIKA.
In alle lagen van de Amerikaanse
regeringswereld heerst onverholen
verbittering over het feit, dat de En
gels-Franse beslissing om de Suezzöne
te bezetten, genomen werd buiten de
Ver. Staten om. Onverbloemd ver
klaart men, dat het bondgenootschap
Deze steen- en zandheuvels vormen
de Sinai-woestijn, waar het nu tot
een treffen tussen Israëlische en
Egyptische troepen is gekomen. De
barre vlakte wordt slechts op enkele
plaatsen opgefleurd met wat groen
bij een der oases.
met Frankrijk en Engeland „onder de
zwaarste druk" in zijn geschiedenis
staat.
Naar in Washington vernomen
wordt, zijn Eisenhower en Dulles
„buitengewoon ontstemd" over wat
in ambtenlijke kring in Washing
ton wordt beschouwd cis een „door
gestoken kaart" van Engeland,
Frankrijk en Israël: de in het geheim
voorbereide plotselinge invasie door
Israël en de Engels-Franse stappen
voor een bezetting van de kanaal-
zóne.
Het is op het ogenblik niet de be
doeling van Amerika, dat de mili
taire hulp aan het Ver. Koninkrijk
en Frankrijk wordt stopgezet. Een
hoge functionaris van het Ameri
kaanse ministerje van Defensie heeft
medegedeeld, dat het vraagstuk op
het ministerie van Buitenlandse Za
ken besproken wordt, maar dat niet
de bedoeling bestaat de NAVO mili
tair te verzwakken.
Amerikaanse
resolutie aanvaard
De Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties is donderdagavond
in bijzondere zitting bijeengekomen
ter bespreking van het conflict in
het Midden-Oosten.
Met 62 tegen 2 stemmen (Frank
rijk en Engeland) werd besloten de
dinsdag in de Veiligheidsraad door
Engeland en Frankrijk getorpedeerde
Amerikaanse resolutie op de agenda
te plaatsen. Daarin wordt aange
drongen op een staking van het vu
ren in Egypte, terugtrekking der Is
raëlische troepen en niet-inmenging
door andere landen.
De volgende landen onthielden
zich van stemming: Nieuw-Zeeland,
Turkije, Nederland, Australië, Zuid-
Afrika, Israël, België en Luxem
burg.
De eerste spreker was de Egypte
naar Omar Loufti. Hij zei, dat de be
zetting van Egypte doo?de Britten
in 1822 door hen ook „een tijdelijke"
maatregel werd genoemd. Zij had
echter 74 jaar geduurd.
Loefti zei dat er donderdag 21
luchtaanvallen zijn gedaan, negen op
de vormen van de infanterie en de Cairo en de rest op Ismailia, Port
pantsertroepen.
EGYPTE NIET UIT VER. NATIES.
President Nasser heeft donderdag
op een kabinetsvergadering ontkend,
dat Egypte overweegt zich uit de
Ver. Naties terug te trekken, zo
meldt radio-Cairo. „Dat bericht is
absoluut onwaar", zo zei hy.
JORDANIë BREEKT MET
FRANKRIJK.
De Jordaanse regering heeft don
derdag bekend gemaakt, dat zij beslo
ten heeft de diplomatieke betrekkin
gen met Frankrijk te verbreken en
haar nieuwe ambassadeur te Parijs en
diens staf terug te roepen.
De Jordaanse regering heeft Enge
land meegedeeld, dat zij niet zal toe
staan, dat de Jordaanse luchtmacht
basis door de Britse luchtmacht tegen
Egypte.
ISRAËLISCHE REGERINGS
VERKLARING.
„Israël zal tegen geen andere aan
grenzende staat ten strijde trekken",
aldus heeft de Israëlische regering
donderdag te Tel Aviv verklaard.
Israël wenst met zijn Arabische
buurlanden in vrede te leven. Als het
Said, Suez en Alexandrië. Hij ver
zocht de Assemblée de aanvallers te
veroordelen en een einde aan de
agressie te maken.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Dulles heeft er op
aangedrongen, dat de Verenigde Na
ties om een onmiddellijk „staakt het
vuren" in het Midden-Oosten zouden
verzoeken en in spoedzitting verga
derd zouden blijven totdat er gehoor
aan is gegeven.
Hy diende vervolgens de Ameri
kaanse resolutie in, waarin wordt
aangedrongen op een staking van het
vuren in Egypte, terugtrekking der
Israëlische troepen, niet-inmenging
door andere landen en het doen van
stappen voor de heropening van het
Suezkanaal en het herstel van de
vrije doorvaart.
Dulles eindigde zijn betoog met te
zeggen: „Ik geloof dat het eerste
punt is zo snel mogelijk een eind te
maken aan de strijd opdat het niet
een zware brand wordt, die ons allen
bedreigt. Hetgeen niet buiten de mo
gelijkheden ligt".
Op een door Turkije ondersteund
verzoek van de Nieuw-Zeelandse ge
delegeerde besloot de Assemblée met
57 tegen 2 stemmen (en tien ont
houdingen) dat men niet op staande
voet over de Amerikaanse resolutie
zou stemmen, maar eerst enige voor-
en tegenstanders zou aanhoren. „Ook
ai is het laat; is het niet het ogenblik
om overhaast te handelen", zei de
Nieuw-Zeelandse afgevaardigde.
Verscheidene afgevaardigden voer
den daarna rsog het woord.
Tenslotte heeft de Algemene Ver
gadering met zeer grote meerderheid
de Amerikaanse resolutie aangeno
men, waarin wordt aangedrongen op
een onmiddellijke staking van het
vuren in Egypte. Zij spreekt haar
ernstige bezorgdheid uit over de
Britse, Franse en Israëlische militaire
operaties.
De resolutie werd aanvaard met
64 tegen 5 stemmen (Groot-Brittan-
nië, Frankrijk, Nieuw-Zeeland, Aus
tralië en Israël).
Zes landen onthielden zich: Neder
land, België, Canada, Laws, Portugal
en Zuid-Afrika.
Meerderheid keurt Edens optreden goed
Felle taal van
oppositie
In de zitting van het Britse Lager
huis is het donderdag bij de behan
deling van de kwestie van het Mid
den-Oosten zo'n tumult geweest, dat
geen spreker zich verstaanbaar kon
maken.
Tevergeefs trachtte de voorzitter,
Morrison, het Huis te brengen tot het
debat over de socialistische motie
van afkeuring inzake het Britse be
leid in het Midden-Oosten. De oppo
sitie wilde echter eerst van de rege
ring weten, of zij Egypte de oorlog
heeft verklaard. Eden weigerde hier
op te antwoorden.
De oppositie voerde aan, dat leden
van de Britse land-, zee. en lucht
macht strijd voeren. Als zij zonder
dat de oorlog is verklaard in handen
vallen van degenen die aangevallen
worden, hebben zij geen berscher-
ming.
Leden van de oppositie, die op de
banken stonden, riepen naar premier
Eden en zijn ministers: „Treedt af,
treedt af".
Nadat de zitting een half uur ge
schorst was geweest, begon het de
bat over de socialistische motie van
afkeuring jegens de (conservatieve)
regering. James Griffiths verklaarde
namens de oppositie dat de Britse
actie tegen Egypte een schending
van de Engelse verplichtingen jegens
de Verenigde Naties was.
Hierop nam Eden het woord. „Wij
hebben geen oorlog verklaard. De
Geneefse overeenkomst inzake de
behandeling der krijgsgevangenen
geldt voor elk conflict, dat met de
wapens wordt uitgevochten. Daarom
is zij zowel voor dit conflict, als in
dertijd voor de Koreaanse oorlog, van
kracht.
In Korea is, vanuit technisch oog
punt bezien, nimmer sprake geweest
van een oorlog. Hetzelfde geldt nu
voor Egypte.
De Egyptische en de Israëlische re
gering hebben beide de overeenkomst
van Genève getekend en wij achten
ons dan ook gerechtigd van haar de
behandeling deelachtig te worden,
waarin de conventie voorziet".
„Wat wij thans in Egypte doen, is
in feite een politie-actie. Wij zullen
geen ogenblik langer blijven, dan
noodzakelijk is. Wij willen niet met
geweld een oplossing yinden voor het
Egyptisch-Israëlische geschil, voor
het Suezkanaalvraagstuk, of voor
welk ander geschil in het Midden-
Oosten ook.
Indien de Verenigde Naties bereid
gebied te handhaven, over te nemen,
zal niemand daar meer mee ingeno
men zijn dan wij", aldus Eden.
Onder geestdriftige toejuichingen
van de conservatieve Lagerhuisleden
besloot de premier: „De Britse en de
Franse regering menen, dat zij niet
anders konden handelen, dan zij ge
daan hebben.
Wij blijven bij onze eens genomen
beslissing en wij zullen haar uitvoe
ren ook".
De door de socialistische oppositie
ingediende motie van afkeuring, is
tenslotte men 324 tegen 255 stemmen
verworpen.
Ook het Britse Hogerhuis heeft, na
een debat, de Britse actie tegen
Egypte met 82 tegen 30 stemmen
goedgekeurd.
De olie-voorziening
in West-Europa
De „New York Times" verneemt
uit Washington, dat de Amerikaanse
regering haar plannen om Engeland
en Frankrijk van olie te voorzien,
voor het geval de olieaanvoer van
deze landen met het Nabije Oosten
wordt afgesneden, heeft opgeborgen.
Functionarissen van de Amerikaanse
regering vermijden zorgvuldig ieder
officieel commentaar op deze plan
nen, maar officieus geven zij toe, dat
Frankrijk en Engeland het voorwerp
zijn van een „zachte zeniiwenoorlog"
ten aanzien van de kwestie van de
olievoorziening door de Verenigde
Staten, aldus de „New York Times'
Het blad herinnert eraan, dat na
de nationalisatie van het Suezkanaal
door Egypte Washington plannen
heeft opgesteld om West-Europa zo
nodig dagelijks 500.000 vaten (bar
rels) olie per dag uit de Verenigde
Staten te leveren. Er zou woensdag
eerf bijeenkomst worden gehouden
van de noodcommissie, die na de na
tionalisatie van het Suezkanaal was
opgericht om plannen voor de Euro
pese olieyoorziening uit te werken
Deze bijeenkomst is echter afgelast
en olie-exporteurs is de raad gegeven
af te wachten.
Oproep van radio Cairo.
Radio-Cairo heeft vanmorgen in
een uitzending bestemd voor de ar
beiders van alle Arabische landen,
zonder uitzondering, dezen aange
spoord tot het vernielen van de olie
buizen die door hun landen lopen,
het saboteren van alle olie-installa
ties en het onbruikbaar maken van
zijn t.z.t. de taak, om de vrede in dit alle vijandelijke vliegvelden.
In de strfld om de door Russische troepen bezette Kflian- kazerne In Boedapest werden de Hongaarse opstande
lingen-troepen aangevoerd door kolonel Pal Maleter, die zich tijdens de strijd zo dapper gedroeg, dat hij de bij
naam „de held van Boedapest" kreeg. Maleter is thans benoemd tot vice-minister van de nationale defensie in
de opstandelingen-regering. De foto toont de moedige kolonel (tweede van reehts), het gelaat door de strijd
getekend, te Boedapest in gesprek met westelijke cor respondenten, die hij een sober reiaas van de strijd deed.
Moskou vraagt
Bandoeng-conferentie
De Sovjet-Unie heeft gisteren aan
gedrongen op het onmiddellijk bijeen
roepen van een conferentie van de
Bandoenglanden om een wapenstill
stand in Egypte en terugtrekking van
alle buitenlandse troepen van Egyp
tisch grondgebied te eisen.
Het Russische voorstel was vervat
in een boodschap van premier Boel-
ganin aan premier Nehroe van India
en in een sortgelijke nota van presi
dent Worosjilov aan president Soe
karno van Indonesië.
De perschef van de Russische re
gering, Iljitsjef, die dit bekend maakt,
te, deelde tevens mee, dat Boelganin
gisteren een brief aan president
Eisenhower heeft gezonden, waarin
hij over Egypte sprak. Iljitsjef maak
te niet bekend of de So* jet-Unie aan
een eventuele conferentie van de
Bandoenglanden zou deelnemen.
Internat, politiemacht
voor Midden-Oosten
De Verenigde Staten en Canada
hebben vrijdag hun steun verleend
aan een Brits voorstel om de Ver
enigde Naties een internationale poli
tiemacht naar het Midden-Oosten te
laten zenden, die in afwachting van
een permanente regeling de vrede in
dat gebied moet bewaren.
De Canadese minister van buiten
landse zaken, Lestor Pearson, zei in
de Algemene Vergadering in een toe-
lichting op zijn onthouding bij de
stemming over de Amerikaanse re
solutie, dat zijn land een aanbeveling
had gewenst, waarin de secretaris
generaal opdracht krijgt met de le
den der Verenigde Naties regelingen
te treffen voor de vorming van een
„waarlijk internationale vredes- en
politiemacht", die de vrede aan de
grenzen in het Midden-Oosten be
waart, in afwachting van de uitwer
king van een politieke regeling.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, John Foster Dulles,
schaarde zich achter Pearson.
De droom van
Soekarno
Wéér heeft Soekarno aangedron
gen op opheffing van alle politieke
partijen. Hij sprak ditmaal voor een
congres van Indonesische onderwij
zers.
Na de opheffing zou er gekozen
kunnen worden tussen een „eenpartij-
systeem", een „massa-beweging" of
een „meerpartijenstelsel".
„Ik wil de democratie niet afschaf
fen en ik wil gen dictator worden",
zei Soekarno: „Ik heb de ziel van een
democratische liberalist en ik wens
geleide democratie."
Hy beval het vormen van kaders
aan, zoals hij tijdens zijn reis door de
communistische staten had gezien.
Afkeuring van de pers.
De meeste Indonesische bladen te
Djakarta spreken hun afkeuring uit
over wat zij noemen Soekarno's
droom" van afschaffing van het
systeem der politieke partijen in In
donesië.
De „Doeta Masjarakat" (Orth.
Moh.) vraagt zich af, hoe Soekarno
er toe kon komen alle politieke par
tijen te „begraven". Volgens dit blad
ware het beter geweest als de presi
dent had voorgesteld, dat de partijen
zich zouden hebben verenigd op een
gezamenlijk nationaal programma.
De „Republik" (onafh.) schrijft
dat het voorstel van de president
neerkomt op het buiten werki g
stellen van de constitutie en dat de
resultaten van de verkiezingen zon
der meer worden weggevaagd.
De „Merdeka" (onafh.) schrijft:
„Wil Soekarno een enkelvoudige par
tij, zoals de Kwon Min Tang, die ten
slotte ook haar noodlot tegemoet is
gegaan? Of wil hij een systeem zo
als in de „volksdemocratisch landen"
in Oost-Europa, dat een contra-revo
lutie in het leven heeft geroepen?"
PRINS BERNHARD UIT
NEW YORK VERTROKKEN.
Prins Bernhard is in de nacht var»
donderdag op vrijdag per K.L.M. naar
Amsterdam vertrokken. De prins is
twaalf dagen in de Verenigde Staten
geweest.
