©e£eidöe(Bou4ant
Een herhaling van Poznan
in Oost-Duitsland?
Nieuw Poznan
in O.-Duitsland?
RODE POLITIE OMSINGELDE
DE FABRIEKEN
VERWARDE
HEKSENKETEL
Nobelprijs geneeskunde
voor hartspecialisten
Siaitte „£ifttna&te%" toch in zee?
Ook de Belgen gaan
naar de Zuidpool
Meuwuia ffiauman ten paieize yeuddetd
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
VRIJDAG 19 OKTOBER 1956
48ste JAARGANG No. 13936
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.55 p. w-, f2.35 p. mnd., f7,— p. kwart. Franco p.p. f7.40 Advertenties: 17ct.p.m.m. Telefoontjes 1.50
Arbeidsonrust in verscheidene steden
De Oostduitse regering heeft in allerijl noodmaatregelen moeten nemen
om te voorkomen dat een golf van ontevredenheidsstakingen in de Oost
duitse industriestad Maagdenburg omslaat in onlusten, aldus berichten, die
gisteren in West-Berlijn zijn ontvangen. Wel heeft de Oostduitse radio gis
teren met stelligheid tegengesproken, dat in Maagdenburg of andere Oost
duitse steden stakingen zijn uitgebroken, doch in West-Berlijn werd in de
loop van de dag van verschillende zijden het bericht, waarmee het Westber-
lijnse blad Der Tag gisterochtend het eerste kwam, bevestigd.
FABRIEKEN OMSINGELD.
Volgens het anti-communistische
comité van vrije juristen beschikt de
ze organisatie over verklaringen van
inwoners van Maagdenburg, waarin
wordt gezegd dat ten minste vier gro
te industrieën zijn omsingeld door
politietroepen „teneinde een tweede
Poznan te voorkomen". Hoewel een
aantal arbeiders in verhoor is geno-
IVAT ER EEN GEVAARLIJKE
spanning heerst in het Midden-
Oosten, weet iedereen te vertellen,
maar de samenhang van het hele net
werk van spanningen is minder dui
delijk.
Er zijn op het ogenblik twee knel
punten en dat. zijn: het Suez-kainaal-
probleem, ontstaan door de bruiuske
naastingsmanoeuvre van president
Nasser van Egypte, en de grensge
vechten tussen Israël en Jordanië.
De naasting van het Suez-
0 kanaal is een uitvloeisel van
Nassers streven om een lei
dende rol te spelen in de wereld van
men, zouden er nog geen arrestaties
zijn verricht.
Uit andere bron komen berichten
dat ook arbeidersonrust bestaat in de
steden Erfurt en Chemnitz (thans
Karlmarxstad geheten). In het oor
spronkelijke bericht van Der Tag
wordt gezegd dat tweeduizend poli
tiemannen als versterking naar Maag
denburg zijn overgebracht.
Volgens de in West-Berlijn ontvan
gen berichten hebbgn arbeiders van
de Karl Marxfabrieken in Maagden
burg, waar zware machines worden
gefabriceerd, het werk neergelegd
uit protest tegen een verhoging van
de arbeidsnormen zonder loonsverho
ging-
Van de Karl Marxfabriek sloeg de
onrust over naar drie andere indus
trieën. De Ernst Thaelmannfabrieken
in Maagdenburg zouden thans geheel
stilliggen en omsingeld zijn door po
litietroepen. De directie van de Karl
Marxfabriek zou reeds hebben aange
boden af te treden.
Het Suez-kanaal
IJit diplomatieke bron is donder
dag in New York vernomen, dat de
secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, Dag Hammarskjoeld, wel
licht binnenkort naar Genève zal
het Midden-Oosten en Jordanië is j gaan voor pogingen om verdere be-
eén van de Arabische landen, welke
het lijdend voorwerp is van het
touwtrekken tussen het Westen en
Egypte om de invloed.
Zo hangt het één met het ander
samen.
Men 'herinnert zich, dat er een ver
bod van Bagdad bestaat, dat de lan-
dien Turkije, Irak, Iran en Pakistan
verbindt met de Westerse politiek,
want Engeland is er bij betrokken en
bovendien is Turkije een Navo-bond-
genoot. Jordanië is niet aangesloten
'bij het Bagdad-pact, maar was tot
voor kort m de Britse invloedsfeer
ingeschakeld. Thans is het land ver
deeld: de koning en zijn regering
zijn Westers georiënteerd, maar er is
een sterke pro-Egyptische stroming,
waaraan o.a. ook het Jordaanse leger
meedoet, sinds de vermaarde Engels
man Glubb Pasja als opperbevelheb
ber is afgezet. De tegenwoordige op
perbevelhebber Ali Abu Nluwar is
een groot bewonderaar van Nasser.
Van deze verdeeldheid proberen zo
wel Egypte als Irak gebruik te ma
ken; Irak heeft n.l. ook al aspiraties
om in de Arabische wereld de toon
aan te geven, een streven waartegen
Enig-eland weinig bezwaar heeft, ge
zien de Westerse instelling van Irak
en de Britse rancune tegen Nasser.
Nu is deze laatste spanning plot
seling toegespitst door de recente ver-
geldingsaanvallen van Israël, welk
land behalve t.o.v. vam Jordanië ook
t.o.v.' Egypte in staat van oorlog leeft.
Het logische gevolg van deze Israë
lische gewelddaden is, dat de stem
ming in Jordanië tot kookpunt stijgt
en de pro --Egyptische s troming aan
invloed wint. De Jordaanse regering,
die niet in Nassers vaarwater wil ge
raken en in een hervattnig van de
strijd tegen Israël geen heil ziet, loopt
ernstig gevaar. In die penibele toe
stand roep koning Hoessein van Jor
danië de hulp in van zijn neef Feisal
van Irak en deze zendt troepen naar
de grens. Het was de bedoeling, dat
zij die grens ook zouden oversteken,
hetgeen gewenst werd door koning
Hoessein en de instemming had van
Engeland. Maar nu gingen heel
merkwaardig zowel Egypte aLs
Israël in koor protesteren; Egypte
omdat het z'n rivaal Irak niet in het
Jordaanse land wil ziien en Israël om
dat het van de Iraakse soldaten een
versterking van het Jordaanse oor
logspotentieel vreest. Israël waar
schuwt, dat 'het een eventuele intocht
van Iraakse troepen in Jordanië als
een schending van de wapenstilstand
zal opvatten en als een daad van
agressie, welke op haar beurt weer
een Israëlische aanval zoiu recht
vaardigen. Maar in dat geval za'. Jor
danië de hulp mv- epen van Engeland,
- dat daartoe krachtens verdrag ver-
pi iirht is. Voorlopig blijven de Iraakse
soldaten nu op eigen grondgebied
Zo balanceert de vrede in het Mid
den-Oosten thans op de scherpe kant
van het mes, en er is maar één licht
punt, n.1. dat zowel Engeland als
Amerika en ook Frankrijk stevig van
p'an zijn, zich te keren tegen elke
staat in het Midden-Oosten die het
t' t een daad van agressie zou willen
laten komen. Hopenlijk heeft de Ara
bische wereld zoveel ontzag Voor deze
drie. dat zij haar oren dicht stopt voor
de ophitserij en het aanbod van wa
penleveranties van de kant van Mos
kou.
sprekingen tussen Engeland, Frank
rijk en Egypte over de Suezkwestie
te organiseren.
Volgens de Londènse „Times" is de
Deense consul-generaal in New York,
Eyvind Bartels, donderdag door de
bestuursraad vani de vereniging van
gebruikers van het Suezkanaal geko
zen als administrateur van de orga
nisatie.
Klandestiene wapens
voor Algerië
Voor de Algerijnse kust hebben de
Fransen woensdag een jacht aange
houden met 70 ton wapens, bestemd
voor de opstandelingen in Algerië en
afkomstig uit Egypte.
Van gezaghebbende Franse zijde
wordt verklaard, dat hiermee bewe
zen is, dat Egypte de opstand steunt.
Volgens een eerste schatting ver
tegenwoordigen de wapens een waar
de van zes miljoen gulden. Zij zijn
uit verschillende landen afkomstig en
gedeeltelijk, nieuw. Er zijn automati
sche geweren van het laatste type uit
Italië bij en Britse geweren en bren-
guns.
Volgens een latere mededeling van
officiële zijde zijn de inbeslaggeno-
men wapens en munitie voldoende om
er vier tot vijfduizend opstandelin
gen mee te bewapenen. Het schip is
in de Soedan geregistreerd.
RUSSISCHE TROEPEN IN POLEN
VERDUBBELD?
In alle stilte hebben de Russen de
laatste tijd hun veiligheidsmaatrege
len in Polen aanzienlijk versterkt, zo
heeft de werkgemeenschap van Duit
se wetenschappelijke werkers giste
ren in Göttingen bekendgemaakt.
De sterkte van de Russische troe
pen is meer dan verdubbeld, zo ver
nam de werkgemeenschap uit Poolse
bron.
Prins Bernhard
naar Dulles
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, John Foster Dulles,
zal op 23 oktober prins Bernhard be
groeten bij de plechtigheid van de
uitreiking van de Willem de Zwijger-
prijs in Washington.
Functionarissen te Washington, die
te maken hebben met de betrekkin
gen tussen Nederland en de Verenig
de Staten, geloven dat door de ont
moeting tussen de minister en de
Prins de ontstemming in Nederland
over de mislukte onderhandelingen
over nieuwe KLM-routes zal worden
weggenomen.
De Prins zal door de Nederlandse
ambassadeur, dr. van Roijen worden
ingeleid.
De weg naar
het hart
Twee Amerikanen en een Duitser
hebben gisteren gezamenlij. de Nobel
prijs voor geneeskunde 1956 gekre
gen. Hun verdienste is, dat zij een
eenvoudige methode hebben gevon
den om het inwendige van het leven
de menselijke hart in kaart te bren
gen.
De winnaars zijn de artsen André
Fè Cournand (61) en Dickinson W.
Richards jr. (61) beiden van de Uni
versiteit van Columbia, en Werner
Forssman (52) uit Bad Kreuznach in
West-Duitsland. Voor hun bijdrage in
de strijd tegen hartkwalen zullen de
drie geleerden te zamen een bedrag
van 150.000 gulden ontvangen.
Door de prijs aan deze*drie geleer
den te geven (ieder krijgt een derde
deel) heeft het instituut kennelijk de
strijd van de wetenschap willen aan
moedigen tegen de rampspoedige ver
spreiding van hartzieketen.
Forssmann was tijdens de oorlog
officier van gezondheid in de Duitse
Wehrmacht en diende in Rusland en
Noorwegen. Cournand en Richards
werden al jaren geledèn genoemd
voor de Nobelprijs.
Gedurende het recente cardiologie-
congres in Stockholm werd het be
lang van hun werk opnieuw onder
streept en geloofd wordt dat de een
stemmige lof voor hen de doorslag
heeft gegeven.
Hartcatheterisatie het binnen
brengen van een plastic of rubber-
naald in het hart door een ader
werd in 1929 uitgevonden door de
toen 25-jarige Forssmann en het bleek
het antwoord te zijn op eeuwenlan
ge vragen hoe een veilige manier ge
vonden kon worden om de toestand
van het hart te bepalen.
Hij probeerde het bij zichzelf.
Toen hij niet de minste steun kreeg
van zijn collega's in de chirurgische
kliniek Eberswald bij Berlijn, bracht
hij een geoliede catheter zijn eigen
hart binnen en liep twee trappen op
naar de röntgenafdeling van de kli
niek, nog steeds met de naald in zijn
hart, en liet een röntgenfoto van zijn
hart maken, om te bewijzen dat de
catheter de 65 centimeter van zijn
arm en door de ader van zijn hart
was gegaan.
Hij deed dit verscheidene malen,
doch ondervond de oude waarheid
dat een profeet niet geëerd wordt in
eigen land. Zijn collega's noemden
hem een „circusartiest".
De kritiek moe schakelde Forss
mann op urologie over en thans heeft
hij een algemene praktijk te Bad
Kreuznach.
Anderen zetten het werk voort.
Nadat Forssmann zijn belangstel
ling verlegd had, gebeurde praktisch
niets op het gebied van hartcathete
risatie en die techniek werd als eer
chirurgische curiositeit beschouwd,
uit vrees dat ze gepaard kon gaan
met de vorming van thrombi.
In het midden der dertiger jaren
echter kwamen twee New Yorks<
doktoren, Richards en de in Frank
rijk geboren Cournand bij de bestu
dering van de bloedsomloop het werk
van Forssmann tegen. Zij probeer
den zijn methode op apen en in 1941
maakten zij een verbeterde techniek
bekend, waarbij de risico's
trombi waren uitgeschakeld.
Met Cournand en Richards in een
leidende rol in de research, ontwik
kelde hartcatheterisatie zich tot een
superieure methode voor hartonder-
zoek, de doktoren in staat stellend
duizenden succesvolle operaties uit te
voeren. De catheteri6atie kan thans
worden uitgevoerd hetzij via aderen
Nog gaat het zoeken voort naar het Amerikaanse troepenvliegtuig, van het
type „Liftmaster", dat vorige week woensdag tijdens een vlucht van Laken-
heath in het Engelse graafschap Suffolk naar de Azoren met 59 Amerikaan
se militairen aan boord spoorloos verdween. De meeste reddingsploegen heb
ben echter hun actieviteiten reeds gestaakt. Op de bovenste foto bekijken
mannen van de Amerikaanse luchtmacht op de RJY.F.-basis St. Mawgan
Cornwall een Amerikans model rubber-reddingsvlot, dat tijdens het
oY'door directe" doorboring van bet opsporingswerk voor de Spaanse kust in zee werd gevonden. Op de onderste
hart. Enig risico blijft bestaan, doch foto ziet men het onderzoeken van een van de twee vliegtuigwielen, die
normale patiënten ondervinden alleen door een tankschip uit zee werden opgehaald, op dezelfde basis. Men ver
lichte hoofdpijn na afloop. inoedt, dat vlot en wielen van de „Liftmaster" afkomstig zijn.
In
geofysische jaar
Zestig jaar na de expeditie van de
„Belgica" van commandant Adrien
de Gerlache zullen 15 Belgen onder
het bevel van zijn zoon Gaston de
Gerlache nogmaals de nationale vlag
gaan planten in het Zuidpoolgebied.
De expeditie vormt een onderdeel
van het internationale geofysische
jaar.
Zoals bekend heeft de internatio
nale raad van wetenschappelijke ver
enigingen onder de naam- „Interna
tionaal geofysische jaar" voor 1957
'58 een omvangrijk program van ge
lijktijdige waarnemingen in de ge
hele wereld met betrekking tot de
Donderdagmiddag hebben H.M. de Koning en Prins Bernhard de heer en mevrouw Bouman op het paleis Soest-
dijk in audiëntie ontvangen. Hierbij heeft de Koningin de versierseleit van ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw aan mevrouw M. S. BoumanVan den Berg overhandigd. Op de foto ziet men (v.l.n.r.)de heer H. Bou
man, H.M. de Koningin, mevrouw AL SBoumanVan den Berg en Prins Bernhard.
geofysische wetenschap opgesteld.
Een zeer bijzondere stelselmatige po
ging wordt gedaan in het Zuidpoolge.
bied, dat nog grotendeels onbekend
gebied is en een oppervlakte heeft,
gelijk aan de Verenigde Staten en
Europa samen.
België's aandeel in de aardrijkskun
de en wetenschappelijke ontdekking
van de Zuidpoolgebieden heeft op
aandringen van het ministerie van
openbaar onderwijs de regering er toe
aangezet, een nieuwe expeditie aan te
moedigen en haar een lu-ediet van 40
miljoen toe te kennen.
Het doel van de expeditie is voor
alles van wetenschappelijke aard. De
Belgische basis zal bij de buitenland
se, in het Zuidpoolgebied gevestigde
basisinrichtingen aansluiten om sa
men het program van waarnemingen
op het gebied van de weerkunde,
ionosfeer, het aardmagnetisme, de
poollichten, de zwaartekrachtmeting
en de gletsjerkunde af te werken.
Een Amerikaans marinevliegtuig
van het type Neptune is donderdag
in het Zuidpoolgebied neergestort.
Daarbij zijn drie bemanningsleden
om het leven gekomen en vijf ge
wond. Het toestel had uitrusting
stukken aan boord voor de volgende
Amerikaanse Zuiidpool-expeditie.
Wisselvallig
Tengevolge van een krachtige de
pressie-activiteit op de Oceaan zijn
polaire luchtmassa's de laatste dagen
Tamelijk ver zuidwaarts doorgedron
gen. Vanochtend vroeg lag het polaire
front boven Noord-Duitsland van
waar het via West-Frankrijk naar de
Azoren liep. Een kleine storing, die
reeds woensdagochtend ten noorden
van de Azoren werd opgemerkt, irok
sindsdien over het zuiden van Fnge-
land en langs onze Waddenkusl naar
het oosten. Ze veroorzaakte gisteren
in het grootste deel van Nederland
langdurige regenval.
Een volgende storing, eveneens uit
de omgeving van de Azoren afkom
stig, ontwikkelde'zich tot een actieve
depressie, die vanochtend vroeg Ier-
lands westkust naderde. Ze zal zich
waarschijnlijk naar het noorden van
Schotland begeven en dientengevolge
de wind op de Noordzee weer in
kracht doen toenemen. De fronten
van de depressie zullen ons land mor
gen kuinnen bereiken en enige regen
val veroorzaken. Het weer behoudt
daarom een wisselvallig karakter.
Dit blad bestaat uit 16 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemaakt te
11.16 uur).
MEER WIND.
Overwegend zwaar bewe'k*
met plaatselijk enige regen. Aan
vankelijk zwakke tot matige,
later matige \pt krachtige wind
tussen zuidwest en zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
20 Okt.: zon op 7.1'5, onder 17.38.
maan op 17.44, onder 08.10.
Hoogwaterstanden
20 Okt. v.m. 3.30; n.m. 3.50.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
gen 7 uur luiden:
weer
temp.
STOCKHOLM
zwaar bew.
13 C.
OSLO
onbew.
12
KOPENHAGEN
zwaar bew.
13
ABERDEEN
zwaar bew.
13
LONDEN
mist.
16
AMSTERDAM
zwaar bew.
15
LUXEMBURG
motregen
14
PARIJS
geheel bew.
16
BORDEAUX
zwaar bew.
21
GRENOBLE
regen
15
NICE
licht bew.
20
BERLIJN
geheel bew.
15
FRANKFORT
regen
17
MüNCHEN
regen
17
ZüRICH
zwaar bew.
12
GENèVE
nevel
14
LOCARNO
mist
15
WENEN
regen
13
INNSBRUCK
regen
13
ROME
regen
23
AJACCIO
zwaar bew.
21
MALLORCA
onbew.
26
Korreltje
Het leven is als een lastig schaak
spel; achteraf ziet men pas een ver
keerde zet.
