Leidse veiling naar
een volledige modernisering
Strandjutter stichtte ongemerkt
Cranberry cultuur op Terschelling
5)e fiwcte&Cop aan een nieuiaeCing.
Eén weg, drie ongelukken, vier doden
VRIJDAG 19 OKTOBER 1956
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
Ruime cantine
geopend
Na de door ons reeds vermelde
verbeteringen en uitbreidingen, zoals
de bouw van een grote neerzethal, de
verbouwing en modernisering van de
verkoopruimten voor de fruitgros-
siers, de aanleg van verwarming in de
veilingzaal en de stichting van het
uiencentrum, heeft thans de Coöp.
Groente-, Fruit- en Bloemenveiling
vereniging „Leiden en Omstreken"
G.A. de volgende stap gezet op het
pad naar de volledige modernisering
van haar bedrijf aan de Zoeter woud-
seweg.
Vandaag wordt namelijk de geheel
herbouwde cantine heropend. Na een
diensttijd van ongeveer dertig jaar
was het nu wel tijd dat ook dit on
misbare onderdeel van het bedrijf
verbeterd werd en wij mogen wel
zeggen, dat men hierin schitterend
geslaagd is.
Onder leiding van het architecten
bureau Chr. de Heer te Rotterdam is
hier door de firma Bik en Breedeveld,
aannemers, H. P. Jansen, schilder
werk, De Best, stucadoorswerk, C. L.
M. v. Cleef, electriciteit en Kret, sa
nitair, een resultaat bereikt, dat met
trots aan de bezoekers getoond kan
worden. De grote, in moderne kleu
ren geschilderde en schitterend ver
lichte ruimte biedt plaats aan ruim 70
bezoekers, welk aantal bij gebruik
als vergaderzaal e.d. gemakkelijk tot
ongeveer het dubbele uitgebreid kan
worden, zodat de nieuwe cantine ook
een welkome uitbreiding van de
schaarse vergaderruimte in onze stad
betekent.
Ook heext de vereniging nu de gele
genheid gekregen de verschillende
studieclubs uit haar midden, zoals de
tomaten-, spruiten- en uienstudie-
clubs enz., welke onder deskundige
leiding regelmatig de problemen van
de betreffende teelten bespreken, in
een passende omgeving te ontvangen.
Overigens is, zoals reeds gezegd,
ook deze vernieuwing nog slechts een
stap op de weg naar de verbetering
van het bedrijf, daar het bestuur voor
1957 nog meerdere plannen op stapel
heeft.
De feestelijk ingerichte cantine op het
veilingterrein te Leiden. Ook het in
terieur is aanzienlijk verbeterd.
(Foto: „De Leidse Courant".)
Oogst dit jaar slecht
De cranberry oogst op het eiland
TerscheUing heeft grote schade on
dervonden van de slechte zomer
maanden en in het bijzonder van de
nachtvorst van 16 juni van dit jaar.
De plukproduktie van deze veenbes
bedraagt dit jaar slechts 5% van de
normale oogst, die 125 ton bessen per
jaar is. Tal van binnen, en buiten
landse orders moesten geannuleerd
worden, waardoor de cranberry cul
tuur op Terschelling een aanzienlijke
schade leed.
De cranberry is een veenbes, die
voornamelijk in Amerika groeit, en
die veelal als hoofdbestaanddeel voor
compote wordt gebruikt. Nederland
kende tot voor 1900 het bestaan ervan
nauwelijks. In 1844 verging voor het
eiland Terschelling een schip. Een
vat met cranberries spoelde op het
strand aan en werd gevonden door
de strandjutter Jan Sipkes Cupido,
die dacht een vat boter gevonden te
hebben. Toen hij in een duinpan het
vat openmaakte, bleek er echter geen
boter in te zitten doch harde donker
blauwe bessen, waarvan dc strandjut
ter het bestaan niet kende. Hij heeft
het vat in de duinpan leeggegooid en
er verder geen aandacht aan besteed.
De bessen bleven daar liggen en ver
spreiden zich, toen de duinpan in de
wintertijd onder water kwam te
staan.
Zij groeiden weelderig en vonden
Op Terschelling een goede voedings
bodem. De eilanders kenden de bes-
WORDT ZWITSER NAAR
LUXEMBURG UITGELEVERD?
De rechtbank te Rotterdam zal over
veertien dagen beslissen of zij ak
koord zal gaan met het verzoek van
de officier van justitie om de rege
ring te adviseren de 40-jarige Zwit
ser W. M. uit Zürich uit te leveren
aan de Luxemburgse regering, omdat
hij een auto verduisterd zou hebben
en misbruik van vertrouwen zou heb
ben gemaakt.
De auto had hij in Luxemburg ge
huurd om voor vijf dagen in Neder
land als vertegenwoordiger op te tre
den. Toen de zaken echter niet zo
goed gingen, stuurde hij telegram
men aan de verhuurder, dat hij lan
ger wegbleef. Geld maakte hij echter
niet over. Tenslotte werd de politie
ingeschakeld en kon de Zwitser in
Rotterdam gearresteerd worden. De
Luxemburgse regering diende toen
een verzoek tot uitlevering in en dit
werd gistermiddag door de rechtbank
behandeld.
De advocaat mr. J. P. M. Mastboom
meende, dat van uitlevering geen
sprake kan zijn. Volgens hem is hier
geen verduistering gepleegd. Zou de
rechtbank wel die mening zijn toege
daan, dan is er het feit, dat volgens
de uitleveringswet het feit geschieden
moet buiten het rijk. En dat is hier
niet gebeurd, aldus de raadsman. Bo
vendien zou de Zwitser wel de helft
van het verschuldigde geld overge
maakt hebben. Hij kon dit eerst niet
doen omdat hij het niet had.
Zijn verzoek tot onmiddellijke in
vrijheidstelling werd door de recht
bank afgewezen.
sen niet en lieten ze groeien, totdat
een student tijdens een botanische
excursie naar Terschelling ontdekte
dat deze bes niet tot de autochtone
bessen behoorde, doch geïmporteerd
moest zijn.
Export. r
Later is het Cranberry-complex
door het staatsbosbeheer gepacht en
hebben zich hier 2 firma's gevestigd,
die de bessen zijn gaan kweken, 50%
van de oogst wordt voornamelijk naar
Engeland, Zwitserland en België ge
ëxporteerd, terwijl het binnenland de
andere helft afneemt. Proeven heb
ben uitgewezen, dat de cranberry
elders in ons land niet wil gedijen.
K.L.M. handhaaft
emigratie-tarief
Naar aanleiding van de bekendma
king van „Pan American World Air
ways" over verlaging van haar trans
atlantische tarieven voor Europese
immigranten, vernemen wij van de
KLM, dat deze haar reeds enkele
jaren bestaande regeling, voor Ne
derlandse emigranten handhaaft.
Nederlandse emigranten boven de
twaalf jaar betalen voor een lucht
reis per KLM naar New York
665.beneden twaalf jaar S 333.
en beneden het jaar 50.Eerstge
noemde categorie mag dertig kg. ba
gage mee in het toestel nemen, de
tweede groep 15 kg. en de derde vijf
kg. Daarnaast wordt, indien nodig,
nog 125 kg. gratis per schip ver
voerd.
Nederlandse emigranten die van
Amsterdam naar Canada gaan moe
ten resp. betalen 720.f 360.— of
50.—.
10-Jarige lijn van KLM
op Zuid-Amerika
Het was gisteren tien jaar geleden,
dat de KLM haar geregelde dienst
naar Zuid-Amerika opende. Gezag
voerder Verhoeven vloog het eerste
KLM—vliegtuig, de DC-4, FH-TDF
(„Friesland") van Amsterdam via
Lissabon, Dakar, Natal en Rio de Ja
neiro naar Montevideo, dat toen nog
het eindpunt van de Zuid Amerika
route was. De opening van deze route
betekende toen niet alleen een nieu
we luchtlijn op het net dat thans 118
steden in 74 landen bestrijkt, maar
was vooral van belang voor het snelle
herstel van de vooroorlogse verbin
dingen met de Zuid-Amerikaanse
landen, waarmede Nederland sinds
eeuwen vele economische en culturele
betrekkingen onderhoudt.
Sinds 1946 heeft deze luchtroute
zich ontwikkeld tot een van de lang
ste KLM-luchtUjnen: 12.215 km.
Ook het vervoer nam van jaar tot
jaar toe. In 1947 bedroeg het aantal
passagiers 5.419; het aantal vervoer
de kg. vracht 60.000 kg. en post bij
na 10.000 kg. Thans luiden deze cij
fers 10.382 voor passagiers, 233.500
voor vracht eiw81.600 voor post.
LIFT IN EIGEN GESTOLEN
AUTO BERECHT.
Een gevangenis van een jaar, waar
van vier maanden voorwaardelijk,
heeft vanochtend de officier van ju
stitie bij de Haarlemse rechtbank ge-
eist tegen een 30-jarige machinist uit
Haarlem, verdacht van diefstal van
benzine.
Een 40-jarige verkoopsleider uit
Leiden was in de nacht van 13 op 14
augustus tot de onaangename ont
dekking gekomen dat zijn op de
Raaks te Haarlem geparkeerde auto
verdwenen was. Na aangifte te heb
ben gedaan wilde hij liftend naar zijn
woonplaats terug keren. De eerste
automobilist, die op de Wagenweg te
Haarlem op zijn verzoek stopte en
een lift toestond, bleek verdachte te
zijn, zittend achter het stuur van de
„verdwenen" auto. De Leidenaar
haalde het sleuteltje uit het contact,
waarop de bestuurder de vlucht nam.
Met hulp van een agent van politie,
doch eerst nadat deze een waarschu
wingsschot had gelost, kon de man
worden aangehouden.
De rechtbank zal Op 1 november
uitspraak doen.
Politie arresteerde
veesmokkelaarsbende
Vakwerk eiste goed speurwerk
Ruim een half jaar geleden ont
dekte de politie, dat een inwoner
van IJzendijke op de veemarkten te
Rotterdam en Purmerend grote aan
tallen graskalveren kocht, die naar
boerderijen te Steenbergen, Rucphen J
en Roosendaal vervoerd werden.
Maandenlang speurderswerk was no
dig om een groots smokkelcomplot
te achterhalen.
Naar thans gebleken is, werden de
dieren van de boerderijen in per
sonenauto's weggehaald, onderweg
verdoofd, gebonden en zo over de
grens gebracht.
De smokkelaarsbende had een ge
heel wagenpark tot zijn beschikking,
want behalve een aantal „patrouille
auto's", waarmede de weg verkend
werd, verwisselden de smokkelaars
dikwijls van auto, zodat het speur
werk zeer bemoeilijkt werd.
Thans heeft de politie 11 in bet
vak doorknede Nederlandse en Bel
gische smokkelaars gearresteerd, af
komstig uit IJzendijke, Roosendaal,
Rucphen, Steenbergen, Achtmaal en
Zundert.
De Nederlandse hoofddader, af
komstig uit IJzendijke, is thans in
arrest, maar bij de drie gearresteer
de Belgen bevindt zich nog niet de
leider van het complot, die uit Kort-
rijk afkomstig is.
ZEEPOST.
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan ach
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië: s.s. „Uruguay" 22 okt.;
Brazilië: s.s. „Uruguay" 22 okt.; Brits
O. Afrika: s.s. „Le Bourdonnais" 27
okt.; Canada: m.s. „Prins Alexander"
24 okt.; Chili: via New York 24 okt.;
Indonesië: s.s. „Ulysses" 24 okt.; Ned.
Antillen: m.s. „Willemstad" 23 okt;
Ned. Nw. Guinea: m.s. „Japara" 25
okt.; Nieuw Zeeland: via Engeland 27
okt.; Unie van Z. Afrika: ms. „Pre
toria Castle" 27 okt.
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpakketten geven
de postkantoren.
Salarisregeling voor
kleuterleidsters
De bezoldiging van de kleutersleid
sters is bij K.B. geregeld met terug
werkende kracht tot 1 januari 1956,
de datum van inwerkingtreding der
kleuteronderwij s wet.
De bepalingen van het besluit,
die op de onderwijzers van toepas
sing zijn, gelden eveneens voor de
leidsters, b.v. die betreffende klassen-
aftrek, huwelijkstoelage, kindertoe
lage, enz. De bepalingen, die speciaal
op de leidsters van toepassing zijn
zijn ondergebracht in 'n nieuw hoofd
stuk.
Als salarisancienniteit voor de be
rekening van het salaris van de
hoofdleidster geldt de tijd, die na 1
januari 1956 als zodanig aan een kleu
terschool is doorgebracht. Voor hen,
die vóór deze datum bij het kleuter
onderwijs werkzaam zijn geweest, be
vat het nieuwe hoofdstuk een over
gangsbepaling, volgens welke de
vaststelling van de anciënniteit is ge
baseerd op de leeftijd. Als diensttijd
wordt aan hen medegegeven de tijd,
liggende tussen de eerste dag van de
maand, waarop de 21-jarige leeftijd
werd bereikt, en 1 januari 1956.
Het overgangsrecht voorziet in een
regeling voor het salaris van de
hoofdleidster en de leidster, die niet
in het bezit is van de voor haar func
tie vereiste wettelijke akte van be
kwaamheid. Op haar salaris wordt
een korting toegepast van tien pro
cent. Voor de hoofdleidster, die noch
de akte van bekwaamheid als hoofd
leidster, noch die van leidster bezit,
geldt evenwel een korting van vijf
tien procent op het maandsalaris.
Het nieuwe hoofdstuk bevat voorts
een aantal bepalingen, die zakelijk
overeenstemmen met de desbetref
fende bepalingen voor de onderwij
zers. De aan dit hoofdstuk toege
voegde salaristabel geeft een viertal
salarisschalen voor hen, die werk
zaam zijn in een gemeente der eer
ste klasse, waarbij de volgende mini
ma en maxima zijn vastgesteld: voor
de leidster met akte van bekwaam
heid als leidster 210282 (maxi
mum te bereiken na 5 tweejaarlijkse
verhogingen); voor de leidster met
akte van bekwaamheid als hoofd
leidster: 240378,50 (maximum na
10 tweejaarlijkse verhogingen); voor
de hoofdleidster van een z.g. kleine
school: 282419, (maximum na 10
tweejaarlijkse verhogingen); voor de
hoofdleidster van een z.g. grote
school: 310446, (maximum na 10
tweejaarlijkse verhogingen), waarbij
met een kleine school wordt bedoeld
een school, waarvan het aantal wet
telijk verplichte leidsters, de hoofd
leidster daaronder begrepen, wier
bezoldiging voor rijksvergoeding in
aanmerking komt, niet meer dan 4
bedraagt, terwijl voor een grote
school dit aantal 5 of meer bedraagt.
DAAR HEB JE
HET WEER!
De bedrijven van de N.V. Emaille-
en Metaalwarenfabriek „Gelria' te
Hattem en Amsterdam zullen tegen
het einde van het jaar worden geslo
ten. Het is de directie naar zij mee
deelt, door de grote concurentie van
Japan en andere Oosterse landen
niet mogelijk het bedrijf, dat bijna
vijftig jaar bestaat, nog langer in
stand te houden. Naar de directie
verder meedeelt is voor het personeel
een alleszins bevredigende regeling
getroffen.
Paardenslagers
zijn ongerust
OVER GROTE EXPORT
De paardenslageres zijn ongerust
over de vergroting van de uitvoer
van slachtpaarden naar Frankrijk.
Deze uitvoer is de laatste maand
uitgedijd tot honderd paarden per
week De slagers vrezen dat hier
door te weinig paardevlees voor de
binnenlandse consumptie overblijft
en dat zij dus in een moeilijke posi
tie zullen raken.
Zij hebben zich gewend tot het
produktschap voor Vee en Vlees,
doch dit heeft hun weinig troost kun
nen geven. Daar het de uitvoer uit
sluitend van slachtpaarden betreft,
zal er volgens het produktschap wei
nig aan te doen zijn. Als enige mo
gelijkheid bestaat de gelegenheid
het „opweiden" van paarden hier in
het land nog uit te breiden.
Bij de bespreking van de markt
situatie in de te Utrecht gehouden
vergadering van het produktschap
is het prijsbeeld van het rundvee als
vrij rustig en constant geschetst.
Een van de grote trekpleisters van de internationale automobieltentoon
stelling, welke woensdagmiddag door de Britse premier Eden in Earls Court
te Londen officieel wordt geopend, is de tweepersoons gastribune-auto van
de Rover-fabrieken die men op de bovenste foto op deze tentoonstelling
ziet staan. De onderste foto toont het hart van deze verrassende nieuweling:
de turbine-motor, die achterin is gebouwd. De motor ontwikkelt 110 pk.,
de compressor maakt maximaal niet minder dan 52.000 toeren per minuut.
Door aandrijving van alle vier de wielen kan de wagen een snelheid van
150 mijl per uur halen. Men hoopt het brandstof-verbruik, dat nu nog vrij
hoog is, in de nabije toekomst aanzienlijk te verminderen.
„Bram" 48 maal
voor de rechter
Voor de politierechter te Dor
drecht heeft gistermiddag voor de
48ste maal terecht gestaan de 72-ja
rige koopman Abraham van K.
Bram, zoals de edelachtbare heren
hem noemen, staat bekend als de
man met de langste straflijst in het
arrondissement Dordrecht. Hij maakt
zich voornamelijk schuldig aan he
ling van metalen. Ook nu weer had
hij zich aan dit delict schuldig ge
maakt. Hij had een bronzen cylin
der, een koperen sluitring en een
hoeveelheid lood, van diefstal af
komstig, opgekocht zonder zich van
de herkomst ervan vergewist te
hébben.
De verdachte deelde de politic-
rechter mede, dat hij met ingang
van 1 januari a.s. waarschijnlijk
wel niets meer met „het gerecht"
te maken zal hebben, omdat hij
dan staatspensioen zal krijgen. De
officier van justitie vond „dat hij
voor die tijd nog maar eens een
tijdje op een andere manier van
de zorgen van de staat moest ge
nieten".
Hij eiste 2 maanden hechtenis. De
raadsman, mr. W. Beernink, merkte
op, dat verdachte wel niet meer aan
een jubileumveroordeling zal toeko
men. Hij verzocht daarom de politie
rechter Bram voor een keer na zo
veel jaren een voorwaardelijke straf
op te leggen. De politierechter streek
de hand over het hart en willigde
het verzoek in.
U nadert een
oversteekplaats voor
voetgangers.
TUSSEN BREDA EN TILBURG
Op de rijksweg BredaTilburg na
bij laatstgenoemde gemeente is gis
ter een personenauto met zeven inzit
tenden geslipt en in volle vaart tegen
een boom gereden. Tengevolge daar
van kwam de in de auto zittende ne
genjarige zoon van de bestuurder, de
heer J. Holtmans uit Amsterdam om
het leven, evenals de 6-jarige P. van
der Meer, die met zijn moeder en een
4-jarig kindje van het gezin van der
M. uit Amsterdam in de auto zat. De
heer Holtmans en zijn vrouw werden
beiden levensgevaarlijk gewond, het
4-jarig kindje van der M. kreeg een
gebroken arm. Mevrouw van der M.
en haar jongste kind, dat eveneens in
de auto zat. liepen geen letsel op.
In de afgelopen nacht is op dezelf
de weg in de buurt van de vliegbasis
Gilzerfjen nog een dodelijk ongeluk
gebeurd, dat aan de heer Van Gorp,
een inzittende van de bestelwagen
van de firma S. uit Tilburg, het leven
kostte. De mede-inzittende, de heer
De K. werd zwaar gewond naar het
ziekenhuis in Tilburg overgebracht.
Op de weg, door regen en gevallen
blaideren glad geworden, moet de
wagen aan het glijden gegaan zijn,
waardoor de chauffeur de macht over
het stuur kwijt raakte. Beide inzit
tenden werden uit de wagen geslin
gerd en tegen het wegdek gesmakt.
Op dezelfde weg is gisteravond de
65-jarige B. Kuysters uit Dorst bij
het oversteken van de weg door een
passerende auto gegrepen en op slag
KORTE golf
De Belgische douanekantoren
zullen op 1 november (Allerheiligen)
en. op 11 november (Belgische Wa
penstilstandsdag) voor handelsver
keer gesloten zijn. Goederenvervoer
naar en door België is op deze data
dus niet mogelijk. Daar voor het rei
zigersverkeer enkele kleine grens
posten gesloten zullen zijn, adviseert
Oneerlijke postbesteller
gearresteerd
Na een zeer omvangrijk onder
zoek door de postale recherche te
Arnhem en de gemeentepolitie te
Hengelo, een'onderzoek dat twee en
een half jaar heeft geduurd, is te
Hengelo een 50-jarige postbesteller
uit die stad gearresteerd. De man
wordt ervan verdacht in de afgelo
pen jaren niet minder dan 200 voor
het buitenland bestemde geschenk-
pakketten met een gezamenlijk ge
wicht van honderden kilo's te heb
ben gestolen.
De gearresteerde stond bij zijn su
perieuren buitengewoon goed aange
schreven. Lang werd dan ook ge
aarzeld voor men tot aanhouding
overging.
Er kwam echter steeds meer be
wijsmateriaal-
De man heeft evenwel ontkend,
zich aan diefstal schuldig te hebben
gemaakt. Bij een huiszoeking werd
een grote partij goederen gevonden,
variërende van textiel en levens
middelen tot speelgoed en schoenen.
De pakketten werden uit het ge
hele land gezonden aan familie en
kennissen in Duitsland, Hongarije,
dc Baltische landen en Polen. Een
groot aantal klachten over pakketten
die niet te bestemder plaatse arri
veerden was aanleiding tot het on
derzoek. Toen een keer vastgèsteld
was, dat de pakketten niet in Duits
land doch in Nederland verdwenen,
leidde het spoor naar Hengelo.
De opsporingsdienst der PTT,
Ernst Casimirlaan 7 te Arnhem, ver
zoekt allen, die in 19541955 of 1956
een postpakket naar het buitenland
hebben verzonden naar, plaatsen ge
legen in Duitsland, de Scandinavi
sche, of Oosteuropese landen in
dien vaststaat, dat dit pakket zijn
bestemming niet heeft bereikt
hiervan ten spoedigste kennis te ge
ven.
Voorts wordt diegenen, die over
genoemd tijdvak eeh buitenlands
postpakket hebben verzonden naar
of van in Twente gelegen plaatsen,
in de gevallen, waarin dit pakket is
vermist, verzocht daarvan medede
ling te doen. Een zo nauwkeurig mo
gelijke omschrijving van de goede
ren welke zich in de pakketten be
vonden, is zeer gewenst. Indien ter
zake reeds aangifte bij enigerlei
PTT-instantie is gedaan, behoeft
deze niet te worden herhaald.
de ANWB, om op deze dagen via de
grote douanekantoren te reizen.
Door een slippende auto werd
gistermiddag de heer J. Cosijn uit
Middelburg tegen zijn eigen wagen
gedrukt. Het ongeval gebeurde bij
de Vlakerbrug over het Kanaal door
Zuid-Beveland, waar de heer Cosyn
zojuist zijn wagen aan de kant van
de weg geparkeerd had. Het slachtof
fer, dat zwaargewond in het zieken
huis te Goes werd opgenomen is in
de loop van de middag bezweken.
