S)e £d<i6c(Boii/ïcï/tvt
Ingewikkelde spanningen
IN HET MIDDEN-OOSTEN
Midden-Oosten
in de knoop
Arabieren helpen elkaar met geld
Een ontmoeting midden op de Oceaan
OPSCHUDDING in DJAKARTA
over verklaring van mevr. Bouman
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
DONDERDAG 18 OKTOBER 1956
48ste JAARGANG No
Telefoon: Directie. Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs 10.55 p. w, (2.35 p. mni, (7.— p.kwart Franco p.p. f7.40 Advertenties: 17 et.p. man. Telefoontjes ƒ1.50
BEZITSVORMING
EN FISCUS
vaart spreekt, is het vraagstuk
van de bezitsvorming voor de brede
massa der bevolking wel zeer ac
tueel geworden. Gedurende de ach
ter ons liggende langdurige tijd van
kabinetsformatie is deze kwestie een
belangrijk onderdeel geweest van de
onderhandelingen. Hierbij is wel ge
bleken dat de katholieken het ernst
is om ten aanzien van de ontwikke
ling en de bevordering van de eigen
dom een positieve bijdrage te leve
ren. Maar ook is zonneklaar geble
ken, dat juist op dit punt een zware
strijd moet worden gestreden omdat
hier fundamentele verschillen be
staan tussen de katholieke Volks
partij en de Partij van de Arbeid.
De P. v. d. A. heeft nimmer veel ge
voeld voor een bezitsvorming door
de brede laag der bevolking. Het
staatssocialisme wil nu eenmaal een
volledige staatsvoogdij en is daar
niet van af te brengen. En daar zij
haar belastingpolitiek nog steeds als
hét middel ziet om tot haar doelstel
lingen te komen, is het te begrijpen
dat de kwestie van de bezitsvorming,
vooral door fiscale faciliteiten gedra
gen, een haast onoverkomenlijk
struikelblok bleek te zijn.
Bij het vraagstuk van het privaat
eigendom gaat professor Romme er
van uit, dat de katholieken niet ac-
coord kunnen gaan met de huidige
gang van zaken dat slechts een steeds
kleiner wordende categorie bezit
heeft en de grote massa ondanks de
gestegen welvaart niets-bezitters
blijven, vooral ook door de heden
daagse belastingpolitiek van allerlei
hoge heffingen. De verdeling van het
nationale bezit dient geleidelijk te
worden omgebogen in de breedte,
zodat de mens de kans krijgt, mede
op basis van een eigen bezit, zijn
persoonlijkheid meer te ontplooien.
Hierbij kunnen wij ons nog altijd
zeker laten leiden door de richtlij
nen van onze grote sociale encyclie
ken. Juist in deze dagen beklem
toonde de H. Vader nog eens de gro
te waarde van het voortbestaan van
het privé-bezit als een voorwaarde
voor de handhaving van de goede
orde in de moderne samenleving.
Het privébezit drukt een stempel op
het karakter en de persoonlijkheid
van de mens, die zich zelf wil zijn.
Toch zal in de komende regerings
periode, door het noodzakelijk ge
troffen compromis met de Partij van
de Arbeid, vermoedelijk nog niet
kunnen worden bereikt wat de K.V.P.
nastreeft. Wel heeft zij bereikt dat
in de eerste plaats' het wetsontwerp
houdende voorzieningen met betrek
king tot werkgeversbijdragen aan
bouwspaarfondsen, in verdere be
handeling zal worden genomen. Uit
dit wetsontwerp blijkt, dat de rege
ring door fiscale faciliteiten te tref
fen, op enkele punten een positief
standpunt ten aanzien van de ont
wikkeling van privaateigendom door
sparen zal gaan innemen. Het be
treft hier een vrijstelling van sociale
verzekeringspremies en van loon- en
inkomstenbelasting voor bijdragen
van de werkgever aan bouwspaar
fondsen, van de werknemers tot een
maandelijks bedrag van 32,50 of
jaarlijks 390,Verbonden als
deze tegemoetkoming is aan de toe
kenning door de werkgever van een
extra loonbedrag boven het normale
loon, beantwoordt deze maatregel
ook aan een voor de lagere inkomens
noodzakelijke voorwaarde om tot be
zit van enige betekenis te komen en
wel in de vorm van een eigen huis.
LJet getroffen compromis bij de
kabinetsformatie houdt in, dat de
belastingmaatregelen tot stimulering
van het sparen voor een eigen huis
verder nog zullen worden uitgebreid
tot het sparen voor andere vormen
van duurzaam bezit. Verder is er een
plan dat betreft een premiestelsel
voor jeugdige spaarders. Hoe de re
geling, die reeds in voorbereiding is,
zal luiden weten wij niet, maar hier
bij zal de overheid toch zeker in het
oog moeten houden, dat de inkom
stenbelasting, die zeer zwaar op de
cngehuwden drukt, het persoonlijk
sparen wel heel erg bemoeilijkt.
Hier zou een regeling zeer goed wer
ken, die de belasting over renten
uit spaargelden en andere beleggin
gen tot een bepaald bedrag en over
een bepaalde tijd vrijstelt.
De K.V.P. is niet met de P.v.d.A.
tot overeenstemming gekomen om- j
trent maatregelen tot bezitsvorming
voor kleine zelfstandigen. De Partij
van de Arbeid heeft deze kwestie op
de lange baan willen schuiven door
dit te laten afhangen van de uit
komsten van de practische waarde
bij de werknemers. Billijk kunnen
wij dit standpunt geenszins vinden.
Immers de grotere ondernemers
kennen reeds jaren belangrijke be
lastingfaciliteiten, waardoor bezits-
uitbreiding mogelijk is gemaakt, zo
als de investeringsaftrek, de ver
vroegde afschrijvingen, de onbelaste
reserveringen e.d. Van al deze tege
moetkomingen heeft de kleine zelf
standige meestal niet of zeer weinig
kunnen profiteren.
Onze minister van Binnenlandse
Zaken heeft thans een ambtelijke ap
paratuur om de thans aanwezige mo
gelijkheden, om meer tot eigen be
zit van ons volk te geraken, tot wer
kelijkheid te brengen. Moge dit een
grote stap zijn in de richting die
leidt tot groter geluk van de gewone
man in de huidige maatschappij.
Verzoek uitstel verkiezingen in Jordanië
Jordanië heeft geweigerd Russische wapens aan te nemen om zijn ver
dediging tegen Israël te versterken. Dit is gisteren uit gezaghebbende bron
ih de Jordaanse hoofdstad, Amman, vernomen. De Russische aanbiedingen
zouden de laatste maanden herhaaldelijk gedaan zijn.
In Caï#o wordt vernomen dat'de vertegenwoordigers van de Arabische
generale staven het er in Riad over eens zijn geworden dit jaar de Jordaan
se nationale garde te steunen met een bedrag van twee en een half miljoen
pond.De volgende jaren zal 3,6 miljoen worden verstrekt. Egypte, Saoedi-
Arabië en Irak zouden ieder 25 procent voor hun rekening nemen, Syrië
tien procent en Libanon en Jordanië elk 1% procent.
KLACHT VAN ISRAëL.
Israël heeft in een brief aan de Vei
ligheidsraad Jordanië beschuldigd
van „voortdurende schendingen" van
de wapenstilstand en van de belofte
om het vuren te staken.
De Veiligheidsraad komt vrijdag
bijeen ter bespreking van de Jor
daanse klacht, dat Israël „daden van
agressie" heeft gepleegd.
Frankrijk en Engeland zullen de
Jordaanse regering verzoeken de voor
zondag a.s. vastgestelde verkiezingen
voor onbepaalde tijd uit te stellen.
Engeland is bevreesd, dat er onder
de invloed een parlement zal komen,
ogenblik een parlement zal komen,
dat overweldigend sterk sympathi
seert met het Egyptische standpunt
in de Suezkwestie. Daarom steunt
Engeland ook het plan, Iraakse troe
pen in Jordanië op te stellen, tegelij
kertijd daarmede de bestaande rege
ring, die gebaseerd is op een niet
sterk pro-Egyptisch parlement, een
ruggesteun gevend, aldus Franse
zegslieden, Frankrijk is echter de me
ning toegedaan, dat Engeland door
deze handelwijze tegenover Israël
komt te staan, en als gevolg daarvan:
Koning Paul's
bezuiniging
De bezuinigingsmaatregelen die ko
ning Paul van Griekènland heeft ge
nomen blijken voort te vloeien uit
een geschil tussen de vorst en een
commissie uit het parlement. Deze
besloot onlangs het inkomen van de
Griekse koning op diens verzoek
met 400.000 gulden per jaar te ver
hogen. Het overleg geschiedde echter
in een openbare behandeling, waarbij
alle koninklijke activa en passiva ter
sprake kwamen.
Koning Paul sprak hierover zijn
verontwaardiging uit en liet weten
dat hij voortaan de vorstelijke eind
jes aan elkaar zal knopen door te
gaan bezuinigen. Zijn paleis in Athe
ne wordt gesloten en naar verluidt
zal het koninklijke gezin thans een
woning met twee verdiepingen in de
Atheense voorstad Psychiko gaan be
trekken. Een tweede stap is de ver
mindering van het aantal hofdignita-
rissen van 22 tot 10. Enkele Griekse
dagbladen en de linkse en rechtse
oppositie in het parlement hebben
bovendien de afgelopen maanden een
volwassen campagne tegen de uit
gaven van het koninklijke gezin ge
voerd. Daarbij werd de Griekse re
gering herhaaldelijk verweten de
„persoonlijke invloed van zekere hof-
dignitarissen in politieke aangelegen
heden te gebruiken. „Ook is kritiek
geleverd op de twee boottochten in de
Middellandse Zee waarbij koning
Paul is opgetreden als gastheer van
koninklijke huizen uit geheel Europa.
tegen Frankrijk. Om dit dilemma op
te lossen zou een verzoek aan Jorda
nië om de verkiezingen uit te stellen,
de enige mogelijkheid zijn.
Uitstel van de verkiezingen in Jor
danië zou er tevens toe bijdragen, de
spanningen in het Midden-Oosten te
verminderen.
De Ver. Staten hebben een beroep
gedaan op Israël om de grootst mo
gelijke matiging en voorzichtigheid
te betrachten tegenover Jordanië. Het
verzoek werd gericht aan premier
Ben Goerion via de Israëlische am-
Tsjecho-SIowakije
heeft nog niets geleerd
De „Osservatore Romano" schrijft,
dat zes weken geleden zeventig ka
tholieke zusters zijn gedeporteerd in
Tsjecho-SIowakije. De bisschoppen
worden volgens het blad voortdurend
bewaakt. Zij ontvangen de lagere
geestelijken slechts ir het bijzijn van
getuigen.
De godsdienstige orden zijn reeds
eerder ontbonden en de leden naar
werkkampen gezonden, aldus de „Os
servatore Romano". Eerst bleven de
zusters in ziekenhuizen vrij, maar
later werden ook die gedeporteerd.
Op 27 augustus werden 70 zusters
van het Tirnava-ziekenhuis wegge
voerd, aldus het blad.
bassadeur in Washington, Abba Eban.
Dulles zou de ambassadeur op het
hart hebben gebonden, dat Israël niet
met geweld op iedere Arabische actie
zou moeten reageren.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken te
Londen heeft woensdag opnieuw be
vestigd, dat Engeland overeenkom
stig zijn verplichtingen ingevolge het
Engels-Jordaanse verdrag Jordanië
te hulp zal komen, indien dit land zou
worden aangevallen.
De woordvoerder voegde hieraan
toe, dat de regeringen van Jordanië
en Israël „kortgeleden gewaarschuwd
zijn, dat Groot-Brittannië zijn ver
plichtingen volledig zal nakomen'.
Duits leger
niet tijdig klaar
West-Duitsland zal eind van dit
jaar niet 96.000 militairen onder de
wapens hebben, zoals aan de Navo
was toegezegd.
De regeringswoordvoerder Felix
von Eckardt heeft gisteren verklaard,
dat de oproeping van vrijwilligers be
perkt zal moeten worden wegens het
tekort aan kazernes en „andere prak
tische moeilijkheden".
Hij zei, dat er geen tekort aan wa
pens of vrijwilligers was. De eerste
dienstplichtigen zullen, zoals het plan
was, op 1 april opgeroepen worden.
Von Eckhart zei, dat „op de lange
duur" de Westduitse regering haar
belofte zou nakomen om 500.000 man
beschikbaar te stellen voor de Navo.
Hij verklaarde, dat de bouw van nieu
we kazernes niet snel genoeg vorder
de, maar dat de geallieerden ook
talmden met het ontruimen van niet
gebruikte kazernes ten behoeve van
dp Bundeswehr.
De Britten hebben deze beschuldi
ging verontwaardigd van de hand ge.
wezen. Een woordvoerder zei, dat de
Britse autoriteiten al het mogelijke
gedaan hadden om aan de Duitse
eisen tegemoet te komen, zo zelfs dat
dat Britse troepen hiervan ongemak
ondervinden.
Hulp kwam niets te vroeg
„God zij dank, kapitein. God is
goed". Dit waren de eerste woorden
van Arthur Bertram Smith (31) uit
Toronto, toen zijn 27-voets jacht ge
praaid werd door het stoomschip
„Mariblanca" (Liberiaans) op 46.18
noorderbreedte en 16.30 westerlengte,
midden op de Atlantische Oceaan.
Dat was op zaterdag 13 oktober 1956
om 15.00 uur 's middags. Berth Smith
en zijn maat Allan Patrick Battersby
(29) hadden in vijf dagen niet gege
ten en alleen maar wat thee gedron
ken.
Het scheepje, de „Orenda" had een
gebroken giek en gescheurde zeilen.
Het was op 1 oktober door de „Ame
rican Liner" als verlaten drijvend
op de Oceaan gesignaleerd. Verleden
zaterdag zag kapitein Leonidas An-
gelides (39), geboortig van het eiland
Chios in Griekenland, het scheepje in
de storm en de woeste golven drijven.
Hij draaide bij en zag twee personen,
die zich beijverden de „Orenda"
langszij te brengen. Berth Smith en
Allan Batters'by klommen moeizaam
aan boord van het laagliggende
10.000-tons schip „Mariblanca", waar
zij met koffie en hete melk op hun
verhaal werden gebracht. Zij waren
door hun familie twee weken lang als
verdronken betreurd.
„Blijf aan boord", pleitte kapitein
Angelides „en vaar mee naar Rotter
dam". Maar dat wilden Smith en
Battersby niet. Zjj wilden, ondanks
luun gebroken giek, waardoor ze
slechts met klein zeil konden varen,
tooh zien op eigen kracht Engeland
te bereiken.
Voor 35 a 40 dagen werd proviand
aan boord van de „Orenda" gebracht
en daarna' stootte de „Orenda' van
l^et gastvrije boord van de „Mari
blanca" af om zijn eenzame worste
ling met storm en ontij te vervol
gen.
„Gekkenwerk", mompelden de man
nen van de „Mariblanca", toen zij het
scheepje tussen de torenhoge gol
ven zagen verdwijnen.
„Het merkwaardige was, dat ik za
terdag liet uitkijken naar eventuele
overblijfselen en overlevenden van
een verdwenen Amerikaans vlieg
tuig, dat met 53 passagiers aan boord
boven de Oceaan vermist werd. Waar
schijnlijk had mijn uitkijk anders
nooit de kleine „Orenda" ontdekt",
aldius kapitein Angelides.
Op de vooravond van de veilig-verkeersdag
Dinsdagavond is te Quatre Brass bij Bergum in Friesland een personenauto in volle vaart op een vrachtwa
gen ingereden. De vier inzittenden van de personenauto zijn hierbij om het leven gekomen. De foto geeft een
beeld van de ravage die werd aangericht.
Prinses Margaret ontmoette Townsend
In Arusja in Tanganyika heeft prinses Margaret van Engeland op ftar
Afrikaanse reis een ontmoeting gehad met de commissaris van Arusja,
Francis B. Townsend, die haar bij haar aankomst verwelkomde. De 35-jarige
Francis Townsend is een broer van groepskapitein Peter Townsend, de man
die in het leven van de prinses zo'n grote rol heeft gespeeld. Het was voor
het eerst sinds het besluit van de prinses niet met Peter Townsend te trou
wen, dat zij hier een ontmoeting had met een lid van de familie Townsend.
Deze radiografisch overgebrachte foto geeft een beeld van de begroeting.
Officier van Justitie ontkent
De verklaring van mevrouw Bou
man, afgelegd op een persconferentie
in Den Haag, dat rechter Rochjani,
de president van het Indonesische
hooggerechtshof en de procureur-ge
neraal overtuigd zijn van de onschuld
van de Nederlander Schmidt, heeft in
Djakarta grote opschudding ver
wekt. De procureur-generaal, mr.
Uprapto, heeft gisteren reeds met na
druk verklaard, dat deze verklaring
in strijd is met de waarheid.
De voormalige officier van Justitie
in de zaak Schmidt, Suinarjo, heeft
vandaag ontkend, dat hij getuigen
heeft beïnvloed of getuigen-verkla
ringen heeft gefabriceerd in de pro
cessen tegen Jumgschlaeger en
Schmidt, zoals door mevr. Bonman
is verklaard. Sumarjo zeide, dat het
geen enkel nut zou hebben gehad
valse getuigenverklaringen in de za
ken te betrekken. De vervolging van
beide Nederlanders was gebaseerd op
bewijsmateriaal en op de overtuiging,
dat de feiten, zoals medegedeeld door
de getuigen, juist waren, aldus Su-
narjo.
Kritiek van de „Nieuwsgier".
Het Nederlandse ochtendblad de
„Nieuwsgier" uitte vandaag ernstige
kritiek op mevrouw Bouman naar
aanleiding van haar verklaringen. In
een hoofdartikel, geschreven door de
Eerste Britse
atoomkrachtcentrale
Koningin Elizabeth van Engeland
heeft gisteren de eerste Engelse
atoomkrachtcentrale geopend. De cen
trale, die te Calder Hall in Cumber
land is gebouwd, heeft ruim dollar
16,5 miljoen gekost en heeft een aan
vankelijke capaciteit van 10 mega
watt. Dit ?s voldoende voor de elek
triciteitsvoorziening van een middel
grote stad. In het begin van 1957 zal
de produktie 90 megawatt bedragen.
Het krachtstation heeft twee doel
einden, namelijk de toepassing van
atoomenergie voor de opwekking van
elektriciteit te onderzoeken en plu
tonium te verschaffen voor het natio
nale defensieprogramma.
Volgens de Engelse deskundigen is
dit de eerste volledige atoomkracht
centrale ter wereld. De Amerikanen
hebben tot dusverre kleinere hoeveel
heden elektriciteit met behulp van
atoomenergie opgewekt en ook de
Russen hebben een achterstand bij
Engeland, aldus deze Egelse deskun
digen.
't Blijft regenachtig
De stormdepressie, die gisteren in
*t zeegebied tussen IJsland en Schot
land orkaanachtige winden veroor
zaakte, verplaatst zich langzaam
langs de Noorse kust in de richting
van Spitsbergen. Het front van de
depressie drong woensdagavond ver
gezeld van regen tot de zuidelijke
provincies door en kwam daar tot
stilstand. In de noordelijke provincies
klaarde de lucht daarna op en daal
den de temperaturen plaatselijk tot
5 graden. Ten westen van Ierland ont
wikkelde zich intussen een nieuwe
storing, die donderdagochtend de
zujdkust van Ierland bereikte.
De storing gaat vergezeld van een
brede regen/zóne, die ook in ons land
langdurige regen veroorzaakt. Ver
wacht wordt, dat de storing vrijdag
Denemarken bereikt. Aangezien bij de
Azoren een volgende storing in de
nooroostbaan van de depressie terecht
komt, blijft het front nog enige ty'd
in onze omgeving. In het tempera-
tuurverloop komt over het algemeen
weinig verandering.
heer Mooyiman, die de vorige maand
mevrouw Bouiman moedig te hulp
kwaim, toen een opgewonden menigte
haar belaagde, wordt gezegd; „Wat
bezielde haar te verklaren, dat rech
ter Rochjani en de andere autoritei
ten er van overtuigd zijn, dat Schmidt
onschuldig is?"
Het blad acht het zeer onwaar
schijnlijk, dat deze autoriteiten de
verdediging hebben medegedeeld,
dat naar h»un menig de beklaagde niet
schuldig is. Veronderstel, dat zij deze
mening haddien, dan zouden zij de
officier van Justitie duidelijk hebben
gemaakt, dat zij geen grote waarde
aan zijn bewijsvoering hechtten. „En
waarom heeft mevrouw Bonman dit
niet in de rechtzaal verklaard tij
dens de zittingen, indien zij dit wist.
Waarom heeft zij de procureur-gene
raal en de president van het hoogge
rechtshof niet gevraagd in de recht
zaal te getuigen?"
„Het kan zijn, aldus de Nieuwsgier,
„dat mevrouw Bouman dacht Schmidt
een dienst met deze verklaring te be
wijzen?" „Natuurlijk (niet", beant
woordt het blad deze vraag.
Het voegt hier aan toe, dat de ver
klaring slechts dienstig is voor het
Nederlandse sensationele blad „De
Telegraaf' en een groep van poli
tieke ophitsers in Indonesië.
Dit blad bestaat uit 12 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van donderdagavond
tot vrijdagavond. Opgemaakt te
11.15 uiur).
AANVANKELIJK NOG REGEN.
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met enige regen of motregen,
later opklaringen. Matige of
krachtige zuidwestelijke wind
ruimend naar west. Dezelfde
temperaturen als vandaag of iets
lagere.
19 Okt.: zon op 7.14, onder 17.10;
maan op 17.15, onder 06.57.
Schijngetallen van de maan in
oktober 1956:
19 Okt.: 18.24 v.m.
Hoogwaterstanden
19 Okt. v.m. 2.55; n.m. 3.15.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
LUXEMBURG
PARUS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
V'ENEN
INNSBRUCK
ROME
MALLORCA
zwaar bew.
13 C.
mist
1
zwaar bew.
13
regen
14
motregen
15
geheel bew.
15
regen
17
mist
21
mist
21
licht bew.
21
regen
16
regen
16
geheel bew.
18
mist
17
mist
12
mist
15
geheel bew.
18
nevel
23
licht bew.
24
Korreltje
Men kan zich aan een stro-tje sto
ten, dat heel het huis ervan davert.