Nederlands eerste draagvleugelboot beproefd
Een Belgische mijnenveger strandde
op het havenhoofd van Hoek van
gisteren
Holland
Het grootste passagiersvliegtuig
Bemanning van boord gehaaid
Zilveren bestaan van Huize
St* Liduina te Warmond
Gemeenteraad van Wassenaar
sprak over afschrijvingspolitiek
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1956
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
Revolutionair
scheepstype
Tussen de herfstzeilers op het
Noordhollands kanaal en het Alk-
maardermeer scheerde de afgelopen
dagen als een sierlijke, glanzende vo
gel de eerste Nederlandse draagvleu
gelboot „Witvis" over het water. Het
vier ton nietende vaartuig, waarvan
slechts de kiel in het water rust en
dat prachtig in evenwicht voortgonst
op zijn voor- en achtervinnen, was
daar een sensationele verschijning.
Tal van marine- en politie-autori-
teiten kwamen 'kennismaken met het
vaartuig, dat gebouwd volgens het
systeem SchertelSachsenberg een
lengte heeft van 10.75 meter. De
breedte aan dek bedraagt 2.60 meter
en de breedte met vleugels 3.64 me
ter.
Frapperende snelheid.
Deze vinnen steken wanneer de
boot stil ligt 1.25 diep maar tijdens
de vaart slechts 60 om. Het vaartuig
dat uitgerust is met een 235 pk Chrys
ler Imperial benzinemotor, verbruikt
1 liter benzine op ongeveer drie ki
lometer. De snelheid bedraagt ruim
45 mijl per uur bij 4000 toeren. In
twee tanks kan brandstof voor
twaalf uur varen worden meegeno:
tmen.
De motor kan betrekkelijk licht
zijn, omdat een draagvleugelboot de
helft minder weerstand te overwin
nen heeft dan een traditioneel schip
van dezelde omvang. Dit geeft een
energiebesparing van ca. 50 percent
'bij een verlaging van 30 percent op
de totale exploitatiekosten.
Optimaal evenwicht.
Deze besparing compenseert de
hogere bouwprijs dezer vaartuigen.
Zij worden namelijk van aluminium-
plaat en -ribben gemaakt, hetgeen
hen pl.m. 60 percent lichter maakt
dan ijzeren schepen. De draagvleu-
gels worden uit staal vervaardigd;
ze zijn tijdens de vaart verstelbaar,
zodat bij iedere belading een opti
maal evenwicht kan worden bereikt.
De idee om draagvleugelboten te
bouwen ontstond bij mensenheugenis
in 1897 in Italië. Men kende toen
reeds het „Magnuseffekt", de op
waartse druk in water en lucht op
Een opname van de „Draagvleugel
boot" de „Witvis" tijdens een proef
vaart waarbij een snelheid werd be
haald van 73 km./u.
vleugels van bepaalde vorm. De con
structeurs misten echter het motor
vermogen om die opwaarts druk vol
doende te benutten.
Wel beseften zij echter, dat bij het
opheffen van een schip uit het water
de golfweerstand zou verminderen,
waardoor met eenzelfde vermogen
aanzienlijk grotere snelheden zouden
worden bereikt.
Toepassingen legio.
De „Witvis", die een luxe karak
ter heeft omdat hij voor de sport-
visserij is verkocht aan de heer El-
ridge Johnsons te Philadelphia (V.
S.), werd in opdracht van de reders
en cargadoors James Smith Zn,
te Rotterdam, vervaardigd door de
werf „Nicolaas Witsen" en Vis te
Alkmaar.
De meeste van de in Europa ont
wikkelde vleugelboten zijn niet in
particulier gebruik. Ze dienen kust
wacht, douane, politie, leger en ma^
rine en zouden in havens en water
wegen zeer goed bruikbaar zijn bij
aan- en afvoerdiensten voor Oceaan
schepen, die hen eventueel aan dek
kunnen meevoeren.
OVERWEGWACHTER TIJDENS
DIENiST IN SLAAP GEVALLEN.
De Zwolse politierechter heeft gis
termorgen een 27-jarige overweg
wachter uit Putten veroordeeld tot
twee weken gevangenisstraf voor
waardelijk en een boete van 75
omdat hij op 28 maart van dit jaar
tijdens zijn dienst in slaap was ge
vallen. De wachter bediende op de
bewuste dag de met afsluitbomen en
Margriet" het frisse blad van déze tijd, telt reeds jarenlang het grootste aantal lezeressen.
Géén wonder: ieder jaar voegen de jongeren zich erbij want... Margriet" is véél gezelliger!
(Advertentie)
knipperlichten beveiligde overweg
Bijsteren in Ermelo. „Ik had 's nachts
slecht geslapen en had hoofdpijn",
vertelde hij aan de rechter. Hij schrok
wakker toen een trein voorbij den
derde. Een chauffeur van een bestel,
auto kon door krachtig remmen een
ernstig ongeluk voorkomen. De auto
hield stil met de neus op de over
weg.
De officier van Justitie had een
maand voorwaardelijk en 50 boete
geëist. Verdachte is als overwegwach
ter gehandhaafd.
Een Belgische kustmijnenveger,
die meedeed aan de thans lopende
N.A.V.O.-vlootoefening, is gister
avond omstreeks tien voor acht,
toen hij als vierde in een konvooi
van vijf mijnevegers de Nieuwe Wa
terweg wilde binnenvaren, op het
Noorderhavenhoofd te Hoek van
Holland gelopen. Het gebeurde juist
De herdenking van het 25-jarig be
staan van Huize „St. Liduina" ving
gisterenmorgen aan met een plechtige
H. Mis, opgedragen door pastoor J.
Gussenhoven, Bisschoppelijk Com
missaris van deze inrichting, daarbij
geassisteerd door prof. v. d. Boog en
prof. De Groot van het r.k. Semina
rie. Behalve door de bewoners van
het huis en de Eerwaarde Zusters,
werd deze H. Mis ook bijgewoond
door het voltallig college van regen
ten en het Kerkbestuur, die allen ver
gezeld waren van hun dames terwijl
mede aanwezig was de burgemeester
met zjjn echtgenote.
Na afloop van de kerkdienst vond
een gezamenlijk ontbijt plaats, waarna
alle aanwezigen zich verzamelden in
de hal van het gebouw. Hier nam de
voorzitter van het Regenten college,
de heer Slager, het woord. Spreker
herdacht pastoor Oudejans z.g. Reeds
jaren bouwde deze pastoor aan de
plannen voor het stichten van een
bejaarden-tehuis voor zijn parochia
nen, omdat hij van nabij wist, hoe
primitief sommige alleenstaande be
jaarden soms woonden of bij hun kin
deren inwoonden, terwijl zij zich te
vreden moesten stellen met een mi
nimum aan ruimte en verzorging. De
ouderdom was voor deze mensen geen
zegen, maar een last. Zo groeide bij
pastoor Oudejans het idee tot het
stichten van dit huis en het moet
voor hem een voldoening zijn ge
weest, toen hij op 30 maart 1927 zijn
plannen in een gecombineerde ver
gadering aan Kerk- en Armbestuur
kon voorleggen en deze door de be
sturen met grote bijval werden aan
vaard. Ook in de parochie werden
de plannen met enthousiasme begroet
en een ieder droeg zijn steentje bij
om de plannen te doen slagen. In
1929 had de aanbesteding plaats en op
21 september 1931 werd het huis door
wijlen mgr. J. D. A. Aengenent z.g.
ingewijd en plechtig in gebruik geno
men. Het is een sierlijk gebouw ge
worden en in zijn vernieuwde en ver
fraaide omgeving, waarvoor het ge
meentebestuur alle hulde toekomt,
staat het als een sieraad van de ge
meente en als een monument van ge
meenschapszin. Tegelijk met de her
denking van het 25-jarig bestaan van
dit huis, jubileren de eerwaarde zus
ters. Wij weten, dat onze zusters zich
hier thuis voelen. Wij zijn dankbaar
voor alles, wat zij gedaan hebben.
Aan het slot van zijn toespraak
bood spreker de bewoners van het
huis een televisietoestel aan.
Pastooqr Gussenhoven bracht een
bijzonder woord van dank aan het
college van regenten voor het vele
en dikwijls moeilijke werk, dat zij
geheel belangloos voor het huis en
de bewoners verrichten. Speciaal
memoreerde spreker de verdiensten
van de voorzitter, de heer F. Slager,
die de bijzondere dank verdient van
geheel katholiek Warmond voor het
vele werk dat hij in het belang van
de katholieke zaak heeft gedaan.
Daarbij wees hij op zijn jarenlange
voorzitterschap van de vereniging
„Het Wit-Gele Kruis", de R.K. Mid
denstandsvereniging enz. Doch Uw
werkzaamheden, aldus spreker, strek
ten zich niet alleen uit tot het katho
lieke gedeelte der bevolking, want
voldoende is bekend Uw activiteit als
leider van de Centrale keuken in de
achter ons liggende oorlogsjaren,
waarmede zulk een prachtig werk
werd verricht. Ik prijs mij gelukkig U
te kunnen mededelen, dat bij de hoog
ste kerkelijke autoriteiten Uw chari
tatief werk wordt gewaardeerd en het
is mij een bijzondere vreugde U te
kunnen mededelen, dat de Heilige
Vader U benoemd heeft tot Ridder
in de Orde van St. Silvester. Onder
daverend applaus spelde de pastoor
de heer Slager de versierselen van
de orde op. Hierna nam de burge
meester het woord, die de heer Sla
ger van harte feliciteerde met deze
hoge onderscheiding. Het behoeft
geen betoog, aldus spreker, dat huize
St. Liduina in deze gemeente in een
grote behoefte voorziet, want ook de
ze gemeente kent zijn zorg voor het
bejaardenvraagstuk. Ook bestaat er
een prettig en aangenaam contact tus
sen de bewoners van het huis en de
ingezetenen, hetgeen van een niet te
onderschatten belang is.
De heer Slager zeide zeer getroffen
te zijn voor de hem toegekende on
derscheiding, waarvoor hij zijn diep
gevoelde dank uitspreekt. Ik wil in
deze onderscheiding zien, aldus spre
ker ,de waardering voor het werk
van mijn medewerkers, want ook zij
doen zeer veel werk in het belang van
het huis.
Namens de bewoners van het huis
bood de heer Van Hees als jubi
leumgeschenk een Kruisweg voor de
kapel aan.
Des avonds vond een plechtig Lof
plaats met Te Deum, waarna „St.
Matthias" de regenten en bewoners
een serenade bracht, waarbij weder
om hartelijke woorden van felicitatie
werden gesproken.
LEIffSGHENDAM
Geboren: Cornelia E. A. dr van J.
R. van der Hulst en C. L. Boers;
Franciscus A. zn van J. P. Olijhoek
en A. J. Ruygt. Erik J. zn van A. Om-
mering en C. Beij; Christianus B. P.
zn van C. J. Vieveen en J. C. van
Santen.
Ondertrouwd: W. M. Wiltenburg te
Hekendorp en A. C. van Boheemen.
Overleden: M. J. M. Holtkamp 60 jr
echtgen. van L. P. Vieveen.
bij hoog water, zodat pogingen, het
schip vlot te krijgen, in de loop van
de avond bij zakkend water moesten
worden verricht.
Het is gisteravond bij pogingen ge-
De „President Jan Leis", heeft zich
niet beperkt tot het redden van de
mensen, maar ook een actief aandeel
gehad in de pogingen het schip vlot
te krijgen. Eerst werd een tros over
gebracht van de mijnenveger naar
de sleepboot „Blakenburg" maar de
bleven en vanmorgen zijn de sleep- mijnenveger liet de tros glippen en
boten weer uitgevaren om het bij -
laagwater te proberen.
De sleepboot „President Jan Leis"
heeft alle veertig opvarenden van de
mijnenveger in Hoek van Holland
aan land gebracht.
Volgens de opvarenden van het
gestrande schip is het ongeluk ge
beurd, doordat de mijnenveger moest
uitwijken voor een manoeuvre van
een koopvaardijschip, dat zich plot
seling in de route vertoonde.
De „President Jan Leis" en de
„Blankënburg" vertrokken om kwart
over acht uit de berghaven van Hoek
van Holland. Omstreeks kwart over
tien haalde de „President Jan Leis"
38 van de 40 opvarenden van boord.
De commandant en chef-machi
nist bleven echter aan boord, maar
rond het middennachtelij k uur voer
de „President Jan Leis" opnieuw uit
en haalde de beide mannen van
boord.
een tweede tros werd tijdens het
redden van de bemanning kapot ge
varen.
Later op de avond ging het har
der waaien en het schip kwam „op
de stenen te rijden", zoals de zeelui
het noemen. Het lag tot voorbij de
brug op de pier en had zware bo
dem- en huidbeschadiging. Assisten
tie van een pompboot werd gevraagd,
omdat voor lekkage gevreesd wordt.
De opvarenden van de mijnenve
ger, die door de „President Jan Leis"
naar de berghaven van Hoek van
Holland waren gebracht werden
eerst in de Marinekazerne te Hoek
van Holland ontvangen en later met
autobussen naar de onderzeeboot-
dienst aan de Waalhaven te Rotter
dam gebracht om daar de nacht door
te brengen.
Dicteer-apparaat
voor politie-auto
DeWassenaarse verkeerspolitie zal bin
nenkort in de auto, die onlangs werd
voorzien van een Traffipax-foto-ap-
peraat, de beschikking krijgen over
een dicteer-apparaat, waarmee de
politieman, die de verkeerscamera's
bedient, zijn bevindingen op eenvou
dige wijze kan vastleggen. Bij het
werken met de camera's is nl. geble
ken, dat het maken van notities over
de plaats waar een overtreding ge
constateerd werd en over nadere bij
zonderheden, die in het proces-ver
baal verwerkt moeten worden, veel
tijd ophoudt. Veel efficiënter is het,
zoals ook in Duitsland gebeurt, deze
bijzonderheden te dicteren in het
apparaat, dat het gesprokene opneemt
op weinig kwetsbare platen.
Gisteravond heeft de gemeenteraad
voor deze nieuwe aanwinst van de
Wassenaarse verkeerspolitie een kre
diet van ƒ1550,beschikbaar ge
steld.
Twee jaar voor een
sigarettendiefstal
De rechtbank te 's Gravenhage
heeft gistermorgen een 54-jarige
schilder uit 's Gravenhage, conform
de eis van de officier van justitie,
veroordeeld tot een gevangenisstraf
van twee jaren met aftrek van voor
arrest, omdat hij schuldig werd ge
acht aan diefstal van sigaretten voor
een waarde van ƒ21.000.
De schilder heeft tezamen met en
kele' vrienden in juni j.l. ingebroken
bij een groothandel aan de Koningin
negracht te 's Gravenhage. Enkele
helers werden veroordeeld tot zes
maanden gevangenisstraf; een 52-ja-
rige koopman kwam er af met drie
maanden gevangenisstraf voorwaar
delijk en 250 boete.
Het vliegtuig waarmee de Russische
leiders een paar maanden geleden
in Londen aankwamen betekende
een sensatie voor het Westen en
men was nog niet over de eerste
verbazing heen toen Rroetsjef meer
of minder triomfantelijk aankondigde,
dat men in Rusland een nog groter
straalvliegtuig aan het bouwen was
dat het grootste passagiersvliegtuig
met straalaandrijving ter wereld zou
worden.
In het begin van deze maand nu is
dit aangekondigde toestel in Rusland
in bedrijf genomen. Voorlopig spre
ken de eerste berichten over één toe.
stel dat door de Russen op de grote
lijn naar het Verre Oosten is ingezet.
Op onze foto geven wij een eerste af
beelding van het nieuwe toestel. Dit
vliegtuig is ontworpen door prof. A.
N. Tupolev en zoals men ziet beschikt
deze „Tupolev" over vier zware
straalmotoren. Met deze motoren zou
het toestel een snelheid kunnen beha
len van ongeveer 1000 km. per uur.
Totaal zou het 180 personen aan
boord kunnen nemen en als dit juist
is dan zou dit type „Tupolev" de toe
stellen in het Westen verreweg over
treffen. Het Westerse paradepaard is
n.l. de Britse „Cornet" die echter
slechts 70 personen kan bergen. Ver
der zou de nieuwe „Tupolev" een gro
tere afstand kunnen vliegen dan de
„Cornet".
In prof. Tupolev beschikken de
Russen dus wel over een zeer be
kwame technicus, getuige o.a. het toe
stel dat in Londen zulk een opzien
baarde en nu weer het nieuwe toestel
dat het grootste ter wereld zou zijn.
Prof. Tupolev is het hoofd van het
Aero-Dynamisch Instituut in Moskou.
In 1924 reeds ontwierp hij het eerste
geheel metalen Russische vliegtuig
terwijl hij daarna verschillende types
vliegtuigen heeft ontworpen van klei
ne éénpersoons tot zware 8-motorige
vliegtuigen toe. Voor zijn diensten
werd hij benoemd in de rang van
Luit.-Generaal. Naast de vliegtuigen
heeft Tupolev ook nog torpedoboten
en sneeuw- en ijssledenr ontworpen.
In het laatste deel van de oorlog hield
hij zich bezig met de problemen van
de straalaandrijving waarvoor hij
thans dus ontwerpen heeft gebouwd
die op een peil staan welke voor het
Westen niet onder behoeven te doen.
Integendeel, zijn vliegtuigen trekken
zeer sterk de aandacht van het Wes
ten.
OOSTENRIJKSE KINDEREN WEER
NAAR HUIS.
Donderdag 4 okt. zullen 350 Oos
tenrijkse kinderen, die drie maanden
'bij Nederlandse families hebben ge
logeerd, van uit Eindhoven weer naar
huis vertrekken. De kinderen werdc
hier in Nederland gehuisvest via het
Nederlandse R.K. Huisvestingscomité
dat door het episcopaat is aangewezen
voor de regeling van het opnemen
van buitenlandse kinderen. Tot nu toe
werden dit jaar reeds meer dan 1300
kinderen van verschillende nationali
teit korter of langere tijd in Neder
land ondergebracht.
MR. DE BLéCOURT VOLGT JHR.
MOLLERUS OP TE HAARLEM.
In de gistermiddag gehouden ver
gadering van de kamer van koophan
del en fabrieken' voor Haarlem en
Omstreken is aan jhr. dr. J. C. Molle-
rus wegens het bereiken van de pen
sioen-gerechtigde leeftijd op de meest
eervolle wijze ontslag verleend als
secretaris van deze kamer.
Tot zijn opvolger werd benoemd
mr. A. G. de Blécourt, die reeds van
af 1 mei adjunct-secretaris der ka
mer is. Mr. De Blécourt was vroeger
verbonden aan de kamer van koop
handel voor Rijnland, gevestigd te
Leiden.
Een voorstel daartoe stond niet op
de agenda, maar werd door burge
meester van Wijnbergen er aan toe
gevoegd. De raad stemde stilzwijgend
in met het „mondelinge" voorstel, dat
werd toegelicht door het voorlezen
van een rapport van de commissaris
van politie.
Stilzwijgend werd ook het grootste
deel van de eigenlijke agenda afge
werkt. 34.000,werd beschikbaar
gesteld voor het vernieuwen van de
riolering in de Hallekensstraat en de
Bloemluststraat, 15071,voor het
opknappen van de garderoberuimte
in het raadhuis en het uitbreiden van
de afdeling algemene zaken. Akkoord
ging de raad met 't voorstel om niet
5000,maar hoogstens 1000,
subsidie toe te kennen aan de plaat
selijke V.V.V. Aan een 17-tal bouw-
spaarders, voor wie onder leiding van
de Bouwkas Nederlandse gemeenten
een woning wordt gebouwd aan de
Middelweg werd de benodigde borg
tocht toegekend; goedkeuring werd
gehecht aan de verkoop van een po
litieauto voor 1410 en de opcenten
voor de grondbelasting werden voor
het belastingjaar 1957 vastgesteld op
60 voor gebouwde en op 30 voor on
gebouwde eigendommen. Een stuk
grond op de hoek van de Katwijkse-
weg en de Wassenaars Slag, bestemd
voor wegaanleg, werd om niet aan
vaard, op voorwaarde, dat een in de
oorlogsjaren gebouwde bunker bin
nen het jaar zal worden opgeruimd.
En geen bezwaren werden inge
bracht tegen het voorstel van b. en
w. om de 6 pet.salarisverhoging toe
te kennen met ingang van 1 juil j.l.
Reservering winst.
Een vrij uitvoerige discussie ging
vooraf aan het besluit om voortaan
ieder jaar 10 pet. van de winsten
van de gemeentebedrijven in een
reserefonds te storten. B. en W.
hadden dit voorstel gedaan in ver
band met een herziening van de af
schrijvingspolitiek. Doordat er afge
schreven wordt op basis van de his
torische kostprijs, treedt er in feite
ieder jaar een kapitaalintering op.
Het reservefonds dient om die inte
ring gedeeltelijk tegen te gaan.
Mr. L. G. Hortensius (Prot. Chr.)
vroeg zich af, of een reservering van
10 pet. van de winst voor dit doel
bedrijfseconomisch wel verantwoord
is. Zal deze reservering toereikend
blijken? De heer C. E. van den Berg
had op zichzelf geen bezwaren te
gen het reserveren van een deel
van de winst; openbare bedrijven
behoren geen al te grote winsten te
maken, aldus spr. Is het niet beter,
van een vernieuwingsreserve te spre
ken in plaats van een reservefonds?
zo vroeg spr. zich af. Een juist oor
deel over de toereikendheid van de
10 pet. zal men zich pas kunnen
vormen, als een globaal overzicht
wordt samengesteld van de huidige
kostprijzen van de gemeente-eigen
dommen.
Mr. C. A. van Gorcum (P. v. d.
A.) voelde niet voor het reserveren
voor latere investeringen. Daardoor
zou het huidige geslacht belast wor
den met lasten voor vernieuwing, die
pas aan een volgend geslacht profijt
zal opleveren.
De heer van Gorcum informeerde
naar de indertijd gedane toezegging
van een verlaging van de elektrici
teitstarieven, zo deze mogelijk
mocht blijken.
Wethouder E. M. Schade (WD)
die namens het college antwoordde,
moest wat dit laatste punt betreft de
vragensteller teleurstellen. Het is niet
mogelijk gebleken voornamelijk
doro gestegen loonkosten en kolen-
prijzen de elektriciteitstarieven te
verlagen.
Wat de afschrijvingspolitiek be
treft zeide de wethouder, dat er aan
afschrijving op basis van de histori
sche kostprijs inderdaad bezwaren
kleven. Bezwaren zijn er echter ook
aan te voeren tegen afschrijving op
basis van de vervangingswaarde. Om
aan de bezwaren van de tot nu toe
toegepaste afschrijvingsmethode enigs
zins tegemoet te komen, is nu voor
gesteld een reserve te vormen. Als
tot nu toe de afschrijvingen te laag
zijn geweest, aldus de wethouder,
dan is de daardoor ontstane winst
toch altijd v/eer aan de gemeente ten
goede gekomen.
Het voorstel om tot de vorming van
een reservefonds te besluiten werd
daarna zonder hoofdelijke stemming
aanvaard.
