3)e CddaeSoti/fcct/nt
MEVROUW BOÜMAN ONTSNAPTE
AAN EEN TIERENDE MENIGTE
Planloze Troonrede bij Kabinetloze
opening van 't Regeringsjaar 1957
Zti
moest rennen om
haar leven te redden
Bezorgheid over internationale toestand
Viiegtuiq qeieend vaat vluchtje
Van kleuterklas tot hogeschool hij hoogvliegers
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1956
47ste JAARGANG
No. 13910
j
Te Batavia „tiert" zelfs j
I
de rechtvaardigheid 1
Telefoon: Directie, Abonnementen, Drukkerij 20935, Redactie 20015, Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.55 p. w., f2.35 p. mud., f7.— p. kwart. Franco p.p.f7.40 - Advertenties: 17 et. p. man. Telefoontjes 1.50
Directeur: C. M. v HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUX: PAPENGRACHT 32
Weer prioriteit voor woningbouw
De Troonrede, die H. M. Koningin
Juliana hedenmiddag; bij de opening
van de Staten Generaal uitgesproken
heeft, constateert het teleurstellende
verloop van de kabinetsformatie en
geeft te kennen, dat het toekomst
beeld van Nederland voor het ko
mende regeringsjaar voor een zeer
groot deel van de internationale poli
tieke en economische ontwikkeling af
hankelijk zal zijn.
De Troonrede toont zich bezorgd
over het niet nakomen van interna
tionale verdragen, hetgeen in de
laatste tijd tot ernstige toestanden
geleid heeft en noemt met name In
donesië, waar de sfeer zich in het af
gelopen jaar niet ten gunste van Ne
derland heeft gewijzigd.
NIEUW GUINEA
In de Troonrede wordt steun toe
gezegd aan de Nederlanders in Indo
nesië, die in moelij kheden zijn en
met vreugde gedenkt de koningin
de reis naar De West, die zij de af
gelopen winter te zamen met Prins
Bernhard heeft gemaakt.
In de Nieuw-Guinea-politiek wordt
geen verandering aangekondigd en
teleurstelling blijkt over de lucht-.
DE TROONREDE
|7R is van 't jaar meer belang-
ling voor de Troonrede dan
anders. De oorzaak van deze verhe
vigde belangstelling is de nieuwsgie
righeid, wat de Troonrede zou zeg
gen, nu er zo weinig te zeggen viel.
Het is zowel in lengte als diepte
nog een flink staatsstuk geworden.
Uiteraard wordt er meer in vastge
steld dan vooruitgezien. „Gouverner
c'est prévoir" „regeren is vooruit
zien", maar er is niet veel vooruit te
zien, indien er geen regering is.
Een nieuw kabinet zou, zij 't in de
gebruikelijke vage Troonrede-stijl,
het regeringsprogramma bij deze ge
legenheid ter kennis hebben gebracht.
Politieke vraagstukken van binnen
landse aard worden echter niet aan
gesneden, wèl de buitenlandse: de
ondermijning van de internationale
rechtsorde, zelfs in de „vrije wereld"
o.a. door de Suez-kwestie, de tot nog
toe onbevredigende luchtvaart-on
derhandelingen met de Ver. Staten,
de verheffing van de inheemse be
volking van Nieuw-Guinea, de ont
wikkeling van de Benelux en de Ko
len- en Staalgemeenschap. Bezorgd
heid en teleurstelling worden uitge
sproken over de gang van zaken in
Indonesië
Wat het binnenland betreft, wordt
slechts geconstateerd, wat algemeen
bekend is, bedrijvigheid, woningnood,
onderwijzers-tekort, uitbreiding der
Staten Generaal (in. 1840 voor de
Tweede Kamer 58 leden, in 1887 be
paald op 100; voor de Eerste
Kamer waren deze getallen 30 en
50). Beduchtheid wordt aan de dag
gelegd voor het voortbestaan van de
hoogconjunctuur, en bedachtzaamheid
aanbevolen, in verband met de on
gunstiger geworden verhouding tus
sen in- en uitvoer.
Temidden van de ambtelijke, altijd
wat houterige stijl van de Troonrede
doet de paragraaf over Suriname en
de Antillen zeer prettig aan. H.M. de
Koningin herinnert daarbij aan de
reis, die „mijn man en ik" hebben ge
maakt naar de gebiedsdelen overzee
en de hartelijkheid, welke zij beiden
aldaar hebben ondervonden.
Deze hartelijkheid is hun beiden
en de oudste dochter, onze „Leidse"
prinses, ongetwijfeld ook heden in
het Europese gebiedsdeel betoond.
H.M. zeide er „bijzondere prijs" op ge
steld te hebben, de zitting der Staten
Generaal te openen, ondanks het
uitblijven van een nieuw kabinet. Het
Nederlandse volk heeft het van zijn
kant op bijzondere prijs gesteld, dat
Prinsjesdag met de overgeleverde
luister is gevierd. In deze tijd van po
litieke tweedracht schittert het ko
ningschap als zinnebeeld der natio
nale eendracht. Een koning is „een'
Menighte besloten in een' Kroon",
schreef Constantijn Huygens. In bijna
geen land is deze beslotenheid van
volk in kroon zo sterk als bij Oranje
en Nederland.
Ook al brengt de Troonrede geer
nieuws, belangrijker dan de Troon
rede is de bijzondere prijs, die onze
geliefde en hooggeachte Koningin er
op gesteld heeft, ondanks het uitblij
ven van een nieuw ministerie, als
hoofd der Regering de „gewone" zit
ting van de volksvertegenwoordiging
te openen.
vaartonderhandelingen tussen Neder
land en de Verenigde Staten.
DREIGINGEN
De gunstige economische ontwikke
ling ziet de Troonrede bedreigd door
spanningen zowel in Nederland als in
het buitenland, hetgeen tot uitdruk
king komt op een steeds ongunstiger
wordende betalingsbalans.
Wederom gewaagd de Troonrede
van de grote nood, die Nederland nog
steeds beheerst door het gebrek aan
huizen, en ook voor het ingaande
regeringsjaar wordt voor de woning
bouw de grootst mogelijke prioriteit
toegezegd.
Het onderwijs zal in de naaste toe
komst grote zorgen baren door gebrek
aan onderwijskrachten en school
ruimte; bijzondere maatregelen wor
den in het vooruitzicht gesteld.
Met de verwachting, dat de inter
nationale samenwerking, die het ko
mende jaar een nieuw stadium zal
j bereiken met het bijeenkomen van de
j raadgevende interparlementaire Be-
neluxraad, de volkeren meer tot el
kander zal brengen, sloot Hare Maje-
steit de Troonrede en verklaarde de
Staten Generaal voor geopend.
(De volledige tekst van de Troon
rede staat afgedrukt op pagina 1
tweede blad).
Als het verkeerd
gaat met Suez:
Beperking van benzinegebruik
Op het departement van Economi
sche Zaken wordt bij wijze van voor
zorg een distributie-systeem voor olie
en benzine voorbereid voor het geval,
dat de Suez-kwestie aanleiding wordt
tot het stagneren van de olie-aan
voer. Overwogen schijnt te worden
een beperking van het autorijden
door particulieren en speciaal een
verbod op het zogenaamde „zondags
rijden".
Daarnaast bestaan nog plannen om
het autoverkeer op weekse dagen
enigszins in te tomen. Door deze
maatregelen zou voldoende benzine
bespaard worden.
Momenteel ziet het er nog niet
naar uit, dat deze maatregelen nodig
zijn, temeer omdat de Amerikanen
reeds voorbereidingen treffen om de
aanvoer van benzine langs de Kaap
te leiden.
KROESTSJEF NEEMT RUST.
Het sowjetpersbureau „Tass" meldt,
dat de eerste secretaris van de com
munistische partij der Sowjet-Unie,
Kroestsjef, zich 19 september naar
Zuid-Slavië zal begeven om daar
„enkele dagen rust" te nemen.
Een uur na haar ontsnapping aan de menigte heeft mevrouw Bouman
in het huis van mr. E. Bonn (van de Nederlandse diplomatieke vertegen
woordiging) aan de correspondent van het A.N.P. het volgende relaas van
de gebeurtenissen gegeven:
„Na het sluiten van de 61ste zitting in de zaak van mijn cliënt H. Schmidt,
verliet ik de rechtszaal en klom ik op een bank om Schmidt te zien instap
pen in de politiewagen, waarmee hij naar de gevangenis zou worden terug
gebracht. Ik zag, dat de politie zeer krachtig een vrije doorgang voor de
wagen maakte door de menigte van honderden mensen op het voorerf van
het gerechtsgebouw. Maar toen de wagen op een afstand van niet meer
dan honderd meter was, zag ik ook, dat de speciale politie, die het gebouw
had bewaakt, achter de politiewagen met Schmidt liep en dat deze politie
het gebouw, dat omsingeld was door opgewonden jongeren, door slechts
vijf of zes man gewone politie bewaakt liet.
Over 'n muur van anderhalve meter gevlucht
„GRIJP HAAR"!
Plotseling was er een opschud
ding op het voorerf en zag ik, dat de
kroongetuige a charge Manoppo te
midden van een menigte jongeren er
bij deze op aandrong, het gebouw
binnen te gaan. Onder aanvoering
van Manoppo gingen zij een paar se
conden later het gebouw binnen; zij
droegen een demonstrant, die blijk
baar gewond was, toen de politie
ruimte voor de wagen van Schmidt
maakte. Ze legden hem op een bank
vlak bij de plaats waar ik stond.
Toen zag Manoppo mij en schreeuw
de: „Daar is ze, grijp haar, grijp
haar".
Ik rende weg om mijn leven te red
den. Ik vluchtte de rechtszaal in en
probeerde door een andere deur te
ontsnappen. Maar jouwende jonge
ren hadden tegen de tijd, dat ik daar
was, die andere deur bereikt. Zij
sloegen mij op mijn schouder en op
mijn achterhoofd, ik viel bijna van
de trappen, toen ik probeerde aan
grenzende kamers te bereiken.
Maar ik bewaarde mijn even
wicht en het gelukte mij. Ik vlucht
te in een van de kleine vertrekken van
het kantoor en zag door het' raam,
dat Willem Mooyman buiten poogde
de menigte te weerhouden mijn ka
mer binnen te gaan. De menigte volg
de hem, toen hij tenslotte v/egliep.
Achter een kast.
Na enkele ogenblikken ontdekte ik
een deur naar een kleine aangren
zende bureauruimte, waarin ik mij
achter een kast heb verborgen. Ik
hoorde buiten mensen hard lopen en
luidkeels schreeuwen; ik hoorde de
vraag: „Waar is zijn?". Ik hoorde
tevens, dat er meubilair werd ver
nield en dat er met stenen gegooid
werd, niemand kwam echter in de
kamer, waarin ik mij bevond.
Iemand opende de deur van de ka
mer, die ik had gesloten, doch door
zocht de kamer niet. Ik beken, dat
ik stond te beven, terwijl ik stond te
wachten, dat degene die in de kamer
was binnengekomen, weer zou ver
dwijnen. Tenslotte werd het stil. Ik
waagde het buiten de kamer te kij
ken en zag dr. Bonn, die over de
halve deuren van de er tegenover ge
legen rechtzaal keek. Ik begaf mij
daarheen en na enkele minuten zag
ik politiemensen, die bezig waren de
deuren van de rechtzaal te sluiten.
In deze tussentijd ging de jouwen-
'e en tierende menigte haar gang. De
leer Menke voegde zich even later
n de rechtszaal bij ons. De com
mandant van de politie, die intussen
op het toneel was verschenen, zeide
ons, dat wij konden ontsnappen aan
de achterzijde van het gerechtsge*-
bouw.
Over de muur.
Wij moesten daartoe over een muur
springen van anderhalve meter
hoogte, maar ik kan u de verzekering
geven dat ik in staat zou zijn geweest
over een nog hogere muur te sprin
gen als dit nodig zou zijn geweest om
te ontsnappen.
Mevrouw Bouman glimlachte bij
deze laatste opmerking.
De heer H. Menke, hoofd der poli
tieke afdeling van de Nederlandse
vertegenwoordiging, werd door de
volksmenigte ingesloten onmiddellijk
nadat de menigte het gebouw was
binnengedrongen.
Een beambte nam de heer Menke
onder zijn hoede en bracht hem in
zijn kantoorkamer in veiligheid. De
heer Menke had nog gelegenheid te
zien, dat de Nederlandse journalist
Willem Mooyman zich naar mevrouw
Bouman spoedde. De heer Bonn zei:
Zonder de moed van Mooyman had
mevrouw Bouman nu gedood kun
nen zijn. Door zijn moedige houding
leidde hij de aandacht van de menig
te af van haar voornaamste doel.
De woedende demonstranten volg
den hem, toen hij wegliep uit de rich
ting van de kamer, waar mevrouw
Bouman zich had verborgen.
De heer Bonn werd met stenen be
kogeld, toen hij, enkele ogenblikken
nadat de menigte het gerechtsgebouw
had overstroomd, voor de kamer
stond, waarin mevrouw Bouman ver
bleef, hij had schrammen op zijn lin
kerarm. „Mooyma/i heeft gevochten
als een leeuw", aldus de heer Bonn
De Nederlandse vertegenwoordiging
in Indonesië heeft verzocht om een
onmiddellijk ingaande speciale poli
tiebewaking voor de woning van me
vrouw Bouman.
Gewapende opoe
op de weg
Op een pas voor het verkeer open
gestelde verkeersweg in de Ameri
kaanse staat Massachusetts heeft in
het afgelopen weekend een 72-jarige
grootmoeder, gewapend met een ge
weer en bijgestaan door familiele
den, post gevat om elk verkeer op
de weg te verhinderen.
Deze strijd vaardigde vrouw, me
vrouw Kornelia Zariczny, kan het
namelijk helemaal niet verkroppen,
dat een deel van haar land is ont
eigend voor de aanleg van de weg.
Het was zonder haar toestemming
gebeurd en bovendien had zij geen
schadevergoeding ontvangen, zegt
zij. Zij heeft tenslotte toch eieren
voor haar geld gekozen en ingestemd
met een wapenstilstand. De wegver
sperring in de vorm van een gevelde
boomstam is weggehaald.
Twee jonge Amerikanen, die nog maar net onder en boven de lange broek
uitsteken, hebben een vliegtocht van ruim een uur gemaakt boven hun
woonplaats in een „geleend" vliegtuigje, dat onbewaakt met de contact
sleutel in het slot op het vliegveld stond. De techniek van het vliegen
leverde hun geen moeilijkheden op: ze hadden die van te voren in een
boekje terdege bestudeerdHier zien we „piloot" Eddie Cates en zijn
„tweede piloot" Roy Alkan Brosseau in de cockpit van het toestel, waar
mee zij de „joy flying" pleegden. Laten we hopen, dat de raketten in
Amerika beter bewaakt worden
Russisch-Amerikaanse
samenwerking
De Sowjet-Unie en de Verenigde
Staten zijn overeengekomen samen
te werken bij het afschieten en na
gaan van satellieten, die de aarde
vanuit zeer grote hoogte moeten
verkennen, aldus meldt de „Times".
Beide landen bereiden plannen voor
tot het lanceren van kunstmatige
hemellichamen tijdens het interna
tionale geofysische jaar.
Prof. Chapman, voorzitter van de
speciale commissie voor het interna
tionale geofysische jaar, zei op een
vergadering van deze commissie, die
zaterdag te Barcelona werd gehou
den, dat dit besluit het hoogtepunt
van de besprekingen vormde en van
het grootste gewicht is voor het ge
hele programma van onderzoek.
Zonnig weer
Door drukstijgingen boven Scandi
navië werd het hogedrukgebied bij
Shotland aan zijn noordoost flank
versterkt. Later ontwikkelde zich
achter de Noorse bergen een afzon
derlijk gebied met hoge barometer
standen, dat zich tamelijk snel in zui
delijke richting naar Duitsland en
Polen verplaatst.
Het wolkendek, waarachter de zon
maandag vrijwel de gehele dag schuil
ging, wordt nu langzaam naar het
westen gedreven en dinsdagmorgen
begon de bewolking dan ook in de
provincie Groningen te breken. Mor
gen komt het weer in ons land geheel
onder invloed te staan van het conti
nentale hoge drukgebied en zal met
een iets in kracht toenemende wind
uit oostelijke richtingen zeer droge
lucht uit Duitsland worden aange
voerd, waarin vrijwel geen bewolking
meer voorkomt. De temperaturen
kunnen hierin overdag een paar gra
den hoger worden dan dinsdag.
Het standvastige weer duurt nog
enkele dagen voort en de neerslag-
kansen blijven gering. Wel neemt de
kans op nachtvorst geleidelijk toe.
Dit blad bestaat uit 10 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
KOUDERE NACHT.
Vannacht en morgenochtend
kouder. Morgen overdag droog
weer met weinig bewolking en
ongeveer' dezelfde mperaturen
a als vandaag. Zwakke of matige
X wind uit oostelijke richtingen.
Hoogwaterstanden
19 Sept. 3.v.m.; 3.15 n.m.
Het weer in Europa
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
EERLIJN
FRANKFURT
MüNCHEN
ZüRJCH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ROME
AJACCIO
MALLORCA
onbewolkt
zwaar bew.
onbewolkt
motregen
geheel bew.
zwaar bew.
geheel bew.
nevel
zwaar bew.
geheel bew.
licht bew.
mist
zwaar bew.
mist
nevel
geheel bew.
licht bew.
zwaar bew.
nevel
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
Tweemaal „overtreffende trap" bij de Amerikaanse lu chtmacht: op de voorgrond het kleinste straalvliegtuig,
de twee-persoons Cessna T 37 trainer en op de achtergrond de bijna zeventig keer zoveel wegende B 52 bom
menwerper. De topsnelheid van bet tramertje ligt bij de 400 mijl p. u.; die van de bommenwerper bij de
650 mijl p. u.
Korreltje
Met één sprong komt men niet op
de hoogste trap.
